Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν υπέβαλε νομοσχέδιο στο ρωσικό κοινοβούλιο για την απόσυρση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων, μετέδωσε σήμερα το TASS. Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων μετέδωσε την είδηση αυτή επικαλούμενο βάση δεδομένων του κοινοβουλίου, ενώ κάνει λόγο για «καταγγελία» της ευρωπαϊκής σύμβασης εκ μέρους της Μόσχας. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας υιοθετήθηκε το 1987 από το Συμβούλιο της Ευρώπης και τέθηκε σε ισχύ δύο χρόνια αργότερα, το 1989. Πρόκειται για ένα διεθνές νομικό κείμενο που δεν λειτουργεί με τον κλασικό τρόπο μιας δικαστικής διαδικασίας, όπως συμβαίνει με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αλλά εισάγει έναν μηχανισμό προληπτικού χαρακτήρα.
Με βάση τη Σύμβαση συστάθηκε η Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT), η οποία έχει ως αποστολή να επισκέπτεται χώρους όπου άνθρωποι στερούνται την ελευθερία τους-φυλακές, κρατητήρια, ψυχιατρικά ιδρύματα ή κέντρα κράτησης μεταναστών-προκειμένου να ελέγχει τις συνθήκες κράτησης και να αποτρέπει πρακτικές που μπορούν να θεωρηθούν βασανιστήρια ή απάνθρωπη και ταπεινωτική μεταχείριση. Οι επισκέψεις αυτές μπορεί να είναι τακτικές ή έκτακτες και πραγματοποιούνται χωρίς προειδοποίηση. Η Επιτροπή συνομιλεί με τις κρατικές αρχές, εξετάζει τις εγκαταστάσεις και στη συνέχεια συντάσσει μια αναλυτική έκθεση με τις διαπιστώσεις και τις συστάσεις της.
Οι εκθέσεις αυτές έχουν κατ’ αρχήν εμπιστευτικό χαρακτήρα, αλλά δημοσιοποιούνται εφόσον το επιτρέψει το κράτος· στην πράξη, τα περισσότερα κράτη-μέλη επιλέγουν να δίνουν στη δημοσιότητα τις σχετικές παρατηρήσεις. Σε περιπτώσεις που διαπιστώνονται σοβαρές και συστηματικές παραβιάσεις, η CPT έχει τη δυνατότητα να εκδώσει δημόσια δήλωση. Η Σύμβαση αυτή διαφοροποιείται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η οποία μέσω του άρθρου 3 απαγορεύει ρητά τα βασανιστήρια και δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να προσφεύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αντίθετα, η Σύμβαση για την Πρόληψη εστιάζει στη συνεργασία με τα κράτη και στη λήψη μέτρων πριν από την παραβίαση, με έμφαση στην πρόληψη και όχι στην απονομή δικαιοσύνης εκ των υστέρων.
