Το Μάιο του 2020 και τον Μάρτιο του 2021 είχαμε δημοσιεύσει τις ειδήσεις σχετικά με την καθέλκυση του δεύτερου και του τρίτου περιπολικού πλοίου τύπου PPA (Pattugliatore Polivalente d’Altura) κλάσης «Paolo Thaon di Revel» του Ιταλικού Ναυτικού. Στις ειδήσεις αυτές είχαμε αναφερθεί, περιληπτικά, στα χαρακτηριστικά των πλοίων. Αν και η Ιταλία τα χαρακτηρίζει «περιπολικά», εντούτοις ενσωματώνουν ισχύ πυρός επιπέδου φρεγάτας. Πρόκειται για πολύ ενδιαφέρουσες σχεδιάσεις πλοίων και για το λόγω αυτό αποφασίσαμε να κάνουμε ένα λεπτομερέστερο άρθρο, για να γνωρίσουμε καλύτερα τις επιδόσεις, τα χαρακτηριστικά και τις δυνατότητες των συγκεκριμένων πλοίων. Αρχικά, να πούμε ότι, μέχρι στιγμής, το Ιταλικό Ναυτικό έχει αποφασίσει να ναυπηγήσει επτά (7) PPA, ενώ διατηρεί το δικαίωμα προαίρεσης για την ναυπήγηση άλλων τριών (3) ίδιων πλοίων.

Από τα επτά (7) PPA τα έξι (6) έχουν ήδη αρχίσει να ναυπηγούνται, ενώ το έβδομο αναμένεται να ξεκινήσει τη ναυπήγηση του τον Απρίλιο του 2022. Τα πλοία 1-3 έχουν καθελκυστεί, ενώ τα πλοία 4-6 αναμένεται να καθελκυστούν το Σεπτέμβριο του 2021, τον Οκτώβριο του 2022 και τον Αύγουστο του 2023 αντίστοιχα. Η καθέλκυση του έβδομου πλοίου έχει προγραμματιστεί για τον Ιούνιο του 2024. Τα PPA αναμένεται να ενταχθούν σε υπηρεσία την περίοδο 2021-2026, με ρυθμό ένα πλοίο ανά έτος, με εξαίρεση το 2024 που θα ενταχθούν σε υπηρεσία δύο (2) πλοία. Σε υπηρεσία θα αντικαταστήσουν τέσσερις (4) ελαφρές φρεγάτες κλάσης «Soldati» (έχουν ήδη αποσυρθεί από την ενεργό υπηρεσία, είχαν ενταχθεί σε υπηρεσία την περίοδο 1985-1987) και τέσσερις (4) κορβέτες κλάσης «Minerva» (κι αυτές έχουν ήδη αποσυρθεί από την ενεργό υπηρεσία, οκτώ πλοία είχαν ενταχθεί σε υπηρεσία την περίοδο 1987-1991, ενώ τέσσερα πωλήθηκαν στο Μπαγκλαντές).

Η ναυπήγηση των επτά (7) PPA, του Πλοίου Γενικής Υποστήριξης (ΠΓΥ) A-5335 «Vulcano» και του πλοίου αμφίβιων επιχειρήσεων «Trieste» (κατηγορίας LHD : Landing Helicopter Dock), εγκρίθηκαν από την Ιταλία το 2014, με προϋπολογισμό € 5,4 δισεκατομμύρια, όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση της Leonardo (Δείτε ΕΔΩ), για τη ναυπήγηση των πλοίων και την υποστήριξη δεκαετούς διάρκειας (η ανακοίνωση δεν αναφέρει αν στο κόστος συμπεριλαμβάνονται και τα όπλα). Τον Μάιο του 2015 υπογράφηκε η σύμβαση ναυπήγησης των έξι (6) PPA και του A-5335 «Vulcano». Λίγες ημέρες αργότερα, στις 3 Ιουλίου του 2015, υπογράφηκε η σύμβαση για τη ναυπήγηση του «Trieste», ενώ στις 11 Νοεμβρίου του 2015 ενεργοποιήθηκε το δικαίωμα προαίρεσης του αρχικού συμβολαίου, αλλά για ένα (1) PPA. Το κόστος του «Vulcano» ανέρχεται στα € 374,6 εκατομμύρια, του «Trieste» στα € 1,171 δισεκατομμύρια και των ΡΡΑ στα € 3,855 δισεκατομμύρια, δηλαδή € 550,6 εκατομμύρια ανά πλοίο. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα «DefenceNews», το κόστος της έκδοσης Full είναι € 530 εκατομμύρια και των εκδόσεων Light και Light+ € 430 εκατομμύρια (Δείτε ΕΔΩ).

