Το τελευταίο χρονικό διάστημα όπως είναι λογικό, η προοπτική απόκτησης των φρεγατών Belharra αποτελεί κεντρικό θέμα τόσο στον ειδικό τύπο όσο και στα υπόλοιπα ΜΜΕ της χώρας μας. Η υπόθεση της προμήθειας των νέων ψηφιακών φρεγατών συγκεντρώνει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον αφού είναι το κύριο εξοπλιστικό πρόγραμμα που υλοποιείται μετά το 2005.

Με γνώμονα τα πολλαπλά λάθη που έλαβαν χώρα από το ΠΝ τα προηγούμενα χρόνια με κυριότερα εκείνα του επιφανειακού εκσυγχρονισμού των φρεγατών «S» καθώς και της μη συνέχισης των ναυπηγήσεων των φρεγατών ΜΕΚΟ 200ΗΝ οι οποίες σταδιακά θα αντικαθιστούσαν τις «S», το ΠΝ σήμερα απόρροια των νέων επιχειρησιακών δεδομένων που διαμορφώνονται στην Ανατολική Μεσόγειο καθώς και της ηλικίας των «S» χρειάζεται ένα πλοίο που θα αντικαταστήσει ένα μέρος από τις φρεγάτες «S». Είναι κοινώς αποδεκτό πως τα εννέα πλοία τύπου «S» είναι αδύνατο να αντικατασταθούν από ισάριθμες γαλλικές ψηφιακές φρεγάτες λόγω κόστους.

Σε αυτό το άρθρο θα θίξουμε όλες τις τελευταίες τεχνικές λεπτομέρειες μέσα από μια πρωτογενή έρευνα που έλαβε χώρα αξιολογώντας δεδομένα και πληροφορίες του τελευταίου χρονικού διαστήματος, παντρεύοντας τα με παλαιότερες αναφορές μας επί αυτών των θεμάτων.

Η επιχειρησιακή απαίτηση της Ανατολικής Μεσογείου

Η μετατόπιση του γεωπολιτικού ενδιαφέροντος στην Ανατολική Μεσόγειο έλαβε χώρα τα τελευταία έτη απόρροια των εξελίξεων στον τομέα της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου καθώς και της επιχειρησιακής αξιοποίησης της Ανατολικής Μεσογείου από το Τουρκικό Ναυτικό ως μια πιο φιλική και ευνοϊκή θάλασσα συγκριτικά με το αφιλόξενο Αιγαίο που συγκεντρώνει πολλές εγγενείς αδυναμίες λόγω της γεωγραφίας που ευνοούν την ελληνική πλευρά. Είναι γεγονός πως στην Ανατολική Μεσόγειο το Τουρκικό Ναυτικό δύναται να συγκροτήσει ομάδες μάχης πλοίων με κάλυψη αεράμυνας περιοχής και ισχυρή παρουσία από την Τουρκική Αεροπορία, περιβάλλον με πολλαπλές απειλές και προκλήσεις για το ΠΝ.

Ο υφιστάμενος εθνικός αμυντικός σχεδιασμός αντί της ναυτικής κυριαρχίας είχε και έχει ως προτεραιότητα τη θαλάσσια άρνηση με επίκεντρο τον ελληνικό στόλο των 11 υποβρυχίων. Όμως ακόμα και υπό αυτή τη προοπτική τα ελληνικά «214» στερούνται ακόμα και σήμερα σύγχρονων τορπιλών ενώ το τουρκικό ναυτικό έχει αναβαθμίσει πολλαπλώς και ποιοτικώς τις εχθρικές ανθυποβρυχιακές του ικανότητες. Χαρακτηριστικά να αναφέρουμε πως ένα υποβρύχιο φτάνει σε περίπου 7-8 ναυτικά μίλια ώστε να πραγματοποιήσει επίθεση με τις υφιστάμενες τορπίλες με στόχο να διασφαλίσει επιτυχημένη βολή κατά του στόχου επιφανείας. Επιπροσθέτως, το 80% των επιθέσεων με υποβρύχια στην Ιστορία έχουν λάβει χώρα από περισκοπικό βάθος.

Λόγω της έλλειψης σόναρ μεταβλητού βάθους στις φρεγάτες «S» το ΠΝ υστερεί κρίσιμα στον Α/Υ πόλεμο. Το σόναρα μεταβλητού βάθος γνωστό και ως VDS διασφαλίζει τόσο το βάθος που θα κατέβει ώστε να εντοπίσει το υποβρύχιο ακόμα και εάν αυτό βρίσκεται κάτω από τα θερμοκλινή στρώματα αλλά και τη γωνία με την οποία θα εκπέμψει. Στον Α/Υ πόλεμο ιδιαίτερη σημασία διαδραματίζει επίσης η γεωγραφία είτε αυτή αφορά κλειστή είτε ανοιχτή θάλασσα καθώς και η εποχή αφού τα σήματα των σόναρ σε μια κρύα θάλασσα διαχέονται πολύ γρηγορότερα αντί σε μια καλοκαιρινή.  Συνεπώς, σε ένα τομέα στον οποίο οι γαλλικές φρεγάτες έχουν εξαιρετικές δυνατότητες εκτός της αντιμετώπισης εναέριων απειλών είναι και ο Α/Υ πόλεμος.

