Επίκεντρο της ελληνικής εξοπλιστικής ατζέντας αποτελεί το πρόγραμμα απόκτησης νέων μονάδων επιφανείας του Πολεμικού Ναυτικού καθώς και το ζήτημα της ενδιάμεσης λύσης. Στο παρόν άρθρο θα σας παραθέσουμε τα πραγματικά δεδομένα τόσο για τα κόστη όσο και τις επιλογές όπως πραγματικά ισχύουν. Ειλημμένη απόφαση επισήμως δεν υπάρχει όμως η αμερικανική πρόταση κερδίζει έδαφος κατόπιν πολιτικών πιέσεων και παρεμβάσεων εις βάρος των επιχειρησιακών αναγκών του ΠΝ.
Όπως είναι γνωστό το ΠΝ έχει ζητήσει πλοία ενδιάμεσης λύσης. Οι Αμερικανοί έχουν ήδη γνωστοποιήσει στο ΠΝ πως μπορούν να δοθούν άμεσα από το Ναυτικό των ΗΠΑ δύο πλοία LCS έναντι κόστους 500 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι Αμερικανοί αναμένεται μετά την αποτυχία του προγράμματος να αποσύρουν πλοία και ως εκ τούτων η Ελλάδα εμφανίζεται ως δυνητικός αγοραστής πλοίων που παρουσιάζουν εξαιρετικά μικρές επιχειρησιακές δυνατότητες αφού από το Αμερικανικό Ναυτικό αξιοποιούνται ως περιπολικά ανοικτής θάλασσας ενώ η μηχανική τους αξιοπιστία είναι εξαιρετικά αμφίβολη και προβληματική. Επίσης, το κόστος των 500 εκατομμυρίων δολαρίων είναι μια πολύ δαπανηρή πρόταση.
Κατά το πρόσφατο παρελθόν πολλές φορές το ΠΝ επί ημερών Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Μιχαήλ Κωσταράκου είχε ζητήσει την αποδέσμευση Arleigh Burke αλλά το Ναυτικό των ΗΠΑ απαντούσε πως δεν υπάρχει διαθεσιμότητα πλοίων λόγω ιδίων υψηλών αναγκών. Από την άλλη μεριά το ΠΝ έχει απορρίψει την λύση των Ticonderoga ως παρωχημένα πλοία που απαιτούν μεγάλες επενδύσεις με μεγάλο κόστος κύκλου ζωής. Υψηλόβαθμη πηγή του ΠΝ σχολιάζει στον γράφοντα πως η απόκτηση Arleigh Burke για την Ελλάδα αποτελεί «ευσεβείς πόθους».
Το σύνολο της Αμερικανικής πρότασης ξεπερνά σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΓΕΝ και της ΓΔΑΕΕ που βασίζεται στη Price and Availability (P&A) του προηγούμενου Νοεμβρίου 2019 τα 5 δισεκατομμύρια δολάρια με ανώτατο προϋπολογισμό τα 5,5 δισεκατομμύρια δολάρια που περιλαμβάνει την ναυπήγηση τεσσάρων πλοίων MMSC (τρία στα ναυπηγεία Ελευσίνας και ένα στις ΗΠΑ), την απόκτηση δύο πλοίων ενδιάμεσης λύσης καθώς και τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ 200ΗΝ.
Υπάρχει άλλη εναλλακτική άμεσης ενίσχυσης;
Εναλλακτική επιλογή είναι αυτή του Ναυτικού της Ολλανδίας όπου προσφέρονται ετοιμοπαράδοτες δύο φρεγάτες τύπου “Μ” στα 250 εκατομμύρια ευρώ. Τα πλοία έχουν αξιόλογες δυνατότητες συγκριτικά με την επιλογή των LCS του Αμερικανικού Ναυτικού και των ελληνικών φρεγατών τύπου “S”.
Το ΠΝ σύμφωνα με πληροφορίες προσπαθεί να διαμορφώσει όσο το δυνατόν καλύτερα τις MMSC. Στη προηγούμενη Price and Availability (P&A) των Αμερικανών το κόστος για τα τέσσερα πλοία ανέρχονταν στο ακριβές ποσό των 4,322 δισεκατομμύρια δολάρια. Ως προς τη διαμόρφωση το ΠΝ προσανατολίζεται στην εγκατάσταση συνολικώς 32 ESSM σε κελιά των εκτοξευτών του ΜΚ41. Εμφανής είναι η απουσία όπλου αεράμυνας περιοχής όπως τα βλήματα SM-2 καθώς και σόναρ τρόπιδας αφού η εγκατάσταση του δεν είναι καθόλου απλή όπως μας επισημαίνουν οι ίδιοι οι Αμερικανοί και αλλάζει όλη την υδροδυναμική και ναυπηγική σχεδίαση των πλοίων.
