Όπως έχουμε αναλύσει σε άρθρα μας το τελευταίο διάστημα στο Defencereview.gr, τα LCS που έχουν μπει στις συζητήσεις για ανανέωση μέρους του γερασμένου στόλου των φρεγατών “S” είναι πλοία μεγέθους κορβέτας με οπλισμό παράκτιου περιπολικού. Στο παρόν άρθρο θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια ανάλυση κόστους αλλά και σύγκρισης με το πρόγραμμα ναυπήγησης νέων κορβετών που πρόκειται να αντικαταστήσουν λόγω έλλειψης κονδυλίων.
Οι πληροφορίες που διακινούνται είναι για αγορά μέσω EDA τεσσάρων σκαφών LCS κλάσης Freedom με τη διαδικασία “As is, where is” συνολικού κόστους 600 εκατομμυρίων δολαρίων. Επομένως μιλάμε για ένα σεβαστού ύψους αρχικό κόστος απόκτησης, και είναι απόλυτα λογικό μιας και μιλάμε για σκάφη ηλικίας μόλις 5-7 ετών. Ένα ακόμη δεδομένο είναι ότι μάλλον μιλάμε για τα σκάφη που πρόκειται να παροπλισθούν το οικονομικό έτος 2025 και να αποδοθούν στο Π.Ν. μέχρι το 2026 μετά την ενσωμάτωση όλων των βελτιώσεων και όπλων που θα απαιτήσει το Π.Ν. ώστε να έρθουν σε κάποιο αποδεκτό επίπεδο από άποψη οπλισμού και εξοπλισμού. Αντίστοιχα, εάν προχωρούσε το πρόγραμμα κορβετών και εφόσον υπογραφόταν περί τα τέλη του 2023 αρχές του 2024, τότε το 2026 θα είχαμε τουλάχιστον δύο ετοιμοπόλεμες πάνοπλες κορβέτες να περιπολούν στο Αιγαίο.
Μία LCS κλάσης Freedom “As is, where is”, ουσιαστικά είναι ένα πλοίο με δυνατότητα επίτευξης πολύ υψηλής ταχύτητας 45+ κόμβων, εάν και εφόσον έχουν ήδη ενσωματωθεί οι βελτιώσεις της RENK στον συνδυαστικό μειωτήρα (Combining Reduction Gearbox), και φέρει τα εξής βασικά συστήματα. Ένα κύριο πυροβόλο Bae Systems Mk110 των 57mm, δύο πυροβόλα Bushmaster των 30χιλ, ένα CIWS πυραύλων είτε RAM είτε SeaRAM, ένα 3D ραντάρ TRS-3D, το Σύστημα Διαχείρισης Μάχης COMBATSS-21, το ESM ARGON ST WBR-2000 και το σύστημα αντιμέτρων softkill SKWS της Δανέζικης TERMA. Τέλος διαθέτει ευρύχωρο υπόστεγο ελικοπτέρων ικανό να φιλοξενήσει μέχρι δύο ελικόπτερα seahawk. Στη βασική αυτή διαμόρφωση έρχονται και κουμπώνουν τα mission modules που είναι είτε το SUW είτε το ASW είτε το MCM. Το πακέτο Α/Υ εξοπλισμού δεν προσφέρεται πλέον γι αυτό και στον ιστότοπο της Lockheed στο πακέτο αναβάθμισης (Lethality & Survivability Upgrades) δεν προσφέρεται κάποια δυνατότητα Α/Υ πολέμου. Επομένως, εκ πρώτης όψεως έχουμε μια κορβέτα με ελαφρύτερο οπλισμό σε σχέση με τις S-VITA του Π.Ν. με εξαίρεση το πολύ ανώτερο ραντάρ και τη δυνατότητα μεταφοράς και υποστήριξης ναυτικού ελικοπτέρου και UAV.
Κλάση Freedom – Πακέτα Αποστολής
Με την ακύρωση του πακέτου Α/Υ πολέμου η LCS ουσιαστικά δεν έχει τρόπο αναγνώρισης και αντιμετώπισης οποιασδήποτε Α/Υ απειλής, είτε αυτό λέγεται υποβρύχιο, είτε επερχόμενη τορπίλη, είτε νάρκη, με εξαίρεση του Α/Υ ελικοπτέρου που φέρει το οποίο όμως δεν μπορεί να επιχειρεί ούτε 24/7 ούτε με όλες τις καιρικές συνθήκες. Το δε σύστημα softkill της TERMA παρότι μπορεί να υποστηρίξει αντίμετρα κατά τορπιλών είναι άγνωστο εάν κάτι τέτοιο συμπεριλαμβάνεται στη βασική διαμόρφωση του πλοίου μιας και το Α/Υ πακέτο συμπεριλάμβανε και αντίμετρα κατά τορπιλών.
