Στις 8 Δεκεμβρίου 2018 επισκέφθηκε την Άγκυρα εσπευσμένως, σύμφωνα με την τουρκική πλευρά, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Συρία, πρέσβης Τζέιμς Τζέφρι, ο οποίος δεν έγινε δεκτός από τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, αλλά μόνο από τον υπουργό Άμυνας Χουλουσί Ακάρ. Στο θέμα αναφέρεται ο αρθρογράφος της εφημερίδας Yeni Çağ Ορχάν Ουγούρογλου, με πιο σημαντικό σημείο του άρθρου του εκείνο που αναφέρεται σε ευθεία απειλή του Αμερικανού αξιωματούχου προς την Τουρκία.
Το άρθρο καλό είναι να διαβαστεί και να συσχετιστεί με το άρθρο του Μεχμέτ Ατζέτ (εφ. «Yeni Şafak») «Οι ΗΠΑ ιδρύουν κουρδικό κράτος στη Βόρεια Συρία και η Τουρκία οφείλει να αντιδράσει».
«Δεν τον δέχτηκε ο Ερντογάν, και ο Τζέφρι απείλησε την Τουρκία»
Orhan Uğuroğlu, εφ. Yeni Çağ
Έγραψα ένα άρθρο, στο οποίο έλεγα ότι οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ) «σήμερα ή αύριο» θα ξεκινήσουν στρατιωτική επιχείρηση ανατολικά του Ευφράτη. Οι στρατιωτικές προετοιμασίες και οι προετοιμασίες διοικητικής μερίμνης είχαν ολοκληρωθεί, και οι μονάδες περίμεναν το πράσινο φως για να εισβάλουν στην περιοχή και να αρχίσει η επιχείρηση.
Φυσικά την πληροφορία που είχα εγώ την είχαν και οι ΗΠΑ, γι’ αυτό είχαμε την ξαφνική επίσκεψη ενός Αμερικανού φιλοξενουμένου στην Άγκυρα. Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Συρία, πρέσβης Τζέιμς Τζέφρι, ήλθε εσπευσμένα στην Άγκυρα και μας είπε: «Σταματήστε, μην κάνετε τίποτα, γιατί ανατολικά του Ευφράτη υπάρχουν Αμερικανοί στρατιώτες, υπάρχουν στρατιωτικές βάσεις και παρατηρητήρια των ΗΠΑ».
Φυσικά είπε και άλλα πράγματα, όμως είναι σημαντικό σε ποιον τα είπε αυτά. Στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Ταγίπ Ερντογάν; Όχι, γιατί ο Ερντογάν δεν τον δέχτηκε.
Ο Τζέφρι συναντήθηκε πρώτα με τον υπουργό Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος στη συνάντηση αυτή ήταν ξεκάθαρος: «Η Τουρκία δεν πρόκειται να επιτρέψει τη δημιουργία ενός διαδρόμου τρομοκρατίας στα νότια σύνορά της. Οι ΗΠΑ πρέπει να τερματίσουν τη στρατιωτική και πολιτική υποστήριξη που παρέχουν στην τρομοκρατική οργάνωση ΡΚΚ/YPG, θα πρέπει να πάρουν πίσω τα όπλα που τους έδωσαν και να σταματήσουν τις ενέργειες που κάνουν για δημιουργία στρατιωτικών φυλακίων παρατήρησης στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας».
Ο Ερντογάν δεν δέχτηκε τον Τζέφρι, τον δέχτηκε όμως ο εκπρόσωπός του, ο Ιμπραχίμ Καλίν. Στην επίσημη ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση, έχει μεγάλο ενδιαφέρον η εξής πρόταση: «Η Τουρκία δήλωσε τη σαφή θέση της στο θέμα του PYD/YPG, και τονίστηκε ότι δεν πρόκειται να αποδεχτεί την ύπαρξη οποιασδήποτε τρομοκρατικής ομάδας στα σύνορά μας».
