Μπαράζ συναντήσεων μεταξύ των Γενικών Επιτελείων της Πολεμικής Αεροπορίας (ΓΕΑ) και του Ελληνικού Στρατού (ΓΕΣ) με στόχο την συνολική και ολιστική ανανέωση της ελληνικής αεράμυνας και ειδικότερα των ραντάρ είχε η σουηδική αντιπροσωπεία της Saab.
Τα σουηδικά προϊόντα στη ΠΑ και τον ΕΣ έχουν αφήσει άριστες εντυπώσεις κυρίως για την υψηλή τους αξιοπιστία καθώς και τις εξαιρετικές τους δυνατότητες και επιδόσεις. Η σουηδική Saab προσφέρει μια σειρά ολοκληρωμένων λύσεων για την πραγματική ανανέωση της ελληνικής αεράμυνας με πλειάδα εξαιρετικών συστημάτων ραντάρ.
Οι δυνητικές επιλογές της Saab σχετίζονται τόσο με το Αντιαεροπορικό Πυροβολικό του Στρατού Ξηράς όσο και τις μονάδες ραντάρ (Σταθμούς Αναφοράς και Μοίρες Σταθμών Ελέγχου και Προειδοποίησης) του Συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου της ΠΑ.
Ως κύρια πλεονεκτήματα των επιλογών της Saab εμφανίζονται τα ακόλουθα:
Υψηλή ευκινησία και τακτική ευελιξία καθιστώντας τη στοχοποίηση τους δυσχερή.
Δυνατότητες αποκάλυψης στόχων μικρού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους όπως τα τουρκικά UAV
Πλήρη δικτύωση και διαλειτουργικότητα μέσω τακτικών ζεύξεων με όλους τους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων
Giraffe-1X: Το σουηδικό πολυεργαλείο για τον Ελληνικό Στρατό σε Έβρο και Αιγαίο
Η δράση των τουρκικών UAV’s τόσο στο Αιγαίο όσο και στη Θράκη εντείνεται και διογκώνεται. Τα τουρκικά UAV’s αποτελούν πλατφόρμες συλλογής πληροφοριών εν καιρώ ειρήνης και στοχοποίησης σε καιρό πολέμου. Ο εντοπισμός τους, απόρροια του μικρού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους (RCS) καθίσταται μια δυσχερής υπόθεσης.
Σε επιχειρησιακό επίπεδο, η αντιμετώπιση των τουρκικών UAV’s σε περίοδο σύρραξης προϋποθέτει την έγκαιρη εξουδετέρωση των βάσεων τους και των συστημάτων διοίκησης και ελέγχου. Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις δεν θα κληθούν να δράσουν πολεμώντας τα τουρκικά UAV’s όταν αυτά είναι άνωθεν περιοχών ενδιαφέροντος αλλά προτού αυτά τα UAV’s επιχειρούν εκεί.
Αποτελεί εθνική αδήριτη ανάγκη η αναβάθμιση των δυνατοτήτων του Συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου (ΣΑΕ). Στη παρούσα ανάλυση θα επικεντρωθούμε σε ένα σύστημα ιδιαίτερα ενδιαφέρον για τον Ελληνικό Στρατό (ΕΣ) και συγκεκριμένα το Αντιαεροπορικό Πυροβολικό. Ένα σύστημα πολλαπλασιαστή ισχύος για τις μονάδες του Αντιαεροπορικού Πυροβολικού τόσο στο Αιγαίο όσο και τη Θράκη.
Ειδικά, για το Αιγαίο το παρακάτω σύστημα είναι πολύ χρήσιμο στις μικρές νήσους όπου εδρεύουν οι Διοικήσεις Άμυνας Νήσου (ΔΑΝ). Τόσο στα μεγάλα όσο και στα μικρά νησιά το σύστημα μπορεί να αποδώσει ποικιλοτρόπως αφενός ως πλατφόρμα εντοπισμού εναέριων στόχων και αφετέρου ως σύστημα εύρεσης βολών όπλων καμπύλης τροχιάς από τα παράλια, πληροφορίες οι οποίες μπορούν να προωθηθούν στα ανώτερα κλιμάκια διοίκησης και ακολούθως να λάβουν χώρα βολές εξουδετέρωσης των οπλικών συστημάτων που βάλουν κατά της νήσου (μικρής ή μεγάλης).
