Το C-390 Millennium έχει καταφέρει το τελευταίο διάστημα να αποκτήσει μια εξαγωγική δυναμική κερδίζοντας νέους πελάτες τόσο στην Ευρώπη όσο και στην ανατολή γεμίζοντας το μπλόκ των παραγγελιών της βραζιλιάνικης Embraer. Ήδη το αεροσκάφος έχει παραγγελθεί εκτός από την βραζιλιάνικη αεροπορία, από την αεροπορία της Πορτογαλίας, της Ολλάνδίας, της Αυστρίας, της Ουγγαρίας και της Νότιας Κορέας.

Η Βραζιλιάνικη αεροπορία στο πλαίσιο αντικατάστασης των C-130 που είχε στις τάξεις της, επένδυσε στην ανάπτυξη του αεροσκάφους και ήταν ο πρώτος πελάτης του με 22 αεροσκάφη, η Πορτογαλία συμμετείχε επίσης στην ανάπτυξη και έχει παραγγείλει πέντε αεροσκάφη. Στις 17 Νοεμβρίου 2020 η Ουγγαρία παρήγγειλε δύο αεροσκάφη και στις 16 Ιουνίου 2022 η Ολλανδία  αποφάσισε την αγορά 5 συν 1 αεροσκαφών και συναφούς εξοπλισμού. Μέσα στο 2023 και συγκεκριμένα στις 20 Σεπτεμβρίου η Αυστρία παράγγειλε τέσσερις μονάδες για την αντικατάσταση των υπάρχοντων C-130 και η Νότια Κορέα στις 4 Δεκεμβρίου παρράγειλε άλλα τρία αεροσκάφη, ενώ η Αυστρία στις 16 Οκτωβρίου ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για την αγορά δύο αεροσκαφών. Ίσως η πιο σημαντική στιγμή στο πρόγραμμα του αεροσκάφους είναι είναι η υπογραφή συμφωνίας της σαουδαραβικής SAMI με την EMBRAER για την κατασκευή τοπικά έως 33 αεροσκαφών για την αντικατάσταση των C-130H της αεροπορίας του Βασιλείου της Αραβικής χερσονήσου.

Το 2015 έγινε η πρώτη πτήση του πρωτότυπου αεροσκάφους του βραζιλιάνικου C-390 Millennium. Το C-390 είναι ένα μέσο μεταγωγικό αεριωθούμενο αεροσκάφος νέας σχεδίασης και τεχνολογίας κατασκευασμένο με τη φιλοσοφία της ευκολίας συντήρησης και των πολλαπλών αποστολών. Στο πλαίσιο αυτό η Embraer έχει ενσωματώσει πολλά συστήματα αποστολής στο βασικό αεροσκάφος με αποτέλεσμα η βασική έκδοση να περιέχει συστήματα που σε άλλες σχεδιάσεις θεωρούνται έξτρα αυξάνοντας το κόστος.

Το αεροσκάφος έχει διαστάσεις, μήκος 35,2μ, ύψος 11,84μ και εκπέτασμα πτερύγων 35,05μ., διαστάσεις διαμερίσματος φορτίου 12,7μ x 3,45μ x 2,98μ (μ x π x υ) και μέγιστο μεταφερόμενο φορτίο στους 26 τόνους. Το διαμερίσμα φορτίου μπορεί να μεταφέρει είτε 80 πλήρως εξοπλισμένους στρατιώτες είτε 64 αλεξιπτωτιστές είτε 80 φορεία είτε επτά παλέτες των 463 λίτρων. Όσον αφορά τις επιδόσεις του αεροσκάφους, η μέγιστη ταχύτητα είναι 533 κόμβοι και η ταχύτητα πλεύσης 470 κόμβοι. Μέγιστη εμβέλεια είναι στα 3370 ναυτικά μίλια και μέγιστο ύψος πτήσης τα 36000 πόδια ενώ η ποσότητα μεταφερόμενου καύσιμου είναι 23,9 τόνοι.

