Η είδηση της χρήσης πολυηχητικού πυραύλου cruise τύπου Kh-47M Kinzhal για την προσβολή στόχου (υπόγεια αποθήκη όπλων και πυρομαχικών κατά το Ρωσικό ΥΠΑΜ), στο χωριό Delyatyn στην περιοχή (νομό) Ivano – Frankivsk στη νοτιοδυτική Ουκρανία, 50 μόλις χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Ρουμανία, τάραξε τα νερά στις 18 Μαρτίου. Ακολούθησε δε και δεύτερη επίθεση με όπλο του ίδιου τύπου στις 20 Μαρτίου.

Πρώτα από όλα η χρήση ενός τέτοιου όπλου σηματοδοτεί αναβάθμιση της απειλής όχι μόνο για την  Ουρανία, αλλά και για τα γειτονικά της κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ. Η περαιτέρω ενίσχυση των ουκρανικών δυνάμεων με υλικό κυρίως και η παράταση των επιχειρήσεων είναι κάτι που ασφαλώς δεν επιθυμεί η ρωσική πλευρά. Μέσω της αξιοποίησης ενός τέτοιου όπλου εννοεί να επιβεβαιώσει έμπρακτα την πρόθεσή της για κλιμάκωση της αντίδρασης της σε περίπτωση που διατεθούν πυραυλικά αντιαεροπορικά συστήματα S-300 ή και S-400 στις ουκρανικές δυνάμεις. 

Παράλληλα, πρόκειται για ενέργεια που καθιστά σαφές ότι όσο παρατείνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες γενικότερης ανάφλεξης στην ευρωπαϊκή Ήπειρο. Το πλήγμα επομένως έχει κυρίως στόχο την ψυχολογική επίδραση μέσω της προβολής ισχύος, όχι μόνο έναντι των Ουκρανών… Επιπρόσθετα, δεν αποκαλύπτει μόνο την αποφασιστικότητα της Ρωσίας να λύσει δια παντός το πρόβλημα ασφαλείας που πρεσβεύει για αυτή το ΝΑΤΟ και η διαρκής προσπάθεια επέκτασής του ανατολικά. Αποκαλύπτει και την δυνατότητά της να αξιοποιήσει όπλα τα οποία το δυτικό οπλοστάσιο δεν μπορεί ακόμη να αντιμετωπίσει! 

Μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά συνεπώς… Η προσβολή στόχου στην Ουκρανία με Kinzhal μόνο προβληματισμούς μπορεί να εγείρει και οπωσδήποτε μας επαναφέρει πλέον με οδυνηρό τρόπο στις εποχές της “ισορροπίας του τρόμου”. Όλα αυτά αποδίδονται και εμπεριέχονται στη φράση “τάραξε τα νερά”. Από εκεί και πέρα θεωρούμε το γεγονός άξιο βαθύτερης ανάλυσης με σκοπό τη διεξαγωγή συμπερασμάτων που φυσικά αφορούν έμμεσα ή και πιο άμεσα σε κάποιες πτυχές και την ελληνική άμυνα και αποτροπή.  

• Είναι λοιπόν η πρώτη φορά που καταγράφεται επιχειρησιακή χρήση επι του πεδίου, πολυηχητικού όπλου, με ότι αυτό συνεπάγεται. Τα πραγματικά αποτελέσματα της προσβολής εάν ποτέ γίνουν γνωστά, θα αποκαλύψουν μετά από αρκετό καιρό πιθανότατα τη μορφή των πραγμάτων που θα έρθουν.

• Θεωρείται βέβαιο ότι οι ΗΠΑ θα επιταχύνουν τις διαδικασίες ανάπτυξης πολυηχητικών όπλων αφενός και αφετέρου φονικών συστημάτων λέιζερ πολύ υψηλής ισχύος, που θα έχουν τη δυνατότητα ανάσχεσης πολυηχητικών όπλων. Η ανάπτυξη εξειδικευμένων πυραυλικών συστημάτων ικανών να αναχαιτίζουν στόχους με τέτοιες επιδόσεις ταχύτητας, είναι προφανώς απίθανη, τόσο λόγω τεχνικών περιορισμών όσο και για λόγους κόστους. Τα φονικά συστήματα λέιζερ συνεπώς, στην ανάπτυξη των οποίων η Δύση γενικά έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, είναι κατά πάσα πιθανότητα η απάντηση στη ρωσική και κινεζική υπεροχή στον τομέα των πολυηχητικών όπλων.

