Το Σώμα Πεζοναυτών ΗΠΑ (USMC) πειραματίζεται με τακτικές επίθεσης με πυραύλους Javelin από ομάδες Πεζοναυτών επάνω σε φουσκωτές λέμβους. Οι τακτικές αφορούν το νέο δόγμα του USMC για επιχειρήσεις ΕΑΒΟ, αλλά υπό προϋποθέσεις μπορεί να προσφέρει χρήσιμες ιδέες στις ελληνικές Ειδικές Δυνάμεις.

Γράφει ο Δημήτρης Π. Πατσουλές

Αμερικανοί Πεζοναύτες επάνω σε μικρές φουσκωτές λέμβους χτύπησαν στόχους γύρω από τις ακτές της νήσου Ίε Σίμα, ανοικτά της ιαπωνικής μεγαλονήσου Οκινάουα, χρησιμοποιώντας φορητούς αντιαρματικούς πυραύλους Javelin. Η νεωτεριστική αυτή τακτική χρησιμοποιήθηκε στα πλαίσια της άσκησης Castaway 21.1 τον Μάρτιο του 2021, η οποία προσομοίωσε την εφαρμογή του νέου δόγματος του Σώματος Πεζοναυτών ΗΠΑ (USMC) που τιτλοφορείται ως Expeditionary Advance Base Operations (ΕΑΒΟ), ήτοι Επιχειρήσεις Προωθημένης Βάσης Εκστρατείας.

Το δόγμα ΕΑΒΟ οραματίζεται ένα Σώμα Πεζοναυτών που θα εκτελεί πολλαπλές μικρές επιχειρήσεις σε πάρα πολύ μεγάλη έκταση. Οι επιχειρήσεις θα αφορούν την προσωρινή εγκατάσταση/ εξασφάλιση Προωθημένων Βάσεων Εκστρατείας (EAB), δηλαδή την κατάληψη μικρών νησιών και ατολλών, στις οποίες θα προσγειώνονται ή αποβιβάζονται αντιπλοϊκά βλήματα μεγάλης ακτίνας και τακτικά βαλλιστικά βλήματα με τα οποία το Αμερικανικό Ναυτικό θα προσβάλλει αεροπορικές και ναυτικές βάσεις, αποβατικές δυνάμεις και στόλους του εχθρού. Επιπλέον, τα νησιά και οι ατόλλες θα φιλοξενούν αεροσκάφη F-35B κάθετης απο/προσγείωσης ή και συμβατικά αεροσκάφη, εφόσον διατίθεται διάδρομος προσγείωσης ή αεροδρόμιο. Μετά το πέρας των επιχειρήσεων, οι αμερικανικές δυνάμεις θα αποχωρούν.

Οι βάσεις ΕΑΒ, ωστόσο, μπορεί να δεχθούν ποικίλης μορφής επιθέσεις, περιλαμβανομένης και αποβατικής ενέργειας του εχθρού. Για την περίπτωση αυτή το USMC πειραματίστηκε με την χρήση του συνδυασμού φουσκωτών λέμβων/ πυραύλων Javelin σε ρόλο παράκτιας αμύνης, στην οποία περιλαμβάνονται οι αποστολές της επιτήρησης-προειδοποίησης και ταχείας αντίδρασης-προσβολής των αποβατικών δυνάμεων. Σύμφωνα με τον λοχαγό Πεζοναυτών Τζόναθαν Κόλερ, διοικητή λόχου του 3ου Τάγματος/ 3ου Συντάγματος Πεζοναυτών και επικεφαλής της δύναμης παράκτιας άμυνας με φουσκωτές λέμβους, “Αυτό [τα φουσκωτά] μας δίνει την ικανότητα να αντιδράσουμε όπου αυτό [η απόβαση] συμβαίνει. Οι λέμβοι είναι σαν θαλάσσια παρατηρητήρια. Μας δίνουν δυνατότητα εντοπισμού και εξακρίβωσης στόχων πέραν του ορίζοντος”. Να σημειώσουμε ότι εμμέσως πλήν σαφώς φαίνεται ότι οι Αμερικανοί περιμένουν να δράσουν σε περιβάλλοντα όπου η υπεροχή τους σε αισθητήρες έγκαιρης προειδοποίησης (ραντάρ πλοίων, ιπτάμενα ραντάρ, κ.λπ.) θα έχουν με κάποιο τρόπο εξουδετερωθεί (με πλήγματα, με παρεμβολές, κ.λπ.) οπότε θα βασίζονται σε οπτική ανθρώπινη αναγνώριση και συμβατικές επικοινωνίες.

