Σε θετική ατμόσφαιρα λέγεται ότι έληξε η πρώτη μέρα των έμμεσων συνομιλιών στην Αίγυπτο, που αποσκοπούν στην επίτευξη τελικής συμφωνίας για το «ειρηνευτικό σχέδιο » των ΗΠΑ σχετικά με τον πόλεμο στη Γάζα που σήμερα συμπληρώνει δύο χρόνια. Η πρώτη σειρά συνομιλιών ανάμεσα στη Χαμάς και τους μεσολαβητές-Αίγυπτος, Κατάρ, ΗΠΑ-ολοκληρώθηκε σε «θετική ατμόσφαιρα», μετέδωσε νωρίς σήμερα το Al Qahera News, τηλεοπτικό δίκτυο που θεωρείται προσκείμενο στην αιγυπτιακή υπηρεσία πληροφοριών, διευκρινίζοντας πως οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να συνεχιστούν σήμερα. Η ισραηλινή αντιπροσωπεία έφθασε εκεί χθες. Παλαιστίνιοι και Αιγύπτιοι αξιωματούχοι δήλωσαν στο BBC ότι οι συνομιλίες εστιάζουν στη «δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών» στο πεδίο, για μια πιθανή ανταλλαγή που θα περιλαμβάνει την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατούμενους. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δήλωσε το Σάββατο πως ελπίζει να ανακοινώσει την απελευθέρωση ομήρων «τις επόμενες ημέρες».
Καθώς οι αξιωματούχοι συναντιούνταν τη Δευτέρα, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους από τον Λευκό Οίκο: «Έχουμε μια πραγματική ευκαιρία να επιτύχουμε μια συμφωνία, και θα είναι μια διαρκής συμφωνία». Η Χαμάς έχει δηλώσει πως αποδέχεται εν μέρει τις προτάσεις του ειρηνευτικού σχεδίου, αλλά δεν έχει απαντήσει σε βασικές απαιτήσεις, όπως ο αφοπλισμός της και η μη ανάμειξή της στην μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας. Η δεύτερη ημέρα των συνομιλιών-όπου Αιγύπτιοι και Καταριανοί αξιωματούχοι θα πραγματοποιούν χωριστές «διπλωματικές αποστολές» με τις αντιπροσωπείες Ισραήλ και Χαμάς-συμπίπτει με τη δεύτερη επέτειο της επίθεσης της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άνθρωποι και 251 απήχθησαν. Σε απάντηση, ο ισραηλινός στρατός ξεκίνησε την εκστρατεία του στη Γάζα. Από τότε, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας (που ελέγχεται από τη Χαμάς), 67.160 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, μεταξύ των οποίων 18.000 παιδιά.
Ο ΟΗΕ έχει κηρύξει κατάσταση λιμού σε τομείς της Λωρίδας της Γάζας και ανεξάρτητοι ερευνητές του λένε πως το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία στον μικρό παλαιστινιακό θύλακο. Η κυβέρνηση του Ισραήλ απορρίπτει και τις δυο κατηγορίες. Σε δήλωσή του για την επέτειο, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ανέφερε ότι το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ «παρουσιάζει μια ευκαιρία που πρέπει να αξιοποιηθεί για να τερματιστεί αυτή η τραγωδία». Ο Βρετανός πρωθυπουργός σερ Κιρ Στάρμερ επανέλαβε την υποστήριξή του στο σχέδιο, λέγοντας: «Χαιρετίζουμε την αμερικανική πρωτοβουλία για ειρήνη στη Μέση Ανατολή και η κυβέρνησή μας θα κάνει ό,τι μπορεί για να έρθει η μέρα όπου κάθε παιδί στο Ισραήλ θα ζει ειρηνικά, δίπλα στους Παλαιστίνιους γείτονές του, με ασφάλεια». Ισραηλινή πηγή ασφαλείας ανέφερε, σύμφωνα με το BBC ότι οι συνομιλίες αρχικά θα επικεντρωθούν μόνο στην απελευθέρωση των ομήρων, δίνοντας στη Χαμάς μερικές ημέρες για να ολοκληρώσει αυτό το σκέλος.
