Eν έτει 2021 η Ρωσική Ομοσπονδία φαίνεται να αναβιώνει ένα παλαιότερο Δόγμα επιθετικής εξωτερικής πολιτικής το οποίο προϋπήρχε από την περίοδο του Τσαρικού παρελθόντος της. Η γενικότερη στρατηγική της έχει να κάνει με την εκμετάλλευση-πρόκληση αστάθειας σε ήδη υπάρχουσες »Παγωμένες Συγκρούσεις» (Frozen Conflicts), πέριξ των γεωγραφικών της συνόρων, με σκοπό να αντλήσει πολιτικά οφέλη μέσω της αλλαγής καθεστώτος στην περιοχή.
Από την περίοδο του Φεβρουαρίου 2021 και ύστερα παρατηρείται έντονη κινητικότητα στρατευμάτων μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας καθώς όπως όλα δείχνουν οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται να εντάξουν (έμμεσα ή άμεσα) την Ουκρανία εντός των Νατοϊκών θεσμών. Από την περίοδο του ‘Α ΠΠ η Ουκρανία χρησίμευε ως μία Buffer Zone για την Ρωσική Ομοσπονδία, δημιουργώντας μία »τάφρο» μεταξύ της Ρωσίας και των Δυτικών εχθρών της.
Κατά την Πόλεμο της Κριμαίας το 2014, οι Ρωσικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν με έναν αρκετά πρωτοποριακό τρόπο τον συνδυασμό του πυροβολικού μάχης με τις επιχειρήσεις ηλεκτρονικού πολέμου. Ενώ οι νατοϊκές χώρες λαμβάνουν δεδομένα στοχοποίησης κυρίως από εναέρια/επίγεια ραντάρ αλλά και από το Σύστημα Παγκόσμιου Προσδιορισμού Θέσης GPS, ο Ρωσικός Στρατός φάνηκε πως αξιοποίησε στο μέγιστο τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου για διαδικασίες στοχοποίησης.
PB-301B Borisoglebsk
Το Borisoglebsk 2 είναι ένα ρωσικό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου που λειτουργεί επί οχήματος MT-LB. Αναπτύχθηκε από την Sozvezdie και παραδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2015 από την εταιρεία UIMC στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις. Έχει σχεδιαστεί για να παρεμβάλει και να διακόπτει τις επικοινωνίες και τα συστήματα που λειτουργούν μέσω GPS.
Το σύστημα δοκιμάστηκε στην Ανατολική Ουκρανία το 2014 όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα σε επιχειρησιακή λειτουργία. Ο στρατιωτικός διοικητής των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρώπη, στρατηγός Frederick Hodges δήλωσε στο Defense News, ότι η Ρωσία διεξάγει συνεχόμενες επιχειρήσεις ηλεκτρονικού πολέμου στην ανατολική Ουκρανία εστιάζοντας σε περιοχές έδρασης Αμερικανικών και Βρετανικών Στρατιωτικών Παρατηρητηρίων.
Κατά τον Πόλεμο της Κριμαίας, τα συστήματα Borisoglebsk 2 χρησίμευσαν κυρίως για υποκλοπή ραδιοσημάτων και εκπομπών κινητών τηλεφώνων. Συστήματα σαν το BM-21 Grad της Ρωσίας είχαν τοποθετηθεί κατά δεκάδες εντός ενός αποκεντρωτικού δικτύου πυροβολικού, το οποίο μέσω δικτυοκεντρικής συνεργίας με συστήματα ηλεκτρονικών υποκλοπών, λάμβανε δεδομένα στοχοποίησης από πάσης φύσεως αισθητήρα και ήταν ικανό να βάλει έναντι γεωγραφικά απομακρυσμένων περιοχών.
Ο Πολλαπλός Εκτοξευτής Ρουκετών BM-21 των 122 χιλιοστών με εμβέλεια πυρός 20-45 χιλιομέτρων (ανάλογα με τους πυραύλους που χρησιμοποιούνται), λειτούργησε σε αρκετά γεωγραφικά πεδία συνεργατικά με το αυτοκινούμενο πυροβόλο 2S19 αλλά και το σύστημα Borisoglebsk 2 δίνοντας τεράστιο βάθος στις Ρωσικές επιχειρήσεις.
Leer-3
Το Ρωσικό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου Leer-3 RB-341V είναι ικανό να λειτουργεί συνεργατικά με μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα τύπου Orlan-10 έτσι ώστε να υποκλέπτει εχθρικές γεωγραφικές τοποθεσίες ασυρμάτων και κινητών τηλεφώνων.
«Το Leer-3 σε συνδυασμό με UAV μπορεί αποτελεσματικά να μετατραπεί σε ιπτάμενο σταθμό εκπομπής ψευδοστόχων, στέλνοντας ψευδή μηνύματα και ελέγχοντας πλήρως τις συσκευές επικοινωνίας των εχθρικών δυνάμεων», ανέφερε το Γραφείο Εξωτερικών Στρατιωτικών Σπουδών του Στρατού των ΗΠΑ (FMSO). «Είναι ικανό να αντικαταστήσει μερικών έναν πύργο κινητής τηλεφωνίας, αλλά και να στείλει ηχητικά μηνύματα/βίντεο σε ξένους χρήστες κινητών τηλεφώνων».