Τα PPA έχουν αναπτυχθεί στις εκδόσεις Light, Light+ και Full. Η Ιταλία θα παραλάβει δύο (2) Full, δύο (2) Light+ και τρία (3) Light. Το δικαίωμα προαίρεσης αφορά σε ένα πλοίο από κάθε έκδοση. Τα PPA είναι σχεδιασμένα σπονδυλωτά ώστε η κάθε έκδοση να είναι προσαρμοσμένη στις επιχειρησιακές απαιτήσεις του πελάτη. Επίσης, οι εκδόσεις Light και Light+ ενσωματώνουν την αναγκαία υποδομή για να αναβαθμιστούν στο επίπεδο Full. Στο Ιταλικό Ναυτικό, τα PPA θα εκτελούν αποστολές περιπολίας, έρευνας και διάσωσης, αλλά και μάχης. Χαρακτηριστικό της εμφάνισης των πλοίων είναι η σχεδίαση πλώρης WPB (Wave Piercing Bow), η οποία έχει ένα επίμηκες τμήμα πλώρης κάτω από τη θάλασσα το οποίο «ανοίγει» το νερό και μειώνει τη γωνία εισόδου της πλώρης. Επίσης, αυξάνει το μήκος της ισάλου γραμμής. Η σχεδίαση WPB βελτιώνει τη μέγιστη ταχύτητα του πλοίου και αυξάνει τη σταθερότητα του σε θαλασσοταραχή, μέσω της καταστολής της κάθετης κίνησης της πλώρης.

Η προσέγγιση της ανάπτυξης διαφορετικών εκδόσεων, αλλά με εγκαταστημένη την αναγκαία υποδομή για την μελλοντική αναβάθμιση από τη μία έκδοση στην άλλη, έγινε για λόγους μείωσης του αρχικού κόστους αγοράς, την μεγαλύτερη ευελιξία και την ανάγκη εύκολης και οικονομικής αναβάθμισης στο μέλλον. Για την υποστήριξη της ικανότητας πολλαπλών ρόλων των πλοίων, σχεδιάστηκαν δύο (2) «περιοχές αποστολής», μια (1) στο κεντρικό κατάστρωμα και μια (1) στην πρύμνη, κάτω από το ελικοδρόμιο. Εκεί φιλοξενούνται όλες οι αναγκαίες συλλογές, που απαιτεί η κάθε αποστολή, για παράδειγμα η συλλογή συμμετοχής του πλοίου σε αποστολές αντιμετώπισης ανθρωπιστικής κρίσης ή αντιμετώπιση φυσικής καταστροφής (HADR : Humanitarian Aids and Disaster Relief), η συλλογή εκτέλεσης διάφορων αποστολών με μη-επανδρωμένα μέσα, εναέρια, θαλάσσια και υποβρύχια, και η συλλογή υποστήριξης ειδικών δυνάμεων.

Το εκτόπισμα των πλοίων, με πλήρη φόρτο, είναι αντίστοιχο της έκδοσης: 5.830 τόνοι (Light), 5.880 τόνοι (Light+) και 6.270 τόνοι (Full), ενώ οι διαστάσεις τους είναι ίδιες (μήκος x πλάτος x βύθισμα) 143 x 16,5 x 5 μέτρα. Το σύστημα πρόωσης τους είναι τύπου CODAGOL (COmbined Diesel And Gas Or eLectric)  και αποτελείται από έναν (1) αεροστρόβιλο κινητήρα τύπου LM2500+G4 μέγιστης ισχύος 43.000 ίππων, δύο (2) πετρελαιοκινητήρες τύπου MTU 20V 8000 M91L μέγιστης ισχύος 13.000 έκαστος, τέσσερις (4) γεννήτριες τύπου GenSets 12V175D-MEM μέγιστης ισχύος 2.200 ίππων (για τα τρία πρώτα πλοία) και τύπου Isotta Fraschini 16V170C2ME μέγιστης ισχύος 2.100 ίππων (για τα υπόλοιπα πλοία), δύο (2) ηλεκτροκινητήρες μέγιστης ισχύος 1.810 ίππων, δύο (2) εφεδρικές γεννήτριες, έναν (1) προωθητή μέγιστης ισχύος 740 ίππων και δύο (2) έμβολα, τα οποία καταλήγουν σε ισάριθμες προπέλες μεταβλητού βήματος.

