Η αποστολή LοR (Letter of Request) for LoA (Letter of Acceptance) στις ΗΠΑ (https://defencereview.gr/polemiki-aeroporia-apostoli-episimo/) για την αγορά 20+20 F-35A πριν από λίγα μόλις εικοσιτετράωρα και αμέσως μετά την έγκριση από τη Βουλή των Ελλήνων του εκσυγχρονισμού των 38 F-16 Block 50 της Πολεμικής Αεροπορίας, σε συνδυασμό με την προμήθεια αερομεταφερόμενων αντιπλοϊκών πυραύλων AGM-84L Harpoon Block II και την αναβάθμιση των αντι-ραντάρ πυραύλων AGM-88B HARM σε AGM-88E AARGM, είναι οπωσδήποτε οι πιο σημαντικές ειδήσεις, αλλά και οι πλέον κρίσιμες εξελίξεις των τελευταίων μηνών για το μέλλον της ελληνικής άμυνας.
Θεωρούμε ότι συνολικά μόνο ώς θετικές πρέπει να αντιμετωπιστούν και αυτό θα το αναλύσουμε από όλες τις πλευρές. Ορμώμενοι από τον σχολιασμό σας, στις παρακάτω γραμμές θα αναδείξουμε τα θετικά αυτά στοιχεία, αξιοποιώντας όπως πάντα επιχειρήματα, στοιχεία και αριθμούς, όπου βέβαια αυτά είναι διαθέσιμα από επίσημες πηγές. Θα ξεκινήσουμε από τον εκσυγχρονισμό των F-16 Block 50 στο επίπεδο Block 50M.
Αναφέρθηκε ότι ήταν λανθασμένη η επιλογή εκσυγχρονισμού στο επίπεδο Viper των 84 αρχικά και κατόπιν 83 (https://defencereview.gr/katepese-machitiko-f-16-soos-o-cheiristis/) F-16C/D Block 52+ και Block 52+ Advanced. Αντί αυτού, η Ελλάδα θα μπορούσε να εκσυγχρονίσει σε f-16V απευθείας τα παλαιότερα F-16 Block 30 και Block 50, κερδίζοντας πολύτιμο χρόνο και χρήματα. Εκ πρώτης όψεως η λογική αυτή έχει βάση. Τα διαθέσιμα στοιχεία όμως την καταρρίπτουν και δικαιώνουν την επιλογή που έγινε. Θα τα δούμε αναλυτικά:
1. Το κόστος θα ήταν μεγαλύτερο. Γιατί όσο πιο “κοντά” βρίσκεται στη διαμόρφωση Viper, μία υπό εκσυγχρονισμό παλιότερη έκδοση, τόσο χαμηλότερο είναι και το κόστος αυτής της διαδικασίας. Η Ελλάδα λοιπόν κατέβαλλε 1,526 δισεκατομμύρια δολάρια για τον εκσυγχρονισμό 84 μονάδων των εκδόσεων Block 52+ και Block 52+ Advanced. Δηλαδή 18,166 εκατομμύρια δολάρια ανά αεροσκάφος. Η Ταϊβάν από την άλλη πλευρά σύμφωνα με την αμερικανική Υπηρεσία Συνεργασίας σε θέματα Άμυνας και Ασφάλειας (DSCA), κατέβαλλε 5,3 δισεκατομμύρια δολάρια (https://www.dsca.mil/press-media/major-arms-sales/taipei-economic-and-cultural-representative-office-united-states) για το εκσυγχρονισμό 145 μαχητικών F-16 των εκδόσεων Α/Β σε Viper. 150 τέτοια μαχητικά αγοράστηκαν το 1992 από την Ταϊβάν, επι προεδρίας Τζορτζ Μπους στις ΗΠΑ και κατόπιν αποκαλύφθηκε ότι ήταν υποβαθμισμένα Block 50.
