Στο πλαίσιο προγραμματισμένη ενημέρωσης, η τουρκική TAI (Turkish Aerospace Industries) ανακοίνωσε ένα νέο «οδικό χάρτη» για την ανάπτυξη του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους TF-X. Το ενδιαφέρον της υπόθεσης είναι ότι σημειώνεται τριετής καθυστέρηση στο χρόνο έναρξης παραγωγής του TF-X, σε σχέση με τον «οδικό χάρτη», που είχε δημοσιεύσει η Προεδρία Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας (SSB) τον Αύγουστο του 2018. Σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα οι ημερομηνίες έχουν ως εξής:
1/ Υπογραφή του συμβολαίου ανάπτυξης του TF–X: 2016
Έχει υλοποιηθεί.
2/ Επικύρωση του συμβολαίου, θέση του εν ισχύ και έναρξη του προγράμματος: 2018
Έχει υλοποιηθεί.
3/ Φάση του προσχεδιασμού του αεροσκάφους: 2018-2022
Έχει ξεκινήσει, αλλά με διετή καθυστέρηση. Σύμφωνα με τον «οδικό χάρτη» του Αυγούστου του 2018 η φάση του προσχεδιασμού θα έπρεπε να ξεκινήσει το 2016 και να ολοκληρωθεί το 2020, αλλά πλέον η υλοποίηση της θα καθυστερήσει κατά δύο χρόνια, με την τετραετία που απαιτεί η ωρίμανση του έργου να παραμένει σταθερή.
4/ Φάση της προκαταρκτικής επισκόπησης του σχεδιασμού του αεροσκάφους: 2022
Το βήμα αυτό προστέθηκε, σε σχέση με τον «οδικό χάρτη» του Αυγούστου του 2018, καθώς κρίθηκε αναγκαίο, προκειμένου να μειωθεί το ρίσκο της επόμενης φάσης της λεπτομερούς σχεδίασης και πιστοποίησης
5/ Φάση της λεπτομερούς σχεδίασης, ανάπτυξης, κατασκευής και πιστοποίησης του πρωτότυπου αεροσκάφους: 2022-2028
Εδώ σημειώνεται και η μεγαλύτερη απόκλιση σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα του Αυγούστου του 2018, το οποίο προέβλεπε ότι η φάση της λεπτομερούς σχεδίασης ανάπτυξης, κατασκευής και πιστοποίησης του πρωτότυπου αεροσκάφους θα ξεκινούσε το 2020 και θα ολοκληρωνόταν το 2023, οπότε και θα πραγματοποιούταν η πρώτη πτήση, στην εκατονταετηρίδα της ανακήρυξης της Τουρκικής Δημοκρατίας. Πλέον, το νέο χρονοδιάγραμμα σημειώνει καθυστέρηση πενταετίας, με άγνωστο το χρόνο της πρώτης πτήσης του πρωτότυπου.
6/ Φάση πτητικών δοκιμών και πιστοποίησης της επιχειρησιακή ικανότητας του αεροσκάφους: 2028-2032
Το χρονοδιάγραμμα του Αυγούστου του 2018 προέβλεπε η φάση αυτή να πραγματοποιηθεί και να ολοκληρωθεί την περίοδο 2023-2029. Πλέον, σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα, η φάση των πτητικών δοκιμών αναμένεται να ξεκινήσει το 2028, με πενταετή καθυστέρηση, αλλά να ολοκληρωθεί το 2032, με τριετή καθυστέρηση, καθώς η εξαετία που προβλεπόταν στο αρχικό χρονοδιάγραμμα, για τη φάση των πτητικών δοκιμών και της πιστοποίησης της επιχειρησιακής ικανότητας του αεροσκάφους, αναπροσαρμόστηκε σε τετραετία, αποτέλεσμα της αύξησης του χρόνου της φάσης της λεπτομερούς σχεδίασης και ανάπτυξης του αεροσκάφους από τρία σε έξι χρόνια, με στόχο την ελαχιστοποίηση του ρίσκου
7/ Έναρξη μαζικής παραγωγής: 2032-2033
Σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα οι πρώτες παραδόσεις θα έπρεπε να αρχίσουν το 2029. Πλέον ο χρόνος έναρξης μαζικής παραγωγής μετατίθεται για το 2032-2033, σημειώνοντας καθυστέρηση 3-4 ετών.
Ο νέος «οδικός χάρτης» δεν αναφέρει τίποτα για το ρυθμό και το έτος ολοκλήρωσης των παραδόσεων. Το χρονοδιάγραμμα του Αυγούστου του 2018 ανέφερε ρυθμό παραδόσεων της τάξεως των 12 αεροσκαφών το έτος, αρχής γενομένης από το 2029, και ολοκλήρωση των παραδόσεων το 2039, δηλαδή παράδοση 132 TF-X. Εάν ο στόχος του ρυθμού παραδόσεων παραμένει στα 12 αεροσκάφη το έτος, με στόχο τα 132 αεροσκάφη, τότε, δεδομένη της έναρξης μαζικής παραγωγής το 2032-2033, οι παραδώσει θα ολοκληρωθούν το 2042-2043.
Ο αριθμός 132 παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς είναι ίδιο με τον αριθμό των F-35 Lightning II που σύμφωνα με τις ισχύουσες ανακοινώσεις θέλει να προμηθευτεί η Τουρκία, σε βάθος χρόνου και έως το 2040. Υπενθυμίζουμε ότι μέχρι στιγμής η Τουρκία έχει παραγγείλει 30 F-35 Lighting II (βεβαιωμένες παραγγελίες, αλλά αμφίβολη η παράδοση τους, λόγω της υπόθεσης των S-400), έναντι απαίτησης 100 F-35A Lightning II για την Πολεμική Αεροπορία της χώρας και 32 F-35B Lightning II, κάθετης απογείωσης και προσγείωσης, για τον εξοπλισμό του υπό ναυπήγηση πλοίου αμφίβιων επιχειρήσεων κλάσης «Anadolu» (16 αεροσκάφη) και του δεύτερου πλοίου, της ίδια κλάσης, το οποίο παραμένει πρόθεση (16 αεροσκάφη). Σύνολο: 132 αεροσκάφη, όσα και τα TF-X που θέλει να αποκτήσει η Τουρκία.
Συνολικά λοιπόν το πρόγραμμα TF-X αναμένεται να διαρκέσει 16 χρόνια (2016-2032) και να κοστίσει πάνω από $ 1,5 δισεκατομμύρια. Υπενθυμίζουμε ότι ήδη η Τουρκία έχει προχωρήσει στην υπογραφή σημαντικών συμφωνιών, σχετικά με την ανάπτυξη του TF-X. Συγκεκριμένα, η πρώτη συμφωνία, συνολικού ύψους £ 100 εκατομμυρίων, υπογράφηκε τον Ιανουάριο του 2017, με την βρετανική BAE Systems, και αφορά στη συνεργασία στον τομέα της σχεδίασης και της ανάπτυξης του αεροσκάφους. Στα τέλη του Ιουνίου του 2018 υπογράφηκε σύμβαση συνεργασίας με την γαλλική Dassault στον τομέα της πληροφορικής και ειδικότερα στον τομέα της ανάπτυξης και υποστήριξης λογισμικού για το TF-X. Τέλος, η Aselsan έχει αποσπάσει συμβόλαιο ύψους $ 1,18 δισεκατομμυρίων για την ανάπτυξη του ραντάρ τεχνολογίας AESA του αεροσκάφους, του συστήματος ηλεκτρονικού πολέμου και του ηλεκτροπτικού συστήματος.