Η μέγιστη ταχύτητα των PPA, στην έκδοση Full, είναι της τάξεως των 31,6 κόμβων (58,5 χιλιόμετρα την ώρα) με χρήση CODAGOL. Με τη χρήση του αεροστρόβιλου κινητήρα η μέγιστη ταχύτητα είναι 27 κόμβοι (50 χιλιόμετρα την ώρα), ενώ με τη χρήση των πετρελαιοκινητήρων η μέγιστη ταχύτητα είναι 25 κόμβοι (46 χιλιόμετρα την ώρα. Με την χρήση μόνο του ενός πετρελαιοκινητήρα η μέγιστη ταχύτητα του πλοίου είναι 18 κόμβοι (33 χιλιόμετρα την ώρα), ενώ με την χρήση του ενός από τους δύο πετρελαιοκινητήρες και των δύο ηλεκτροκινητήρων η μέγιστη ταχύτητα είναι 10 κόμβοι (18,5 χιλιόμετρα την ώρα). Με ταχύτητα πλεύσης 15 κόμβους (28 χιλιόμετρα την ώρα), η εμβέλεια των PPA, πάντα στην έκδοση Full, ανέρχεται στα 5.000 ναυτικά μίλια (9.260 χιλιόμετρα).

Όπως και το εκτόπισμα, έτσι και η επάνδρωση είναι συνάρτηση της έκδοσης. Στις εκδόσεις Light και Light+ οι απαιτήσεις επάνδρωσης είναι 90 άτομα, ενώ στην έκδοση Full είναι 120 άτομα. Επιπλέον, όλες οι εκδόσεις μπορούν να φιλοξενήσουν 24 άτομα (πληρώματα και τεχνικοί ελικοπτέρων). Συνολικά τα πλοία μπορούν να φιλοξενήσουν έως και 173 κρεβάτια συν άλλα 30 κατόπιν σχετικής διαμόρφωσης. Σ’ όλες τις εκδόσεις τα πλοία διαθέτουν ελικοδρόμιο (25,5 x 16,5 μέτρων) και υπόστεγο για δύο (2) ελικόπτερα NH-90 ή ένα (1) AW-101 Merlin. Επίσης ενσωματώνουν πρυμναία θύρα άφεσης/περισυλλογής ταχύπλοου RHIB μήκους 11 μέτρων και δύο (2) πλευρικές θύρες για άφεση/περισυλλογή ταχύπλοων RHIB ή αποβατικών ακάτων μήκους 15 μέτρων. Στο κεντρικό κατάστρωμα ενσωματώνει γερανό ανυψωτικής ικανότητας 20 τόνων, ενώ μπορεί να μεταφέρει έως 13 εμπορευματοκιβώτια ISO1C (πέντε κάτω από το ελικοδρόμιο και έως οκτώ στο κεντρικό κατάστρωμα).