«Αναμένουμε δύσκολες και περίπλοκες διαπραγματεύσεις», με δεδομένο πως το Ισραήλ «συνεχίζει τον πόλεμο εξολόθρευσης», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο πηγή προσκείμενη στις συνομιλίες, εκτιμώντας πως θα διαρκέσουν «αρκετές ημέρες». Ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ, ο οποίος έδωσε εντολή να πάνε στην Αίγυπτο τον ειδικό απεσταλμένο του Στιβ Γουίτκοφ και τον γαμπρό του Τζάρεντ Κούσνερ, απαιτεί πρόοδο «γρήγορα». Σύμφωνα με πηγές του AFP ενήμερες για τις συνομιλίες, αναμένεται η ισραηλινή αντιπροσωπεία και αυτή της Χαμάς να συμμετάσχουν σε έμμεσες διαπραγματεύσεις στο ίδιο κτίριο, αλλά σε χωριστές αίθουσες, με τους μεσολαβητές να μεταφέρουν τα μηνύματα της μιας πλευράς στην άλλη. Κι αυτό προτού κλείσει μήνας μετά την απόπειρα δολοφονίας των διαπραγματευτών της Χαμάς με άνευ προηγουμένου αεροπορικό βομβαρδισμό του Ισραήλ στην πρωτεύουσα του Κατάρ.
Επικεφαλής της ομάδας του παλαιστινιακού κινήματος που πήγε στην Αίγυπτο είναι ο Χαλίλ αλ Χάγια, που γλίτωσε από εκείνη την επίθεση-στην οποία, ωστόσο, σκοτώθηκε ο γιος του. Προχθές Κυριακή, η Χαμάς εξέφρασε τη βούλησή της να «αρχίσει αμέσως τη διαδικασία ανταλλαγής αιχμαλώτων». Το κίνημα απαιτεί «το Ισραήλ να τερματίσει όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στο σύνολο της Λωρίδας της Γάζας» και λέει πως παράλληλα «οι παρατάξεις της αντίστασης θα βάλουν τέλος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις τους». Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου διαβεβαιώνει πως υποστηρίζει το σχέδιο Τραμπ, όμως ταυτόχρονα διαμηνύει πως ο στρατός του θα παραμείνει στο μεγαλύτερο μέρος της Λωρίδας της Γάζας, που κατά ισραηλινές πηγές ελέγχει σήμερα κατά περίπου το 75%. Επιμένει ακόμη πως θεωρεί απαραίτητη προϋπόθεση τον αφοπλισμό της Χαμάς. Σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων «θα ξαναρχίσουμε τη μάχη», απείλησε προχθές ο επικεφαλής του γενικού επιτελείου του Ισραήλ, ο Εγιάλ Ζαμίρ. Στη Λωρίδα της Γάζας, η πολιτική προστασία έκανε λόγο για νέους βομβαρδισμούς του Ισραήλ ιδίως στην πόλη της Γάζας (βόρεια) και στη Χαν Γιούνις (νότια), όπου σκοτώθηκαν τουλάχιστον δυο Παλαιστίνιοι.
Στο Ισραήλ οργανώνονται σήμερα εκδηλώσεις για την επέτειο της πιο πολύνεκρης επίθεσης που υπέστη η χώρα στην ιστορία της. Το πρωί, προβλέπεται συγκέντρωση κοντά στο κιμπούτς Μπεερί, στον χώρο όπου έγινε το φεστιβάλ μουσικής Νόβα, που μετατράπηκε σε «τόπο σφαγής» 370 ανθρώπων το πρωί εκείνου του Σαββάτου. Άλλη σημαντική στιγμή της ημέρας αναμένεται να καταγραφτεί όταν νυχτώσει στο Τελ Αβίβ, όπου οργανώνεται εκδήλωση με πρωτοβουλία των οικογενειών των θυμάτων της επίθεσης στην «πλατεία των ομήρων». Πάντως, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ, οι επίσημες τελετές δεν προβλέπεται να γίνουν παρά τη 16η Οκτωβρίου, αφού ολοκληρωθούν οι εορτές Σουκότ. Κατά σύμπτωση του εβραϊκού εορτολογίου, σήμερα είναι η πρώτη ημέρα αυτών των εορτών. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών έχει κηρύξει κατάσταση λιμού σε τομείς της Λωρίδας της Γάζας και ανεξάρτητοι ερευνητές του λένε πως το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία στον μικρό παλαιστινιακό θύλακο. Η κυβέρνηση του Ισραήλ απορρίπτει και τις δυο κατηγορίες.