Επίσης, σε μια ανοιχτή θάλασσα όπως η Ανατολική Μεσόγειος η στοχοποίηση των εχθρικών μονάδων είναι μια απαιτητική διαδικασία. Λαμβάνοντας υπόψη τη καμπυλότητα της γης ένα ραντάρ πλοίου επιφανείας μπορεί υπό ιδανικές συνθήκες να δει ένα αντίπαλο πλοίο στη μέγιστη απόσταση των 30 ναυτικών μιλίων. Εδώ έρχεται ο ρόλος των ΑΣΕΠΕ, των ΑΦΝΣ και των Ε/Π της Διοίκησης Ελικοπτέρων Ναυτικού ή των Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών κάτι που στο οποίο η Τουρκία και το Τουρκικό Ναυτικό έχουν επενδύσει και έχουν πετύχει μεγάλο ποιοτικό και τεχνολογικό άλμα συγκριτικά με το ΠΝ.

Νευραλγικός είναι και ο ρόλος των αισθητήρων και ραντάρ σε μια αναμέτρηση είτε στο Αιγαίο είτε πολύ περισσότερο στην Ανατολική Μεσόγειο αφού εκεί η Τουρκική Αεροπορία μπορεί με ποικίλους τρόπους και τακτικές να χτυπήσει τα πλοία του ΠΝ. Τα ραντάρ του ΠΝ μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνον δύο στόχους ταυτοχρόνως χρησιμοποιώντας τα ραντάρ εγκλωβισμού (καταυγαστήρες) τύπου STIR.

Από και πέρα έρχεται το CIWS και το πυροβόλο OTO MELARA. Στο γήπεδο της Ανατολικής Μεσογείου το Τουρκικό Ναυτικό υπερτερεί απόρροια του SM-1 αν και ασφαλείς πληροφορίες του γράφοντα αναφέρουν πως υπάρχουν προβλήματα υποστήριξης λόγω παλαιότητας του αποθέματος των βλημάτων.

Όμως έστω και έτσι είναι μια υπολογίσιμη παράμετρος. Δυστυχώς, το ΠΝ απέσυρε τα ADAMS δίχως πρώτα να έχει εξασφαλίζει αντικαταστάτη. Ότι έγινε και με τα ΑΦΝΣ. Γνωρίζοντας οι Τούρκοι πως ο SM-1 έχει βραχυπρόθεσμο ορίζοντα εγκατέστησαν στις Perry τους εκτοξευτές ΜΚ41 με ESSM. Εδώ έρχεται το ΠΝ να καλύψει τις ανάγκες για προστασία των φίλιων μονάδων με το RAM που πραγματικά είναι από τα καλύτερα συστήματα που υπηρετούν στο ΠΝ.

Το ΔΕΑΧ και τα λάθη του παρελθόντος: Μια γρήγορη ανασκόπηση

Μολονότι, το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου αποτέλεσε κεντρικό σύνθημα αρκετών Υπουργών Εθνικής Άμυνας και Ελληνικών Κυβερνήσεων εντούτοις αποφάσεις ουσιαστικής ενίσχυσης των δυνατοτήτων των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων ως προς τη κατεύθυνση υλοποίησης του παραπάνω δόγματος δεν υπήρξαν. Πλοία με εξειδικευμένα οπλικά συστήματα δεν προμηθεύτηκε το ΠΝ όπως οι Ισπανικές F-100, οι Ολλανδικές LCF ή οι Γερμανικές F-124 ενώ η ΠΑ διατηρεί οριακές δυνατότητες κάλυψης του Στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο ή παρουσίας της στη Κύπρο αφού δεν διαθέτει ιπτάμενα τάνκερ ή ένα δικηντήριο μαχητικό με μεγάλη ακτίνα δράσης και παραμονής πάνω από τη μεγαλόνησο. Οι Τούρκοι αντιλαμβανόμενοι όλα τα παραπάνω μετατόπισαν το πεδίο δράσης και ενδιαφέροντος στην Ανατολική Μεσόγειο έχοντας μόνιμη παρουσία με ερευνητικά πλοία και γεωτρύπανα απέναντι σε μια Ελλάδα που αδυνατεί να αντιληφθεί πως η Αποτροπή δεν είναι μια έννοια γενική και αόριστη αλλά έχει τίμημα όπως είναι το οικονομικό για την απόκτηση μέσων και δυνατοτήτων ώστε να έχει παρουσία στα ενεργειακά δρώμενα της Ανατολικής Μεσογείου.

