Η θεομηνία που έλαβε χώρα προ μιας εβδομάδας στη Θεσσαλία ανέδειξε για πολλοστή φορά τις σαφείς και αδιαμφισβήτητες επιχειρησιακές αδυναμίες στον τομέα έρευνας – διάσωσης με τη χρήση ελικοπτέρων. Παθογένειες γνωστές εδώ και αρκετά χρόνια αλλά δίχως να αποδίδεται η δέουσα σοβαρότητα από την εκάστοτε κυβέρνηση.
Κυρίαρχη προτεραιότητα για τη ΠΑ είναι η ανανέωση του στόλου των ελικοπτέρων έρευνας – διάσωσης και έρευνας – διάσωσης μάχης (SAR- CSAR) με την απόκτηση νέων ελικοπτέρων τα οποία θα αντικαταστήσουν τα παρωχημένα ΑΒ205 (10 στον αριθμό). Τα συγκεκριμένα ελικόπτερα αντιμετωπίζουν εγγενείς αδυναμίες όπως οι επιχειρήσεις SAR τη νύκτα. H ΠΑ πρόκρινε ως τη βέλτιστη λύση τη προμήθεια 9 ελικοπτέρων έρευνας – διάσωσης και 4 ελικοπτέρων έρευνας – διάσωσης μάχης. Κύρια διαφορά των πρώτων με τα δεύτερα είναι η θωράκιση καμπίνας από μικρά διαμετρήματα και η δυνατότητα οπλισμού (πολυβόλα σε έστορες).
Σύμφωνα με πληροφορίες του γράφοντα, η κυβέρνηση σκοπεύει άμεσα να υλοποιήσει το πρόγραμμα προμήθειας νέων ελικοπτέρων έρευνας – διάσωσης κατόπιν των εισηγήσεων και των πιέσεων που ασκούνται από την ηγεσία της ΠΑ. Παράλληλα, σε εξέλιξη είναι και το πρόγραμμα απόκτησης νέων ελικοπτέρων για το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας αξιοποιώντας ευρωπαϊκά κονδύλια. Ταυτοχρόνως, και το Πυροσβεστικό Σώμα αναζητά νέα ελικόπτερα ικανά να μεταφέρουν προσωπικό των Ειδικών Μονάδων Δασικών Επιχειρήσεων καθώς και να διασώζουν άτομα από την ηπειρωτική Ελλάδα σε συνεργασία με την ΕΜΑΚ (διασώσεις σε ορεινούς όγκους, θεομηνίες). Επίσης, τα ελικόπτερα του ΠΣ θα αποκτηθούν με την αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων από τα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακριβώς όπως το Λιμενικό Σώμα αποκτά νέα ταχύπλοα σκάφη με κοινοτικούς πόρους.
Εύλογα ως εκ τούτων συνάγεται το συμπέρασμα πως τα ελικόπτερα πρέπει να είναι ευρωπαϊκά και παράλληλα να διασφαλίζουν τη μέγιστη δυνατή ομοιοτυπία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως η ΠΑ κατέταξε στην αξιολόγηση της πρώτο, το ιταλικό AW139 ελικόπτερο που κάλλιστα μπορεί να αποκτηθεί τόσο από το Πυροσβεστικό Σώμα όσο και από το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας αξιοποιώντας ευρωπαϊκά κονδύλια. Επιπροσθέτως, το ιταλικό AW139 εξετάζεται σοβαρά και από την Ελληνική Αστυνομία όσο και από το Λιμενικό Σώμα με στόχο να απορροφήσουν τα ευρωπαϊκά κονδύλια στα πλαίσια αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών.
Κύριοι διεκδικητές εμφανίζονται οι εταιρίες Leonardo και Airbus, αμφότερες δυο ευρωπαϊκές εταιρίες. Για τη ΠΑ προτείνεται το Η225Μ το οποίο σύμφωνα με πληροφορίες του γράφοντα έχει κόστος μονάδας περί τα 40 εκατομμύρια ευρώ δίχως να συμπεριλαμβάνεται το κόστος της σύμβασης τεχνικής υποστήριξης. Εναλλακτικά, η Airbus προτείνει τις νέες σχεδιάσεις ελικοπτέρων και ειδικότερα το Η175Μ και το Η160Μ με κόστη μονάδας περί τα 28 εκατομμύρια ευρώ και 18 εκατομμύρια ευρώ αντιστοίχως. Το τελευταίο (Η160Μ) απορρίπτεται από τη ΠΑ αφού δεν καλύπτει τις προδιαγραφές που έχει θεσπίσει το ΓΕΑ. Από την άλλη μεριά το Η175Μ έχει ασαφές χρονοδιάγραμμα παραδόσεων.