• Επιπρόσθετα, θα πρέπει να αναμένουμε θεαματικές αλλαγές και στο επιχειρησιακό δόγμα των αμερικανικών και ευρύτερα των δυτικών ενόπλων δυνάμεων. Είναι πολύ πιθανό δηλαδή να δούμε να μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα προγράμματα ανάπτυξης νέων μαχητικών και βομβαρδιστικών αεροσκαφών και να αποδίδεται έμφαση στην ανάπτυξη φονικών συστημάτων λέιζερ που θα τεθούν ακόμα και σε τροχιά γύρω από τη Γη! Όσο περίεργο και αν ακούγεται, δεν θα πρέπει να μας εκπλήξει μία ολική επαναφορά στο πρόγραμμα του “πολέμου των άστρων” της δεκαετίας του ‘80 και του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Ρ. Ρήγκαν…

• Από την αρχική φάση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, το DR απέδωσε έμφαση στην αξιοποίηση των ρωσικών όπλων μακρού πλήγματος. Τους πυραύλους cruise, τους βαλλιστικούς και τους αερομεταφερόμενους αντι – ραντάρ. Τα αφιερώματα στη Ρωσική Αεροπορία (VKS) ακολούθησαν για να καταδείξουν μεταξύ πολλών άλλων πως παρά το γεγονός ότι για λόγους καθαρά ανεπαρκούς χρηματοδότησης, δεν είναι εξοπλισμένη αριθμητικά και ποιοτικά στο επίπεδο που είναι η Αεροπορία των ΗΠΑ και οι μεγάλες αεροπορικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ, οι Ρώσοι συνεχίζουν να επενδύουν στον τομέα των πυραυλικών συστημάτων, στον οποίο και προπορεύονται σημαντικά.

• Η Ρωσία από τα χρόνια της ΕΣΣΔ διαθέτει υπερηχητικούς αντιπλοϊκούς και αντι – ραντάρ πυραύλους. Στα όπλα αυτά βασίστηκε η ανάπτυξη των πολυηχητικών πυραύλων, ενώ πέρα από την καθαρά επιχειρησιακή τους αξία, αξιολογούνται και με βάση την ψυχολογική επίδραση που επιφέρουν στο ηθικό του αντιπάλου. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για τους βαλλιστικούς, αλλά και για του πυραύλους τύπου cruise, όσο και αν κάποιοι επιμένουν να υποβαθμίζουν το ρόλο και την επιχειρησιακή τους αξία. Στην περίπτωση των πολυηχητικών πυραύλων, ο παράγοντας του ψυχολογικού αντίκτυπου στον αντίπαλο αποκτά ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα απο τη στιγμή που προς το παρόν τα όπλα αυτά είναι μη ανασχέσιμα. 

• Υπό το πρίσμα της διεξαγωγής πυραυλοκεντρικών επιχειρήσεων σε ευρύτατη κλίμακα στην Ουκρανία, ασφαλώς υπάρχει σύνδεση με τα ελληνικά δεδομένα. Όμως θα πρέπει να έχουμε υπόψη όχι μόνο την αξιοποίηση πυραύλων cruise, βαλλιστικών και αντι – ραντάρ από τις ρωσικές δυνάμεις όταν αναφερόμαστε στις πυραυλοκεντρικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία. Γιατί δεν είναι μόνο οι υποδομές και οι υψηλής αξίας στρατιωτικοί στόχοι που χτυπήθηκαν από τους Ρώσους, η παράμετρος που θα πρέπει να εξεταστεί στην Ελλάδα. Κόντρα βέβαια σε όσα εντελώς αβάσιμα υποστηρίζουν κάποιοι.

• Η Ελλάδα φυσικά απέχει πολύ από το να αποκτήσει πολυηχητικά όπλα. Δεν τίθεται κάν τέτοιο θέμα. Οφείλει όμως να αναλύσει προσεκτικά και σε όλες της τις διαστάσεις την ευρεία χρήση αντιαρματικών και αντιαεροπορικών φορητών πυραυλικών συστημάτων από τις ουκρανικές δυνάμεις. Η φθορά που έχουν υποστεί οι φάλαγγες των ρωσικών τεθωρακισμένων, είναι δεδομένο που οφείλει να αξιολογήσει η ελληνική πλευρά. Και αυτά τα όπλα περιλαμβάνονται στις πυραυλοκεντρικές επιχειρήσεις. Το DR θεωρεί κατά συνέπεια ότι πέρα από αερομεταφερόμενα και μη όπλα μακρού πλήγματος, οι ελληνικές πολιτικές και στρατιωτικές ηγεσίες θα πρέπει να επανεξετάσουν το επιχειρησιακό δόγμα των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας μας και να το αναπροσαρμόσουν στα δεδομένα του χώρου στον Εβρο και στο Αιγαίο.

Τούτων λεχθέντων, θεωρούμε ότι πρέπει να επισημάνουμε τα παρακάτω: 

– Bλήματα cruise εκτός της Πολεμικής Αεροπορίας οφείλουν να υπάρχουν και στο οπλοστάσιο του Πολεμικού Ναυτικού. Το ιδανικό όπλο αξιοποίησης τέτοιων όπλων είναι τα υποβρύχια συνεπώς τα επόμενα ελληνικά υποβρύχια πρέπει να φέλουν τα κατάλληλα όπλα. Το ότι η Πολεμική Αεροπορία διαθέτει μικρό αριθμό SCALP-EG, δεν διασφαλίζει επάρκεια ανταποδοτικών πληγμάτων, από τον ελληνικό αμυντικό μηχανισμό. Συνεπώς σε επίπεδο ΠΑ δεν απαιτούνται μόνον περισσότερες πλατφόρμες εξαπόλυσης όπλων αλλά κυρίως περισσότερα όπλα για τον στόλο των F-16.

