Σε συνέχεια του προηγούμενου άρθρου, στο οποίο έγινε μια αποτίμηση των δυνατοτήτων κρούσης της Π.Α. και της ΤΗΚ με βάση τα όπλα αέρους εδάφους που υπάρχουν στο οπλοστάσιο της κάθε αεροπορίας, στο παρόν άρθρο θα αναλύσουμε τις αντίστοιχες δυνατότητες αέρος-αέρος.
Στη συγκεκριμένη ανάλυση πέραν του αριθμού και των τύπων των μαχητικών αεροσκαφών που έχει και θα έχει η κάθε αεροπορική δύναμη στο στόλο της, πολύ μεγάλο ρόλο παίζουν οι κύριοι αισθητήρες των αεροσκαφών αυτών (ραντάρ), το RCS των αεροσκαφών καθώς και η δυνατότητα δικτυοκεντρικού πολέμου.
Όπως αναλύσαμε και στο προηγούμενο άρθρο, η Π.Α. έχει σήμερα στη δύναμή της περίπου περίπου 220 μαχητικά αεροσκάφη πολλαπλών ρόλων των τύπων F-16, Mirage 2000-5, Rafale και F-4E. Ενώ στο μέλλον αναμένεται η ολοκλήρωση των παραδόσεων των 24 Rafale F3R, η ολοκλήρωση του προγράμματος αναβάθμισης των αεροσκαφών F-16 σε Viper και η έναρξη των παραδόσεων των αμερικανικών στελθ αεροσκαφών F-35. Στο επόμενο άμεσο διάστημα περιμένουμε να δουμε ποιά θα είναι ή τύχη των F-16 B30 και των Mirage 2000-5 Mk2 καθώς και εάν θα αυξηθεί ο αριθμός των F-16 που θα αναβαθμιστούν στο επίπεδο Viper με τη συμπερίληψη των F-16 B50 από τη μία και από την άλλη εάν και κατά πόσο θα αυξηθεί ο αριθμός των Rafale πέραν των 24 αεροσκαφών.
Η παραπάνω εξίσωση θα μας δώσει το πλήθος και το είδος των αισθητήρων που θα υπάρχουν στο ελληνικό οπλοστάσιο τα επόμενα χρόνια. Δηλαδή στην περίπτωση που πωληθούν όλα τα F-16 B30 και τα Mirage 2000-5 Mk2, αναβαθμιστούν παράλληλα όλα τα υπόλοιπα F-16 στο επίπεδο Viper, αυξηθεί ο αριθμός των Rafale σε 30 ή 36 και παραδοθούν τα F-35Α. Τότε ο στόλος της Π.Α. θα αποτελείται από περίπου 170-180 αεροσκάφη 4,5 και 5ης γενιάς, όλα εξοπλισμένα με ραντάρ AESA και πλήρεις δικτυοκεντρικές ικανότητες, κάτι που όμως αναμένεται να συμβεί περί τα μέσα της επόμενης δεκαετίας. Μέχρι τότε ο στόλος των ελληνικών αεροσκαφών θα αριθμεί περί τα 150 αεροσκάφη.
Η δεύτερη επιλογή στην οποία τα F-16 B30 και Mirage 2000-5 Mk2 θα ολοκληρώσουν την επιχειρησιακή τους ζωή στις μοίρες της Π.Α., τότε ο στόλος της Π.Α. θα αποτελείται από περίπου 220 αεροσκάφη 3ης, 4,5 και 5ης γενιάς. Σε αυτή την περίπτωση μόνο το 65% του στόλου θα είναι εξοπλισμένος με ραντάρ AESA και πλήρεις δικτυοκεντρικές ικανότητες.