Από Αμερικανικής πλευράς προτείνεται η λύση του UH-60M Blackhawk με ένα αρχικό κόστος βασικής διαμόρφωσης περί τα 27 εκατομμύρια ευρώ αλλά δίχως τη διαμόρφωση που ζητά η ΠΑ (ραντάρ καιρού, FLIR, Link 16, ηλεκτροπτικό συγκρότημα, βαρούλκο περισυλλογής). Για την επίτευξη της τελικής και επιθυμητής διαμόρφωσης απαιτούνται επιπρόσθετα κονδύλια και παράλληλα το κόστος ολοκλήρωσης και τελικής πιστοποίησης των επιμέρους συστημάτων ώστε από ελικόπτερο εναέριας εφόδου (μεταφοράς προσωπικού) να γίνει ένα ολοκληρωμένο ελικόπτερο SAR.
Οι Ιταλοί της Leonardo έχουν καταθέσει μια πολύ κοστολογημένη πρόταση η οποία λαμβάνοντας πολύ θετικά την εμπειρία των C-27J Spartan αξιολογείται πολύ θετικά από τη ΠΑ. Τόσο το κόστος αρχικής κτήσης (μικρότερο από 22 εκατομμύρια ευρώ με πακέτο τεχνικής υποστήριξης και όλα τα συστήματα που ζητά η ΠΑ) όσο και το συνολικό κόστος κύκλου ζωής είναι το πλέον χαμηλό έναντι των υπόλοιπων δυνητικών επιλογών. Παράλληλα, η Leonardo εξασφαλίζει σε συνεργασία με τη ΠΑ πως η συντήρηση των πτητικών της μέσων θα γίνεται αυτοδύναμα και με αυτάρκεια από το Κρατικό Εργοστάσιο Αεροσκαφών και όχι σε ιδιωτικούς φορείς.
Η ιταλική διαμόρφωση καλύπτει πλήρως τις απαιτήσεις που έχει θέσει η ΠΑ με τη διαμόρφωση του AW139Μ, να είναι αντίστοιχη του ΜΗ-139 που αποκτά η Αμερικανική Αεροπορία η οποία αντί της επιλογής του Blackhawk επέλεξε το νεότερης γενιάς ΜΗ-139. Ακριβώς σε αυτή τη πεπατημένη λογική κινούνται οι επιτελείς και η ηγεσία της ΠΑ. Συνεπώς, η διαμόρφωση των AW139Μ για τη ΠΑ είναι πλήρως στρατιωτικών προδιαγραφών και όχι πολιτικών όπως λανθασμένα γράφεται.
Από επιχειρησιακής άποψης το AW139 παρέχει υψηλότερη μέγιστη ταχύτητα και ταχύτητα πλεύσης (άρα μεταβαίνει πιο γρήγορα στη περιοχή ενδιαφέροντος) από το S-70i/UH-60M. Χάρη στους πιο αποδοτικούς κινητήρες και τις μεγαλύτερες εσωτερικές δεξαμενές καυσίμου, το AW139 εκτελεί μεγαλύτερες αποστολές άρα μεγαλύτερη αυτονομία και ακτίνα δράσης συγκριτικά με το UH-60M. Από τεχνικής άποψης, το AW139 χαρακτηρίζεται από υψηλότερη αναλογία ισχύος προς βάρος με αποτέλεσμα καλύτερη οροφή αιώρησης και σε συνθήκες Hot & High.
Για τα ελικόπτερα AW139 διαμόρφωσης CSAR της ΠΑ προσφέρεται ολοκληρωμένο σύστημα αυτοπροστασίας και ηλεκτρονικού πολέμου, οπλισμό αποτελούμενο από πυροβόλα καθώς και θωράκιση καμπίνας.
Η ΠΑ λαμβάνοντας υπόψη την επιχειρησιακή εμπειρία των χρηστών του AW139 σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο καταλήγει στο συμπέρασμα πως τα AW139 έχουν διαθεσιμότητες άνω του 90% με βάση το μοντέλο συντήρησης που ακολουθεί η Leonardo. Το μοντέλο αυτό περιλαμβάνει με βάση τον υπολογισμό των ωρών πτήσης τη συνακόλουθη προτεινόμενη συντήρηση με την εξασφάλιση των ανταλλακτικών εγκαίρως.
Καθίσταται σαφές πως το AW139 θα μπορούσε να αποτελέσει ένα φορέα με πλήρη ομοιοτυπία μεταξύ Σωμάτων Ασφαλείας/ Πολιτικής Προστασίας και ΠΑ. Δεδομένης και της νέας εξαιρετικής γαλλικής προσφοράς για τις κορβέτες εντάσσεται στα σενάρια τα οποία σοβαρά εξετάζονται από την ελληνική κυβέρνηση η απόκτηση ιταλικών ελικοπτέρων ως αντιστάθμισμα στη πιθανή επιλογή γαλλικών κορβετών.
Η ουσία είναι πως τα ελικόπτερα έρευνας – διάσωσης ως εξοπλιστικό θα προωθηθούν ψηλά λόγω και των τελευταίων φυσικών καταστροφής και της ανάγκης η κυβέρνηση να κερδίσει έδαφος σε επικοινωνιακό επίπεδο.