Μεγάλη είναι η δυσκινησία των Αμερικανών ως προς την ευελιξία διαμόρφωσης των πλοίων πλην αμερικανικών συστημάτων. Χαρακτηριστική περίπτωση αυτή της SAAB που πρότεινε στο ΓΕΝ την εγκατάσταση ενός σύγχρονου ραντάρ στις MMSC (του Sea Giraffe 4A έναντι του TRS-4D, ραντάρ που δύναται να τοποθετηθεί και στις ΜΕΚΟ) αλλά απορρίφθηκε λόγω επιλογής των Αμερικανών να εμμένουν στο TRS-4D και στο τακτικό σύστημα COMBATSS-21.
Συγκριτικά οι γαλλικές προσφορές που επισήμως έχουν κατατεθεί αφορούν δύο φρεγάτες Βelharra ελληνικής διαμόρφωσης στα 2.82 δισεκατομμύρια ευρώ και δύο φρεγάτες γαλλικής διαμόρφωσης στα 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα επιμέρους κόστη σας τα έχουμε αναλύσει σε προγενέστερα άρθρα μας. Οι διαμορφώσεις των πλοίων είναι γνωστές, συνεπώς για οικονομία χώρου και χρόνου δεν θα τις ξανά αναφέρουμε. Επίσημη ολοκληρωμένη προσφορά για τέσσερα πλοία γαλλικής διαμόρφωσης δεν ισχύει και ως σήμερα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν υπήρξε.
Ασφαλώς όμως και το ΠΝ θα μπορούσε να επιδιώξει μια νέα γαλλική προσφορά για τέσσερα πλοία ελληνικής και γαλλικής διαμόρφωσης παράλληλα με την εξαγορά των ναυπηγείων Σκαραμαγκά από τον επιχειρηματία Θεόφιλο Πριόβολος με ναυπήγηση των πλοίων στην Ελλάδα ώστε να υπάρχει μια σύγκριση μεταξύ των δύο οικονομικών προσφορών. Το κύριο κώλυμα με τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά είναι η κακή κατάσταση που βρίσκονται από πλευράς υλικοτεχνικής υποδομής και έλλειψης προσωπικού. Επομένως, απαιτείται μια χρονική διάρκεια έως το ναυπηγείο να είναι σε θέση να ναυπηγήσει πλοία. Αυτό μπορεί να ξεπεραστεί με την παράλληλη ναυπήγηση ενός πλοίου σε ξένο ναυπηγείο ταυτοχρόνως με τις εργασίες εξυγίανσης στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά.
Είναι δεδομένο και ευρέως γνωστό στον χώρο των εξοπλιστικών πως η διαπραγμάτευση για περισσότερες μονάδες μειώνει σημαντικός το κόστος και διασφαλίζει για τον αγοραστή περισσότερα οφέλη όπως ουσιαστική εμπλοκή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Το ζητούμενο για την ελληνική πλευρά είναι να λάβει μια απόφαση που θα καλύπτει τις επιχειρησιακές ανάγκες του ΠΝ και παράλληλα θα διασφαλίζει πολιτικά οφέλη σε στρατηγικό επίπεδο καθώς και εμπλοκή της ναυπηγικής και αμυντικής βιομηχανίας.
Θεωρούμε πως το δίλημμά δεν είναι μεταξύ MMSC ή Belharra αλλά μεταξύ αυτού του πλοίου που καλύπτει τις ανάγκες μας και αυτού του πλοίου που δεν τις καλύπτει, λαμβάνοντας υπόψη και άλλα κριτήρια όπως το πολιτικό ή το χρηματοδοτικό αλλά όχι ως τα βασικά και καταλυτικά κριτήρια επιλογής ενός συστήματος είτε αυτό είναι πλοίο είτε αεροσκάφος είτε χερσαίο οπλικό σύστημα.
Κλείνοντας, ένα σύντομο σχόλιο για τα ναυπηγεία. Τα ναυπηγεία δεν πρέπει να αποτελούν τον αυτοσκοπό για το επιχειρησιακό μέλλον του ΠΝ. Δεν θα πολεμήσουμε με τα ναυπηγεία. Θα πολεμήσουμε με τις δυνατότητες που προσφέρει η κάθε σχεδίαση στο ΠΝ. Το Ναυτικό θα καθορίζει τι θέλει και τα ναυπηγεία θα το εκτελούν. Όχι το αντίθετο.
Σίγουρα τα ναυπηγεία πρέπει να στηριχθούν από το ΠΝ, κυρίως όμως από ιδιωτικές εργασίες της ναυτιλίας και όχι εξ ολοκλήρου από το ΠΝ. Γιατί τα ναυπηγικά προγράμματα του ΠΝ σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα ολοκληρώνονται. Μετά ποια θα είναι η επόμενη ημέρα; Το επιχειρηματικό πλάνο που θέλει το ΠΝ να τροφοδοτεί με εργασίες τα ναυπηγεία, δοκιμάστηκε και απέτυχε.
