Ο Αντιπτέραρχος (Ι) ε.α Αθανάσιος Παπανικολάου μας παραχώρησε μια ιδιαίτερη σημαντική συνέντευξη για όλα τα τρέχοντα ζητήματα και τις ευρύτερες προοπτικές της ΠΑ. Ο Αθανάσιος Παπανικολάου έχει διατελέσει Διοικητής ΔΑΕ και Διευθυντής Β΄ Κλάδου ΓΕΑ.

Θέλαμε να εστιάσουμε τη παρούσα συνέντευξη σε θέματα ουσίας και πραγματικής επιχειρησιακής αντίληψης και όχι συντεχνιακών ή μικροκομματικών σκοπιμοτήτων όπως συμβαίνει με τις περισσότερες συνεντεύξεις που λαμβάνουν χώρα.

Είναι γεγονός πως το τελευταίο μας άρθρο με τίτλο: «Πολεμική Αεροπορία: Εγκληματικές αμέλειες και ευθύνες» προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση σε υψηλό επίπεδο και αυτό αντικατοπτρίζει και τον αντικειμενικό σκοπό αυτής της προσπάθειας: σοβαρή ενημέρωση και άσκηση πίεσης στα κέντρα εξουσίας. Ακολουθεί η συνέντευξη από τον γράφοντα προς τον Αντιπτέραρχο (Ι) ε.α Αθανάσιο Παπανικολάου.

1.Ποιες οι εξοπλιστικές προτεραιότητες για τη ΠΑ

Η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας την τελευταία δεκαετία επηρέασε σημαντικά την αποτρεπτική ικανότητα των ΕΔ. Ειδικά  στην ΠΑ υπήρξε μείωση των εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά 60%. Για να επανέλθη η ΠΑ στο προ κρίσης επίπεδό της ή έστω σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο, ώστε να μπορει να αντιμετωπίση την εξ ανατολών απειλή, θα πρέπει να δοθεί η εξής προτεραιότητα στο εξοπλιστικό της πρόγραμμα:

   α. Άμεση υπογραφή της FOS των Μ2000-5 και Μ2000 με επιτάχυνση της ροής των ανταλλακτικών και συντήρηση και ενεργοποίηση των βλημάτων SCALP και EXOCET αντίστοιχα.

   β. Υπογραφή FOS ΑΣΕΠΕ, C130,  C27, Τ6, CL415, και SUPER PUMA.

   γ. Αγορά Targeting Pod, Recce Pod και SOM και Anti Ship όπλων.

   δ. Αγορά εκπαιδειτικού αφους επιχειρησιακής εκπαίδευσης ή εκπαίδευση Ικάρων στο NJJPT των ΗΠΑ.

   ε. Επιτάχυνση διαδικασιών εκσυνχρονισμού των αφων  F16.

   στ. Αγορά 40 μαχητικών αφων 5ης γενιάς την επόμενη δεκαετία.

   ζ. Εκσυγχρονισμός πυροβολαρχιών PATRIOT  σε PAC3.

  η. Eκσυγχρονισμός του ΣΑΕ

2. Ποια η εκτίμηση σας για το επίπεδο της τουρκικής αεροπορικής απειλής;

Η ΠΑ της Τουρκίας μετά το πραξικόπημα της 15/7/16, έχει υποστεί μεγάλες απώλειες σε έμψυχο δυναμικό και κυρίως σε Ιπταμένους γραμμής πτήσεων, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να αναστείλει  την λειτουργία αρκετών πολεμικών μοιρών. Για να αμβλύνει το πρόβλημα, πήρε ένα μικρό αριθμό ιπταμένων από την πολιτική αεροπορία, οι οποίοι υπηρετούσαν πριν στην Τουρκική πολεμική αεροπορία.

Η εκτίμηση είναι οτι για να επανέλθει στην προ πραξικοπήματος κατάσταση, χρειάζεται ακόμη 3 έως 5 έτη. Από την άλλη πλευρά η διαθεσιμότητες των Α/Φ της είναι σε πολύ καλό επίπεδο καθώς και η διαθεσιμότητες των όπλων (παράγει και δικά της stand off όπλα). Η αεροπορική της βιομηχανία είναι πολύ ανεπτυγμένη, παράγει επιθετικά ελικόπτερα και μη επανδρωμένα Α/Φ. Διαθέτει Ιπτάμενα ραντάρ, tanker, Α/Φ ηλεκτρονικού πολέμου και ναυτικής συνεργασίας σε ικανοποιητικούς αριθμούς. Στον τομέα του ΣΑΕ είναι σε καλό επίπεδο και με καλές διαθεσιμότητες.