Το Giraffe-1X για την τακτική του ευελιξία καθώς και την αξιοπιστία της SAAB στον τομέα των ηλεκτρονικών και αισθητήρων γεγονός που αποτυπώνεται από την άριστη εικόνα που αφήνουν καθημερινά τα ιπτάμενα ραντάρ της ΠΑ. Επαναλαμβάνουμε, πως το σύστημα θεωρούμε πως καλύτερη εφαρμογή στον ΕΣ και συγκεκριμένα στο Πυροβολικό.
Κάλλιστα μπορεί να διασυνδεθεί στο ΣΑΕ μέσω τακτικών ζεύξεων (Link 16). Είναι μικρό, ευέλικτο και στοχοποιείται δύσκολα αφού διαρκώς μπορεί να αλλάζει θέση και να επιχειρεί σε καθεστώς ελεγχόμενων εκπομπών ανάλογα της τακτικής κατάστασης. Δεν υποκαθιστά τα ραντάρ αντιπυροβολικού αλλά τα συμπληρώνει και κυρίως αφορά όπως αναφέραμε παραπάνω μονάδες αντιαεροπορικού πυροβολικού και όχι πυροβολικού μάχης. Σε μικρά νησιά όμως και ιδίως στις ΔΑΝ αποτελεί ένα ιδανικό σύστημα.
Σήμερα, οι μονάδες αντιαεροπορικού πυροβολικού του ΕΣ στις κύριες νήσους αξιοποιούν τα ραντάρ Kasta 2 E-1 και P-19. Το ραντάρ έρευνας P-19 είναι 2D ραντάρ κατηγορίας UHF και αποτελείται από δύο οχήματα εκ των οποίων ένα είναι το όχημα κεραιών και ένα φέρει τον κλωβό του ραντάρ. Το ραντάρ έρευνας Kasta E-1 συγκροτείται και αυτό από δύο οχήματα με το πρώτο να φέρει το όχημα κεραιών και το δεύτερο τον κλωβό ραντάρ.
Το Giraffe-1X είναι ένα τρισδιάστατο (3D) ραντάρ πολλαπλού ρόλου, μέγιστης εμβέλειας 80 χιλιομέτρων, μέλος της οικογενείας ραντάρ Giraffe της σουηδικής Saab (εκτός του Giraffe-1X η Saab έχει αναπτύξει τα Giraffe-4A και Giraffe AMB). Πρόκειται για ένα μικρό, ελαφρύ ραντάρ, υψηλών επιδόσεων, το οποίο μπορεί να λειτουργήσει είτε ως ανεξάρτητο στοιχείο, είτε εντός ενός ολοκληρωμένου δικτύου αντιαεροπορικής άμυνας (καλύπτει όλο το τόξο των 360ο).
Το ολικό του βάρος είναι μόλις 150 κιλά, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να ενσωματωθεί σε ελαφρές πλατφόρμες, όπως τακτικά οχήματα και ελαφρά σκάφη, ενώ μπορεί να εγκατασταθεί επί του εδάφους σε μόνιμη θέση. Μια εξίσου σημαντική παράμετρος είναι η ικανότητα του Giraffe-1X να εντοπίζει μικρά μη-επανδρωμένα αεροχήματα (UAV) σε αποστάσεις έως και 4 χιλιόμετρα.
