Καθολική αλληλεγγύη προς την Κύπρο επέδειξαν οι 27 ηγέτες της ΕΕ στο Σίμπιου της Ρουμανίας, η οποία επιβεβαιώθηκε και από τη δήλωση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Η ΕΕ στέκεται ενωμένη στο πλευρό της Κύπρου και αναμένει από την Τουρκία να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών της», τόνισε ο Ντόναλντ Τουσκ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ωστόσο, έμεινε στα λόγια, αφήνοντας για την επόμενη σύνοδο κορυφής τη συζήτηση για το ενδεχόμενο λήψης συγκεκριμένων μέτρων.
Σύμφωνα με ελληνικές διπλωματικές πηγές η ΕΕ είναι πολύ πιθανό να λάβει μέτρα κατά της Τουρκίας στα επόμενα ευρωπαϊκά συμβούλια, είτε στις 28 Μαΐου είτε στις 20 Ιουνίου.
Ωστόσο οι ίδιες πηγές σημείωσαν ότι στη σημερινή σύνοδο η συζήτηση δεν επεκτάθηκε στα αντίμετρα που θα λάβει η ΕΕ: «Αυτό είναι το επόμενο βήμα να εξεταστούν τι είδους μέτρα μπορούν να ληφθούν» σημείωσαν χαρακτηριστικά.
Όπως διευκρινίζουν οι ίδιες πηγές, «ένα είδος μέτρων είναι κυρώσεις απέναντι σε πρόσωπα που έχουν να κάνουν ειδικά με την εταιρία και ένα άλλο είδος έχει να κάνει με τις ευρωτουρκικές σχέσεις δηλαδή τα προενταξιακά κονδύλια, το διάλογο για την αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης το διάλογο για τη στρατηγική συνεργασία», επισημαίνουν.
Είχε προηγηθεί η εικοσάλεπτη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη, στο περιθώριο της άτυπης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ. Στη συνέχεια, οι δύο ηγέτες ενημέρωσαν για το ζήτημα τους ομολόγους τους και υπήρξε εκτεταμένη συζήτηση. «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα παρακολουθεί το θέμα των τουρκικών προκλήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, είτε στις 28 Μαΐου που θα έχουμε το έκτακτο Συμβούλιο είτε στο κανονικό Συμβούλιο του Ιουνίου και αναλόγως θα πράξει», σχολίασε ο Νίκος Αναστασιάδης στους δημοσιογράφους.
Από την Αθήνα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος κινήθηκε σε ιδιαίτερα αυστηρούς τόνους. «Η Τουρκία θα πρέπει να σεβαστεί το Δίκαιο της Θάλασσας και εμείς δεν είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε καμία υποχώρηση προς αυτή την κατεύθυνση». Και η Βρετανία στέκεται στο πλευρό της Κύπρου. «Ανησυχώ με την ανακοίνωση της Τουρκίας ότι θα αρχίσει γεωτρήσεις στον ΑΟΖ της Κύπρου», δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Τζέρεμι Χαντ. Με τη φράση «Είμαι Κύπριος» απάντησε ο Πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ σε ερώτηση σχετικά με το πώς θα αντιμετωπίσει η ΕΕ το ζήτημα των τουρκικών παράνομων ενεργειών στην κυπριακή ΑΟΖ.
Εκτός από τις δηλώσεις συμπαράστασης, όμως, η κυπριακή κυβέρνηση, ζητά από χώρες που έχουν τις μεγαλύτερες οικονομικές σχέσεις με την Τουρκία και αποτελούν τους μεγαλύτερους επενδυτές στη χώρα αυτή, όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία, να ασκήσουν οικονομικές πιέσεις προς την κυβέρνηση Ερντογάν. Στο τραπέζι είναι και η αναστολή των διεργασιών για τη νέα τελωνειακή ένωση ΕΕ-Τουρκίας.
Σε περίπτωση που τα κράτη-μέλη περιοριστούν σε δηλώσεις και δεν προχωρήσουν στη λήψη πρακτικών μέτρων, η Τουρκία είναι σίγουρο ότι θα κλιμακώσει. Όπως και να έχει, τα επόμενα 24ωρα αναμένονται εξελίξεις. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης ανακοίνωσε πως «πολύ σύντομα θα εκδοθούν τα πρώτα εντάλματα σύλληψης» όσων εμπλέκονται στην παράνομη γεώτρηση εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
Ιδιαίτερα θετικό πάντως είναι και το γεγονός ότι οι τουρκικές προκλήσεις φαίνεται να μην επηρεάζουν αρνητικά το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η γαλλική Total προγραμματίζει να προχωρήσει σε έρευνες σε τέσσερα οικόπεδα τη διετία 2019-2020, ενώ παράλληλα θα πραγματοποιήσει πέντε γεωτρήσεις. Μέσα στις επόμενες ημέρες, μάλιστα, αναμένονται ανακοινώσεις από την πλευρά της γαλλικής πετρελαϊκής εταιρείας για έναρξη ερευνών στα οικόπεδα 2, 3 και 9. Κινήσεις αναμένονται και στο οικόπεδο 7. Τα μηνύματα αυτά θεωρούνται για τη Λευκωσία άκρως σημαντικά, γιατί είναι και μιας μορφής απάντηση στις τουρκικές προκλήσεις των τελευταίων ημερών.
Ο Ταγίπ Ερντογάν ανέβασε ακόμα περισσότερο τους τόνους, δηλώνοντας πως η Τουρκία αδικείται στη Μεσόγειο και πρέπει να προασπίσει τα συμφέροντά της ακόμα και με τις ένοπλες δυνάμεις της. Απευθυνόμενος στους σπουδαστές στρατιωτικής ακαδημίας είπε: «Εσείς θα σταματήσετε τις αυξανόμενες προσπάθειες παραβίασης των δικαιωμάτων μας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο».