Ακριβώς στο σημείο αυτό είναι χρήσιμο να τονίσουμε αυτήν την σοβαρή εξέλιξη. Ο διοικητής της ΜΙΤ, Χακάν Φιντάν, το ίδιο διάστημα έκανε κάποιες πολύ σημαντικές επαφές και συνομιλίες στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Διαδόθηκε ότι η επίσκεψη είχε σχέση με τη δολοφονία του Σαουδάραβα Κασόγκι στην Κωνσταντινούπολη, όμως με βάση διπλωματικές και στρατιωτικές πηγές, το ταξίδι είχε σχέση με την επιχείρηση των ΤΕΔ ανατολικά του Ευφράτη. Οι επαφές που έκανε ο Φιντάν με ορισμένους γερουσιαστές στις ΗΠΑ, το γεγονός ότι δεν έγινε επίσημη ανακοίνωση γι’ αυτές και το γεγονός ότι ο Ερντογάν αναφερόμενος στην επίσκεψη Φιντάν δήλωσε ότι «δεν έχω πληροφορίες για τις επαφές του», μας δείχνουν ότι αυτές σχετίζονται με τη στρατιωτική επιχείρηση.
Η επίσκεψη-αστραπή του Τζέφρι ήταν επίσκεψη πανικού, και έχει τη σημασία του το γεγονός ότι την ίδια ώρα που αυτός ήταν στην Άγκυρα, ο Ερντογάν έκανε την εξής δήλωση: «Εκείνοι που λένε ότι είναι σύμμαχοί μας, κάθε μέρα συνομιλούν με τους τρομοκράτες.
»Είναι πολύ κοντά οι μέρες που θα εξουδετερώσουμε τους τρομοκράτες. Εκείνοι που νομίζουν ότι θα μας κατευθύνουν με εξαπατήσεις, θα πρέπει να δουν ότι φτάσαμε στο τέρμα του δρόμου».
Όσο για το πώς αντέδρασε ο Τζέφρι, απείλησε την Τουρκία με… αμερικάνικο τρόπο: «Αν οποιαδήποτε χώρα επιχειρήσει να κάνει μονομερείς ενέργειες στη βόρεια Συρία, αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τους στρατιώτες μας που βρίσκονται εκεί. Πιο πριν έγινε μια ανάλογη ενέργεια στην περιοχή της Ντερ εζ Ζορ. Κι εμείς χρησιμοποιήσαμε το δικαίωμα στην αυτοάμυνα* και απαντήσαμε. Οι ΗΠΑ επιχειρούν στον περιοχή εναντίον του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ), από κοινού με τις Δημοκρατικές Δυνάμεις της Συρίας (οι δυνάμεις του PYD/YPG αποτελούν τη ραχοκοκαλιά τους). Αυτό γίνεται ανατολικά του Ευφράτη, στην Ντερ εζ Ζορ αλλά και στη Ράκα».
Ρώτησα τον καθηγητή Χασάν Ουνάλ, του Πανεπιστημίου Μάλτεπε, τι εννοούσε ο Τζέφρι με την αναφορά του στην επίθεση που έγινε στην Ντερ εζ Ζορ.* Ο Ουνάλ είπε: «Οι ΗΠΑ υποτίθεται ότι επιχειρούν σε ολόκληρη τη Συρία εναντίον του ΙΚ. Επίσης υποτίθεται ότι επιχειρούσαν εναντίον του ΙΚ στην Ντερ εζ Ζορ. Όμως κάποια στιγμή οι δυνάμεις του στρατού της Συρίας επιτέθηκαν εναντίον του ΙΚ. Οι ΗΠΑ δεν χτύπησαν το ΙΚ αλλά τις δυνάμεις της Συρίας, που επιχειρούσαν στο δικό τους έδαφος. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στην περιοχή αυτή οι ΗΠΑ έχουν αρμονικές σχέσεις με το ΙΚ».