Στον τομέα της ΑΑ άμυνας είχε μείνει πίσω έχοντας μόνο shorad (rapier) και τα απαρχιωμένα ΝΙΚΗ, αλλά με την αγορά των S400 σε ένα χρόνο που θα είναι ετοιμοπόλεμοι θα βελτιωθούν και σε αυτόν τον τομέα. Τώρα εάν υπολογίσουμε και την εμπειρία που αποκτήσαν από τις προσβολές στην Συρία και στο Βόρειο Ιράκ (χωρίς ΑΑ απειλή) έχουν εκπαιδευτεί στον ρόλο ΔΒ. Στον ρόλο της αναχαίτισης υπολείπονται, αλλά με τις καθημερινές εισόδους στο Αγαίο θα βελτιωθούν και στον τομέα αυτό.  Εν κατακλείδι από την άποψη των μέσων είναι σε πολύ καλό επίπεδο και όταν θα αποκτήσουν και το έμψυχο υλικό θα είναι πολύ σημαντική απειλή.

3. Πως αξιολογείται τη προοπτική απόκτησης νέου αεροσκάφους όπως το F-35 για τη Π.Α; Εξυπηρετεί αυτό το αεροσκάφος τον εθνικό αμυντικό σχεδιασμό.

Σαφώς , κάθε νέο οπλικό σύστημα εξυπηρετεί τον εθνικό αμυντικό σχεδιασμό. Πόσο μάλλον ένα αεροσκάφος σαν το F35 το οποίο είναι υπερσύγχρονο. Το αεροσκάφος F35 ως γνωστόν, επειδή είναι stealth έχει την ικανότητα να διεισδύει σε μεγαλύτερο βάθος στον εχθρικό χώρο , έως ότου γίνει αντιληπτό, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Δεν εξαντλούνται όμως οι ικανότητες αυτού του μαχητικού στο ότι είναι stealth. Το αεροσκάφος είναι απόλυτα ψηφιακό και έχει ένα από τους καλύτερους υπολογιστές που πέταξαν ποτέ σε μαχητικό αεροσκάφος. Η ικανότητα να κάνει «fusion» τις πληροφορίες που φτάνουν από τους αισθητήρες, το κορυφαίο ραντάρ του, το Δίας, το σύστημα επικοινωνιών μπορεί να δημιουργεί μια απόλυτα κατανοητή εικόνα του περιβάλλοντος μάχης, των απειλών, και των στόχων.

Με ένα τέτοιο λοιπόν σύγχρονο αφος, σαφώς δίδεται η δυνατότητα στην ελληνική ΠΑ ,να προσβάλει και να καταστρέψει στόχους τις εχθρικής αεράμυνας,εχθρικές αντιαεροπορικές πυροβολαρχίες με χαμηλού κόστους έξυπνα όπλα. Είναι τεράστιες οι δυνατότητες αυτού του αφους και σίγουρα θα μπορούσε να δώσει μέγα πλεονέκτημα , στην ισορροπία δυνάμεων ιδίως αυτή την περίοδο που η Τουρκία πήρε τους s400. Όμως επειδή το κόστος του είναι πολύ μεγάλο, κρίνεται απαγορευτική η απόκτηση του , ιδιαίτερα την περίοδο αυτή όπου η χώρα διέρχεται μεγάλη οικονομική κρίση.

Η απόκτηση του θα μπορούσε να σχεδιαστεί μετά από 10ετία όταν αφενός θα έχουν λυθεί σε μεγάλο βαθμό τα οικονομικά προβλήματα της χώρας και αφετέρου στο διάστημα αυτό θα έχουν επιλυθεί, διάφορα κατασκευαστικά προβλήματα τα οποία έχουν εντοπιστεί στο F35 και σαφώς θα έχει δοκιμαστεί και στην πράξη η αποτελεσματικότητα του.