Εκτός από την ικανότητα ελέγχου και επιτήρησης αέρος και εντοπισμού UAV το Giraffe-1X μπορεί να εντοπίσει και επερχόμενες απειλές όπως οι ρουκέτες, τα βλήματα πυροβολικού και τα βλήματα όλμων. Δηλαδή λειτουργεί και ως σύστημα C-RAM (Counter-Rocket, Artillery and Mortar). Οι ικανότητες αυτές, στο σύνολο τους, είναι που του αποδίδουν το χαρακτηρισμό «ραντάρ πολλαπλού ρόλου» και ως τέτοιο λειτουργεί επικουρικά των ραντάρ μεγαλύτερης εμβέλειας, σε ρόλο κάλυψης νεκρών τομέων ή ως ραντάρ προωθημένων θέσεων.
Σε κάθε περίπτωση είναι μια εξαιρετική λύση αντιαεροπορικής άμυνας, αντιμετώπισης UAV και άλλων απειλών. Η συμπαγής κατασκευή του επιτρέπει την εύκολη υποστήριξης και συντήρησης του, μειώνοντας έτσι τα λειτουργικά κόστη. Το χαμηλό βάρος, σε συνδυασμό με τη μικρή απαίτηση κατανάλωσης ενέργειας το καθιστούν ένα σύστημα εύκολο στην εγκατάσταση του, ανάλογα με τις προθέσεις και τις ανάγκες του εκάστοτε πελάτη: Επί τακτικού οχήματος ως αυτοκινούμενο σύστημα επιτήρησης διαφορετικών τομέων τη φορά ή επί βάσης στο έδαφος για μόνιμο έλεγχο και επιτήρησης ενός κρίσιμου τομέα.
Επίσης μπορεί εύκολα να ενσωματωθεί στο υπάρχον σύστημα διοίκησης και ελέγχου. Ως σύστημα πολλαπλού ρόλου συμβάλει στην επίγνωση της τακτικής κατάστασης στον αέρα και παρέχει στα κλιμάκια διοίκησης άμεσες και ακριβείς πληροφορίες για τις επερχόμενες απειλές. Έτσι ο εκάστοτε διοικητής μπορεί να αποφασίσει ορθά και γρήγορα και να αντιμετωπίσει την επερχόμενη απειλή με τον κατάλληλο τρόπο.
Ο χειριστής του ραντάρ έχει την επιλογή λειτουργίας είτε εκ του σύνεγγυς, είτε από απόσταση. Η λειτουργία από απόσταση προσφέρει περισσότερη ασφάλεια στον χειριστή δεδομένου ότι η προσβολή των επίγειων ραντάρ επιτήρησης αποτελεί κύρια προτεραιότητα των εχθρικών δυνάμεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πολλαπλές λειτουργίες που έχει το Giraffe-1X δεν επηρεάζουν η μια την άλλη, δηλαδή η ταυτόχρονη λειτουργία ως ραντάρ επιτήρησης αέρος, εντοπισμού UAV και επερχόμενων απειλών από ρουκέτες, βλήματα πυροβολικού και όλμων, δεν επηρεάζει τις επιδόσεις του σε κανένα από τα προαναφερθέντα πεδία.
Εκτός της έρευνας, το ραντάρ έχει και τη δυνατότητα αυτόματης ανίχνευσης στόχων, όπως αεροσκάφη, ελικόπτερα, ρουκέτες, βλήματα, UAV, ακόμα και σε περιβάλλον έντονων αντανακλάσεων. Ένας ολοκληρωμένος κύκλος έρευνας του Giraffe-1X διαρκεί μόλις ένα δευτερόλεπτο. Το Giraffe-1X μπορεί να ενσωματώσει και ικανότητα έρευνας της επιφάνειας της θάλασσας, αλλά και ικανότητα Sense & Warn (λειτουργία κατά την οποία το ραντάρ συνδυάζει δεδομένα από διάφορους αισθητήρες και παρέχει υπηρεσίες αυτόματου εντοπισμού και κατηγοριοποίησης απειλών).