Το ΠΝ έχασε δύο ευκαιρίες στο τομέα των πλοίων Αεράμυνας Περιοχής. Η μια είναι τα Αμερικανικά Kidd ενώ η δεύτερη και πιο εύκολη και απλή ήταν η συνέχιση ναυπηγήσεων των ΜΕΚΟ 200ΗΝ ώστε σε μεταγενέστερο επίπεδο να διέθετε ένα πλοίο με ικανότητες αεράμυνας περιοχής ικανό να παρέχει ασφαλή ομπρέλα αντιαεροπορικής δράσης στον στόλο. Το ΠΝ αντί να στραφεί στη πεπατημένη οδό που παράλληλα θα διασφάλιζε και ζωντανή την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία με τη συνέχιση των ναυπηγήσεων των ΜΕΚΟ 200 σε μια πιο επιμηκυμένη έκδοση όπως οι ΜΕΚΟ D500 ή MEKO D600 ήλπιζε σε νέο πλοίο αεράμυνας περιοχής. 

Εκ των υστέρων προέκυψε η FREMM μια καθαρά πολιτική απόφαση που επιβλήθηκε στο ΠΝ. Τελικά ούτε και η περιβόητη FREMM αγοράστηκε που σημειωτέον η έκδοση FREMM HN ήταν μια καλή επιλογή απόρροια των τεχνικών παρεμβάσεων που είχε κάνει το ΠΝ με επιπλέον θέσεις βλημάτων και αυξημένο φόρτο βλημάτων. Σε κάθε περίπτωση αν είχε επιλέγει η FREMM το 2008 σήμερα το ΠΝ θα διέθετε δύο ικανά πλοία για την Ανατολική Μεσόγειο. Αντί αυτών σήμερα δεν διαθέτει τίποτα υπέρτερο του Τουρκικού Ναυτικού στον τομέα των φρεγατών.

Εκτός των παραπάνω χάθηκαν και ευκαιρίες απόκτησης μεταχειρισμένου υλικού όπως οι Ολλανδικές M και L ενώ δεν διεκδικήθηκαν πλοία από το Αμερικανικό Ναυτικό που ήδη έχουν αποσυρθεί όπως τα Ticonderoga που παρά τα όποια μειονεκτήματα τους ετήσιο κόστος κύκλου ζωής, απαιτήσεις επάνδρωσης θα έδιναν πολύ μεγάλη επιχειρησιακή ανάσα.  

Οι οροφές πλοίων

Σήμερα, το ΠΝ με βάση τα όσα προβλέπονται στην Πολιτική Εθνικής Άμυνας και την Εθνική Στρατιωτική Στρατηγική διατηρεί 13 φρεγάτες. Κάθε σκέψη για λιγότερα πλοία είναι εγκληματική δεδομένων των επιχειρησιακών έργων που έχει απορρέουν από τους εθνικούς αντικειμενικούς σκοπούς που στη πράξη είναι τα ζωτικά και μείζονα συμφέροντα της χώρας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Δυστυχώς, οι ελληνικές πολιτικές ηγεσίες ουδέποτε ενδιαφέρθηκαν ουσιαστικά και πραγματικά για την άμυνα και τους εξοπλισμούς αρκούμενοι σε βαρύγδουπες δηλώσεις περί αποτροπής άνευ ουσιαστικού νοήματος και ουσίας. Έτσι φτάσαμε σήμερα στο σημερινό τραγικό επίπεδο.

Το ΠΝ σήμερα καλείται αφενός να αντικαταστήσει τις εννέα φρεγάτες «S» και αφετέρου να διαθέτει πλοίο κατάλληλο για όλο το φάσμα των επιχειρήσεων του ναυτικού πολέμου στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οι Γάλλοι που ποτέ δεν ξέχασαν την χαμένη ναυμαχία της απόκτησης των FREMM επανήλθαν με τις Belharra των οποίων τις δυνατότητες αλλά και την προσωπική μας εκτίμηση θα αναλύσουμε στις παρακάτω γραμμές. Σε κάθε περίπτωση εγείρεται το ερώτημα πως θα ανανεωθεί ο Στόλος των εννέα φρεγατών «S». Εύκολη απάντηση προφανώς δεν υπάρχει και κάθε επιλογή συγκεντρώνει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

Φυσικά ιδανική λύση σε ένα σοβαρό κράτος που ενδιαφέρεται για την εθνική άμυνα είναι η ναυπήγηση νέων πλοίων δηλαδή φρεγατών που θα προσδώσουν ποιοτική υπεροχή και κυρίως θα έχουν ορίζοντα και βάθος ζωής. Οι επόμενες δύο λύσεις είναι είτε οι κορβέτες είτε τα μεταχειρισμένα πλοία. Η μεν πρώτη επιλογή είναι ιδιαίτερα επωφελής δεδομένου ότι μια κορβέτα αρκετά ενισχυμένη μπορεί να είναι σε αντίστοιχο επίπεδο μιας φρεγάτας με μικρότερο κόστος ενώ η δεύτερη επιλογή ναι μεν έχει μικρότερο κόστος της ναυπήγησης νέου πλοίου αλλά έχει βραχυπρόθεσμο ορίζοντα ζωής. Επίσης, λύσεις μεταχειρισμένων πλοίων εύκολα δεν βρίσκονται ενώ όταν αυτά αποδεσμευτούν και κριθούν τεχνικώς άρτια η ηλικία τους θα είναι ήδη αρκετά περασμένη. Ενδεικτικά ως αξιόλογες επιλογές αναφέρουμε τις Καναδικές Halifax, τις Γερμανικές F-123, τις Αγγλικές Type 23 και τις Ολλανδικές Μ.  