Σε όλες τις έκδοση τα πλοία ενσωματώνουν το προηγμένο σύστημα διαχείρισης μάχης SADOC Mk.4, το οποίο ελέγχει όλα τα συστήματα, τους αισθητήρες και τα όπλα του πλοίου, επεξεργάζεται τις πληροφορίες και τα δεδομένα και παράγει εικόνα τακτικής κατάστασης την οποία προβάλει σε 28 οθόνες αφής, των 43 ιντσών, πολλαπλών ενδείξεων (20 στην έκδοση Light) ή μπορεί να διαβιβάσει σε άλλα φίλια μέσα ή κλιμάκια διοίκησης μέσω συστήματος ζεύξης δεδομένων. Επίσης, κοινό σε όλες τις εκδόσεις των PPA είναι και το σύστημα διαχείρισης αντιαεροπορικής άμυνας SAAM-ESD (Surface Anti Air Missile-Extended Self Defence), που είναι το ίδιο που ενσωματώνουν οι ιταλικές FREMM (κλάση «Bergamini»). Ο οπλισμός και ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός των πλοίων είναι συνάρτηση της έκδοσης, αλλά όλες οι εκδόσεις μοιράζονται κάποια κοινά συστήματα και όπλα.

Ο κύριος αισθητήρας των πλοίων είναι το ραντάρ πολλαπλού ρόλου Kronos DBR (Dual Band Radar), τεχνολογίας AESA (Active Electronically Scanned Array), το οποίο λειτουργεί στις ζώνες συχνοτήτων C και X (συνολικά οκτώ πάνελ), για την έκδοση Full. Η έκδοση Light+ ενσωματώνει το ίδιο ραντάρ, αλλά με λειτουργία μόνο στη ζώνη συχνοτήτων C, ενώ η έκδοση Light ενσωματώνει το ίδιο ραντάρ, αλλά με λειτουργία μόνο στη ζώνη συχνοτήτων X. Και οι δύο (2) εκδόσεις ενσωματώνουν την υποδομή υποστήριξης και των άλλων συχνοτήτων. Επίσης ενσωματώνουν και ένα (1) ραντάρ επιτήρησης αέρος και επιφανείας SPS-732 χαμηλής πιθανότητας υποκλοπής. Το SPS-732 λειτουργεί στη ζώνη συχνοτήτων Χ, ενώ η εμβέλεια του είναι συνάρτηση του τρόπου λειτουργίας του. Σε λειτουργία Mode.1 (βασική) η εμβέλεια του είναι 98+ χιλιόμετρα, σε λειτουργία Mode.2 (για εντοπισμό ταχέως κινούμενων στόχων) η εμβέλεια του είναι 54+ χιλιόμετρα, ενώ σε λειτουργία Mode.3 (βέλτιστη επίδοση) η εμβέλεια του είναι 150+ χιλιόμετρα.

Τον εξοπλισμό των πλοίων συμπληρώνουν δύο (2) ραντάρ ναυτιλίας (λειτουργούν στη ζώνη συχνοτήτων X/Ku), ένα (1) υπέρυθρο σύστημα έρευνας και ανίχνευσης (IRST : Infra-Red Search and Track), ένα (1) σύστημα αναγνώρισης φίλου ή εχθρού SIR-M5-C EVO (κατηγορίας Mode.5 Level.2), ένα (1) σύστημα ελέγχου πυρός NA-30S Mk.2, το οποίο λειτουργεί στις ζώνες συχνοτήτων X (για έρευνας και πρόκτηση στόχων στο μέσο και μεγάλο βεληνεκές) και Ka (για στόχους στο μικρό βεληνεκές και χαμηλές ιπτάμενες απειλές), ένα (1) σόναρ εντοπισμού δυτών, δύο (2) συστήματα δορυφορικών επικοινωνιών, δύο και τριών συχνοτήτων αντίστοιχα, καθώς και κεραία δορυφορικών λήψεων, ένα (1) ολοκληρωμένο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου Zeus, με σύστημα υποστήριξης ηλεκτρονικών αντιμέτρων ραντάρ (RESM : Radar Electronic Support Counter-Measure), σύστημα ηλεκτρονικών αντιμέτρων ραντάρ (RECM : Radar Electronic Counter-Measure) και σύστημα επικοινωνιών ηλεκτρονικών μέτρων υποστήριξης (CESM : Communication Electronic Support Measures), ένα (1) ακουστικό σύστημα MS-424 μεγάλης εμβέλειας και δύο (2) εκτοξευτές αντιμέτρων ODLS-20.