Από την άλλη πλευρά του Αιγαίου η τουρκική Π.Α. διαθέτει σήμερα έναν στόλο από 254 μαχητικά αεροσκάφη πολλαπλών ρόλων των τύπων F-16 και F-4E. Οι τελευταίες κινήσεις είναι η υπογραφή του συμβολαίου για την απόκτηση 40 νέας κατασκευής F-16 Viper και την ταυτόχρονη αναβάθμιση άλλων 79 F-16C/D Block 50 και Block 52+A στο επίπεδο αυτό. Τα υπόλοιπα F-16 Block 40 και 50 έχουν ήδη αναβαθμιστεί στο επίπεδο CCIP. Όπως έχει γίνει γνωστό τα εναπομείναντα F-16 Block 30/40/50 αναμένεται να αναβαθμιστούν στο επίπεδο Ozgur 2 τουρκίκης ανάπτυξης προγράμματος αναβάθμισης με κύριο συστατικό ένα επίσης τουρκικής ανάπτυξης ραντάρ AESA. Τέλος μέσα στην επόμενη δεκαετία παράλληλα με την εισαγωγή σε υπηρεσία των δικών μας F-35 αναμένεται να μπει σε τουρκική υπηρεσία και το τουρκικής ανάπτυξης και κατασκευής στελθ αεροσκάφος ΚΑΑΝ. Με κάθε επιφύλαξη πάντα γιατί τέτοιου είδους προγράμματα μπορεί να αντιμετωπίσουν πλήθος δυσκολιών που θα καθυστερήσουν το όλο πρόγραμμα για αρκετά χρόνια.
Επομένως κάνοντας μια μερική αποτίμηση ως προς τις δυνατότητες των ίδιων των αεροσκαφών βλέπουμε ότι η Π.Α. θα έχει σε υπηρεσία 144-150 αεροσκάφη με ραντάρ AESA και πλήρεις δικτυοκεντρικές ικανότητες μέχρι τα μέσα της επόμενης δεκαετίας, ανεξαρτήτως του τι θα γίνει με τα F-16 B30 και τα Mirage 2000-5 Mk2, ενώ στην απέναντυ όχθη ο αριθμός αυτός θα είναι περίπου διπλάσιος χωρίς να υπολογίζουμε το ΚΑΑΝ. Κάνοντας ένα βήμα παραπέρα να σημειώσουμε ότι τα τουρκικά F-16 Viper με τα σημερινά δεδομένα θα υπερέχουν των ελληνικών λόγω της ύπαρξης ψηφιακού συστήματος EW νέας γενιάς αντί του αναλογικού ASPIS των ελληνικών F-16. Το σύστημα EW είναι πολύ σημαντικό στην ολοκλήρωση της εικόνας του πεδίου που παρέχεται σε ένα αεροσκάφος και αποτελεί ένα πολύ σηματικό κομμάτι του situational awareness αλλά και της επιβιωσιμότητας του ίδιου του αεροσκάφους. Από την άλλη, η ύπαρξη των ελληνικών Rafale και F-35 πλήρως εξοπλισμένα και οπλισμένα με τους Meteor θα είναι ένα πραγματικό No fly zone για αρκετές δεκάδες και ίσως εκατοντάδες χλμ για στόχους μεγέθους μαχητικού.
Όπως γνωρίζουμε τα σύγχρονα αεροσκάφη μεταφέρουν δύο ειδών πυραύλους αέρος-αέρος, τους WVR που είναι κατάλληλοι για κλειστού τύπου αερομαχίες μέχρι τα 25 χλμ και τους BVR που είναι κατάλληλοι για την κατάρριψη εχθρικών αεροσκαφών σε μεσαίες και μεγάλες αποστάσεις. Σε αντιδιαστολή με το οπλοστάσιο όπλων αέρος-εδάφους, όσον αφορά τον αγώνα αέρος-αέρος, θεωρούμε ότι η Π.Α. αυτή τη στιγμή έχει το πάνω χέρι κύριως λόγω των πυραύλων αέρος-αέρος της MBDA που διαθέτει για τα γαλλικά αεροσκάφη.