Η λύση της κορβέτας προβάλει ως μια ισορροπημένη επιλογή με αρκετά οφέλη αφού για το Αιγαίο είναι μια αξιόλογη επιλογή δεδομένου πως δεν αντιμετωπίζει τόσο το πρόβλημα των ΤΠΚ με τις καιρικές συνθήκες ενώ καλύπτει όλο το φάσμα των απαιτήσεων του ναυτικού αγώνα: πόλεμος επιφανείας, Α/Υ επιχειρήσεις, Α/Α ενώ διαθέτει και ελικόπτερο. Είναι επίσης μια λύση οικονομικώς αποδεκτή. Επιπλέον, κορβέτες με βλήματα ESSM BLOCK II μπορούν να έχουν μια πολύ καλή επιχειρησιακή παρουσία συνοδεύοντας φρεγάτες. Εδώ να τονίσουμε πως οι ΜΕΚΟ 200ΗΝ στα πλαίσια του ΕΜΖ πρέπει οπωσδήποτε στο μέλλον να συμπεριλάβουν τα βλήματα ESSM BLOCK II.

Φρεγάτα Αεράμυνας Περιοχής ή Γενικών Καθηκόντων

Ιδανικά η απάντηση είναι Φρεγάτα Αεράμυνας Περιοχής. Υπό τις σημερινές συνθήκες Φρεγάτα Γενικών Καθηκόντων με έμφαση στην Αεράμυνα Περιοχής άρα ύπαρξη βλημάτων μακρού βεληνεκούς. Στη διακλαδική μελέτη αεράμυνας όλα τα παραπάνω έχουν απαντηθεί αναλυτικώς και επαρκώς.

Εδώ έρχεται η λύση των  Belharra. Βέβαια άποψη μας είναι πως το ΠΝ θα έπρεπε να είχε διενεργήσει ανοικτό δημόσιο διεθνή διαγωνισμό και μέσα από ανταγωνιστικές προσφορές να είχε αξιολογήσει το καλύτερο πλοίο. Όμως έστω και έτσι η Belharra είναι μια εξαιρετική επιλογή. Η Belharra με 32 βλήματα και CIWS. Όχι η Belharra γαλλικής διαμόρφωσης. Τα γράφουμε γιατί θέλουμε να είμαστε ξεκάθαροι και αντικειμενικοί.

Ας ξεκινήσουμε από την Αεράμυνα Περιοχής. Καλύπτουν οι φρεγάτες Belhara τις ανάγκες του Π.Ν;

Η απάντηση είναι ασφαλώς και τις καλύπτουν. Παρακάτω θα το εξηγήσουμε από τεχνικής άποψης αναλύοντας μια προς μια τις επιχειρήσεις ναυτικού πολέμου και την ιδιαίτερη σημασία της απόκτησης αυτών των πλοίων. Το Π.Ν σε πρώτη φάση καίγεται να αντικαταστάσει τις εννέα κλάσης «ΕΛΛΗ», οι οποίες ήδη έχουν φτάσει στα όρια τους. Το νούμερο ένα είναι η αντικατάσταση των φρεγατών γενικών καθηκόντων κλάσης «ΕΛΛΗ» από νέα πλοία. Άποψη μας είναι πως αυτό πρέπει να γίνει με την προμήθεια συνολικώς τεσσάρων Belharra καθώς και άλλων πέντε κορβετών.

Το δεύτερο είναι το Π.Ν να έχει παρουσία σε ανοικτά πελάγη όπως το θέατρο επιχειρήσεων της Ανατολικής Μεσογείου. Το κυριότερο χαρακτηριστικό για την Ανατολική Μεσόγειο είναι η ύπαρξη ασφαλούς αντιαεροπορικής κάλυψης δεδομένης της απειλής που απορρέει από τη τουρκική αεροπορία. Αντιαεροπορικής κάλυψης περιοχής και όχι σημείου. Άρα το Π.Ν χρειάζεται τρία κύρια χαρακτηριστικά ώστε οι μονάδες επιφανείας να επιχειρούν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα:

Σύγχρονα Βλήματα ικανά να εμπλέκουν στόχους σε μεγάλες αποστάσεις με ακρίβεια.      

Ραντάρ/ Αισθητήρες ικανούς να εντοπίζουν στόχους χαμηλού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους σε μεγάλες αποστάσεις και να μπορούν να εμπλέκουν ταυτοχρόνως πολλαπλούς ιπτάμενους στόχους.

Φόρτο βλημάτων ώστε να υπάρχει επαρκές απόθεμα.

