Πτήση τη νύχτα με Διόπτρες Νυχτερινής Όρασης εκμεταλλευόμενοι το ανάγλυφο του εδάφους. Ταχεία άφεση ομάδας ειδικών επιχειρήσεων του ΕΤΑ με Fast Rope. Κρούση στο στόχο και διαφυγή. Απαγκίστρωση δια θαλάσσης. Αυτά και πολλά ακόμα πραγματοποιούν οι άνδρες των Ελληνικών Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων σε αγαστή συνεργασία με την Αεροπορία Στρατού και το 2ο και 4ο Τάγμα Ελικοπτέρων Αεροπορίας Στρατού. Παρακολουθήσαμε τις πλέον επικίνδυνες και ανορθόδοξες επιχειρήσεις. Τη στιγμή που το θερμόμετρο των τουρκικών προκλήσεων ανεβαίνει οι άνδρες του Ειδικού Τμήματος Αλεξιπτωτιστών καθώς και της Ζ ΜΑΚ αποτελούν την αιχμή του δόρατος. Το Defencereview.gr βρέθηκε στον αθέατο κόσμο των ελληνικών ειδικών επιχειρήσεων.
Πρόκειται για τις δύο μονάδες που συγκροτούν την ελίτ των Ειδικών Επιχειρήσεων του Ε.Σ. Είναι οι δύο μονάδες που θα δράσουν πρώτες σε περίπτωση κρίσης ή έντασης. Αμφότερα τα μέσα που θα επιχειρήσουν περιλαμβάνουν ελικόπτερα ΝΗ90 και CH-47 Chinook με συνοδεία ελικοπτέρων Apache για εγγύς υποστήριξη. Εδώ πρέπει να τονίσουμε για πολλοστή φορά πως τα ΝΗ90 αποτελούν στρατηγικό όπλο. Μπορούν να μεταφέρουν και να διασπείρουν δυνάμεις σε όλο το Αιγαίο. Ενδεικτικά αναφέρουμε την ακτίνα δράσης και την υψηλή ταχύτητα των ελικοπτέρων όπου σε πρόσφατη εκπαίδευση έφτασαν σε 1,5 ώρα στο σύμπλεγμα της Μεγίστης και στις παρακείμενες βραχονησίδες.
Με τον κινητήρα της Rolls-Royce, η μέγιστη ταχύτητα του NH-90 TTH είναι τα 305 km/h, ενώ η οικονομική ταχύτητα πλεύσης είναι τα 260 km/h. Ο μέγιστος ρυθμός ανόδου είναι τα 8,7 μέτρα το δευτερόλεπτο, το μέγιστο ύψος πτήσης είναι τα 2.960 μέτρα, ενώ η μέγιστη εμβέλεια είναι της τάξεως των 800 km ή των 4:35 ωρών πτήσεως. Για μια διαδρομή χωρίς επιστροφή, η μέγιστη εμβέλεια αυξάνεται κατά 50% στα 1.200 km. Με φορτίο βάρους 2.000 κιλών και διατήρηση αποθέματος καυσίμου για πτήση 30 λεπτών, η μέγιστη εμβέλεια του ελικοπτέρου διαμορφώνεται στα 300 km.
Tο ΝΗ-90 έχει χαμηλό ακουστικό, υπέρυθρο και ίχνος ραντάρ, ενώ είναι εξοπλισμένο με ολοκληρωμένο σύστημα νυχτερινής πλεύσης, το οποίο αποτελείται από σύστημα FLIR (Forward Looking Infra Red), από σύστημα νυχτερινής όρασης και σύστημα σκόπευσης και παρουσίασης δεδομένων επί του κράνους. Επιπλέον, στον ηλεκτρονικό εξοπλισμό του ελικοπτέρου περιλαμβάνεται ραντάρ καιρού, ψηφιακός χάρτης, σύστημα προειδοποίησης επερχόμενων εμποδίων, θωρακισμένες θέσεις χειριστών και ολοκληρωμένο σύστημα αυτοπροστασίας με ενεργά και παθητικά αντίμετρα.
Η συνεργασία του ΕΤΑ με τα ελικόπτερα της ΑΣ έχει καθιερωθεί και συστηματικά αναδεικνύει τις τεράστιες δυνατότητες σε επιχειρησιακό – τακτικό επίπεδο που παρέχουν τα «μάτια μέσα στο εχθρικό έδαφος» στις σύγχρονες στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Κύριος ρόλος του ΕΤΑ είναι η στρατηγική αναγνώριση αλλά και εκτέλεση ειδικών αποστολών «ευαίσθητης» φύσεως σε μεγάλο βάθος πίσω από τις εχθρικές γραμμές.