Κάνοντας μια γρήγορη σύγκριση δυνατοτήτων μεταξύ των Freedom και των κορβετών Gowind και FCX-30 βλέπουμε τις εξής διαφορές. Οι υποψήφιες κορβέτες έχουν ικανότητα να διεξάγουν ναυτικές επιχειρήσεις πλήρους φάσματος σε αντίθεση με τις Freedom που έχουν οριακές δυνατότητες πολέμου επιφανείας.
Α. Οι κορβέτες φέρουν πλήρες σύστημα Α/Υ με συρόμενο σόναρ μεταβλητού βάθους και σόναρ γάστρας καθώς και ηλεκτροπρόωση για μείωση του αυτοθορύβου κατά τη διάρκεια Α/Υ επιχειρήσεων. (Εδώ να σημειώσουμε ότι το σόναρ γάστρας έχει σημαντική επιχειρησιακή αξία σε κλειστές θάλασσες όπως το Αιγαίο.) Ενώ, όπως αναφέραμε και παραπάνω οι Α/Υ δυνατότητες των Freedom ξεκινάνε και τελειώνουν στα MH-60R.
Β. Οι κορβέτες φέρουν έως 16 Α/Α πυραύλους σε κάθετους εκτοξευτές για αντιαεροπορική άμυνα τη στιγμή που οι Freedom επαφίενται μόνο στον εκτοξευτή RAM για αντιαεροπορική άμυνα σημείου πολύ μικρής εμβέλειας. Η Lockheed στο πακέτο αναβάθμισης (Lethality & Survivability Upgrades) προσφέρει την τοποθέτηση ενός οκταπλό εκτοξευτή Mk41 στη θέση του ενός πυροβόλου Bushmaster. Στις 2 Ιουνίου 2023 οι ΗΠΑ ενέκριναν την πώληση οκτώ οκταπλών εκτοξευτών Mk41 Baseline VII Strike Module στο Ολλανδικό ναυτικό ύψους 110 εκ. δολαρίων. Ήτοι ο εξοπλισμός των τεσσάρων πλοίων με έναν κάθετο εκτοξευτή Mk41 Tactical θα κοστίσει περίπου 52 εκατ. δολάρια χωρίς τους πυραύλους. Ο κάθε εκτοξευτής μπορεί να φέρει μέχρι 32 ESSM Block 2 σε κάνιστρα Mk25 επομένως για τέσσερα πλοία θα χρειαστούν 128 ESSM Block 2 το συνολικό κόστος αυτών με 1,8 εκατ. ανά μονάδα υπολογίζεται σε περίπου 230,4 εκατ. δολάρια.
Η εγκατάσταση του εκτοξευτή Mk41 στη θέση του πυροβόλου δεν είναι μια απλή υπόθεση. Υπάρχει το θέμα του βάρους του εκτοξευτή καθώς και των περιφερειακών συστημάτων που χρειάζονται. Το βάρος ενός εκτοξευτή Mk41 Tactical κενού είναι 13,5 τόνοι και το κάθε κάνιστρο Mk25 με τέσσερις ESSM υπερβαίνει σε βάρος τους δύο τόνους. Επομένως, ένας πλήρως φορτωμένος Mk41 έχει βάρος γύρω στους 30 τόνους. Παράλληλα για να λειτουργήσει ο εκτοξευτής πλέον της παροχής ρεύματος, χρειάζεται παροχή νερού και αέρα χαμηλής πίεσης από μόνιμα δίκτυα. Επομένως η εγκατάσταση ενός Mk41 απαιτεί την ενίσχυση της υπερκατασκευής για να αντέξει το επιπλέον βάρος και τοποθέτηση μόνιμων δικτύων νερού και αέρα. Όμως η τοποθέτηση σε ένα σκάφος 3400 τόνων ενός τόσο μεγάλου βάρους τόσο ψηλά ενδεχομένως να επηρεάζει την ευστάθεια. Ενδεικτικά οι Αυστραλιανές MEKO 200 που φέρουν δύο εκτοξευτές Mk41 στην ίδια θέση με τον Mk48 των ελληνικών ΜΕΚΟ ποτέ δεν τους φορτώνουν στο μέγιστο φόρτο για λόγους ευστάθειας.