Η προοπτική το Π.Ν να αποκτήσει πλοία εξειδικευμένα στην αεράμυνα περιοχής είναι δύσκολη έως απίθανη απόρροια των οικονομικών δυνατοτήτων της χώρας. Θα ήταν ευχής έργο αλλά δεν είναι ρεαλιστικό. Τα πλοία αυτά κοστίζουν κοντά στο ένα δισεκατομμύριο ενώ μαζί με τα όπλα τους φτάνουν στα 1,3 με 1,4 δις ευρώ. Το κόστος για τις Belharra είναι περί τα 600 με 650 εκατομμύρια ευρώ ανά πλοίο άνευ όπλων και πυρομαχικών.

Η φρεγάτα προσφέρεται με ένα μεικτό συνδυασμό φόρτου βλημάτων σε κάθετους τρεις εκτοξευτές Sylver A50 και έναν Sylver 70 ώστε να υπάρχουν συνολικώς 24 βλήματα αντιαεροπορικής άμυνας (12 Aster 30 και 12 Aster 15) και 8 βλήματα MdCN (Missile De Croisière Naval – Naval Cruise Missile). Βεβαίως μπορούν να υπάρξουν και 16 Aster 30 και 16 Aster 15.

 Αυτή είναι η διαμόρφωση που προτάθηκε στο Π.Ν και αυτό συνηγόρησε υπέρ του παραπάνω συνδυασμού φόρτου βλημάτων. Από τα τρία ταξίδια μας στη Γαλλία επισκεπτόμενοι την Γαλλική Naval Group και τη Euronaval 2018 θέσαμε το ζήτημα της επιπρόσθετης ύπαρξης αντιαεροπορικών βλημάτων. Όπως μας εξήγησαν οι ναυπηγοί μηχανικοί της κατασκευάστριας εταιρείας όλα είναι δυνατά όμως το ζήτημα είναι το τεχνικό ρίσκο και το επιπρόσθετο κόστος.

Αμφότερα μεταφράζονται σε καθυστερήσεις. Και δυστυχώς η χρονική συγκυρία και οι μεγάλες ανάγκες δεν μπορούν να παρακαμφθούν από τεχνικές επεμβάσεις στο πλοίο. Παρεμβάσεις συνπάγεονται περιπέτειες με μεγάλο τεχνικό ρίσκο και επιπλέον κόστος άρα καθυστερήσεις.

Υπενθυμίζεται πως στις Fremm ελληνικής διαμόρφωσης που είχαν προταθεί κατά τις τελευταίες διαπραγματεύσεις υπήρχε η πρόβλεψη για επιπλέον 24 πυραύλους Mica VL στα πλαϊνά του ελικοδρόμιου. Στα 24 βλήματα των κάθετων εκτοξευτών Sylver A50 και Sylver 70 θα υπάρχουν τα βλήματα ASTER 30 και ASTER 15 ώστε αμφότερα να παρέχουν πυκνή και πολυστρωματική αεράμυνα. Οι γαλλικοί πύραυλοι Aster 15 προσφέρονται με βελενεκή από 1,7 έως 30 χιλιόμετρα ενώ οι κορυφαίοι Aster 30 με βεληνεκή από 3 έως 120 χλμ. Τα βλήματα λειτουργούν με αυτόνομη καθοδήγηση προς τον στόχο έχοντας ενεργό ερευνητή. Σημείο κλειδί είναι η προοπτική απόκτησης των βλημάτων ASTER 30B1NT ώστε το Π.Ν και κατ’ επέκταση οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να μπορούν να δημιουργήσουν ασφαλές πλέγμα αεράμυνας απέναντι στους τουρκικούς βαλλιστικούς πυραύλους.

Μπορούν τα πλοία να πάρουν Mica VL ή τέσσερις CAMM ανά κελί;

Oι Mica VL δεν έχουν παραχθεί και δεν διατίθεται. Είναι σε φάση σχεδίασης. Δεύτερον: μπορούν να μπουν τέσσερις CAMM ανά κελί ώστε να αυξηθεί ο φόρτος των όπλων; Απάντηση: στους εκτοξευτές Sylver των Belharra όχι. Αυτά τα βλήματα σχεδιάστηκαν για το Βασιλικό Ναυτικό και δεν προσφέρονται στην Ελλάδα.

Το ζήτημα του CIWS: Οι πέντε επιλογές

1η Λύση. Εγκατάσταση Phalanx από το ΠΝ δεδομένου ότι στη θέση των Belharra θα αποσυρθούν φρεγάτες «S». Η λύση συγκεντρώνει πολλά προτερήματα με κυριότερο πως θα αξιοποιηθεί ένα όπλο από τις φρεγάτες «S» και δεν θα πληρωθεί άλλη εξωγενής λύση. Το μειονέκτημα είναι πως το Phalanx είναι ένα εξόγκωμα πάνω από το υπόστεγο του ελικοδρόμιου και αυξάνει το RCS του πλοίου. Ακριβώς γιατί το πλοίο έχει σχεδιαστεί χωρίς Phalanx.