Σενάρια που προβλέπουν την αθέατη διείσδυση μέρα και νύχτα, με ελεύθερη πτώση από μεγάλο ύψος για άφιξη σε περιοχή πλησίον ή επί του στόχου, αποτελούν την κύρια ειδικότητα των ανδρών της επίλεκτης μονάδας του ΕΣ, η οποία έχει ξεχωριστή οργάνωση και τρόπο λειτουργίας μέσα στις Ειδικές Δυνάμεις.
Τα άλματα HAHO – HALO
Τα άλματα με αλεξίπτωτο από μεγάλα ύψη όπως αυτά που εκτελούνται από το ΕΤΑ, είναι τύπου H.A.L.O ή H.A.H.O. Τέτοιου είδους άλματα διαφέρουν ριζικά τόσο σε τακτική όσο και σε υλικά από τα άλματα με αλεξίπτωτα στατικού ιμάντα
Ο όρος προέρχεται από τα ακρωνύμια των λέξεων High Altitude/High Opening (HAHO) και Low Opening (HALO). Η συγκεκριμένη μορφή αλμάτων ελεύθερης πτώσης αποτελεί την πλέον δύσκολη τακτική διείσδυσης σε εχθρικό έδαφος καθώς απαιτείται άρτια εκπαίδευση από τα μέλη ενός τμήματος τόσο σε ατομικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο. Το τυπικό προφίλ ενός άλματος H.A.H.O περιλαμβάνει την έξοδο από ένα στρατιωτικό ή πολιτικό αεροσκάφος σε μεγάλο ύψος από 15.000 -30.000ft.
Στη συνέχεια ακολουθεί η ανάπτυξη του κυρίως θόλου σε διάστημα 10-15 δευτ. και από εκεί και πέρα ο σχηματισμός ξεκινάει την κάθοδο με τη δυνατότητα αναλόγως της εντάσεως των ανέμων να διανύσει μια απόσταση από το σημείο άφεσης που πλησιάζει το μέγιστο τα 30 μίλια!
Η μέθοδος είναι η πλέον κατάλληλη για την ασφαλή και αθέατη ανάπτυξη ενός καταδρομικού τμήματος σε ισχυρά προστατευμένους στόχους. Ακόμη χρησιμοποιείται όταν το αεροσκάφος πρέπει να παραμείνει εκτός βεληνεκούς αντιαεροπορικών συστημάτων ή ώστε να μην εξέλθει από τα όρια του φίλιου εναέριου χώρου. Αντίστοιχα το HALO εξυπηρετεί την ταχεία αθέατη διείσδυση, με έξοδο από μεγάλο ύψος και άνοιγμα θόλου σε μικρό ύψος, προκειμένου να υπάρξει η – κατά το ελάχιστον δυνατόν – έκθεση της παρουσίας των αλεξιπτωτιστών στον αντίπαλο.
Βουτιά στο κενό
Μετά την έξοδο από το αεροσκάφος ο ρυθμός καθόδου ενός αλεξιπτωτιστή είναι περίπου 1000ft ανά 5-10sec, οπότε για ένα άλμα που πραγματοποιείται πχ από τα 24.000ft ο χρόνος ελεύθερης πτώσης είναι 2-5 λεπτά ανάλογα με το ύψος ανάπτυξης του κυρίως θόλου. Η διείσδυση από αέρος αποτελεί διεθνώς μια από τις πλέον προσφιλείς μεθόδους ανάπτυξης προσωπικού των Ειδικών Δυνάμεων.
Εκτέλεση καταδρομικών ενεργειών (δολιοφθορές, καταστροφές κ.λ.π) περιλαμβάνονται στο δόγμα δράσης μονάδων Ειδικών Επιχειρήσεων.
Ειδικότερα το προσωπικό των μονάδων αυτών δύναται να ενεργήσει σε μικρά κατά κανόνα τμήματα, τα οποία έχουν ως στόχο την αθέατη διείσδυση σε έδαφος που ελέγχει ο αντίπαλος, με σκοπό να αξιολογήσει την κατάσταση και – εφόσον διαταχθεί – να επιφέρει καίριο πλήγμα σε επιλεγμένους στόχους υψηλής αξίας.
Η εκπαίδευση καλύπτει όλα τα αντικείμενα (κατοικημένοι τόποι, ορεινός αγώνας, απελευθέρωση ομήρων, ασύμμετρες απειλές, κρούσεις, περιπολίες, επιχειρήσεις ελεύθερου σκοπευτή, κ.λπ.).