Επίκεντρο της νέας τακτικής είναι το σύστημα FGM-148 Javelin, ένας φορητός εκτοξευτής αντιαρματικών πυραύλων με δυνατότητα Fire & Forget και ικανότητα Top Attack από μέγιστη απόσταση 4.000 μέτρων. Όπως αναφέρει ο Κόλερ, η εκτόξευση πυραύλων Javelin από τα μικρά φουσκωτά δεν παρουσιάζει κανένα πρόβλημα, καθώς η εκτόξευση του βλήματος είναι “soft”, δεν έχει οπισθοδρόμηση και η εκτόνωση της πυροδότησης καταλήγει στην θάλασσα. Κατά την εκτόξευση του Javelin ένας μικρός πυραυλοκινητήρας σπρώχνει τον πύραυλο έξω από τον σωλήνα, αλλά σταμάτα να λειτουργεί πριν το βλήμα εγκαταλείψει τον σωλήνα, ώστε ο χειριστής να μην κινδυνέψει από τα αέρια. Μετά από μία πτήση αρκετών μέτρων, ο κύριος πυραυλοκινητήρας του βλήματος τίθεται σε λειτουργία, σε ασφαλή απόσταση από τον χειριστή (και την λέμβο στην προκειμένη περίπτωση).

Οι στόχοι εναντίον των οποίων οι Πεζοναύτες επάνω στα φουσκωτά μπορούν να επιτεθούν με τους Javelin, σύμφωνα με τον Κόλερ, είναι κυρίως οι “ship-to-shore connectors” ήτοι αποβατικές άκατοι και αμφίβια οχήματα που μεταφέρουν άνδρες, μέσα και υλικά από τα μεγάλα μητρικά αποβατικά πλοία στην ακτή. Το Javelin, χάρις στην διαμετρήματος 127 χλστ. και βάρους 8 κιλών διπλή εκρηκτική κεφαλή (ΗΕΑΤ) αλλά και στην ικανότητα Top Attack, μπορεί όντως να βυθίσει μικρά αποβατικά σκάφη. Το κοίλο γέμισμα του βλήματος μπορεί να διαπεράσει 700 χλστ. ελατού ομογενούς χάλυβα (RHA) ή 600 χλστ. ελατού ομογενούς χάλυβα που προστατεύεται από ενεργό θωράκιση (ERA).

Η βύθιση αποβατικών ακάτων μορφής LCVP είναι αυτονόητη, καθώς το κατάστρωμά τους δεν προσφέρει καμία αντίσταση. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι άκατοι μπορεί να είναι φορτωμένοι με οχήματα, εφόδια και άλλα υλικά, το βλήμα μπορεί να εκραγεί επάνω σε αυτά. Στην περίπτωση αυτή, ο χειριστής επιλέγει την διαμόρφωση ευθείας βολής σε συγκεκριμένο σημείο της ακάτου, όπως την ίσαλο γραμμή, την καμπίνα οδήγησης και το τμήμα του κινητήρα. Εναντίον, θωρακισμένων αμφίβιων θωρακισμένων οχημάτων αποβατικής εφόδου (όπως π.χ. το αμερικανικό AAV-7 ) το Javelin σε διαμόρφωση Top Attack θα έχει καταστρεπτικά αποτελέσματα.

Ο Κόλερ, όμως, αποκαλύπτει ότι και μεγάλα αποβατικά πλοία μπορεί να είναι στόχοι για τις ομάδες Πεζοναυτών με Javelin επάνω σε φουσκωτά. “Τα μεταφορικά πλοία είναι πολύ ευάλωτα όταν φορτώνουν ή ξεφορτώνουν στρατεύματα. Τότε είναι η στιγμή που οι Javelin μπορεί να χρησιμοποιηθούν κατά του ίδιου του πλοίου, ακόμη και στοχεύοντας ελικόπτερα στο κατάστρωμα”, λέει ο Κόλερ. Τέτοιες επιθέσεις μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές ζημιές σε μεγάλα αποβατικά πλοία, καθώς η ανάφλεξη ελικοπτέρων (πιθανώς φορτωμένων με καύσιμα και πυρομαχικά) μπορεί να προκαλέσει ισχυρές εκρήξεις και πυρκαγιά που μπορεί να μεταδοθεί σε διπλανά ελικόπτερα, και στοιβαγμένα εφόδια και πυρομαχικά έτοιμα να αερομεταφερθούν στην ξηρά.