Γ. Για Αντιβληματική Άμυνα τόσο στις Freedom όσο και στις νέες κορβέτες χρησιμοποιείται ο εκτοξευτής Mk49 RAM με 21 πυραύλους με εξαίρεση κάποιες νεώτερες Freedom με εκτοξευτή SeaRAM των 11 θέσεων και τις κορβέτες FCX-30 που φέρουν επιπλέον το σύστημα Strales στο κύριο πυροβόλο. Επομένως για 21 πυραύλους RIM-116 Block 2 θα χρειαστεί να δαπανηθούν ανά πλοίο περίπου 23 εκατ. δολάρια και 92 εκατομμύρια στο σύνολο.
Δ. Όσον αφορά τους πυραύλους Επ/Επ, ενώ οι Freedom φέρουν μόλις έναν εκτοξευτή πυραύλων μικρού βεληνεκούς Hellfire ικανούς να φέρουν πλήγματα μόνο σε προσεγγίζοντα σκάφη μέχρι τα 8 χιλιόμετρα, οι κορβέτες θα φέρουν οκτώ MM-40 BL3c. Μπορεί μια τέτοια διαμόρφωση να είναι επαρκής για την αντιμετώπιση των ταχέων σκαφών των Φρουρών της Επανάστασης στον Περσικό κόλπο αλλά τελείως ανεπαρκής για ναυτικό πόλεμο επιφανείας. Ως διορθωτικό μέτρο η Lockheed προτείνει την εγκατάσταση 2 τετραπλών εκτοξευτών πυραύλων NSM πίσω από το κύριο πυροβόλο με φορά προς την πρύμνη του πλοίου. Το Π.Ν. για την κάλυψη της ανάγκης αυτής με χαμηλό κόστος θα μπορούσε να τοποθετήσει 2 εκτοξευτές Μk141 με πυραύλους RGM-84A Harpoon από τις αποσυρόμενες φρεγάτες. Όμως οι συγκεκριμένοι πύραυλοι έχουν βεληνεκές 90-124 χλμ με παλαιά ηλεκτρονικά και μπορούν εύκολα να αντιμετωπιστούν από τα συστήματα μιας σύγχρονης ναυτικής μονάδας. Ένας σύγχρονος ναυτικός πύραυλος Επ/Επ έχει κόστος περι τα 1,5-2,5 εκατ. δολάρια. Επομένως με μια μέση τιμή στα 2 εκατ. δολάρια θα χρειαστούν στο σύνολο περίπου 64 εκατ. δολάρια και για τα τέσσερα πλοία.
Ε. Το κύριο πυροβόλο που φέρουν τα πλοία είναι το Mk110 των 57χιλ. Το συγκεκριμένο πυροβόλο βάλει μικρότερα βλήματα σε σχέση με το ιταλικό Compatto 76 που φέρει η πλειονότητα των ελληνικών ναυτικών μονάδων και έχει σχεδόν διπλάσια ταχυβολία από το ιταλικό πυροβόλο. Όμως το ιταλικό πυροβόλο προσφέρει μεγαλύτερη καταστρεπτική ισχύ και βεληνεκές βάλλοντας τα κατάλληλα πυρομαχικά. Είναι άγνωστο εάν το Π.Ν. θα θελήσει να εντάξει ένα νέο πυροβόλο και διαμέτρημα στην εφοδιαστική και επισκευαστική του αλυσίδα ή θα προτιμήσει να τοποθετήσει ένα από τα ιταλικά πυροβόλα που θα περισσέψουν κατά την απόσυρση των “S”. Μια τέτοια επιλογή χρειάζεται εκ νέου χωροταξική μελέτη του υποκείμενου καταστρώματος αλλά και ενίσχυσης αυτού λόγω α) του μεγαλύτερου βάρους του Compatto, β) της ύπαρξης του τυμπάνου των πυρομαχικών κάτω από το κατάστρωμα και γ) λόγω των μεγαλύτερων δυνάμεων που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της βολής του μεγαλύτερου πυροβόλου των 76 χιλιοστών. Οποιαδήποτε χωροταξική αλλαγή και τοπική ενίσχυση της δομής ενέχει και το αντίστοιχο κόστος.