Το Leer-3 RB-341V χρησιμοποιήθηκε στη Συρία για την αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων σε φιλοτουρκικές ισλαμικές φατρίες. Τα μηνύματα περιείχαν έντυπα αιτήσεων ανακωχής, δήλωσε ο αρχηγός του Κέντρου Συμφιλίωσης των Αντιτιθέμενων Πλευρών στην Συρία.
«Φαίνεται λοιπόν να έχει κάποιες επιπτώσεις στις επιχειρήσεις ψυχολογικού πολέμου» σημείωσε το FMSO. «Το Leer-3 μπορεί να μπλοκάρει εχθρικά κινητά τηλέφωνα ενώ ταυτόχρονα δεν εμποδίζει τη λειτουργία φίλιων κινητών τηλεφώνων». Σύμφωνα με τον στρατιωτικό ιστορικό Mikhail Zhirokhov, οι Ρώσοι χρησιμοποίησαν το Leer-3 με σκοπό να εντοπίσουν και να καταστρέψουν μονάδες Πυροβολικού των Αερομεταφερόμενων Ουκρανικών Δυνάμεων, εντοπίζοντας τις εκπομπές των ασυρμάτων τους.
Ένα συγκρότημα ηλεκτρονικού πολέμου Leer-3 αποτελείται από τρία UAV Orlan-10 και ένα Κέντρο Διοίκησης Ελέγχου που εδράζεται επί φορτηγού KamAZ-5350. Η πρωταρχική αποστολή των μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων είναι η καταστολή των εχθρικών πύργων κινητής τηλεφωνίας. Για να γίνει αυτό, έχουν εγκατασταθεί ειδικά jammers στα UAV Orlan-10, καθώς και jammers μιας χρήσης τα οποία εκτοξεύονται προς το έδαφος.
RB-531B Infauana
To Ρωσικό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου RB-531B Infauana διαθέτει παρεμβολέα κινητών τηλεφώνων και ασυρμάτων. Είναι ικανό για διεξαγωγή επιχειρήσεων ηλεκτρονικού πολέμου σε ακτίνα 3 χιλιομέτρων από το σημείο έδρασής του. Κύριος σκοπός δράσης του, είναι η πυροδότηση αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών IED από απόσταση αλλά και η αποδιοργάνωση ηλεκτρονικών πυροσωλήνων ρουκετών πυροβολικού.
Η προαναφερθείσα λειτουργία έχει ιδιαίτερη επιχειρησιακή σημασία, καθώς το σύστημα RB-531B Infauana επιχειρεί συνεργατικά τόσο με αερομεταφερόμενες μονάδες αλεξιπτωτιστών (VDV), όσο και με πομπές τεθωρακισμένων οχημάτων. Κατά την διάρκεια Ρωσικών Ασκήσεων στον Καύκασο, το RB-531B Infauana αφέθηκε από εναέριο όχημα μεταφοράς προσωπικού/εξοπλισμού και μέσω αλεξιπτώτου έφτασε στο πεδίο των ασκήσεων όπου λειτούργησε χωρίς προβλήματα.
Murmansk BN
Το κυριότερο εκ των ρωσικών συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου είναι το Murmansk BN το οποίο επιχειρεί στο λιμάνι της Ουκρανίας στην Μαύρη Θάλασσα αλλά και σε ρωσικές βάσεις πλησίον των Βαλτικών Χωρών. Ο βασικός στόχος σχεδιασμού του είναι η διεξαγωγή πληροφοριοκεντρικού πολέμου έναντι των νατοϊκών δικτύων C4ISR με σκοπό την αποδιοργάνωση της δικτυοκεντρικής συνεργίας των αμερικανικών πλατφορμών μάχης.
Το σύστημα αποτελείται από μία γεννήτρια, τέσσερις κεραίες 32 μέτρων, εφτά φορτηγά KamAz, ένα κέντρο Διοίκησης Ελέγχου ενώ παράλληλα είναι ικανό να διεξάγει παρεμβολές σε αποστάσεις έως και 5.000 χιλιομέτρων.
Στην επιχειρησιακή του διάσταση κατά τον πόλεμο της Κριμαίας 2014 λειτούργησε συνεργατικά με το Moskva-1 το οποίο συλλέγει και εντοπίζει πληροφορίες ηλεκτρονικών σημάτων (SIGINT), oι οποίες προωθούνται στα κέντρα Διοίκησης-Ελέγχου και μέσω λειτουργίας geolocation εντοπίζεται η θέση του στόχου η οποία εν συνεχεία καταστρέφεται από το πυροβολικό.