Η εταιρία είχε εξαρχής αποφασίσει τη χρησιμοποίηση αεροστρόβιλων αντί των ελικοστρόβιλων κινητήρων. Το αεροσκάφος διαθέτει δύο αεροστρόβιλους κινητήρες Turbofan IAE V2500-E5 υψηλού λόγου παράκαμψης και απόδοσης 31330 ίππων ο καθένας. Ο V2500-E5 είναι βασισμένος στον εμπορικά επιτυχημένο V2500-Α5 που φέρει όλη η σειρά επιβατικών αεροσκαφών της Airbus A319/320/321 με εκατομμύρια ώρες λειτουργίας και βελτιστοποιημένος για υψηλή απόδοση και χαμηλή κατανάλωση καυσίμου.

Το πιλοτήριο είναι το πλήρως ψηφιακό Pro Line Fusion της Rockwell Collins με πέντε έγχρωμες οθόνες 15 ιντσών LCD πολλαπλών λειτουργιών και HUD για τον κυβερνήτη και τον συγκυβερνήτη με σύστημα ενισχυμένης όρασης (EVS/SVS). Το σύστημα EVS/SVS χρησιμοποιείται για καλύτερη επίγνωση της κατάστασης σε συνθήκες χαμηλής ορατότητας και σε άγνωστη περιοχή. Το σύστημα ενσωματώνει τη βάση δεδομένων εδάφους με πληροφορίες πτήσης σε πραγματικό χρόνο, επιτρέποντας στα πληρώματα πτήσης να λειτουργούν σαν να είναι πάντα σε VFR. Στα ηλεκτρονικά βοηθήματα προστίθεται το σύστημα Flight By Wire που υποβοηθά και ευκολύνει το έργο των πιλότων και το ραντάρ Gabbiano Τ20 της ιταλικής Leonardo που λειτουργεί στη μπάντα Χ και έχει δυνατότητα επιτήρησης παντός καιρού σε αέρα, θάλασσας και ξηρά. Επίσης το αεροσκάφος μπορεί να φέρει πλήρες σύστημα αυτοπροστασίας (Self protection Suite, SPS) το οποίο παρέχει κάλυψη 360 μοιρών και περιλαμβάνει:

  • Σύστημα προειδοποίησης ραντάρ (RWR)
  • Σύστημα προειδοποίησης δέσμης λέιζερ (LWS)
  • Σύστημα προειδοποίησης επερχόμενου πυραύλου (MAWS)
  • Σύστημα εξαπόλυσης chaffs & flares
  • Σύστημα αντιμετόπισης πυραύλων IR (DIRCM)
Θάλαμος διακυβέρνησης (Cockpit) αεροσκάφους C-390 όπου διακρίνονται οι οθόνες πολλαπλών λειτουργιών και τα HUD του κυβερνήτη και του συγκυβερνήτη

Επίσης, πολλά συστήματα όπως ο θάλαμος διακυβέρνησης και οι κινητήρες είναι από υλικά COTS/MOTS με συνέπεια την ευκολία εξεύρεσης ανταλλακτικών σε χαμηλές τιμές σε σύγκριση πάντα με τα αμιγώς στρατιωτικά υλικά.

Τα συστήματα αποστολών (mission modules) του C-390 Millennium είναι πραγματικά εντυπωσιακά. Η ιδέα «ένα αεροσκάφος πολλές δυνατότητες» επιτρέπει την ταχεία αναδιαμόρφωση για εναέριο ανεφοδιασμό (Air Supply), εναέρια επίθεση (Air Assault), ανεφοδιασμός αέρος-αέρος (η παραλλαγή KC-390), εναέρια πυρόσβεση (Aerial Firefighting), Έρευνα και Διάσωση (SAR), ανθρωπιστική βοήθεια, ιατρική εκκένωση και υποστήριξη στις Ειδικές Επιχειρήσεις. Το C-390 μπορεί επίσης να τοποθετηθεί με αφαιρούμενο ατρακτίδιο EO/IR για ενίσχυση των δυνατοτήτων SAR, Maritime Patrol και Special Operations. Επίσης έχει προεγκατεστημένες κάμερες ημέρας/νύχτας για τον εναέριο ανεφοδιασμό καυσίμου και μπορεί να μετατραπεί πολύ εύκολα σε ιπτάμενο τάνκερ με την προσαρμογή του συστήματος εναέριου ανεφοδιασμού (Δύο ατρακτίδια Cobham 912E) στις πτέρυγες και τις δεξαμενές καυσίμου, 12 τόνων, στο χώρο του φορτίου. Η ροή μεταφοράς καυσίμου είναι στα 400 γαλόνια το λεπτό. Για την μετατροπή του σε πυροσβεστικό χρησιμοποιείται η συλλογή MAFFS II και έχει τη δυνατότητα να φέρει 11.000 λίτρα επιβραδυντικού υγρού. Εδώ το σύστημα FBW προσδίδει εξαιρετική ευελιξία στο αεροσκάφος όντας σε χαμηλό ύψος και με χαμηλή ταχύτητα κατά την αποστολή κατάσβεσης. Το δε εντυπωσιακό είναι η ταχεία εναλλαγή μεταξύ διαμορφώσεων που δεν ξεπερνά τις 3 ώρες.

Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν, το C-390 είναι ένα νέας σχεδίασης και κατασκευής αεροσκάφος από μία καταξιωμένη εταιρία σχεδίασης και κατασκευής επιβατηγών αεροσκαφών και όπως φαίνεται έχει να επιδείξει πολλές αρετές όσον αφορά τον ανταγωνισμό. Η Embraer στις 22 Νοεμβρίου του 2023 βρέθηκε για δεύτερη φορά στο επιτελείο του ΓΕΑ με σκοπό την παρουσίαση των δυνατοτήτων του αεροσκάφους.

Να υπενθυμήσουμε ότι σε σύγκριση με το C-130J έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει 37% περισσότερο φορτίο ή να μεταφέρει φορτίο 15 τόνων σε απόσταση 50% μεγαλύτερη πετώντας με 32% μεγαλύτερη ταχύτητα. Επίσης έχει τη δυνατότητα ταχείας αναδιαμόρφωσης και αλλαγή αποστολής με σημαντικότερη αυτή του ιπτάμενου τάνκερ.

Ως εκ τούτων, τα κύρια σημεία στα οποία το C-390 Millennium πλεοενεκτεί ξεκάθαρα έναντι του αμερικανικού C-130J Super Hercules είναι η ακτίνα δράσης, η ταχύτητα μετάβασης στη περιοχή ενδιαφέροντος, η επιβιωσιμότητα, η ικανότητα να μεταφέρει μεγαλύτερο φορτίο, το συνολικό κόστος κύκλου ζωής και κυρίως οι μειωμένες απαιτήσεις συντήρησης. Οι μειωμένες απαιτήσεις συντήρησης αποτυπώνονται ξεκάθαρα σε επίσημο έγγραφο της Ολλανδικής Βουλής με βάση τις εισηγήσεις και τις αναφορές της Ολλανδικής Αεροπορίας, η οποία επισημαίνει πως: το C-390M απαιτεί λιγότερη συντήρηση και μπορεί να προσφέρει περισσότερες ώρες πτήσης ανά αεροσκάφος, σε σχέση με το C-130J.

C-130J Super Hercules vs. C-390 Millennium: Τα κριτήρια επιλογής του βραζιλιάνικου αεροσκάφους από την Ολλανδία

Ένα πολύ ενδιαφέρον έγγραφο (δείτε ΕΔΩ) της Ολλανδικής Βουλής προς τον Υπουργό Άμυνας της χώρας, με ημερομηνία 16 Ιουνίου του 2022, καταγράφει τα αποτελέσματα της έρευνας αγοράς της Ολλανδίας, στο πλαίσιο του προγράμματος νέου τακτικού μεταφορικού αεροσκάφους, δηλαδή του προγράμματος αντικατάστασης των τεσσάρων αεροσκαφών C-130H/H-30 Hercules. Αξίζει να σημειωθεί ότι μια ημέρα αργότερα, στις 17 Ιουνίου, το Υπουργείο Άμυνας της Ολλανδίας ανακοίνωσε ότι ο αντικαταστάτης των C-130H/H-30 θα είναι το C-390 Millennium της Embraer και όχι το C-130J Super Hercules της Lockheed Martin.

Υπενθυμίζουμε ότι τον Οκτώβριο του 2020 η Ολλανδία ανακοίνωσε ότι θα αποσύρει πρόωρα και να αντικαταστήσει γρηγορότερα τα εν υπηρεσία C-130H/H-30 με νέα αεροσκάφη. Αρχικά, πρόθεση της Ολλανδίας ήταν να αναβαθμίσει μερικώς τα αεροσκάφη, έτσι ώστε να παραμείνουν επιχειρησιακά μέχρι το 2030 και μετά να τα αντικαταστήσει (την περίοδο 2031-2033), αλλά τελικά επικράτησε το σενάριο της άμεσης απόσυρσης και αντικατάστασης. Από τα τέσσερα (4) αεροσκάφη, δύο (2) είναι C-130H (παρελήφθησαν μεταχειρισμένα το 2005), και δύο (2) είναι C-130H-30 (παρελήφθησαν μεταχειρισμένα το 1992).