Πρόκειται επομένως για διαμόρφωση μεταξύ του Block 30 και του Block 50. Η διαίρεση εδώ αποκαλύπτει ότι το κόστος ανά μονάδα για τα μαχητικά της Ταϊβάν, ανήλθε σε 36,551 εκατομμύρια δολάρια. Πολλαπλασιάζοντας το ποσό αυτό με το 70 που είναι ο αριθμός των ελληνικών F-16 Block 30 και Block 50, προκύπτει ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να δαπανήσει 2,555 δισεκατομμύρια δολάρια για να τα εκσυγχρονίσει σε Viper. Με το ένα δισεκατομμύριο δολάρια που είναι η, κατά προσέγγιση διαφορά, η Ελλάδα εκσυγχρονίζει τα F-16 Block 50, τα αναβαθμίζει δομικά, αγοράζει 30 ατρακτίδια στοχοποίησης SNIPER και πυραύλους HARPOON και ΑΑRGM. Επιπρόσθετα θα εκσυγχρονίσει 13 παραπάνω μαχητικά (83 έναντι 70)!
2. To επιχειρησιακό όφελος θα ήταν μικρότερο. Για δύο λόγους, όχι έναν. Τα Block 52+ και Block 52+ Advanced έχουν μεγαλύτερης ακτίνα γιατί φέρουν σύμμορφες δεξαμενές καυσίμου, ενώ το ένα τρίτο περίπου αυτών (33 μονάδες) είναι διθέσια -D. Αντίθετα, τα F – 16 Block 30 και Block 50 δεν φέρουν CFT και μόλις 10 είναι διθέσια. Σε καθαρά πρακτικό επίπεδο, αυτό σημαίνει ότι τα 83 F – 16V θα έχουν τη δυνατότητα σε ρόλους κρούσης και προσβολής μονάδων επιφανείας, να πλήττουν στόχους σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις με προφίλ πτήσης Lo – Lo – Lo.
Τα δε διθέσια missionized μαχητικά του τύπου, λόγω του διμελούς πληρώματός και άρα της κατανομής του φόρτου εργασίας που εξασφαλίζουν, είναι ιδανικά ως πλατφόρμες κρούσης καθόλη τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου και υπό άσχημες καιρικές συνθήκες. Εύκολα λοιπόν μπορεί κανείς να αντιληφθεί πόσο σημαντικά είναι τα δύο χαρακτηριστικά για την πλήρη κάλυψη της Κύπρου επιχειρησιακά, την προσβολή στόχων βαθιά εντός του τουρκικού εδάφους και την κάλυψη των εσχατιών (από τα Βαλκάνια μέχρι τη Λιβύη και την Κύπρο) του FIR Αθηνών!
3. Το βιομηχανικό όφελος είναι μεγαλύτερο. Η παράλληλη εμπλοκή της ΕΑΒ στο πρόγραμμα F – 16V και της Πολεμικής Αεροπορίας στο αντίστοιχο των Block 50Μ, ενεργοποιεί, ή μάλλον επανενεργοποιεί, σε πολύ μεγάλο βαθμό το πολύτιμο τεχνικό και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας μας και συμβάλει αποφασιστικά στη διατήρηση των υποδομών υποστήριξης και την πολύτιμη μεταφορά τεχνογνωσίας. Είναι τεράστιας κρισιμότητας ζήτημα το να έχει τη δυνατότητα η Πολεμική Αεροπορία να εμπλακεί σε ένα τέτοιο πρόγραμμα για ευνόητους λόγους. Όσο μεγαλύτερη αυτονομία εξασφαλίζει στην αναβάθμιση και υποστήριξη των μέσων της, τόσο το καλύτερο…
Η αναβάθμιση του ρόλου των F – 35A σε ελληνική υπηρεσία
Όσα αναφέρθηκαν αναδεικνύουν την τεράστια σημασία του εκσυγχρονισμού των 38 ελληνικών F – 16 Block 50 στο επίπεδο Block 50M. Μαζί με τα 83 F – 16V τα μαχητικά αυτά θα συγκροτήσουν μία δύναμη 121 απόλυτα διαλειτουργικών μέσω LINK 16 μαχητικών και καθόλα αξιόμαχων σε όλους τους ρόλους, αποτελώντας τη βάση για την Πολεμική Αεροπορία των επόμενων δεκαετιών.