4. Ποιες πρεπει να ειναι οι απαραιτητες τομές στο ΣΑΕ

Στο υφιστάμενο ΣΑΕ , υπάρχουν αδυναμίες παρά το γεγονός ότι είναι επαρκές για τις παραβιάσεις-παραβάσεις συμβατικών μαχητικών Α/Φ. Οι αδυναμίες εντοπίζονται στη δυσκολία ανίχνευσης των τουρκικών βαλλιστικών πυραύλων(TR-300Β Kasirga, J-600Τ Yildirim, Bora) και πυραύλων πλεύσης ή cruise (Popeye, SLAM-ER και κυρίως SOM – Stand Off Missile) καθώς και του στόλου των τουρκικών UAV (Anka-S, Heron, Gnat, Karayel, Bayraktar TB2 & B κλπ, συμπεριλαμβανομένων των UCAV Harpy που πλήττουν ραντάρ), τα οποία είναι δύσκολα ανιχνεύσιμα από ραντάρ λόγω μικρού ίχνους και χαμηλού ύψους πτήσης.

Η Τουρκία , παρά της αντίθετες αποφάσεις, υπάρχει περίπτωση στο μέλλον να προμηθευτεί το stealth F35, το οποίο λόγω χαμηλού RCS δεν γίνεται εύκολα αντιληπτό παρά μόνο σε κοντινή απόσταση από τον στόχο του. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα παραπάνω δεδομένα θα πρέπει άμεσα να ληφθούν αποφάσεις για τον εκσυγχρονισμό του υφιστάμενου ΣΑΕ , για να μπορεί να αποκαλύπτει Α/Φ χαμηλού RCS, βαλιστικούς πυραύλους, να κατευθύνει και να παρέχει έγκυρη  προειδοποίηση στα αντιπυραυλικά συστήματα και να διαθέτει συστήματα αυτοπροστασίας. Πιό συγκεκριμένα θα πρέπει να γίνει:

   α. Προμήθεια δικτύου ραντάρ χαμηλών συχνοτήτων.

   β. Πλήρης αποκατάσταση και αξιοποίηση των 4 Α/Φ ΑΣΕΠΕ.

   γ .Ενεργοποίηση, εκσυγχρονισμός των ΜΚΕΑΠ και ΚΕΒ των ΑΚΕ.

   δ. Εκσυγχρονισμός και στελέχωση των SAMOC του ΕΘΚΕΠΙΧ και του ΕΚΑΕ.

   ε. Προμήθεια και εγκατάσταση στους σταθμούς ραντάρ  και στις θέσεις ανάπτυξης πυροβολαρχιών PATRIOT και HAWK decoies για αντιμετώπιση βλημάτων τύπου HARM και UCAV τύπου HARPY. 

5. Που πιστεύετε πως πρέπει να κινηθούμε σε επίπεδο δομής διοίκησης – επιτελείων

Τα βασικά νομικά κείμενα τα οποία διέπουν το σύστημα διοίκησης και
ελέγχου των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων είναι το Σύνταγμα της χώρας, και ο Ν 2292/95 (ΦΕΚ Α’35) όπως τροποποιήθηκε με τους Ν 2984/2002 (ΦΕΚ
Α’15), Ν 2913/2001 (ΦΕΚ Α’102), Ν 3883/2010 (ΦΕΚ Α’167). Επιπλέον, θέματα της διοίκησης των ΕΔ έχουν ρυθμιστεί μέσω διατάξεων των Ν 3257/04 (ΦΕΚ Α’143), Ν 3442/06 (Α’40), Ν 3648/08 (Α’38), ΠΔ 63/2005 Α’98 (άρθρο 18) και ΠΥΣ 21/19-7-12, διατάξεις κάποιες εκ των οποίων έχουν καταργηθεί ή τροποποιηθεί με μεταγενέστερους νόμους, όπως ο 3883/2010.

Με βάση λοιπόν το νομικό πλαίσιο, τα πρώτα κύρια συμπέρασματα, τα οποία εξάγονται είναι τα εξής:

-Αποσπασματική αντιμετώπιση του θέματος της διοίκησης και του
ελέγχου των ΕΔ, είτε σε πόλεμο είτε σε καιρό ειρήνης. Πράγματι, ο βασικός
νόμος [2292/95 (ΦΕΚ Α’35)] έχει τροποποιηθεί, όπως φαίνεται παραπάνω , 6 φορές μέσα σε 19 χρόνια με διατάξεις που ψηφιζόντουσαν με άλλα νομοσχέδια που κατέθετε το ΥΠΕΘΑ, αλλά και μέσω άλλων νομοθετικών κειμένων, όπως πράξεις που θεσπίζουν κανόνες δικαίου) πχ το ΠΔ 63/2005 Α’98 (άρθρο 18) το οποίο ρυθμίζει την σύνθεση, αρμοδιότητες και λειτουργία του ΚΥΣΕΑ ή η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ 21/19-7-12) με την οποία ρυθμίζεται το δικαίωμα ψήφου του Α/ΓΕΕΘΑ κατά την συμμετοχή του στο ΚΥΣΕΑ. Αποτέλεσμα αυτής της αντιμετώπισης, είναι η πρόκληση σοβαρής αποδιοργάνωσης στην λειτουργία των ΕΔ, αφού η
συνεχής μεταβολή των αρμοδιοτήτων οδηγούσε σε φαινόμενα αδυναμίας
λήψης αποφάσεων εντός των χρονικών πλαισίων που απαιτούνταν, είτε λόγω άγνοιας των αρμόδιων επιτελικών οργάνων σχετικά με το ποιος δικαιούται να λάβει μια απόφαση και να εκδώσει μια διαταγή είτε λόγω αποκλεισμού των στρατιωτικών από την λήψη αποφάσεων. Χαρακτηριστικό δείγμα είναι αυτή ακριβώς η ρύθμιση του θέματος της ψήφου του Α/ΓΕΕΘΑ στο ΚΥΣΕΑ με μια απλή Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίο.

-Υπερβολική ανάθεση αρμοδιοτήτων στον ΥΕΘΑ, που έτσι καθίσταται
ο μοναδικός κατά τον νόμο που μπορεί ουσιαστικά να λάβει
αποφάσεις στα πλαίσια του ΥΠΕΘΑ, ενώ όλοι οι υπόλοιποι περιορίζονται στο επίπεδο εισήγησης/γνωμοδότησης. Πράγματι, στον
έλληνα ΥΕΘΑ ανατίθενται αρμοδιότητες οι οποίες άνετα θα μπορούσαν να
ανήκουν στον Α/ΓΕΕΘΑ. Για παράδειγμα στονΥΕΘΑ ανήκουν οι αρμοδιότητες:

α -Οι αποφάσεις που αφορούν στην δομή και οργάνωση των ΕΔ, στις οργανικές θέσεις του προσωπικού, την κατανομή της οροφής
προσωπικού και των πιστώσεων ή την συγκρότηση, ανασυγκρότηση και
διάλυση Μονάδων των Κλάδων των ΕΔ . Δηλαδή, ο Α/ΓΕΕΘΑ, ο οποίος θα κληθεί να ηγηθεί των Μονάδων αυτών σε πόλεμο, δεν έχει δικαίωμα να αποφασίσει για την σύνθεση, συγκρότηση και επάνδρωσή τους. Και όλα αυτά σε μια χώρα του μεγέθους της Ελλάδας. Ειδικά δε στο ζήτημα της συγκρότησης και διάλυσης Μονάδων, έχουν απορριφθεί πολλές φορές και κατ’ επανάληψη εισηγήσεις της στρατιωτικής ιεραρχίας για κλείσιμοστρατοπέδων, απλά και μόνο για μικροκομματικούς λόγους.

β -Καθορίζει την πολιτική σε θέματα εκπαίδευσης, τοποθετήσεων και μεταθέσεων. Και πάλι δηλαδή, ο Α/ΓΕΕΘΑ απλώς εισηγείται επί των
άκρως νευραλγικών αυτών ζητημάτων, που άπτονται της αποτελεσματικής
λειτουργίας του στρατεύματος.

-Ακόμη χειρότερα, ο ίδιος ο Α/ΓΕΕΘΑ δεν έχει δικό του προϋπολογισμό. Όπως προαναφέρθηκε, την κατανομή πιστώσεων κατά κλάδο την έχει στα χέρια του ο Υπουργός, τα δε τρία Γενικά Επιτελεία έχουν το καθένα ξεχωριστό προϋπολογισμό. Ο δε Α/ΓΕΕΘΑ έχει στη διάθεση του κάποια ελάχιστα κονδύλια, ίσα-ίσα για τα τρέχοντα λειτουργικά, έξοδα του ΓΕΕΘΑ σαν επιτελείου, χωρίς να έχει δικαίωμα επέμβασης στα
κονδύλια των τριών κλάδων.

Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του ΓΕΕΘΑ: Ο Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (Α/ΓΕΕΘΑ) προΐσταται του ΓΕΕΘΑ και είναι ο κύριος σύμβουλος του ΚΥΣΕΑ και του Υπουργού Εθνικής Άμυνας για στρατιωτικά θέματα.

Ασκεί την επιχειρησιακή διοίκηση των Διακλαδικών Στρατηγείων και των υπ’ αυτών υπαγομένων μονάδων καθώς και των υπολοίπων δυνάμεων, μέσω των Αρχηγών των Γενικών Επιτελείων για τις περιπτώσεις εφαρμογής των σχεδίων επιχειρήσεων και του Συστήματος χειρισμού Κρίσεων, διεξαγωγής επιχειρήσεων εκτός της επικράτειας και συμμετοχής των Ενόπλων Δυνάμεων για την αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων κατά την περίοδο της ειρήνης.

Εξετάζοντας λοιπόν το επίπεδο διοίκησης στων ελληνικών ΕΔ παρατηρούμε τα εξής:

Θεωρητικά ο Α/ΓΕΕΘΑ έχει από κάτω του τους 3 αρχηγούς των ΓΕ. Θεωρητικά. Διότι στην ουσία οι 3 αρχηγοί λίγα θα μπορέσουν να προσφέρουν σε περίπτωση πολεμικών επιχειρήσεων. Και αυτό γιατί οι χρόνοι αντίδρασης, λόγω ακριβώς των συγχρόνων οπλικών συστημάτων είναι αμελητέοι. Αυτό σημαίνει ότι πλέον, τα ΓΕ μικρό ρόλο θα μπορούν να παίξουν. Ίσως κάποιο ρόλο να μπορέσει να παίξει το ΓΕΣ, καθότι ακόμη ο Στρατός Ξηράς διέπεται από λιγότερο άμεσους χρόνους αντίδρασης σε σχέση με τους άλλος δύο κλάδους. Στην πράξη, ο Α/ΓΕΕΘΑ θα κληθεί να συνομιλήσει με κατώτερα έως πολύ κατώτερα κλιμάκια. Εντούτοις οι αρχηγοί των 3 ΓΕ εξακολουθούν να θεωρούνται ως ενταγμένοι στην επιχειρησιακή αλυσίδα διοίκησης (άρθρο 14 παρ 1) και συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται οι δυσκίνητοι και γραφειοκρατικοί μηχανισμοί των τριών ΓΕ, οι οποίοι ελάχιστα έχουν να προσφέρουν σε μια σύγχρονη πολεμική σύρραξη.

Δυστυχώς, λόγω αγκυλωσεων του ελληνικού πολιτικού συστήματος, δεν κατέστη δυνατή η αναμόρφωση των ελληνικών ΕΔ, με παράλληλη απλοποίηση της δομής τους. Ακόμη συντηρείται μια διοικητική δομή η οποία ανταποκρίνεται σε εποχές που η χώρα διέθετε νέο και σφριγηλό πληθυσμό, τον οποίο μπορούσε να επιστρατεύει κατά δεκάδες χιλιάδες, με επιστρατευτικές διαδικασίες οι οποίες διαρκούσαν πολλά 24ωρα. Πλέον, αυτές οι εποχές έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί, η χώρα θα κληθεί να αντιμετωπίσει τυχόν εχθρική δραστηριότητα μέσα σε ασφυκτικά χρονικά πλαίσια, προκειμένου ν’ αποτρέψει δυσμενή τετελεσμένα εις βάρος της, τα οποία στην διαπραγμάτευση που θα επακολουθήσει θα κλίνουν την ζυγαριά.

Απ’ όλα τα παραπάνω καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι απαιτείται μια αναδιάρθρωση, προκειμένου οι ΕΔ να δύνανται να επιτελέσουν την υψίστης σημασίας τους αποστολή, ενώ παράλληλα θα επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση πόρων και μέσων. Για να γίνει αυτό δυνατό, θα πρέπει από τον καιρό της ειρήνης να δοθούν στον ΑΓΕΕΘΑ περισσότερες αρμοδιότητες, ώστε να έχει την δυνατότητα να λάβει αποφάσεις που τελικά θα έχουν σαν στόχο την εξοικονόμηση πόρων και μέσων.