Χαρακτηριστική είναι η ικανότητα ποικιλίας μεθόδων διείσδυσης όπως η ρίψη λέμβων από μεταφορικό ελικόπτερο CH-47DG/SD Chinook, η ρίψη και περισυλλογή υποβρυχίων καταστροφών από ελικόπτερα UH-1H Huey, η ρίψη δυτών με ελαστικές λέμβους από ελικόπτερο για υποβρύχια διείσδυση, τα άλματα ελεύθερης πτώσης από ελικόπτερα CH-47DG/SD Chinook και C-130B/H Hercules αλλά και η ταχεία καταρρίχηση από ελικόπτερο με Rappel και Fast Rope.
Η συνεργασία με τα Chinook
Η εφαρμογή και πλήρης εκμετάλλευση της σχετικής μεθόδου ανάπτυξης με Fast Rope αποτελεί μια υπόθεση που δυστυχώς πέρασε από πολλά επεισόδια προτού τεθεί σε πλήρη εφαρμογή στον ΕΣ. Κύριο εμπόδιο η έλλειψη σχετικής υποδομής στο στόλο των CH-47DG/SD Chinook αλλά και ο προσανατολισμός της Αεροπορίας Στρατού σε ευρύ φάσμα πιεστικών καθηκόντων που δεν επέτρεπε την υλοποίηση πειραματισμών σε «ειδικά» αντικείμενα.
Παρόλα αυτα η σταδιακή διεύρυνση της συνεργασίας μεταξύ Αεροπορίας Στρατού και Ειδικών Δυνάμεων, έδωσε τη δυνατότητα και στις δύο πλευρές να έρθουν εγγύτερα – η μια στον τρόπο λειτουργίας της άλλης – και επέτρεψε την σταδιακή ορίμανση σε εφαρμογή τακτικών που υλοποιούνται στην πράξη, με στόχο την διεύρυνση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων του ΕΣ στον τομέα των Ειδικών Επιχειρήσεων. Το Fast Rope αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τεχνικής που ενώ είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στους στρατούς του ΝΑΤΟ, καθιερώθηκε σε πλήρη έκταση στην Ελλάδα πολύ πρόσφατα, με σημαντική καθυστέρηση.
Μόλις το 2011 η Αεροπορία Στρατού ξεκίνησε να εφαρμόζει την μέθοδο Fast Rope στο στόλο των CH-47DG/SD Chinook και αυτό χάρις τις προσπάθειες ενός στελέχους των Ειδικών Δυνάμεων (που επιθυμεί να μείνει στην αφάνεια). Ο ίδιος αφού μελέτησε τις επιχειρησιακές απαιτήσεις και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του ελικοπτέρου, σχεδίασε και υπέβαλε σε σχετική εισήγηση, μια ειδική διάταξη για ανάρτηση συλλογής Fast Rope, με κόστος δραματικά μικρότερο σε σχέση με οποιαδήποτε λύση διαθέσιμη στη διεθνή αγορά.
Η σχετική διάταξη αποτέλεσε τελικά ελκυστική λύση σε ότι αφορά την απλότητα κατασκευής, προσαρμογή και το χαμηλό κόστος, με αποτέλεσμα να υιοθετηθεί άμεσα και να υλοποιηθεί με επιτυχία, προσφέροντας μια εξαίρετη λύση για τις ανάγκες των Ειδικών Δυνάμεων.
Η εκπαίδευση πλέον διεξάγεται συστηματικά στο σχετικό αντικείμενο με τους χειριστές του 4ου Τάγματος Ελικοπτέρων Αεροπορίας Στρατού (4ο ΤΕΑΣ), οι οποίοι πετάνε με τα Chinook σε αποστολές για την κάλυψη των αναγκών των Ειδικών Δυνάμεων.
Είδη Αποστολών
Στο πλαίσιο της συνεχούς προετοιμασίας για τέτοια ενδεχόμενα, Λόχοι Αμέσου Επεμβάσεως από μονάδες Ειδικών Δυνάμεων, συμμετέχουν εντατικά σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες, τελειοποιώντας διαδικασίες συγκέντρωσης και τεχνικές ανάπτυξης.
Κύριο χαρακτηριστικό είναι ο μικρός χρόνος προειδοποίησης για επιβίβαση σε εναέρια μέσα μεταφοράς όπως τα ελικόπτερα CH-47DG της Αεροπορίας Στρατού που μπορούν να μεταφέρουν απευθείας στο στόχο τους άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων.
