Συζητήσεις για deals στον τομέα της ενέργειας έχουν απασχολήσει αξιωματούχους των κυβερνήσεων ΗΠΑ και Ρωσίας, στο περιθώριο των διαπραγματεύσεων που πραγματοποιήθηκαν μέσα στον μήνα για την ειρήνη στην Ουκρανία, σύμφωνα με όσα ανέφεραν στο Reuters πέντε πηγές που είναι εξοικειωμένες με τις συνομιλίες αυτές. Οι συμφωνίες στο ενεργειακό πεδίο έπεσαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και από τις δύο πλευρές ως κίνητρα για να ενθαρρύνουν το Κρεμλίνο να συμφωνήσει στην ειρήνη στην Ουκρανία και την Ουάσιγκτον να χαλαρώσει τις κυρώσεις κατά της Μόσχας. Η Ρωσία έχει αποκοπεί από τις περισσότερες διεθνείς επενδύσεις στον ενεργειακό της τομέα και από τη σύναψη σημαντικών συμφωνιών λόγω των κυρώσεων που της επιβλήθηκαν και συνεχίζουν να της επιβάλλουν μετά την εισβολή στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022.
Οι αξιωματούχοι των δύο κυβερνήσεων συζήτησαν το ενδεχόμενο η Exxon Mobil να επανενταχθεί στο ρωσικό έργο πετρελαίου και φυσικού αερίου Sakhalin-1, ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Άπω Ανατολή, ανέφεραν τρεις από τις πηγές. Επίσης, έθεσαν το ενδεχόμενο η Ρωσία να αγοράσει αμερικανικό (αντί για κινεζικό) εξοπλισμό για έργα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), όπως το Arctic LNG 2, το οποίο υπόκειται σε δυτικές κυρώσεις, ανέφεραν τέσσερις πηγές. Μια άλλη ιδέα που έπεσε στο τραπέζι, ήθελε τις ΗΠΑ να προχωρούν στην αγορά πυρηνικών παγοθραυστικών πλοίων από τη Ρωσία, ανέφερε το Reuters στις 15 Αυγούστου. Οι συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Αμερικανού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ στη Μόσχα νωρίτερα αυτό το μήνα, όταν συναντήθηκε με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον απεσταλμένο του για επενδύσεις Κιρίλ Ντιμιτρίεφ, σύμφωνα με τρεις από τις πηγές.
Συζητήθηκαν επίσης στο Λευκό Οίκο με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με δύο από τις πηγές, ενώ έγινε μια σύντομη αναφορά και στη σύνοδο κορυφής της Αλάσκας τον Δεκαπενταύγουστο. «Ο Λευκός Οίκος ήθελε πραγματικά να βγάλει μια είδηση μετά τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα, ανακοινώνοντας μια μεγάλη επενδυτική συμφωνία», ανέφερε μία από τις πηγές. «Έτσι ο Τραμπ αισθάνεται ότι έχει πετύχει κάτι». Ο Τραμπ και η ομάδα εθνικής ασφάλειας του συνεχίζουν να συνεργάζονται με Ρώσους και Ουκρανούς αξιωματούχους με στόχο μια διμερή συνάντηση για να σταματήσουν οι δολοφονίες και να τερματιστεί ο πόλεμος, ανέφερε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με τις συμφωνίες. Δεν είναι προς το εθνικό συμφέρον να συνεχιστούν οι δημόσιες διαπραγματεύσεις για αυτά τα θέματα, πρόσθεσε ο αξιωματούχος, ενώ εκπρόσωπος του Ντμίτριεφ αρνήθηκε να σχολιάσει. Την ίδια στάση τήρησαν και οι Exxon Mobil, Rosneft και Novatek.
Συνομιλίες και απειλές
Οι προσπάθειες αυτές (για ενεργειακά deals) συνδέονται με την προσέγγιση που υιοθετεί ο Τραμπ, ο οποίος συνδυάζει απειλές και κίνητρα. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει προειδοποιήσει με νέες κυρώσεις τη Ρωσία αν δεν υπάρξει πρόοδος στις συνομιλίες για την Ουκρανία, ενώ έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο επιβολής σκληρών δασμών στην Ινδία, έναν από τους βασικούς αγοραστές ρωσικού πετρελαίου. Η διαπραγματευτική τακτική του Τραμπ έχει ήδη φανεί στις συνομιλίες για την Ουκρανία, όταν νωρίτερα φέτος οι ίδιοι αξιωματούχοι διερεύνησαν τρόπους για να αναζωογονήσει η Αμερική τις ροές ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Αυτά τα σχέδια έχουν καθυστερήσει από τις Βρυξέλλες, οι οποίες υπέβαλαν προτάσεις για την πλήρη κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου έως το 2027.
Πλέον, ΗΠΑ και Ρωσία μιλούν για διμερείς συμφωνίες, αφήνοντας στο περιθώριο την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία, ως μπλοκ, έχει παραμείνει σταθερή στην υποστήριξή της προς την Ουκρανία. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι την ημέρα της Συνόδου στην Αλάσκα, ο Πούτιν υπέγραψε διάταγμα που ανοίγει τον δρόμο για την επιστροφή ξένων επενδυτών στο Sakhalin-1, υπό την προϋπόθεση ότι θα στηρίξουν την άρση των δυτικών κυρώσεων. Η Exxon είχε αποχωρήσει από το έργο το 2022, καταγράφοντας ζημιές 4,6 δισ. δολαρίων, ενώ το μερίδιό της κατασχέθηκε από το Κρεμλίνο. Παράλληλα, το έργο Arctic LNG 2, στο οποίο πλειοψηφεί η Novatek, παραμένει υπό βαριές κυρώσεις, κυρίως σε ό,τι αφορά την προμήθεια πλοίων ειδικής κατηγορίας που είναι απαραίτητα για τις εξαγωγές.
Η Novatek, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει κινητοποιήσει λομπίστες στην Ουάσιγκτον για να βελτιώσει το κλίμα και να επιδιώξει χαλάρωση περιορισμών. Το εργοστάσιο επανεκκίνησε μερικώς την παραγωγή τον Απρίλιο, ωστόσο εξακολουθεί να λειτουργεί με περιορισμούς, ενώ η Κίνα παρέχει τεχνολογική στήριξη για την κατασκευή τρίτης μονάδας. Στρατηγικός στόχος της Ουάσιγκτον είναι να στρέψει τη Ρωσία προς την αμερικανική τεχνολογία και να περιορίσει τη συνεργασία της με την Κίνα, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε στενότατο σύμμαχο της Μόσχας. Η κινεζορωσική συνεργασία είχε επισημοποιηθεί λίγο πριν από την εισβολή στην Ουκρανία με τη διακήρυξη στρατηγικής εταιρικής σχέσης «χωρίς όρια».