Με αυτό τον τρόπο από τον καιρό της ειρήνης ο ΑΓΕΕΘΑ, αφού έχει την πλήρη διοίκηση και αρμοδιότητες, θα μπορέσει να αναλάβει πρωτοβουλίες και να προχωρήσει στο κλείσιμο στρατοπέδων, ελάττωση του αριθμού των ανωτάτων αξκων, κατάργηση και τροποποίηση ανωτάτων στρατιωτικών οργάνων καθώς και την κατάργηση των ΓΕΝΙΚΩΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΩΝ και ενσωμάτωση τους στο ΓΕΕΘΑ.

6) Η Πολιτική Ηγεσία θεωρείται πως έχει πιεστεί από τα Επιτελεία όσο θα έπρεπε, για να γίνουν γνωστές οι δυσκολίες που υπάρχουν στις Ε.Δ.;

Είναι αλήθεια, ότι οι ένοπλες δυνάμεις όπως και όλα τα στρώματα του ελληνικού λαού, έχουν επηρεαστεί αρνητικά από την άσχημη οικονομική κατάσταση των τελευταίων 10 ετών. Οικονομική αυτή κατάσταση είχε σαν αποτέλεσμα, την ελάττωση των μισθών των μονίμων στελεχών των ενόπλων δυνάμεων ,την ελλιπή συντήρηση των ήδη υπαρχόντων οπλικών σύστηματων και τον μη προγραμματισμό για νέα εξοπλιστικά προγράμματα.

Οι πολιτικές ηγεσίες, είναι λογικό να μην γνωρίζουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ένοπλες δυνάμεις. Έχουν ρίξει το βάρος των προσπαθειών τους, στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Είναι καθήκον της εκάστοτε στρατιωτικής ηγεσίας, να ενημερώνει σε βάθος, για τις ανάγκες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ένοπλες δυνάμεις. Είναι καθήκον τους να ενημερώνουν, τον εκάστοτε υπουργό καθώς και τα αρμόδια όργανα για όλα αυτά τα προβλήματα.

Επίσης είναι καθήκον τους, να ενημερώνουν και να δίνουν λύσεις στα προβλήματα αυτά στο επίπεδο που μπορούν να δώσουν λύσεις. Όμως κάτι τέτοιο απ’ ό,τι φαίνεται δεν γίνεται, με αποτέλεσμα οι Ένοπλες δυνάμεις, να έχουν παραμεληθεί. Η αδυναμία της πίεσης – ενημέρωσης, από την εκάστοτε στρατιωτική ηγεσία, οφείλεται κατά την άποψή μου στην εξάρτηση την οποία έχουν οι στρατιωτικές ηγεσίες στις αντίστοιχες πολιτικές. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να προσπαθούν οι εκάστοτε αρχηγοί να γίνουν αρεστοί, παρουσιάζοντας ιδανικές καταστάσεις και όχι τα πραγματικά προβλήματα, καθότι προσδοκούν σε κάτι παραπάνω από αυτό που ήδη έχουν,(περαιτέρω παραμονή,προαγωγές κτλ).

Όμως έχει φτάσει ο “κόμπος στο κτένι”, λόγω της συνεχιζόμενης επιθετικής συμπεριφοράς της Τουρκίας . η οποία στην προσπάθεια της να καταστεί περιφερειακή δύναμη διεκδικεί τα πάντα στην περιοχή. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό τόσο από την εκάστοτε στρατιωτική ηγεσία , όσο και από τις πολιτικές ηγεσίες, ότι δεν υπάρχει πλέον χρόνος που μπορεί να σπαταληθεί, χωρίς να ληφθούν άμεσες αποφάσεις για ταχεία αποκατάσταση της ισορροπίας δυνάμεων μεταξύ των δύο χωρών, η οποία φαίνεται ότι τα επόμενα χρόνια γέρνει σαφώς εις βάρος της Ελλάδας.

Δεν υπάρχει πλέον δικαιολογία από την πλευρά των πολιτικών ηγεσιών και των κομμάτων, ότι δεν γνωρίζουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ένοπλες δυνάμεις, για τα οποία σαφώς εάν δεν ληφθούν μέτρα θα έχουν επιπτώσεις στην ασφάλεια της χώρας.

7. Ποιες οι αλλαγες που θα προτείνατε στη Πολιτική Εθνικής Άμυνας; Τι αλλαγές χρειάζονται. Προς ποια κατεύθυνση.