Ρώτησα τον καθηγητή Ουνάλ: Τι συμπέρασμα πρέπει να βγάλει η Τουρκία, από τη φράση του Τζέφρι «Εμείς κάναμε χρήση του δικαιώματος της αυτοάμυνας και ανταποδώσαμε;».
Ο Ουνάλ, που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στις σχέσεις Τουρκίας με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, τη Συρία και το Ιράν, απάντησε ως εξής: «Ο Τζέφρι, δίνοντας το παράδειγμα της Ντερ εζ Ζορ, απειλεί την Τουρκία και μας λέει “αν κάνετε στρατιωτική επιχείρηση εναντίον του PYD/YPG, θα σας χτυπήσουμε”. Η Τουρκία δεν πρέπει να πάρει στα σοβαρά αυτές τις απειλές. Τις ίδιες απειλές έκαναν πιο πριν και για το Αφρίν, όταν όμως ξεκίνησε η επιχείρηση των ΤΕΔ, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν».
Να επιστρέψουμε όμως στις δηλώσεις του Τζέφρι, ο οποίος είπε επίσης ότι «προσπαθούμε να εγκαταστήσουμε στις περιοχές ανατολικά του Ευφράτη τοπικές διοικήσεις.
Ο Ουνάλ λέει για το θέμα: «ο Τζέφρι μας λέει ξεκάθαρα ότι προσπαθούν να οικοδομήσουν ένα ομόσπονδο κράτος για το PYD/YPG στη Β. Συρία. Αυτή η ομολογία είναι που μας δείχνει ότι η Τουρκία πρέπει να διεξάγει τη στρατιωτική επιχείρηση ανατολικά του Ευφράτη, για να μην επιτρέψει τη δημιουργία αυτού του κράτους».
Στο τέλος, ο Τζέφρι αναγκάστηκε να πει ότι «Ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, με τον οποίο συνομίλησα, μου εξέθεσε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τις ενστάσεις και τις ανησυχίες του. Εγώ θα τις μεταφέρω στην Ουάσινγκτον, όπου όλοι είναι ενήμεροι για τις ανησυχίες αυτές».
Σας παρέθεσα όλα τα στοιχεία, για να έχετε μια καθαρή εικόνα για τα όσα συμβαίνουν και πρόκειται να συμβούν ανατολικά του Ευφράτη.
Έχω να πω δε το εξής, ότι οι τακτική της εξαπάτησης που ακολουθούν οι ΗΠΑ μπορεί να μεταθέσει την επιχείρηση για ένα διάστημα, όμως σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να κλείσει το δρόμο των Τούρκων στρατιωτών.
* Σ.τ.μ.: Στις 7 Φεβρουαρίου 2018 μια μονάδα Ρώσων και Ουκρανών μισθοφόρων, ενεργώντας για λογαριασμό Ρώσου ολιγάρχη, ιδιοκτήτη πετρελαϊκής εταιρείας, επιχείρησε να προελάσει ανατολικά του Ευφράτη, από Χισάμ, για να καταλάβει τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Conoco, τις οποίες κατέχουν Κούρδοι και Αμερικανοί, διαχειριζόμενοι την παραγωγή.
Τότε οι ΗΠΑ ειδοποίησαν τη Ρωσία και επιτέθηκαν εναντίον των μισθοφόρων, με αποτέλεσμα να έχουμε πάνω από 400 νεκρούς και τραυματίες, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στη Ρωσία με μεταγωγικά αεροσκάφη. Αυτή την επίθεση εννοεί ο Τζέφρι όταν αναφέρεται στο δικαίωμα της αυτοάμυνας.
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: ORHAN UGUROGLOU για τη YENI CAG (εφημερίδα)
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΣΑΒΒΑΣ ΚΑΛΕΝΤΕΡΙΣΗΣ