Επίσης, μέσω συστήματος ζεύξης δεδομένων μπορεί να διαβιβάσει δεδομένα και εικόνα τακτικής κατάστασης σε άλλα φίλια μέσα και/ή σε ανώτερα κλιμάκια διοίκησης. Όπως προαναφέραμε, ιδιαίτερα σημαντική είναι η ικανότητα του Giraffe-1X να εντοπίζει μικρά, χαμηλά ιπτάμενα και αργά κινούμενα UAV. Αυτό είναι δυνατό μέσω της λειτουργίας ELSS (Enhanced Low, Slow and Small).
Σύμφωνα με τη Saab το Giraffe-1X μπορεί να εντοπίσει UAV μεγέθους χαρτόκουτου γάλακτος και να το ξεχωρίσει ανάμεσα από ένα σμήνος πουλιών ίδιου, μεγαλύτερου ή μικρότερου μεγέθους. Εκτός από τη στρατιωτική χρήση, ο εντοπισμός UAV είναι εξίσου σημαντικός και για πολιτική χρήση, όπως είναι η ασφάλεια πτήσεων (σε αεροδρόμια), η ασφάλεια κρίσιμων βιομηχανικών, ενεργειακών και οικονομικών μονάδων και η ασφάλεια στρατηγικής σημασίας συγκοινωνιακών κόμβων και λιμένων.
Επίσης ενδείκνυται για την προστασία στρατιωτικών, αεροπορικών και ναυτικών βάσεων. Ωστόσο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο εντοπισμός είναι το ένα σκέλος της αντιμετώπισης των UAV. Το άλλο σκέλος είναι η αναχαίτιση τους. Το Giraffe-1X παρέχει το σκέλος του εντοπισμού, ενώ για το σκέλος της αναχαίτισης θα πρέπει να υπάρχει αντίστοιχο μέσο κατάρριψης.
Υπενθυμίζουμε ότι η γερμανική Diehl ανακοίνωσε, στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου, ότι αναπτύσσει τη βελτιωμένη έκδοση Mk.3 του αυτοκινούμενου αντιαεροπορικού συστήματος IRIS-T-SLS, ως μια ολοκληρωμένη λύση αντιαεροπορικής άμυνας μικρού βεληνεκούς. Η νέα έκδοση συνδυάζει το όχημα Eagle (6 x 6) της General Dynamics European Land Systems, το ραντάρ Giraffe-1X (υπάρχει και η επιλογή του Spexer της γερμανικής Hensoldt) και το βλήμα IRIS-T υπέρυθρης καθοδήγησης.
Tο αυτοκινούμενο αντιαεροπορικό σύστημα μικρού βεληνεκούς MSHORAD επί τακτικού οχήματος MARS
Η σουηδική Saab παρουσίασε το αυτοκινούμενο αντιαεροπορικό σύστημα μικρού βεληνεκούς MSHORAD επί τακτικού οχήματος MARS της τσεχικής SVOS. Το MSHORAD συνδυάζει το αντιαεροπορικό βλήμα RBS-70NG (New Generation) και το ραντάρ Giraffe-1X (ο πελάτης μπορεί να επιλέξει το όχημα-φορέα της αρεσκείας του).
Σύμφωνα με τη Saab το σύστημα μπορεί να αναχαιτίσει μαχητικά αεροσκάφη, ελικόπτερα, UAV, περιφερόμενα πυρομαχικά και βλήματα προσβολής. To σύστημα έχει τρία βλήματα RBS-70NG μέγιστου βεληνεκούς 9 χιλιομέτρων και μέγιστου ύψους εμπλοκής 5 χιλιομέτρων (σε ένα όχημα) και ραντάρ πολλαπλού ρόλου Giraffe-1X (σε άλλο όχημα). Τα δύο οχήματα συνδέονται με σύστημα διοίκησης και ελέγχου της Saab.
Σύμφωνα με την Saab, το βλήμα RBS-70NG δεν μπορεί να παρεμβληθεί, ενώ μπορεί να επιχειρεί εξίσου αποτελεσματικά ημέρα και νύχτα. Το σύστημα βρίσκεται σε φάση τελικών δοκιμών (ήδη έχει δοκιμαστεί τους τελευταίους 12 μήνες).