Δεν είναι δυνατόν να συζητάμε ακόμα την υπογραφή συμβάσεων για όπλα όπως οι συλλογές SPICE και οι αερομεταφερόμενες υπερηχητικές ρουκέτες Rampage. Όπως δεν είναι δυνατόν να είναι προτεραιότητά μας η αγορά νέων μαχητικών αεροσκαφών, όταν δεν έχουμε εξασφαλίσει ότι όσα ήδη διαθέτουμε έχουν πράγματι βασικές δυνατότητες (μέσω εκσυγχρονισμού των συστημάτων αποστολής τους) κάλυψης όλων των ρόλων στις σύγχρονες αεροπορικές επιχειρήσεις.

Δεν είναι δυνατόν τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα όσο και στη νησιωτική (Αιγαίο στη συγκεκριμένη περίπτωση και αν παραστεί ανάγκη και στο Ιόνιο…) το Πυροβολικό να μην έχει τη δυνατότητα προσβολής στόχων με μεγάλη ακρίβεια τουλάχιστον σε αποστάσεις της τάξης των 300 χιλιομέτρων. Με απλά λόγια δεν γίνεται να αμύνεσαι μόνο, δεν είναι δυνατόν να επικρατήσεις σε έναν αγώνα. Μοιραία οι δυνάμεις σου θα εξαντληθούν και θα υποκύψεις. Ενισχύση του Πυροβολικού Μάχης συνεπάγεται περαιτέρω επένδυση στους Πολλαπλούς Εκτοξευτές Πυραύλων (ΠΕΠ). Εκτός του εκσυγχρονισμού των MLRS M-270 που είναι απαραίτητο να αυξήσουν το βεληνεκές άνω των 160 χιλιομέτρων οφείλουμε να προμηθευτούμε και επιπρόσθετα συστήματα. Παράλληλα να δοθεί έμφαση στην αναβάθμιση των μέσων και δυνατοτήτων στοχοποίησης σε βάθος και με ακρίβεια.

Δεν είναι δυνατόν να εξετάζουμε το ενδεχόμενο προμήθειας νέων επιθετικών ελικοπτέρων, όταν δεν έχουμε τη δυνατότητα να εκμεταλλευτούμε αυτά που έχουμε ήδη στη διάθεσή μας. Τι εννοούμε με αυτήν την παρατήρηση; Ότι οι επιχειρήσεις στην Ουκρανία (όπως και στη Συρία που τα φορητά αντιαεροπορικά (MANPADS) ήταν πολύ λιγότερα…) απέδειξαν ότι το ελικόπτερο είναι πλέον ένας πολύ ευάλωτος στόχος στο σύγχρονο πεδίο επιχειρήσεων. Με βάση αυτή την πραγματικότητα είναι σαφώς πιο λογική επιλογή η ολοκλήρωση πυραύλων Spike – NLOS επάνω στα παλιά AH-64A+ και στα OH-58D Kiowa, από την προμήθεια νέων AH-64E Guardian με πυραύλους Hellfire.

Στην πρώτη περίπτωση η ελληνική Αεροπορία Στρατού θα μπορεί να πλήττει με ακρίβεια στόχους στον Έβρο και στα νησιά από αποστάσεις της τάξης των 30 χιλιομέτρων με πολύ μεγαλύτερα περιθώρια ασφάλειας (επιβίωσης δηλαδή…) για τα αεροσκάφη και τα πληρώματά της. Στη δεύτερη περίπτωση, παρά την ανωτερότητα των συστημάτων στοχοποίησης του Guardian, αυτό θα πρέπει να πλησιάσει τους εχθρικούς σχηματισμούς και την αντιαεροπορική τους άμυνα στα πέντε με έξι χιλιόμετρα για να έρθει σε παραμέτρους βολής Hellfire. Με ότι αυτό συνεπάγεται… 

Το ίδιο ισχύει και για τα Aegean Hawk της Διοίκησης Ελικοπτέρων Ναυτικού. Που αποκτώντας τη δυνατότητα εκτόξευσης όπλων όπως το SPIKE-NLOS, μετατρέπονται σε θανάσιμες αντιπλοϊκές και αντιαποβατικές πλατφόρμες. Και ασφαλώς τους NSM. Από αποστάσεις, επαναλαμβάνουμε, που θα τους εξασφαλίσουν μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης. Όλα αυτά εννοούμε όταν χρησιμοποιούμε τη φράση “πυραυλοκεντρικές επιχειρήσεις”. Εξελίσσονται τώρα στην Ουκρανία, όπου επιπροθέτως οι πληροφορίες στοχοποίησης και οι ασφαλείς επικοινωνίες μεταξύ των τμημάτων και από τις δύο πλευρές, έχουν κάνει τη διαφορά. Το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι αν είμαστε διατεθειμένοι να τα υιοθετήσουμε όλα αυτά…