Είναι γνωστό ότι η πολιτική εθνικής άμυνας και ασφάλειας διαμορφώνεται και εγκρίνεται από το ΚΥΣΕΑ με βάση την εθνική στρατηγική. Η ΠΕΑΑ θα πρέπει να είναι βασισμένη σε εκτίμηση μακράς προοπτικής για τη χώρα. Η ΠΕΑΑ είναι αυτή που χαράσσει το πλαίσιο πάνω στο οποίο κινείται η εκάστοτε κυβέρνηση , για την ανάπτυξη και χρήση της εθνικής αμυντικής ισχύος, ώστε να προασπίζονται και να προάγονται τα εθνικά συμφέροντα με την εκπλήρωση των εθνικών αντικειμενικών σκοπών.

Η Εθνική Στρατιωτική Στρατηγική απορρεύει από την ΠΕΑΑ. Στην Ελλάδα είναι γνωστό ότι, υπάρχει απουσία Εθνικής Στρατηγικής, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην δεσμεύεται η εκάστοτε κυβέρνηση στην ανάληψη πολιτικών ευθυνών για την υλοποίηση επιλογών της , στον τομέα της εθνικής άμυνας και ασφάλειας.

Με δεδομένο ότι τα τελευταία χρόνια έχουν συμβεί τεράστιες γεωπολιτικές αλλαγές στην περιοχή μας, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη καθορισμού Εθνικής Στρατηγικής. Η Εθνική αυτή Στρατηγική, πρέπει να συζητηθεί και να συμφωνηθεί από τους αρχηγούς των κομμάτων, έτσι ώστε αργότερα να διαμορφωθεί η Πολιτική Εθνικής Αμυνας και Ασφάλειας για μεγάλο βάθος χρόνου χωρίς να κινδυνεύει να αλλάξει από την εκάστοτε κυβέρνηση άνευ σοβαρού λόγου.

Άρα για τις αλλαγές και τις κατευθύνσεις της ΠΕΑΑ , μπορούμε να μιλήσουμε μόνο εάν υπάρξει καθορισμός Εθνικής Στρατηγικής. Στην παρούσα φάση μπορεί να λεχθεί ότι οι νέες γεωπολιτικές αλλαγές στην περιοχή μας και την Αν.Μεσόγειο έχουν καταστήσει ασύμβατη την υπάρχουσα ΠΕΑΑ.

8. Αεροπορική Εκπαίδευση. Που πάσχουμε; Τι χρειάζεται επιπλέον; Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σοβαρές προσπάθειες και μελέτες για να αντιμετωπιστεί το υπάρχουν πρόβλημα της αεροπορικής εκπαίδευσης. Όμως παρά τις προσπάθειες αυτές , υπήρξε μία αδυναμία στην υλοποίηση των εισηγήσεων οι οποίες υπήρξαν και αυτό οφείλεται στο ότι δεν έχει γίνει σωστή ενημέρωση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου εθνικής άμυνας. Το αναφέρω αυτό διότι το κόστος για την υλοποίηση αυτών των αποφάσεων και μελετών δεν είναι μεγάλο.

Μεταξύ άλλων οι μελέτες αυτές προέβλεπαν την αντικατάσταση αεροσκάφους αρχικής εκπαίδευσης η οποία και υλοποιήθηκε και αυτή τη στιγμή υπάρχουν νέα αεροσκάφη , για το στάδιο επιλογής των Ικάρων, ασχέτως εάν και αυτό το το project χρειάστηκε αρκετά χρόνια για να υλοποιηθεί. Επίσης αρκετά χρόνια χρειάστηκαν για να υλοποιηθούν οι σχετικές μελέτες που αφορούσαν την συρρίκνωση του προγράμματος εκπαίδευσης αέρος. Το πρόγραμμα αυτό προέβλεπε λιγότερες πτήσεις, οι οποίες γίνονται με γνώμονα το που θα πρόκειται να χρησιμοποιηθεί ο ιπτάμενος και περισσότερη εκπαίδευση στο έδαφος στα flight simulators.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η αεροπορική εκπαίδευση σήμερα συνοψίζονται στα παρακάτω: 

1) υπάρχουν 45 αεροσκάφη Τ6 (χρησιμοποιούνται για αρχικό,βασικό και προκεχωρημένο στάδια εκπσης ) από τα οποία όμως πετάνε λίγα, διότι δεν έχει προβλεφθεί η σύμβαση υποστηρίξης τους((Follow On Support),με αποτέλεσμα η αεροπορική εκπαίδευσης να καθυστερεί πάρα πολύ.