Επειδή η τελευταία δεν είναι ούτε η Ολλανδική Αεροπορία, ούτε η Βελγική, ούτε βέβαια και η Ελβετική, έχει ανάγκη από επαρκή αριθμό πραγματικά αξιόμαχων μαχητικών. Δεν μπορεί δηλαδή να βασιστεί για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών εκπαίδευσης, επιφυλακών και αστυνόμευσης του FIR Αθηνών καθώς και ετοιμοτήτων κρούσης εδάφους/επιφανείας στα μόλις 24 Rafale F3R που πρόκειται να αποκτήσει, αλλά ούτε και στα 20 F – 35A που θα αρχίσει να παραλαμβάνει προς τα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας (https://defencereview.gr/kyvernitikes-piges-gia-f-35-einai-to-pro/).
Με 121 όμως εκσυγχρονισμένα F – 16 και άλλα 24 Mirage 2000-5Mk.2 που μπορούν σε σύντομο χρόνο και με χαμηλό κόστος να εξοπλιστούν με συστήματα data link (αν βέβαια κάποιος πάρει τη σχετική απόφαση…), η Πολεμική Αεροπορία θα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει τα 4,5ης γενιάς Rafale F3R και 5ης γενιάς F – 35A, ως πολλαπλασιαστές ισχύος στο πλαίσιο συνδυασμένων επιχειρήσεων. Η ομογενοποίηση και ο εκσυγχρονισμός του στόλου των μαχητικών F – 16 κατά συνέπεια, θα επιτρέψει την απόλυτη εκμετάλλευση και του F – 35A σε όποια διαμόρφωση και αν αυτό αποκτηθεί.
Επειδή στο DR δεν συνηθίζεται η παράθεση απόψεων και επιχειρημάτων τα οποία με πολύ μεγάλη ευκολία και κάποιους “πιασάρικους” τίτλους αναιρούνται κατόπιν, υπενθυμίζουμε ότι σχετικά πρόσφατα δημοσιεύσαμε τρία μεγάλα και αναλυτικά αφιερώματα στο F – 35 και τις πραγματικές σημερινές του δυνατότητες, με βάση επίσημα στοιχεία από πλήθος αμερικανικών υπηρεσιών. Στο πρώτο από αυτά (https://defencereview.gr/f-35a-for-hellenic-air-force-advantages-and-disadvantages-at-air-to-air-mission/) σημειώναμε τα εξής χαρακτηριστικά:
“Εδώ εντοπίζεται το κρίσιμο πλεονέκτημα του F-35 στην εναέρια μάχη μεγάλων αποστάσεων. Στο ότι τα συμβατικά μαχητικά, ακόμη και αν φέρουν όπλα της κατηγορίας του METEOR ή του ΑΙΜ-120D, δεν θα προλάβουν να το εντοπίσουν και να το εγκλωβίσουν, ή όταν θα το έχουν κάνει θα είναι πλέον πολύ αργά, γιατί θα έχουν εντοπιστεί πρώτα από το F-35 το οποίο θα έχει ήδη εκτοξεύσει όπλα εναντίον τους…
Και περνάμε στους παθητικούς αισθητήρες εντοπισμού και εγκλωβισμού. Πρόκειται για εξοπλισμό που πλέον έχει παγιωθεί στα σύγχρονα μαχητικά ώς σταντάρ, περιλαμβάνοντας υπέρυθρους αισθητήρες (ΙR) και κάμερες ημέρας (ΤV) υψηλής ευαισθησίας και ευκρίνειας που μπορούν να εντοπίσουν στόχους στον αέρα και στο έδαφος από μεγάλες αποστάσεις, καταργώντας την ανάγκη εντοπισμού και στοχοποίησης μέσω εκπομπής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (ραντάρ).