Επίσης, οι Javelin μπορεί να πλήξουν την γέφυρα, σκοτώνοντας τον κυβερνήτη και άλλους αξιωματικούς, συστήματα αυτοαμύνης (αντιαεροπορικά, αντιπυραυλικά, ραντάρ) ώστε το πλοίο να γίνει εύκολος στόχος από επιθετικά ελικόπτερα και μαχητικά αεροσκάφη. Επιπλέον, η διάτρηση των λεπτών τοιχωμάτων ενός πλοίου από τον Javelin μπορεί να οδηγήσει στην πρόκληση πυρκαγιάς από την καταστροφή σωλήνων και δεξαμενών καυσίμων, αποθηκών εφοδίων και πυρομαχικών, με απρόβλεπτες συνέπειες.

Η επιβιωσιμότητα των ομάδων Πεζοναυτών με Javelin σε φουσκωτά είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει το USMC. Ο λοχαγός Νίκολας Ρόγιερ, υπεύθυνος Τύπου της 3ης Μεραρχίας Πεζοναυτών, λέει ότι τα μικρά φουσκωτά “είναι δύσκολο να εντοπιστούν, επιχειρούν με ταχύτητα και είναι εύκολο να εκπαιδεύσεις κάποιον σε αυτά”. Επίσης, “είναι διακριτικά μέσα για να κινείσαι, ιδιαίτερα την νύκτα, επιτρέπουν επιθέσεις ‘χτύπα και φεύγα’, καθώς και άλλες μεγαλύτερης διάρκειας επιχειρήσεις σε παράκτια περιβάλλοντα”. Οι πιθανότητες σημαντικών απωλειών κατά την προσβολή μεγάλων συμβατικών ναυτικών στόχων από φουσκωτά/ Javelin θα μειωθούν με τακτικές επίθεσης από σμήνη φουσκωτών, αλλά και τον συνδυασμό τους με πολλαπλά επίπεδα προσβολών μακράς ακτίνας, που θα περιλαμβάνουν τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους ATACMS, ρουκετών MLRS/ HIMARS, ναυτικού πυροβολικού, μαχητικών F-35B και άλλων αεροσκαφών και επιθετικών ελικοπτέρων.

Οι τακτικές φουσκωτών/ Javelin δεν προορίζονται μόνον εναντίον συμβατικών αντιπάλων. Το USMC βλέπει την χρήση στολίσκων φουσκωτών/ Javelin ως μία ασύμμετρη απάντηση στην ασύμμετρη απειλή στολίσκων επιθετικών σκαφών των Φρουρών Επανάστασης του Ιράν, που δρουν στον Περσικό Κόλπο. Επίσης, ως λύση για την αντιμετώπιση των παραστρατιωτικών ναυτικών δυνάμεων της Κίνας, που αποτελούνται από ψαράδικα σκάφη και εμπορικά πλοία. Αυτή η παραστρατιωτική δύναμη ήδη παρενοχλεί σκάφη άλλων κρατών στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας και μπορεί να διεξάγει έναν μυστικό/ συγκαλυμμένο πόλεμο σε περίοδο ειρήνης και κρίσης, αλλά και να υποστηρίξει συμβατικές πολεμικές επιχειρήσεις στον χώρο του Ινδο-Ειρηνικού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα φουσκωτά με Javelin εμφανίζονται ως μία φθηνή λύση (εν σχέση με την χρήση μεγάλων πολεμικών πλοίων) που προσφέρει κάλυψη μεγάλων περιοχών και μεγάλη ευελιξία. Οι στολίσκοι φουσκωτών μετακινούνται γρήγορα από περιοχή σε περιοχή, ανεφοδιαζόμενοι από τον αέρα με ρίψεις εφοδίων και πυρομαχικών ή από την θάλασσα με περιπολικά ανοικτής θαλάσσης ή με υποβρύχια. Βάσεις των φουσκωτών μπορεί να είναι μεγάλα αποβατικά πλοία, εμπορικά πλοία διαμορφωμένα σε φορείς Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων, φιλικά μεγάλα ή μικρά λιμάνια αλλά και μικροί όρμοι.