Οι τοποθεσίες διεξαγωγής αυτών των ασκήσεων εμπλέκουν την αερομεταφορά τμημάτων Ειδικών Δυνάμεων στο Αν Αιγαίο αλλά και σε περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας στο πλαίσιο επιχειρήσεων Ανορθόδοξου πολέμου. Περιλαμβάνουν:
- Επιχειρήσεις Κρούσεως
- Αποστολές εξουδετέρωσης – περισυλλογής σημαντικών προσώπων
- Στρατηγική Αναγνώριση
- Ανακατάληψη αεροδρομίων
- Διάσωση προσωπικού
- Κατάδειξη στόχων σε μαχητικά της ΠΑ
Η Αεροπορία Στρατού παρέχει αξιόπιστη ικανότητα ανάπτυξης από αέρος με ταχύτητα και ακρίβεια και μια μικρή επίδειξη των δυνατοτήτων αυτών είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε στα Μέγαρα.
Fast Ropes
Η χαρακτηριστική διάταξη του Fast Rope αποτελείται από ένα τετράγωνης διατομής μεταλλικό πλαίσιο με διπλά σημεία ανάρτησης, προκειμένου να υπάρχει εναλλακτική επιλογή σε περίπτωση αστοχίας ενός εκ των μηχανισμών που προσαρμόζεται το σχοινί καταρρίχισης. Πρόκειται για ειδικών προδιαγραφών σύστημα με σχοινί διαμέτρου 40mm και μήκους 27m το οποίο έχει αντοχή μέχρι το βάρος των 6.000Kg.
Ο εξοπλισμός αυτός είναι στη διάθεση της εκάστοτε Μονάδας Ειδικών Δυνάμεων και προσαρμόζεται στο μεταλλικό πλαίσιο ανάρτησης το οποίο είναι προσθαφαιρούμενο και τοποθετείται ειδικά για την περίσταση στην οπίσθια ράμπα εξόδου του Chinook.
Υπεύθυνος για την ανάπτυξη και ασφάλιση του είναι μηχανοσυνθέτης του ελικοπτέρου που εκτελεί και χρέη ιπτάμενου μηχανικού, υποβοηθούμενος από τον επικεφαλής της Ομάδας των Ειδικών Δυνάμεων που διαθέτει πάντα και την ανάλογη εμπειρία στο σύστημα.
Στην συγκεκριμένη περίσταση οι Καταδρομείς αφού συγκεντρώθηκαν στο προκαθορισμένο ελικόπτερο, προχώρησαν στην επιβίβαση τους και το Chinook εκκίνησε κινητήρες. Αφού το πλήρωμα εκτέλεσε τους απαραίτητους προ πτήσης ελέγχους τροχοδρόμησε στον διάδρομο της Πάχης Μεγάρων. Από εκεί απογειώθηκε και σε μικρή απόσταση μετέβη σε κατάσταση αιώρησης καθώς ο χώρος που προβλέπεται για την εκτέλεση εκπαίδευσης σε Fast Rope, βρίσκεται πλησίον του αεροδρομίου.
Η εγγύτητα αυτή εξασφαλίζει άμεση υλοποίηση της διαδικασίας χωρίς να απαιτείται χρόνος μετάβασης σε διαφορετική τοποθεσία, ενώ τάχιστα επιτυγχάνεται η επαναφόρτωση του προσωπικού στο Chinook για επανάληψη της διαδικασίας καταρρίχισης.
Η Ομάδα των Καταδρομεών διέθετε ήδη ικανοποιητική εμπειρία στο Fast Rope με αποτέλεσμα η ολη διαδικασία να θεωρείται ως «ζέσταμα» πριν την κύρια εκπαιδευτική δραστηριότητα.
Βάση πάγιας διαδικασίας το ελικόπτερο αφού έρχεται σε αιώρηση πάνω από το προβλεπόμενο σημείο (σε ύψος 15-20ft) είναι έτοιμο να ξεκινήσει την ανάπτυξη και ο μηχανοσυνθέτης δίνει το εκτελεστικό “Ropes – Ropes” ρίχνοντας το κύριο αλλά και δευτερεύον σχοινί καταρρίχισης από την οπίσθια ράμπα.
Ένας ένας οι καταδρομείς εξέρχονται του Chinook εκτελώντας ταχεία καταρρίχιση. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός οτι δεν υπάρχει καμίας μορφής πρόσδεση του προσωπικού ενώ η διαδικασία εκτελείται αποκλειστικά με άσκηση φυσικής δύναμης στα χέρια με χρήση φυσικά ειδικών γαντιών καταρρίχισεως.
