Το 2014, στο ξεκίνημα της προσπάθειας όσμωσης συμφερόντων μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου, μόνο οι αφελείς πίστευαν ότι η Τουρκία θα έμενε με τα χέρια σταυρωμένα. Είχαμε επισημάνει ότι θα έκανε και εκείνη τις δικές της κινήσεις στη σκακιέρα. [1]
Γράφει ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΨΑΧΕΙΛΗΣ, Διεθνολόγος, για το LIBERAL
Όπως λοιπόν το Εβραϊκό Ισραήλ έκανε ανοίγματα σε Ορθοδόξους (Ελλάδα, Κύπρος) και Σουνίτες (Αίγυπτος, λίγο αργότερα με την Ουαχαμπιστική Σαουδική Αραβία), έτσι και η Σουνιτική Τουρκία άρχισε να οικοδομεί το δικό της πλέγμα συμμαχιών με το Σιιτικό Ιράν, το Ουαχαμπιστικό Κατάρ, τους Σουνίτες Αδελφούς Μουσουλμάνους και τα Κουτμπικά (Sajjid Qutb) κινήματα και κυβερνήσεις από τη Σομαλία ως τη Σενεγάλη. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, το τουρκικό δίκτυο ολοκληρώθηκε με μια συμμαχία μεταβλητής γεωμετρίας με την Ορθόδοξη Ρωσία. [2]
Κοιτώντας κάποιος τον χάρτη και παρατηρώντας τις οσμώσεις συμφερόντων ή ακόμη και τις συμμαχίες που διαμορφώνονται σε συνδυασμό με τις διαθέσιμες πληροφορίες, θα παρατηρήσει ότι η λογική πίσω από αυτές τις κινήσεις είναι η οικοδόμηση ομόκεντρων εσωτερικών και εξωτερικών δακτυλίων γύρω από τους αντιπάλους. Οι εσωτερικοί δακτύλιοι αποσκοπούν στην παρενόχληση του αντιπάλου, ενώ οι εξωτερικοί στον έλεγχο και τον περιορισμό του.
Για παράδειγμα, όταν με προτροπή του Ισραήλ ξεκίνησε η οικοδόμηση των Τριμερών και άρχισαν να γίνονται και οι πρώτες προσεγγίσεις με την Σαουδική Αραβία (εξωτερικός δακτύλιος απέναντι στην Τουρκία), παράλληλα το Ισραήλ ενίσχυσε με διαφόρους τρόπους τους Κούρδους στη βόρεια Συρία (εσωτερικός δακτύλιος). Ομοίως, την ώρα που η Τουρκία άρχισε να χτίζει το δικό της πλέγμα συμμαχιών με βάσεις από τη Σομαλία ως το Κατάρ (εξωτερικός δακτύλιος απέναντι στην Αίγυπτο και το Ισραήλ), παράλληλα ενίσχυσε σημαντικά τους δεσμούς με την Μουσουλμανική Αδελφότητα, τον εφιάλτη δηλαδή του Καϊρου και της Ιερουσαλήμ (εσωτερικός δακτύλιος).
Σε προηγούμενα άρθρα δε, έχω επισημάνει ότι τόσο η προμήθεια του ελικοπτεροφόρου Anatolu (μελλοντικά μίνι αεροπλανοφόρου) όσο και των ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων S-400 από την Τουρκία, δεν αφορούν τόσο την Ανατολική Μεσόγειο, όσο αφορούν τις τουρκικές επιδιώξεις από την Ερυθρά Θάλασσα ως τον Ινδικό Ωκεανό! [3]
Λόγω των σύνθετων καταστάσεων που βιώνουμε στη χώρα μας από το 2008 ως σήμερα, η Ελλάδα δεν μπορούσε να έχει ουσιαστική συνεισφορά στο δικό της πλέγμα «συμμαχιών». Οι δύο παράγοντες που φαίνεται να αλλάζουν τη στάση της Αθήνας είναι ο κίνδυνος να μας εγκαταλείψουν οι «σύμμαχοί» μας αφού δεν έχουμε ουσιαστική συνεισφορά, και η κλιμακούμενη τουρκική απειλή στον άμεσο χώρο ευθύνης μας, ειδικά μετά την απροκάλυπτα εχθρική κίνηση της Άγκυρας να υπογράψει MoU για τη χάραξη θαλασσίων ζωνών με την κυβέρνηση της Λιβύης.
Η ευκαιρία για εμάς παρουσιάζεται με την αξιοποίηση του «στρατιωτικού μας κεφαλαίου» και το κενό ασφαλείας που παρουσιάζει η αντιαεροπορική ομπρέλα της Σαουδικής Αραβίας. Έτσι, λοιπόν, πιθανότατα υπό το πρίσμα των παραπάνω, αποφασίστηκε η αποστολή μιας ελληνικής πυροβολαρχίας αντιαεροπορικών πυραύλων Patriot στην Σαουδική Αραβία για την προστασία των πετρελαϊκών της εγκαταστάσεων, με κέρδος για εμάς την ενεργότερη συμμετοχή μας με ένα αποδεκτό ρίσκο στις «συμμαχίες» μας, με την εκπαίδευση του προσωπικού μας σε πολεμικές συνθήκες, με την παράλληλη προστασία των δικών μας πετρελαϊκών συμφερόντων στην περιοχή, και ουσιαστικά με τον έλεγχο και τη συλλογή πληροφοριών για τις κινήσεις των αντιπάλων στην περιοχή!
Ήρθε η σειρά της Ελλάδας να κάνει τη δική της κίνηση στη σκακιέρα; Ίσως, ναι!
Όμως να προσέχουμε, γιατί θα ακολουθήσει και η νέα κίνηση της Τουρκίας…
[1] Βασίλης Κοψαχείλης, «Περίπλοκες Συμμαχίες στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο», Foreign Affairs – The Hellenic Edition, Δεκέμβριος 2014 – Ιανουάριος 2015, 31: 34-46
[2] Η έμφαση στα ιδιαίτερα πολιτισμικά-θρησκευτικά χαρακτηριστικά των κρατών δίνεται ακριβώς για να καταδειχτεί το πόσο αποπροσανατολιστικά μπορεί να λειτουργήσει η ανάλυση της εφαρμοσμένης διεθνούς πολιτικής μέσα από το πρίσμα των κοινών πολιτισμικών στοιχείων. Στην εφαρμοσμένη διεθνή πολιτική υπάρχουν δυο μόνο σταθερές: τα συμφέροντα και η ισχύς!
