Τον Σεπτέμβριο του 2020, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη στα πλαίσια της 84ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Εξαγγέλλει σημαντικά εξοπλιστικά προγράμματα μεταξύ των οποίων τη πρόσκτηση νέων μαχητικών Rafale καθώς και των τεσσάρων φρεγατών πολλαπλών αποστολών.
Τονίζει όμως και την ανάγκη που πρέπει να δοθεί στο υφιστάμενο υλικό, στα οπλικά συστήματα και μέσα που ήδη διαθέτουν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ενώ επισημαίνει την ανάγκη ανάταξης της ελληνικής κρατικής αμυντικής βιομηχανίας που συμμετέχει ενεργά στην τεχνική υποστήριξη των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με έμφαση σημειώνει:
Ενεργοποιούμε την Αμυντική μας Βιομηχανία. Ήδη, στα Ναυπηγεία της Ελευσίνας, αμερικανικά κεφάλαια επενδύουν στον εκσυγχρονισμό τους. «Στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά σύντομα εισέρχεται στρατηγικός επενδυτής, διατηρώντας τις θέσεις εργασίας. Ολοκληρώθηκε η διαγωνιστική διαδικασία, έπεται το αμέσως επόμενο διάστημα επίκειται η ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης της ΕΛΒΟ. Και αναδιοργανώνεται η ΕΑΒ, ώστε να μετατραπεί σε κέντρο συντήρησης αεροσκαφών για την ευρύτερη περιοχή».
«Το δόγμα σε αυτόν τον τομέα είναι: Κάθε οπλικό σύστημα λειτουργεί όσο ζει, όπως πρέπει και όπου χρειάζεται».
Τον Φεβρουάριο του 2023 λαμβάνει χώρα ο καταστροφικός και φονικός εγκέλαδος στη Τουρκία. Η χώρα μας αποφασίζει να διαθέσει διασωστικές ομάδες της ΕΜΑΚ αλλά διαπιστώνεται η ανεπάρκεια στα τακτικά μεταγωγικά αεροσκάφη C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας.
Το καλοκαίρι του 2023 δασικές πυρκαγιές κατακαίουν τη Ρόδο αλλά και τον Έβρο. Τρεις εβδομάδες χρειάστηκαν για να τεθεί υπό έλεγχο η φωτιά. Η ίδια προβληματική κατάσταση και στη δασοπυρόσβεση.
Πριν μια εβδομάδα συμβαίνουν οι πλημμύρες στη Θεσσαλία. Προκύπτει στη πράξη από τα επίσημα δελτία τύπου του ΓΕΕΘΑ/ ΓΕΑ πως ελάχιστα ελικόπτερα SAR είναι σε θέση να επιχειρήσουν. Από τα 22 ελικόπτερα SAR (10 AB-205 και 12 SUPER PUMA) πετούν ελάχιστα. Πόσα Aegeanhawk του Πολεμικού Ναυτικού που μπορούν να πραγματοποιήσουν επιχειρήσεις SAR πέταξαν;
Η γύμνια του κρατικού μηχανισμού και της κυβέρνησης εμφανής και αδιαμφισβήτητη. Σε κάθε κρίση διαπιστώνονται σοβαρές ανεπάρκειες οργάνωσης και έγκαιρης λήψης αποφάσεων.
Τρία χρόνια η δήλωση του πρωθυπουργού πως «κάθε οπλικό σύστημα λειτουργεί όσο ζει, όπως πρέπει και όπου χρειάζεται» καταρρίπτεται από την αντικειμενική πραγματικότητα. Δυστυχώς, όλα τριγύρω αλλάζουν και όλα τα ίδια μένουν.
Συμβάσεις τεχνικής υποστήριξης δεν υπογράφονται και εναέρια μέσα ή άλλα οπλικά συστήματα (του Στρατού Ξηράς για παράδειγμα) απαξιώνονται και οδηγούνται στην αδράνεια. Από τον Ιούλιο του 2019 όταν η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ανέλαβε την εξουσία στη χώρα εξακολουθούν να μην έχουν υπογραφεί συμβάσεις τεχνικής υποστήριξης για τα ΑΣΕΠΕ, τα NH90, τα SUPER PUMA. Τα καλύτερα ελικόπτερα μέσης μεταφορικής ικανότητας (ΝΗ90) σαπίζουν στη πίστα της Πάχης Μεγάρων αλλά φταίνει τα ελικόπτερα που έχουν απαιτητική συντήρηση και όχι εμείς που τα αφήσαμε δίχως τεχνική υποστήριξη. Άλλωστε προλάβαμε να τα πετάξουμε για να βγάλουμε οι ίδιοι συμπεράσματα;
Εύλογα προκύπτει το εξής ερώτημα: μήπως υπάρχει συνειδητή επιλογή απαξίωσης οπλικών συστημάτων ώστε τεχνητά να δημιουργούνται οι απαιτήσεις για νέα συστήματα και νέες προμήθειες;
Γεννάται όμως και ένα ακόμη ερώτημα:
Μήπως οι Ένοπλες Δυνάμεις με σαφείς ευθύνες της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και τη συναίνεση της πολιτικής ηγεσίας στρέφονται σε επιλογές ιδιωτών για τη συντήρηση των εναερίων μέσων; Μήπως κατ’ αυτόν τον τρόπο οι Ένοπλες Δυνάμεις απομειώνουν τις δικές τους ικανότητες προκειμένου να συντηρούν αυτόνομα και με αυτάρκεια τα δικά τους μέσα;
Ο πρωθυπουργός κατά τις κυβερνητικές εξαγγελίες από τη Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβριο του 2020, είχε τονίσει την ανάγκη για ανάταξη της ΕΑΒ. Τρία χρόνια μετά η ΕΑΒ μαστίζεται από τα ίδια προβλήματα: έλλειψη τεχνικού προσωπικού, λιγοστές υποδομές, κακοπληρωμένο προσωπικό που παραιτείται και στρέφεται στον ιδιωτικό τομέα για καλύτερες απολαβές.