Αν και σε όλα τα μαχητικά 4,5 γενιάς υπάρχουν πλέον τέτοια συστήματα ενσωματωμένα, στο F-35 υιοθετήθηκε η πλήρης περιμετρική (360 μοίρες) κάλυψη, μέσω του συστήματος AN/AAQ-37 DAS (Distributed Aperture System). Όχι μόνο του πρόσθιου ημισφαιρίου. Το DAS περιλαμβάνει έξι κάμερες υπερύθρων υψηλής ευαισθησίας και ευκρίνειας περιμετρικά του αεροσκάφους, μέσω των οποίων μπορούν να εντοπιστούν βαλλιστικοί πύραυλοι (μεγάλη πηγή θερμότητας) ακόμη και σε αποστάσεις της τάξης των 1000+ χιλιομέτρων!
Το προηγμένο συγκρότημα ηλεκτροοπτικών αισθητήρων με συνδυασμένη χρήση των DAS, EOTS και HDU (Gen III), εξασφαλίζει περιμετρική (360 μοιρών) παθητική στοχοποίηση αέρος και εδάφους σε μεγάλες αποστάσεις, που παρέχει τη δυνατότητα αξιοποίησης του F-35 και ώς πλατφόρμα ISR που μπορεί να τροφοδοτεί με απόλυτη επάρκεια με στοιχεία στοχοποίησης και εικόνα σε πραγματικό χρόνο, φίλιες πλατφόρμες στον αέρα, το έδαφος και την επιφάνεια της θάλασσας.”
Κατόπιν όλων αυτών, επειδή σήμερα το κόστος ανά ώρα πτήσης του F – 16 είναι κατά προσέγγιση το ένα τρίτο σε σχέση με το αντίστοιχο του F-35A (35.000 έως 40.000 δολάρια ΗΠΑ) και ακόμα και όταν το νούμερο αυτό πέσει κάτω από τα 25.000 δολάρια (ανά ώρα πτήσης), όπως έχει υποσχεθεί ο κατασκευαστής στο μέλλον, πάλι θα είναι σχεδόν διπλάσιο, το F-35 δεν είναι κατάλληλο για να κυνηγάει καθημερινά Τούρκους στο Αιγαίο. Σε αυτό τον ρόλο θα συνεχίσουν να αξιοποιούνται τα Mirage 2000 και F-16. Μπορεί όμως να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής ισχύος στο πλαίσιο συνδυασμένων αεροπορικών επιχειρήσεων.
Μπορεί δηλαδή να ηγείται ενός σχηματισμού F-16, τα οποία θα ακολουθούν από απόσταση. Χάρη στα χαρακτηριστικά χαμηλής παρατηρησιμότητας (VLO) θα μπορεί να παραμένει ανεντόπιστο με το ραντάρ του κλειστό, λαμβάνοντας στοιχεία στοχοποίησης (μέσω Link 16) για τα εχθρικά μαχητικά που θα προσεγγίζουν, από τα φίλια F-16 πίσω του. Θα μπορεί να εκτοξεύσει έτσι μέχρι και τέσσερις AIM-120D ή ΑΙΜ-260 (μελλοντικά μέχρι έξι με το σύστημα sidekick), χωρίς να έχει γίνει αντιληπτό από τα εχθρικά μαχητικά και επομένως χωρίς να μπορεί να στοχοποιηθεί από αυτά…
Ο συνδυασμός αυτός μπορεί να λειτουργήσει και ανάποδα. Το F-35 δηλαδή να βρίσκεται πίσω από τα φίλια F-16 και να τα τροφοδοτεί με στοιχεία στοχοποίησης, παραμένοντας και πάλι αθέατο. Άλλωστε η νέα αυτή φιλοσοφία συνδυασμένων (συνεργιστικών) επιχειρήσεων, έχει υιοθετηθεί από όλους ανεξαιρέτως τους κατασκευαστές και τις μεγάλες αεροπορικές δυνάμεις για το μέλλον.
Τόσο το F-35, όσο και τα υπό ανάπτυξη μαχητικά 6ης γενιάς (FCAS, NGAD, Tempest, F/A-XX), θα έχουν στο μέλλον τη δυνατότητα να λειτουργούν ως πλατφόρμες καθοδήγησης μη επανδρωμένων μαχητικών αεροσκαφών, τα οποία θα προπορεύονται είτε στο πλαίσιο επιχειρήσεων αέρος-αέρος, είτε αέρος-εδάφους.