Ζ. Όσον αφορά τον ηλεκτρονικό πόλεμο οι LCS φέρουν μόνο σύστημα ESM της Argon ST όπως αναφέραμε στην αρχή σε αντίθεση με τις κορβέτες που προσφέρονται με πλήρες σύστημα ESM/ECM. Εάν το Π.Ν. θελήσει να τοποθετήσει σύστημα ECM αυτό θα έχει ένα κόστος το λιγότερο 50 εκατ. ανά πλοίο.
Η. Το επόμενο μεγάλο ζήτημα των Freedom είναι το κόστος λειτουργίας. Όπως έχουμε διαβάσει σε πλείστες αναφορές αλλά μπορούμε να δούμε στις παρακάτω σελίδες του GAO το ετήσιο κόστος συντήρησης του πλοίου είναι στα 26,8 εκατ. δολάρια και είναι αντίστοιχο με το κόστος συντήρησης ενός καταδρομικού κλάσης Ticonderoga 30+ ετών που είναι στα 27,4 εκατ. δολάρια. Το ολικό ετήσιο κόστος ανέρχεται στα 42 εκατ. δολάρια, τετραπλάσιο σε σχέση με το ετήσιο κόστος των ελληνικών φρεγατών. Τα υπόλοιπα 14,6 εκατ. δολάρια απαρτίζουν κατά κύριο λόγο, το μισθολογικό κόστος των πληρωμάτων, το κόστος των καυσίμων και λιπαντικών, το κόστος εκπαίδευσης του πληρώματος με πραγματικά πυρά και το κόστος διαβίωσης. Από αυτά τα κύρια είναι το μισθολογικό κόστος και εκείνο των καυσίμων. Οι LCS έχουν πολύ μικρό πλήρωμα οπότε τα καύσιμα παίζουν τον κυριότερο ρόλο του κόστους χρήσης των πλοίων αυτών.
Το συγκρότημα ισχύος των Freedom απαρτίζεται από 2 ντηζελομηχανές Colt-Piestick 16PA6B στα 6800 kw και δύο θηριώδεις αεροστροβίλους ΜΤ30 στα 36000 kw ο καθένας για να μπορεί το πλοίο να πιάνει τις εξωπραγματικές ταχύτητες των 45+ κόμβων σε κατάσταση θαλάσσης 3. Η διάταξη του συγκροτήματος είναι CODAG που σημαίνει ότι για να επιτευχθούν αυτές οι μεγάλες ταχύτητες στα πλοία θα πρέπει να δουλεύουν και οι τέσσερις κινητήριες μηχανές. Με τις δύο ντηζελομηχανές η Freedom πιάνει μόνο 12 κόμβους όταν η ταχύτητα πλεύσης είναι οι 18 κόμβοι πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να μπει σε λειτουργία ο ένας αεροστρόβιλος. Να σημειώσουμε εδώ ότι όσον αφορά τους αεροστροβίλους η βέλτιστη κατανάλωση καυσίμου επιτυγχάνεται στις πολύ υψηλές στροφές όπως φαίνεται και στο παρακάτω γράφημα σε αντίθεση με τις ντηζελονηχανές που είναι στο 75-80% της ισχύος της μηχανής αναλόγως με τον κατασκευαστή. Ενδεικτικά στις φρεγάτες ΜΕΚΟ όπου η διάταξη είναι CODOG, η ταχύτητα πλεύσης είναι αντίστοιχα στους 18 κόμβους και επιτυγχάνεται μόνο με τη λειτουργία των δύο ντηζελομηχανών επιτυγχάνοντας έτσι μεγάλη οικονομία καυσίμου.
Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν, το αρχικό κόστος απόκτησης των τεσσάρων LCS ανέρχεται στα 600 εκατομμύρια δολάρια. Εάν το Π.Ν. θελήσει να αναβαθμίσει τις επιχειρησιακές δυνατότητες των πλοίων αυτών ώστε να έχουν έναν λόγο ύπαρξης στο στόλο θα πρέπει να δαπανηθούν κατ’ ελάχιστον άλλα 640 εκατομμύρια δολάρια. Επομένως στο σύνολο θα στοιχίσουν στο Π.Ν, κατ’ ελάχιστον 1,24 δις δολάρια περίπου, όσο δύο νεότευκτες κορβέτες χωρίς όμως ανθυποβρυχιακές δυνατότητες. Επίσης πολύ σοβαρός παράγοντας μιας οποιαδήποτε επιλογής είναι και το σε βάθος χρόνου κόστος χρήσης των πλοίων αυτών που είναι μάλλον απαγορευτικός.