Σύμφωνα πάντα με ανοιχτές πηγές η Π.Α. διαθέτει περίπου 1350 πυραύλους WVR (ΑΙΜ-9 M,L/I-1,L/I,Juli/L-1, IRIS-T) με τους πιο σύγχρονους να είναι 350 περίπου IRIS-T και 165 AIM-9M ενώ όλοι οι υπόλοιποι ανήκουν σε διάφορες εκδόσεις του AIM-9 sidewinder. Όσον αφορά τους πυραύλους BVR η Π.Α. διαθέτει 800+ πυραύλους (AIM-120 B,C-5,C-7, MICA IR/EM, Meteor) με τους πιο σύγχρονους να είναι οι περίπου 130 ΑΙΜ-120 C-7, οι 300+ MICA IR/EM και ένας αδιευκρίνιστος αριθμός πυραύλων πολύ μεγάλης εμβέλειας Meteor. Οι αμερικάνικοι AIM-120 έχουν εμβέλεια 35-40 ν.μ διαθέτουν κεφαλή 18,1-22,7 κιλών ανάλογα με την έκδοση και ταχύτητα 4 μαχ. Οι γαλλικοί MICA έχουν εμβέλεια 0,5-60 χλμ που σημαίνει ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως πύραυλοι WVR, κεφαλή βάρους 12 κιλών και διατείθενται με δύο διαφορετικούς ερευνητές, IIR και RF. Ειδικά ο IIR σε βολές πέραν του ορίζοντα είναι ένας πραγματικά στελθ πύραυλος. Ο έτερος γαλλικός Meteor έχει εμβέλεια 200 χλμ, No escape zone περίπου 60 χλμ και ταχύτητα μεγαλύτερη των 4 μαχ. Είναι ένας πραγματικός game changer που θα φέρουν καλώς εχόντων και τα ελληνικά F-35. Να επισημάνουμε εδώ ότι μια επιπλέον μελλοντική προσθήκη θα ήταν η αναβάθμιση των ελληνικών MICA σε MICA NG. Στον MICA NG έχει ενσωματωθεί ένας νέος κινητήρας ο οποίος διπλασιάζει την εμβέλειά του σε σύγκριση με το προηγούμενο μοντέλο. Επομένως μια μελλοντική αναβάθμιση θα ανέβαζε την εμβέλεια των ελληνικών MICA στα 120 χλμ ή 65 ν.μ.
Στην άλλη πλευρά του Αιγαίου η ΤΗΚ διαθέτει περίπου 1680+ πυραύλους WVR, με τους πιο σύγχρονους να είναι οι 244 περίπου AIM-9X BlockI/II, αντίστοιχοι των ελληνικών IRIS-T και οι 500+ ΑΙΜ-9Μ. Όσον αφορά τους πυραύλους BVR η τουρκική Π.Α. διαθέτει σήμερα περίπου 600 πυραύλους των εκδόσεων AIM-120B και AIM-120C-7. Καταλαβαίνουμε ότι αυτός ο αριθμός είναι σχετικά μικρός για ένα στόλο 240+ F-16. Όμως στην LOA για τα F-16 Viper έχουν ζητηθεί 952 AIM-120 C8 και 401 AIM-9X Block II που θα συμπληρώσουν τους παραπάνω αριθμούς.
Πολύ σημαντική είναι και η συμβολή της τουρκικής αμυντικής βοιμηχανίας με την ανάπτυξη νέας γενιάς πυραύλων αέρος-αέρος μικρής, μεσαίας και μεγάλης εμβέλειας που θα ενσωματωθούν στα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη και UCAV. Αναφερόμαστε στον πύραυλο WVR Bozdogan (Merlin) και BVR Gokdogan (Peregrine) του προγράμματος ανάπτυξης Goktug. Ο πρώτος μοιάζει στον αμερικάνικο ΑΙΜ-9, έχει εμβέλεια 25 χλμ και ερευνητή IIR και ο δεύτερος μοιάζει στον ΑΙΜ-120, έχει έμβελεια 65 χλμ και ερευνητή RF. Το πρόγραμμα ανάπτυξης έχει τελειώσει και μέσα στο 2025 αναμένεται οι παράδοση των πρώτων πυραύλων και των δύο εκδόσεων. Το άλλο τουρκικό πρόγραμμα που τρέχει είναι η ανάπτυξη ενός πυραύλου με κινητήρα Ramjet στην προσπαθεια απόκτησης ενός πυραύλου της κατηγορίας των Meteor και AIM-120D.
Εν κατακλείδι, η Π.Α. με τις κινήσεις της μπορεί να απολαμβάνει προς το παρόν την υπεροχή της σε αποστολές αέρος-αέρος όμως η τουρκική πλευρά έχει δείξει ότι έχει υπομονή και μέθοδο και η όποια σημερινή υπεροχή μπορεί εύκολα να ανατραπεί στο μέλλον και με τρόπο δύσκολα ανασχέσιμο λόγω της γιγάντωσης και της εξέλιξης της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας. Είναι επίσης σημαντικό να αναφέρουμε την ανάγκη εγκατάστασης ενός νέας γενιάς ψηφιακού συστήματος EW/αυτοπροστασίας για τα ελληνικά F-16 Viper καθώς και της δημιουργίας ενός διακλαδικού εθνικού δικτυοκεντρικού περιβάλλοντος.