Ο βασικός λόγος της απόφασης απόκτησης νέου αεροσκάφους τακτικών μεταφορών, όπως αναφέρει το έγγραφο, είναι ότι «οι εκκενώσεις στο Αφγανιστάν το 2021 και η δραστικά μεταβαλλόμενη κατάσταση ασφαλείας στην ανατολική Ευρώπης πέρυσι έχουν υπογραμμίσει τη σημασία της εγγυημένης διαθεσιμότητας της δικής μας τακτικής και στρατηγικής μεταφορικής ικανότητας για τις Ολλανδικές Ένοπλες Δυνάμεις». Το νέο αεροσκάφος «πρέπει να μπορεί να μεταφέρει διαφορετικούς τύπους εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των πυρομαχικών, ή τουλάχιστον 60 αλεξιπτωτιστών. Πρέπει επίσης να μπορεί να μεταφέρει φορτίο σε απόσταση πάνω από 2.000 ναυτικά μίλια», αναφέρει το έγγραφο.

Στην κατηγορία «φάση έρευνας» το έγγραφο αναφέρει ότι η Ολλανδία κατέληξε σε δύο δυνητικά κατάλληλους υποψήφιους, το C-130J και το C-390M. Στην κατηγορία «αποτελέσματα» το έγγραφο αναφέρει: «Η φάση της έρευνας δείχνει ότι το C-390M είναι ο μόνος υποψήφιος εντός του προϋπολογισμού-στόχου που μπορεί να καλύψει τις απαιτήσεις στα πλαίσια του Commercial/Military Off The Shelf (COTS/MOTS). Πληροί σχεδόν όλες τις απαιτήσεις και μπορεί να παραδοθεί και να πιστοποιηθεί εντός της καθορισμένης προθεσμίας. Σε σύγκριση με το C-130J, το C-390M έχει μεγαλύτερη διαθεσιμότητα και απαιτεί σημαντικά λιγότερη συντήρηση. Ως αποτέλεσμα, μπορούν να πραγματοποιηθούν περισσότερες ώρες πτήσης με τον ίδιο αριθμό αεροσκαφών».

«Το C-390M βαθμολογείται υψηλότερα από το C-130J σε αριθμό επιχειρησιακών και τεχνικών απαιτήσεων και καλύπτει τις επιχειρησιακές ανάγκες. Το C-130J μπορεί να καλύψει τις ολλανδικές επιχειρησιακές ανάγκες, αλλά στη συνέχεια πρέπει να είναι εξοπλισμένο με διάφορα εξειδικευμένα στοιχεία αποστολής που δεν είναι διαθέσιμα στη διαμόρφωση που απαιτείται από εμάς για COTS/MOTS. Το C-390M απαιτεί λιγότερη συντήρηση και μπορεί να προσφέρει περισσότερες ώρες πτήσης ανά αεροσκάφος, σε σχέση με το C-130J. Με βάση τις πληροφορίες που ελήφθησαν στη Φάση Β, το C-390M μπορεί να καλύψει την ελάχιστη απαίτηση των 2.400 ωρών πτήσης με τέσσερα αεροσκάφη. Πέντε αεροσκάφη μπορούν να καλύψουν την απαίτηση για 4.000 ώρες πτήσης. Από την άλλη, με βάση τις πληροφορίες που ελήφθησαν κατά τη φάση της έρευνας, απαιτούνται τουλάχιστον πέντε C-130J για 2.400 ώρες πτήσης, ενώ πέντε C-130J δεν επαρκούν για να καλύψουν την απαίτηση των 4.000 ωρών», συνεχίζει το έγγραφο. Στην κατηγορία «κόστος διάρκειας ζωής» το έγγραφο αναφέρει: «Το εκτιμώμενο κόστος κύκλου ζωής του C-390M είναι εντός του προϋπολογισμού που έχει διατεθεί. Αντίθετα, το εκτιμώμενο κόστος ζωής του C-130J είναι εκτός».