2η Λύση. Πρόκειται για το Millennium. Η γαλλική απάντηση στη τελευταία διαμόρφωση του πλοίου περιλαμβάνει το σύστημα Rheinmetall Oerlikon Millennium. Γιατί όμως το συγκεκριμένο και όχι κάτι άλλο; Ιδανική επιλογή θα αποτελούσε ένα RAM ή το γνωστό σε εμάς Phalanx. H απάντηση των Γάλλων είναι πως το Millennium δεν επιβαρύνει το υπόστεγο του ελικοδρομίου με επιπρόσθετο βάρος, δεν διαταράσσει το εξαιρετικά χαμηλό ηλεκτρομαγνητικό προφίλ του πλοίου και δεν απαιτεί τεχνικές τροποποιήσεις.

3η Λύση. Το γνωστό RAM. Οι Γάλλοι το έχουν επιδείξει σε μακέτες πλοίων. Όμως το μειονέκτημα του είναι πως πρόκειται για σύστημα ΗΠΑ που πρέπει να ενσωματωθεί σε γαλλικό πλοίο. Είναι εξαιρετική επιλογή ως όπλο κατηγορίας CIWS.

4η λύση. Το Γαλλικό Crotale Mk3. Με εμβέλεια 20 χιλιόμετρα είναι μια αξιόλογη λύση. Είναι γαλλικό σύστημα εν αντιθέσει με το RAM που πρέπει να ολοκληρωθεί και να διασυνδεθεί με το σύστημα μάχης του πλοίου.

5η λύση. Εγκατάσταση του STRALES. Μια άλλη επιλογή για τη συμπλήρωση των αντιβληματικής άμυνας του πλοίου είναι το σύστημα STRALES ώστε σε συνδυασμό με το Millennium να παρέχεται επιπρόσθετη αντιπυραυλική προστασία

Πως καλύπτουν οι Γάλλοι την απαίτηση CIWS;

Πρόκειται για άλλο δόγμα επιχειρήσεων. Το ΠΝ χρειάζεται πλοία για να αντιμετωπίσουν μαζικές, σύνθετες και ταυτόχρονες επιθέσεις κορεσμού. Οι Γάλλοι εντάσσουν τα πλοία σε ομάδα μάχης με πλοία FREMM και το αεροπλανοφόρο De Gaul που πάνω φέρει τα Rafale που εκτελούν καθήκοντα CAP.  

Στις διαβαθμισμένες ενημερώσεις της εταιρείας που παρακολουθήσαμε θέσαμε το ερώτημα ξανά και ξανά. Οι απαντήσεις που πήραμε περιλαμβάνουν εκμετάλλευση των παρεμβολών του πλοίου και των αντιμέτρων του πλοίου. Αναφερόμαστε στο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου των πλοίων της Thales με την ονομασία SENTINEL. Πρόκειται για ένα πλήρως ψηφιακό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου που είναι σε θέση να παρεμβάλει επικοινωνίες, βλήματα και αεροσκάφη. Το σύστημα διαθέτει παρεμβολείς τελευταίας γενιάς ικανούς να προσφέρουν μια ολοκληρωμένη σουίτα ηλεκτρονικού πολέμου απέναντι σε όλο το φάσμα των αναδυόμενων απειλών.  

Ακόμα, για την εγγύς άμυνα του πλοίο η φρεγάτα Belhara θα φέρει σύστημα αντιμέτρων SYLENA MK2 της γαλλικής εταιρείας Lacroix. Μια άλλη σχετικά άγνωστη πτυχή είναι πως το παραπάνω σύστημα συνδυάζει και άμυνα απέναντι σε επιθέσεις τορπιλών με το σύστημα SEALAT-CANTO.

Ραντάρ/ Αισθητήρες

Εδώ είναι η πεμπτουσία του πλοίου. Η αιχμή του τεχνολογίας. Το πλοίο φέρει το κορυφαίο ραντάρ Sea Fire 500. Το ραντάρ ενεργής φασικής διάταξης Sea Fire 500 ζώνης συχνοτήτων «S» (2-4 GHz) με ικανότητα να εμπλέξει έως και 16 στόχους ταυτοχρόνως (τη στιγμή που οι σημερινές φρεγάτες μπορούν ως 2 στόχους) της εταιρείας Thales με τέσσερα πάνελ τοποθετημένα περιμετρικά του κυρίου ιστού αισθητήρων. Το γαλλικό ραντάρ Sea Fire 500 είναι σε θέση να πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες αεράμυνας περιοχής του Π.Ν έχοντας την ικανότητα να βλέπει στόχους χαμηλού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους όπως είναι το F-35 καθώς και αντιμετώπισης πολλαπλών και ταυτόχρονων επιθέσεων κορεσμού. Το ραντάρ εντοπίζει στόχους μεγέθους F-16 στα 500 χιλιόμετρα και στόχους επιφανείας σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 80 χιλιομέτρων. Επίσης, έχει δυνατότητες εντοπισμού και εμπλοκής βαλλιστικών πυραύλων όπως αυτών που διαθέτει η Τουρκία καθώς και UAV.