Η ίδια κατάσταση και ακόμη χειρότερη με το Κρατικό Εργοστάσιο Αεροσκαφών της ΠΑ, το οποίο κάποτε αποτελούσε τον κύριο μοχλό συντήρησης των εναερίων μέσων της ΠΑ. Απαξιώθηκε και οδηγήθηκε σε μαρασμό μη μπορώντας να ανταπεξέλθει. Ουδείς πολιτικός ή ανώτατος στρατιωτικός ενδιαφέρθηκε ώστε να το ανατάξει.
Δυσμενής και η κατάσταση που επικρατεί στις ίδιες τις Μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων που συντηρούν τα εναέρια μέσα. Τι απόθεμα ανταλλακτικών υπάρχει όταν δεν υπογράφονται συμβάσεις τεχνικής υποστήριξης; Ποια είναι η επάρκεια τεχνικού προσωπικού; Τι υποδομές και εγκαταστάσεις υπάρχουν; Και μάλιστα υπάρχουν περιπτώσεις που αποδεικνύουν πως όταν υπάρχουν συμβάσεις τεχνικής υποστήριξης και διασφαλίζεται η απρόσκοπτη ροή ανταλλακτικών, τα εναέρια μέσα εμφανίζουν καλές διαθεσιμότητες όπως στη περίπτωση των MIRAGE 2000-5 MK2 και των C-27J Spartan.
Αφού όμως τεχνηέντως και συνειδητά απαξιώθηκαν οι εγχώριες – εθνικές δυνατότητες τεχνικής υποστήριξης (είτε σε επίπεδο Ενόπλων Δυνάμεων είτε σε επίπεδο ΕΑΒ ή ΚΕΑ) αποφασίζεται τα προγράμματα συντήρησης να ανατεθούν σε ιδιώτες όπως με τη περίπτωση των C-130 (Πορτογαλία και Ισραήλ) με πολύ παραπάνω κόστος και φυσικά να προμηθευτούμε καινούργια C-130 με απευθείας ανάθεση δίχως διαγωνιστικές διαδικασίες. Κοινό γνώρισμα άλλωστε του συνόλου των εξοπλιστικών προγραμμάτων που υλοποιήθηκαν από τη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Προσφάτως λήφθηκε η απόφαση ώστε η συντήρηση των ελληνικών CH-47 Chinook να ανατεθεί στον Αμερικανικό Στρατό, ο οποίος με τη σειρά του θα επιλέξει ανάδοχους για τη συντήρηση των ελικοπτέρων. Μια σύμβαση πενταετούς διάρκειας και ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Σημειώνεται πως εδώ και αρκετά χρόνια η συντήρηση των Chinook πραγματοποιούνταν από την ίδια την Αεροπορία Στρατού. Το ίδιο συμβαίνει και με τη συντήρηση των ελικοπτέρων Aegeanhawk του ΠΝ.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν απωλέσει κάθε αυτόνομη και αυτάρκη ικανότητα συντήρησης του υλικού τους; Αυτό που συμβαίνει είναι πρωτοφανές και δίχως ιστορικό προηγούμενο.
Συμβαίνει ακόμη και το άλλο ανεκδιήγητο.
Κυκλοφορεί μάλιστα το «αφήγημα» στους διαδρόμους του ΥΠΕΘΑ/ ΓΕΕΘΑ πως τα ευρωπαϊκά μέσα είναι ακριβά στη συντήρηση και οι ευρωπαϊκές εταιρείες είναι προβληματικές, οπότε ας τα πετάξουμε για να προμηθευτούμε νέα αμερικανικά ελικόπτερα που φυσικά είναι «φτηνότερα». Θα φροντίσουν να μην εκσυγχρονιστούν όταν πρέπει (στο κατάλληλο χρονικό πλαίσιο) ώστε όταν ζητηθούν τιμές σε δεύτερο χρόνο να είναι πολύ υψηλές άρα να μην αξίζει να εκσυγχρονιστούν και να στραφούμε σε νέα ελικόπτερα ή νέα αεροσκάφη.
Πάντα με απευθείας αναθέσεις και δίχως διαγωνιστικές διαδικασίες όπως προκύπτει από τη πρόσφατη ιστορία των ελληνικών εξοπλιστικών τα τελευταία έτη.
Για τη σημερινή κατάντια υπάρχουν ευθύνες και πρέπει να αναζητηθούν όχι μόνον σε πολιτικούς παράγοντες αλλά κυρίως σε στρατιωτικούς και ανώτατους αξιωματικούς των Ενόπλων Δυνάμεων.