Σύμφωνα με έρευνα από ανοιχτές πηγές, το Μurmanshk BN είναι ικανό να διαμοιράζει δεδομένα εχθρικών θέσεων σε όλα τα Κέντρα Διοίκησης και Ελέγχου του Ρωσικού Πυροβολικού. Στον πόλεμο της Κριμαίας το Μurmanshk BN χρησίμευσε για αποστολή δεδομένων στα 9A52-4 Tornado MLRS με εμβέλεια 90 χιλιομέτρων, στα BM-30 Smerch MLRS με εμβέλεια από 70 έως 90 χιλιόμετρα, στα 2S7 Pion των 203 χιλιοστών, στα TOS-1 των 220 χιλιοστών και στα 2S35 Koalitsiya-SV των 155 χιλιοστών με εμβέλεια 80 χιλιομέτρων.
Κrashukha-4
Το Krashukha-4 αποτελεί ένα ρωσικό κινητό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου που έχει σχεδιαστεί κατά κύριο λόγο για να παρεμβάλει σε ραντάρ αναγνωριστικών και μαχητικών αεροσκαφών με σκοπό να καλύψει τις φίλιες δυνάμεις εντός του πεδίου των επιχειρήσεων. Λειτουργεί στις μπάντες X και Ku με σκοπό να αποδιοργανώνει εχθρικούς αισθητήρες που εκτελούν λειτουργίες επιτήρησης αναγνώρισης και συλλογής πληροφοριών.
Ένας υπολογιστής που βρίσκεται στο Κέντρο Διοίκησης και Ελέγχου του οχήματος επιλέγει την μεθοδολογία με την οποία θα αδρανοποιήσει τα εχθρικά ραντάρ. Το σύστημα εδράζεται επί τροχοφόρου οχήματος 8×8 KamAZ 6350 και έχει μέγιστη εμβέλεια 300ων χιλιομέτρων.
Σύμφωνα με πληροφορίες από ανοιχτές πηγές, το Krasukha-4 έχει την δυνατότητα να διαταράξει αποτελεσματικά την λειτουργία δορυφόρων χαμηλής γήινης τροχιάς (LEO) ενώ μπορεί να προκαλέσει μόνιμη ζημιά σε ραδιο-ηλεκτρονικές συσκευές. Χρησιμοποιήθηκε εκτενώς έναντι των τουρκικών UAV στην Συρία και την Λιβύη ενώ φημολογείται πως έχει ήδη μεταφερθεί στα Ρωσο-Ουκρανικά σύνορα.
RB-636M2 Svet-KU
Το ρωσικό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου RB-636M2 Svet-KU αποτελεί ίσως ένα από τα πιο »πρωτόγονα» και εύχρηστα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου του Ρωσικού Στρατού. Χρησιμοποιείται με σκοπό να υποκλέπτει, να παρεμβάλει και να ιχνηλατεί εχθρικές τηλεφωνικές επικοινωνίες που λειτουργούν στο φάσμα 25 MHz και 18GHz.
Έχει χρησιμοποιηθεί από δυνάμεις Ρώσων αλεξιπτωτιστών κατά την διάρκεια ασκήσεων. Κατά τον πόλεμο της Κριμαίας το 2014, το σύστημα επιχειρούσε ακόμα και από παραστρατιωτικές ρωσόφωνες ομάδες αστικού πολέμου, όντας τοποθετημένο επί οχήματος Ford 4×4. Φαίνεται να είναι ιδανικό για ταχυκίνητες επιχειρήσεις εντός αστικού ιστού αλλά και για μετάδοση δεδομένων εχθρικής τοποθεσίας.
Το ειδικό τμήμα Asymmetric Warfare Group του Αμερικανικού Στρατού έχει διεξάγει ξεχωριστές αναλύσεις για την δράση του προαναφερθέντος συστήματος επί συμβατικών οχημάτων μεταφοράς, καθώς φαίνεται να αποδείχθηκαν ιδιαίτερα αποτελεσματικά και εύχρηστα τόσο στην Συρία το 2015 όσο και στην Κριμαία το 2014.
Συμπερασματικά βλέπουμε πως τα τμήματα του ρωσικού στρατεύματος τα οποία ασχολούνται με επιχειρήσεις ηλεκτρονικού πολέμου, εστιάζουν κυρίως σε επιχειρήσεις εντοπισμού ηλεκτρονικών εκπομπών, διακοπής εξοπλισμού επιτήρησης και στόχευσης, αλλά και διακοπής εχθρικών επικοινωνιών.
Το Ινστιτούτο Χερσαίου Πολέμου του Στρατού των ΗΠΑ εκτιμά ότι τα ήδη υπάρχοντα ρωσικά συστήματα EW είναι ικανά να εντοπίσουν εχθρικές τοποθεσίες με ακρίβεια μίας μοίρας. Πιο συγκεκριμένα, έχουν την δυνατότητα να εντοπίσουν μία πηγή εχθρικών εκπομπών σε απόσταση 20 χιλιομέτρων με πιθανότητα μέσου κυκλικού σφάλματος 500 μέτρων.