Oι λύσεις των ραντάρ Giraffe-4A και Giraffe-8Α
Το Giraffe-4A είναι ένα τρισδιάστατο ραντάρ AESA πολλαπλών λειτουργιών όπως είναι η έρευνα και η επιτήρηση αέρος, η λειτουργία στο πλαίσιο αντιαεροπορικών συστημάτων και ο εντοπισμού εχθρικών πυρών πυροβολικού. Είναι ψηφιακό στη λειτουργία του, ενώ, σε ρόλο έρευνας και επιτήρησης αέρος το μέγιστο βεληνεκές του ανέρχεται στα 280 χιλιόμετρα. Σύμφωνα με τη Saab το Giraffe-4A, το οποίο φέρεται επί τροχοφόρου οχήματος 6 x 6, είναι ιδιαίτερα αξιόπιστο με την παρουσίαση μιας μείζονος βλάβης ανά 2.500 ώρες λειτουργίας, η οποία επιδιορθώνεται εντός 45 λεπτών. Επίσης μπορεί να εντοπίσει χαμηλά ιπτάμενους στόχους, οι οποίοι κινούνται με μικρή ταχύτητα, όπως τα UAV.
Πρόσφατα η Saab ανακοίνωσε πως σε συνεργασία με τη φινλανδική Conlog Oy, ανέπτυξε ένα νέο σύστημα ανύψωσης κεραίας του ραντάρ Giraffe-4A, το οποίο είναι ταχύτερο στην απόκριση και πιο αποτελεσματικό στη χρήση του. Το νέο σύστημα ανύψωσης σχεδιάστηκε για χρήση σε περιβάλλον δάσους με ψηλά δέντρα, αλλά και σε αστικό περιβάλλον με ψηλά κτίρια.
Το Giraffe-8A, το οποίο φέρεται επί τροχοφόρου οχήματος 8 x 8, είναι ραντάρ έρευνας και επιτήρησης αέρος ή λειτουργίας στο πλαίσιο αντιαεροπορικών συστημάτων. Το μέγιστο βεληνεκές του είναι της τάξεως των 470 χιλιομέτρων. Σημαντικό πλεονέκτημα για το Giraffe-8A είναι η ικανότητα του να εντοπίζει και να ανιχνεύει βαλλιστικά βλήματα μικρού, μέσου και μεγάλου βεληνεκούς, καθώς και η ικανότητα του να λειτουργεί παθητικά, όταν είναι συνδεδεμένου με δίκτυο αεράμυνας. Επίσης ενσωματώνει και σύστημα ηλεκτρονικών μέσων υποστήριξης (ESM).
Τέλος, τόσο το Giraffe-8A, όσο και το Giraffe-4A τα ραντάρ ενσωματώνουν τεχνολογία Νιτριδίου του Γαλλίου (GaN). Nα τονιστεί πως το Giraffe-8A είναι ακόμη σε καθεστώς προχωρημένης ανάπτυξης από τη κατασκευάστρια εταιρεία.
Τέλος υπάρχει και το παλαιότερο ραντάρ Giraffe AMB συγκριτικά με την οικογένεια ραντάρ όπως το 4Α και το 1Χ μέγιστης εμβέλειας 120 χιλιομέτρων. Το ραντάρ Giraffe AMB εκτός από ικανότητα εναέριας επιτήρησης εναέριων στόχων όπως ελικόπτερα, αεροσκάφη και βλήματα έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί και ως ραντάρ αντιπυροβολικού εντοπίζοντας όπλα καμπύλης τροχιάς. Έχει τη δυνατότητα να αναπτύσσεται ως σύστημα σε μόλις 10 λεπτά και ακολούθως να αναδιατάσσεται αλλάζοντας θέση σε μόλις 6 λεπτά.