Το ραντάρ έχει την ικανότητα αποκάλυψης στόχων χαμηλού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους απόρροια των νέων τεχνολογιών που εφαρμόζονται με τέσσερις σταθερές διατάξεις κεραιών με στοιχεία Tx/Rx κατασκευασμένα από Νιτρίδιο του Γαλλίου (GaN) που αντιπροσωπεύει τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα των ραντάρ.

Στα ηλεκτροπτικά του πλοίου περιλαμβάνεται το Paseo XLR (eXtra Long Range) της Safran, με δυνατότητα αναγνώρισης στόχων ημέρα ή νύχτα ακόμη και σε άσχημες καιρικές συνθήκες. Το σύστημα Paseo XLR είναι σε θέση να εντοπίζει από ικανοποιητική απόσταση επιθέσει ασυμμετρικού χαρακτήρα καθώς και ανορθόδοξου πολέμου.

Με άλλα λόγια, οι φίλιες δυνάμεις σήμερα έχουν να αντιμετωπίσουν περισσότερες, ικανότερες, μικρότερες σε μέγεθος και ταχύτερες απειλές (βλήματα τεχνολογίας cruise χαμηλής πτήσης και παρακολούθησης του ανάγλυφου του εδάφους, κατευθυνόμενες βόμβες, βλήματα αέρος-εδάφους μακράς ακτίνας και υψηλής ακρίβειας, τακτικά βαλλιστικά συστήματα κ.ά.) απ’ ότι πριν 10-20 χρόνια.

Σύστημα Μάχης                                                                                       

Καρδιά του πλοίου και όλων των παραπάνω συστημάτων είναι το σύστημα μάχης με την ονομασία SETIS. Το υπερσύγχρονο Σύστημα Διαχείρισης Μάχης τύπου Setis θα είναι σε θέση να προσφέρει ολοκληρωμένη εικόνα της τακτικής κατάστασης καθώς και σύνθεση τακτικής εικόνας ενώ μέσω των ζεύξεων Link 11B και Link 16 θα λαμβάνει και θα μεταβιβάζει πλήρη εικόνα του θεάτρου επιχειρήσεων. Το Κέντρο Πληροφοριών Μάχης του πλοίου περιλαμβάνει 15 κονσόλες που αφενός συγκεντρώνουν όλες τις πληροφορίες από τους αισθητήρες και τα ραντάρ και αφετέρου ελέγχουν τα όπλα του πλοίου.

Το σύστημα διοίκησης και ελέγχου των γαλλικών φρεγατών έχει αναπτυχθεί από την Naval Group σε συνεργασία με την Thales και βασίζεται σε ένα ταχύτατο δίκτυο συλλογής, επεξεργασίας και διαβίβασης δεδομένων, η αρχιτεκτονική δομή του οποίου επιτρέπει την εύκολη ενσωμάτωση διαφορετικών οπλικών συστημάτων. Ο βασικός εξοπλισμός επικοινωνιών του πλοίου βασίζεται στα συστήματα ζεύξης δεδομένων Link-11/-16/-22 και στο σύστημα JSAT (σύστημα ζεύξης τακτικών δεδομένων).

Ένα ακόμα σημαντικό χαρακτηριστικό του πλοίου είναι η ψηφιακή διασύνδεση των συστημάτων και υποστημάτων του πλοίου που του επιτρέπουν να συγκεντρώνει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες στα δύο κέντρα μεταφοράς δεδομένων. Για την ασφαλή μετάβαση όλων των δεδομένων έχουν ληφθεί υπόψη όλες οι μελλοντικές προκλήσεις στον τομέα ασφάλειας κυβερνοχώρου και κυβερνοεπιθέσεων.

Ανθυποβρυχιακός Πόλεμος.

Το πλοίο διαθέτει ένα υπερσύγχρονο και τελευταίας τεχνολογίας σύστημα ανθυποβρυχιακού πολέμου το οποίο περιλαμβάνει σόναρ μεταβλητού βάθους (VDS) τύπου CAPTAS 4 COMPACT ελαφρώς μικρότερο σε μέγεθος από αυτό των φρεγατών FREMM καθώς και πρωραίο σόναρ τύπου Kingklip Mk2. Αμφότερα είναι σε θέση να εντοπίζουν στόχους χαμηλού ακουστικού ίχνους όπως είναι τα υποβρύχια «214».

Η προοπτική ένταξης αυτών των δύο συστημάτων θα απογειώσει τις δυνατότητες ανθυποβρυχιακού πολέμου του Π.Ν απέναντι στη μελλοντική απειλή των τουρκικών υποβρυχίων «214». Για τη προσβολή των υποβρυχίων το πλοίο είναι εξοπλισμένο με τορπίλες MU-90. Οι τορπίλες MU-90 Impact ανήκουν στο διαμέτρημα των 324 χιλιοστών. Έχουν μήκος 2,85 μέτρα και βάρος 304 κιλά.