Η γενική αρχή είναι όταν ο πρώτος άνδρας βρίσκεται στο έδαφος, ο αμέσως επόμενος ξεκινάει να καταρριχάται, διατηρώντας σχετική ροή χωρίς καμία περιττή καθυστέρηση. Ο προπορευόμενος Καταδρομέας φροντίζει αφού φτάσει στο έδαφος να κρατήσει την άκρη του σχοινιού ώστε να αποφευχθεί πιθανή ταλάντωση για την ομαλή καταρρίχιση του επόμενου συναδέλφου του.
Δευτερόλεπτα πριν ο καταρριχόμενος πατήσει στο έδαφος, ο προπορευόμενος έχει αφήσει το σχοινί και κινείται σε περιμετρική θέση βολής για παροχή πυρών υποστήριξης εφόσον απαιτηθεί.
Πλεονεκτήματα – τακτικές
Η διαδικασία ολοκληρώνεται κυριολεκτικά μέσα σε ελάχιστο χρόνο με τέτοιο τρόπο ώστε ολόκληρη η Ομάδα να βρεθεί στο έδαφος ( ή σε κτήριο) στο επιθυμητό σημείο, δίχως να απαιτείται το ελικόπτερο να προσγειωθεί.
Επιπλέον το Fast Rope πλεονεκτεί της μεθόδου με Rappel καθώς επιτυγχάνεται ανάπτυξη μεγαλύτερου αριθμού προσωπικού που είναι σε θέση αμέσως να κάνει χρήση του οπλισμού του καθώς δεν χάνει πολύτιμο χρόνο ώστε να απαλλαγεί από δέσμιες εξαρτήσεις καταρρίχισης.
Σημείο κλειδί είναι η επίτευξη αιφνιδιασμού που υλοποιείται σε συνδυασμό με κατάλληλες τακτικές διείσδυσης του ελικοπτέρου από πολύ χαμηλό ύψος με τη συνοδεία επιθετικών ελικοπτέρων AH-64A+ Apache / AH-64DHA Longbow Apache που αναλαμβάνουν να παρέχουν και πυρά κάλυψης στην φάση του Fast Rope.
Αξίζει να σημειωθεί οτι λόγω της ευάλωτης φύσης του ελικοπτέρου σε εχθρικά πυρά από το έδαφος, η εν λόγω μέθοδος πρέπει κατά κανόνα να εκτελείται σε πραγματικές επιχειρήσεις – αποκλειστικά – κατά τη διάρκεια της νύχτας, εφόσον πρόκειται για ανάπτυξη Ειδικών Δυνάμεων σε εχθρική περιοχή.
Αμέσως μετά ολοκλήρωση της διαδικασίας (ζέσταμα) για δεύτερη φορά, το Chinook του 4ου ΤΕΑΣ παρέλαβε για μια ακόμη φορά τους Καταδρομείς και απογειώθηκε προς άγνωστη τοποθεσία για την εκτέλεση επιχείρησης εφόδου με καταρρίχηση Fast Rope και άμεση εκτέλεση βολών με το σύνολο του φορητού οπλισμού εναντίον στόχων σε ειδικά διαμορφωμένο πεδίο βολής.
Ολοκληρώνοντας θα θέλαμε να τονίσουμε την ανάγκη για επίτευξη ακόμη μεγαλύτερου ρεαλισμού σε μελλοντικές ασκήσεις με πλήρη συμμετοχή εναέριων μέσων υποστήριξης από πλευράς Αεροπορίας Στρατού και ΠΑ. ενώ είναι σαφές οτι το αντικείμενο θα πρέπει να καταστεί πλήρως συμβατό με το πρόγραμμα εκπαιδεύσεως για το σύνολο των μονάδων Ειδικών Δυνάμεων, με επέκταση φυσικά της αντίστοιχης υλικοτεχνικής υποδομής που μπορεί να αποκτηθεί με πολύ μικρή δαπάνη.
Εμείς θα σημειώσουμε οτι τόσο η Αεροπορία Στρατού όσο και οι Ειδικές Δυνάμεις του ΕΣ έχουν χωρίς αμφιβολία το απαραίτητα εκπαιδευμένο προσωπικό αλλά και τα εναέρια μέσα, που εγγυώνται την εκτέλεση του απαιτητικού αυτού αντικειμένου, το οποίο θα πρέπει να αποτελέσει σταδιακά μια από τις πρωταρχικές μεθόδους ανάπτυξης σε αποστολές Ειδικών Επιχειρήσεων.