Μία τέτοια συνδυασμένη αεροπορική επιχείρηση, είναι δύσκολο να “στηθεί” στον περιορισμένο χώρο του κεντρικού Αιγαίου γιατί οι αποστάσεις είναι μικρές και οι χρόνοι εντοπισμού, στοχοποίησης και εμπλοκής για βολές BVR, μικροί. Στο νοτιοανατολικό Αιγαίο όμως και την ανατολική Μεσόγειο, μεταξύ Κρήτης, Ρόδου και Κύπρου, το δεδομένο αυτό δεν ισχύει, οπότε οι συνθήκες είναι ιδανικές για καλά σχεδιασμένες τακτικές BVR (Beyond Visual Range). Μέσω δε τέτοιου είδους επιχειρήσεων αέρος-εδάφους και αέρος-επιφανείας, το F-35 σε συνδυασμό με το F-16V/Block 50M, μπορούν να εξασφαλίσουν καθολική επικράτηση έναντι των μαχητικών της ΤΗΚ, αλλά και του S-400, με διεισδύσεις από μικρό ύψος (Hi-Lo-Lo ή Lo-Lo-Lo).
Η συνέχεια και η συνέπεια λόγων και πράξεων κάνουν τη διαφορά…
Όλα αυτά ισχύουν σε καθαρά θεωρητικό επίπεδο. Η υλοποίησή τους απαιτεί συνέχεια των προσπαθειών, που ομολογουμένως καταβάλλονται αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, και φυσικά συνέπεια. Αν η ελληνική πλευρά πιέσει για τις υπογραφές συμβάσεων το ταχύτερο δυνατό, περιλαμβάνοντας συναφείς ρήτρες καθυστερήσεων και υπερκοστολόγης και δεν αφήσει το χρόνο να περάσει ανεκμετάλλευτος, αν διεκδικήσει υποκατασκευαστικό έργο από το πρόγραμμα F – 35 όπως οφείλει να κάνει, αν επιδιώξει τη συμμετοχή της σε ανεξάρτητο κέντρο δημιουργίας βιβλιοθήκης απειλών για το σύστημα αυτοπροστασίας και Η/Π του F – 35 όπως έχουν κάνει ήδη άλλες χώρες, αν επιδιώξει την πλήρη εξασφάλιση επιχειρησιακής αυτονομίας των μαχητικών 5ης γενιάς που θα αποκτήσει, αν φροντίσει να ενισχύσει τη δύναμη των γαλλικών μαχητικών που έχει σε υπηρεσία προκειμένου να εξασφαλίσει ακόμα μεγαλύτερη αυτονομία, αν διεκδικήσει αποδέσμευση και άλλων προηγμένων αερομεταφερόμενων όπλων από τις ΗΠΑ, όλα θα εξελιχθούν υπέρ της.
Αν αντιθέτως, η ελληνική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία αποφύγουν εντέχνως να τα διασφαλίσουν (δια νόμου/νόμων) και να επιμείνουν στο να τα πράξουν όλα αυτά, κάτι που επανειλημμένα έχει γίνει στο παρελθόν με δικαιολογία την αλλαγή κυβερνήσεων και συνθηκών (οικονομικών, συμμαχικών κ.ο.κ.), τότε δεν θα φταίνε ούτε οι Αμερικανοί, ούτε οι Ευρωπαίοι, ούτε οι Τούρκοι… Το ότι είναι απόλυτα θετικές οι πρόσφατες εξελίξεις, όχι μόνο για την Πολεμική Αεροπορία αλλά για το σύνολο των Ενόπλων Δυνάμεων, δεν αποτρέπει τον κίνδυνο να επαναληφθεί το έργο που είδαμε να εξελίσσεται στη μετά-Ίμια περίοδο… Και μάλιστα με ακόμα χειρότερες συνέπειες για τον Ελληνισμό και την ύπαρξή του.