Η μέγιστη ταχύτητα που επιτυγχάνουν κυμαίνεται από τους 29 κόμβους την ώρα (54 χιλιόμετρα την ώρα) έως τους 50 κόμβους την ώρα (93 χιλιόμετρα την ώρα). Ανάλογο της μέγιστης ταχύτητας είναι και το μέγιστο βεληνεκές. Με ταχύτητα 29 κόμβους την ώρα, το μέγιστο βεληνεκές είναι της τάξεως των 25 χιλιομέτρων, ενώ με ταχύτητα 50 κόμβους την ώρα το μέγιστο βεληνεκές περιορίζεται στα 10 χιλιόμετρα. Η τορπίλη μπορεί να επιχειρεί σε μέγιστο βάθος έως και 1.000 μέτρων και σε ελάχιστο βάθος 25 μέτρων.

Πόλεμος Επιφανείας

Το γνωστό στο ΠΝ βλήμα MM-40 Exocet Block.III είναι εξέλιξη του MM-40 Exocet Block.II. Σε σχέση με τις προηγούμενες εκδόσεις, το MM-40 Exocet Block.III διαθέτει βελτιωμένο σύστημα πλοήγησης, επιτυγχάνει αυξημένο βεληνεκές (180 χιλιόμετρα) και έχει ικανότητα προσβολής στόχων σε παράκτιο περιβάλλον. Επίσης ενσωματώνει τέσσερις αεραγωγούς για την παροχή επαρκούς όγκου αέρα κατά τη διάρκεια ελιγμών σε υψηλές φορτίσεις (G). Φέρει κινητήρα στερεού καυσίμου και έχει συνολικό βάρος 670 κιλά, εκ των οποίων τα 165 κιλά είναι η πολεμική κεφαλή. Το μήκος του βλήματος είναι 4,7 μέτρα, η διάμετρός του 348 χιλιοστά, ενώ το άνοιγμα των πτερυγίων του είναι 1,1 μέτρα.

Οι Belhara ως πλοία διοίκησης και ελέγχου με δυνατότητες ηλεκτρονικού πολέμου

Οι γαλλικές ψηφιακές φρεγάτες είναι ολοκληρωμένες πλατφόρμες άσκησης καθηκόντων διοίκησης και ελέγχου. Διαθέτουν όλο το φάσμα των σύγχρονων μέσων (αισθητήρες, ραντάρ, επικοινωνίες, ζεύξεις δεδομένων) ικανές να συνθέτουν και μοιράζονται τακτική εικόνα και κατάσταση λειτουργώντας ως πλοία ναυαρχίδες για τις ομάδες μάχης πλοίων του ΠΝ.  

Επίσης, το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου SENTINEL είναι κάτι το οποίο για πρώτη φορά προσφέρεται σε πλοία του ΠΝ.

Στόχος του παραπάνω άρθρου ήταν να γίνει μια εκτενής ανάλυση από τακτικής, επιχειρησιακής και τεχνικής πλευράς ώστε να υπάρξει μια εκτενής ενημέρωση για τις γαλλικές φρεγάτες Belhara. Κάθε επιλογή έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Ιδανική λύση δεν υπάρχει. Οι Belhara τηρουμένων των αναλογιών τους είναι μια πολύ καλή σχεδίαση ικανή να καλύψει το ΠΝ στις απαιτήσεις που αυτό θέτει και φυσικά να προσφέρει την απαιτούμενη ποιοτική ανάκτηση ισχύος. Επίσης, όπως θα παρατηρήσατε σκοπίμως αφήσαμε εκτός το MdCN (Missile De Croisière Naval – Naval Cruise Missile). Όχι γιατί το βλήμα δεν διαθέτει εξαιρετικές επιδόσεις που το καθιστούν πραγματικό στρατηγικό όπλο αλλά γιατί βασική επιδίωξη του ΠΝ οφείλει να είναι η Αεράμυνα Περιοχής και οι λοιπές επιχειρήσεις ναυτικού πολέμου.

Προφανώς καμία επιλογή δεν είναι ιδανική ή τέλεια. Στα μειονεκτήματα των Belhara συγκαταλέγεται το πρωτότυπο του ναυπηγικού εγχειρήματος, τα νέα όπλα που θα κληθεί να εντάξει το ΠΝ και η ναυπήγηση των πλοίων στη Γαλλία τουλάχιστον για τα δύο πρώτα.

Το ΠΝ χρειάζεται άμεσα (χθες), πλοία με Α/Α συστήματα μεγάλου βεληνεκούς. Ευτυχώς, το γνωρίζουν και το αποδέχονται οι πάντες. Εμείς από την μεριά μας, θα γράφουμε συνέχεια γι’ αυτό το θέμα, έως ότου παρθεί η όποια απόφαση. Ως εκ τούτων, η παρουσία του ΠΝ στην Ανατολική Μεσόγειο με μονάδες επιφάνειας κρίνεται περιορισμένη και ανεπαρκής.