2) υπάρχει έλλειμα ανταλλακτικών για την υποστήριξη των αεροσκαφών Τ2, τα οποία χρησιμοποιούνται , για την εκπαίδευση του επιχειρησιακού Σταδίου των εκπαιδευομένων. Επιχειρησιακή εκπαίδευση παρέχεται στους εκπαιδευόμενους οι οποίοι πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στα μαχητικά Αφη.

Εδώ θα πρέπει να επισημανθεί ότι, τα Τ2 είναι πάρα πολύ παλιά αεροσκάφη και δεν έχουν τα σύγχρονα συστήματά τα οποία απαιτούνται για την εκπαίδευση, θα πρέπει δε να ληφθεί μέριμνα στο άμεσο μέλλον αφού αποσυρθούν , είτε να αντικατασταθούν ή να βρεθεί άλλος τρόπος εκπαίδευσης σε συνεργασία με άλλες χώρες. Η συνεργασία αυτή, θα μπορούσε να γίνει σε αντάλλαγμα με την εκπαίδευση , που θα μπορούσαμε εμείς να παρέχουμε με τα αεροσκάφη Τ6, αφού φυσικά προχωρήσουμε σε μία follow on support, για να τα καταστήσουμε πτήσιμα.

9. Παρατηρούμε μια υπερβολική εμπλοκή των ΕΔ στα θέματα κοινωνικής προσφοράς. Μήπως ήρθε η ώρα να περικοπεί;

Ποιος θα ξεχάσει , την συμβολή του Μηχανικού σε περιοχές που πλημμύρισαν, τη Φρεγάτα Έλλη να σώζει κόσμο στις φωτιές στο Μάτι, τα ελικόπτερα της Αεροπορίας Στρατού και της Πολεμικής Αεροπορίας και τις αεροδιακομιδές που κάνουν, τον κόσμο που σώζουν από στεριά και θάλασσα, τα καταλύματα του ΚΑΑΥ και του ΚΕΔΑ που φιλοξένησαν πυρόπληκτους και τα παραδείγματα συνεχίζονται. Ας μην ξεχναμε ομως με κάθε τρόπο ότι οι ΕΔ δεν υποκαθιστούν τις αδυναμίες, ανοργανωσιά και την γενικότερη τραγικότητα του κράτους αλλά αποτελούν κομμάτι της κοινωνίας που πρέπει να συμβάλει για να υπάρξει αποτελεσματικότητα.

Οι ΕΔ τα τελευταία τρία χρόνια τουλάχιστον στήριξαν σε δεκάδες δύσκολες στιγμές πρώτα και κύρια την κοινωνία. Το κοινωνικό έργο των ΕΔ δεν μπορεί να μπει σε περικοπές εκτός κι αν έχει υποστεί τις συνέπειες μιας οικονομικής κρίσης, ομως θα συμφωνήσουμε όλοι ότι στην περίπτωση της χώρας μας δεν επιρρεάστηκε ευτυχώς. Σαφώς λοιπόν πρέπει να συνεχίσουν το κοινωνικό τους έργο οι ΕΔ, λαμβάνοντας πάντα υπόψιν ότι η χρήση τους θα είναι επικουρική και δεν θα τείνει να υποκαταστήσει το έργο και τις υποχρεώσεις , άλλων αρμόδιων φορέων του κράτους.

Πρέπει ακόμα να τονιστεί ότι το οικονομικό κόστος που απαιτείται για αυτό το κοινωνικό έργο , επιβάλλεται να καλύπτεται από τους αρμόδιους φορείς και να μην το επιφορτίζονται οι ΕΔ, διότι αυτό έχει σαν συνέπεια την δυσκολία συντήρησης των μέσων τους. Η αποδοχή του κόσμου στη συμμετοχή των ΕΔ , διαλύει τις όποιες ανησυχίες εκφράζουν κάποιοι, ότι με αυτό τον τρόπο υποβαθμίζονται.

Εκ μέρους της ιστοσελίδας defencereview.gr ευχαριστούμε θεμά τον Αντιπτέραρχο ε.α Αθανάσιο Παπανικολάου για τη παραχώρηση της παρούσας συνέντευξης.