Επικουρικά των παραπάνω, η έκδοση Full ενσωματώνει ενεργητικό συρόμενο σόναρ, συρόμενο σόναρ κατά τορπιλών τύπου Black Snake, υποθαλάσσιο τηλέφωνο και θερμογράφο βυθού. Ο κοινός οπλισμός όλων των εκδόσεων αποτελείται από ένα (1) πυροβόλο OTO Melara 127/64 LW (Light-Weight) μέγιστου βεληνεκούς 120 χιλιομέτρων και με ικανότητα εκτόξευσης του κατευθυνόμενου πυρομαχικού Vulcano μέγιστου βεληνεκούς 100 χιλιομέτρων στην έκδοση GLR (Guided Long Range), ένα (1) πυροβόλο OTO Melara 76/62 Sovraponte (χωρίς διάτρηση καταστρώματος) μέγιστου βεληνεκούς 20 χιλιομέτρων με πυρομαχικά SAPOMER ή 40 χιλιοστών με πυρομαχικά Vulcano. Το πυροβόλο ενσωματώνει και το σύστημα Strales με αντιαεροπορικές ικανότητες (χρήση του πυρομαχικού DART) και δύο (2) πυροβόλα KBA B06 των 25 χιλιοστών μέγιστου βεληνεκούς 5,85 χιλιομέτρων και μέγιστου δραστικού βεληνεκούς 3,02 χιλιομέτρων.

Στις εκδόσεις Full και Light+ η αντιαεροπορική άμυνα των πλοίων βασίζεται σε 16 (2 x 8) κελιά SYLVER A50 κάθετης εκτόξευσης για 16 αντιαεροπορικά βλήματα Aster-15/30 μέγιστου βεληνεκούς 30+ και 120 χιλιομέτρων αντίστοιχα ή ισάριθμα CAMM-ER (Common Anti-Air Modular Missile-Extended Range) μέγιστου βεληνεκούς 40 χιλιομέτρων. Η έκδοση Light διαθέτει την υποδομή εγκατάστασης των SYLVER A50, αλλά από κατασκευής δεν ενσωματώνει τα 16 κελιά. Η ενσωμάτωση των εκτοξευτών SYLVER A70, για βλήματα προσβολής στόχων εδάφους SCALP-EG, δεν επιβεβαιώνεται, τουλάχιστον όχι από την επίσημη ιστοσελίδα της Fincantieri. Επίσης, οι Marco Lupo, Πρόεδρος της Leonardo Poland, και GianFranco Abbrescia, Προϊστάμενος Πωλήσεων Ναυτικών Προϊόντων της Leonardo, σε συνέντευξη τους στην πολωνική ιστοσελίδα «Defence24», τον Μάρτιο του 2021, στο πλαίσιο της συμμετοχής του PPA στο πολωνικό πρόγραμμα «Miecznik» ναυπήγησης νέων φρεγατών, δεν ανέφεραν ότι τα πλοία μπορούν να ενσωματώσουν τους SYLVER A70 (Δείτε ΕΔΩ).

Στον τομέα των βλημάτων κατά πλοίων/στόχων εδάφους η έκδοση Full ενσωματώνει οκτώ (8) βλήματα Otomat Mk.2/E (Evolved), εξέλιξη των Teseo Mk.2/A, με ικανότητα προσβολής στόχων στο έδαφος και διπλάσιο μέγιστο βεληνεκές, στα 360 από τα 180 χιλιόμετρα (δύο τετραπλοί εκτοξευτές). Οι εκδόσεις Light και Light+ διαθέτουν την υποδομή εγκατάστασης των Otomat Mk.2/E, αλλά από κατασκευής δεν φέρουν τα βλήματα. Η ανθυποβρυχιακή ικανότητα των πλοίων βασίζεται sσε δύο (2) τριπλούς εκτοξευτές τορπιλών B-515/3 για τορπίλες MU-90 Impact, μέγιστου βεληνεκούς 23 χιλιομέτρων με ταχύτητα 12 κόμβους (22 χιλιόμετρα την ώρα) ή Black Arrow, αμφότερες των 324 χιλιοστών. Οι εκδόσεις Light και Light+ διαθέτουν την υποδομή εγκατάστασης των B-515/3, αλλά από κατασκευής δεν ενσωματώνουν τους τορπιλοσωλήνες.