Επιστρέφοντας στην παράκτια άμυνα κατά συμβατικών αντιπάλων, η άσκηση Castaway 21.1 περιλάμβανε – εκτός των φουσκωτών με Javelin – την χρήση οχημάτων ειδικών επιχειρήσεων JLTV (Joint Light Tactical Vehicle) με πυραύλους TOW, υπερ-ελαφρών οχημάτων (ATV) και μοτοσικλετών με ελεύθερους σκοπευτές και έξυπνα φονικά drone, που από την ξηρά συμπλήρωναν μία ολοκληρωμένη αντι-αποβατική άμυνα (μαζί με τα πυρά από ATACMS και MLRS/ HIMARS). Μάλιστα, το USMC σχεδιάζει την απόκτηση όλμων με κατευθυνόμενα βλήματα που θα βάλλουν όχι μόνον από την ακτή προς την θάλασσα αλλά και από πλοία εναντίον ναυτικών στόχων. Με αυτούς τους όλμους, σύμφωνα με τον λοχαγό Ρόγιερ, “μία Διμοιρία ή ένας Λόχος θα μπορεί να επηρεάζει ένα πολύ μεγαλύτερο θαλάσσιο χώρο γύρω από ένα κομμάτι ξηράς, κάτι το οποίο ανοίγει ενδιαφέρουσες πιθανότητες συνεργασίας και συγχρονισμού με το Ναυτικό για να καθορίζεται αν θέλουμε να αναγκάσουμε τον εχθρό να κινηθεί προς μία επιθυμητή κατεύθυνση ή να του αρνηθούμε την ελευθερία κίνησης”.

H όλη ιδέα φουσκωτών/ Javelin μπορεί να έχει πολύ χρήσιμες εφαρμογές και στον ελληνικό χώρο από τις Ειδικές Δυνάμεις. Άλλωστε ο λοχαγός Κόλερ στην συνέντευξη που έδωσε κάνει έναν πολύ σχετικό υπαινιγμό: “Υπάρχουν παντού μικρά νησιά έτσι; Μπορώ να σκεφτώ πολλά κομμάτια εδάφους στην Ευρώπη, κοντά στην Τουρκία, σε διάφορα σημεία”. Και σίγουρα κοντά στην Τουρκία η μόνη περιοχή με πολλά νησιά, νησάκια και νησίδες που μοιάζει σε μικρογραφία με τον Ειρηνικό είναι το Αιγαίο…

Ελληνικές εφαρμογές 

Οι τακτικές “πυραυλοφόρων” φουσκωτών του USMC είναι σχεδιασμένες εντός του πλαισίου του δόγματος EABO και την αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών. Με τις απαραίτητες προσαρμογές, οι τακτικές αυτές ανταποκρίνονται σε πολλαπλές  αμυντικές ανάγκες στο Αιγαίο. Κάθε μεγάλη νήσος μπορεί να θεωρηθεί ως βάση ΕΑΒ που μπορεί να δεχθεί επίθεση. Επίσης, η Τουρκία – εκτός από συμβατικές αμφίβιες δυνάμεις (Ταξιαρχία Πεζοναυτών του ΤΝ) – μπορεί να χρησιμοποιήσει στολίσκους μικρών σκαφών, ψαράδικα, ακόμη και εμπορικά πλοία, για να εξαπολύσει αιφνιδιαστικές επιθέσεις σε μικρά νησιά και να καταλάβει βραχονησίδες.

Να σημειώσουμε ότι οι Javelin επάνω σε φουσκωτά μπορεί να καταρρίψουν και ελικόπτερα σε αιώρηση ή κατά την φάση της προσγείωσης για την αποβίβαση στρατιωτών. Ως εκ τούτου, οι τακτικές επίθεσης ομάδων Ειδικών Δυνάμεων με φουσκωτές λέμβους και Javelin μπορούν να βρουν χρήσιμες εφαρμογές στην άμυνα των ελληνικών νησιών.

Τα πλεονεκτήματα του συνδυασμού φουσκωτών λέμβων/ Javelin είναι:

          1. Αιφνιδιασμός

Οι μικρές φουσκωτές λέμβοι “κολλημένες” σε βράχια και υπό κάλυψη με αντι-IR δίχτυα είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν οπτικά (ακόμα και με θερμικές κάμερες) και ηλεκτρομαγνητικά (με ραντάρ). Επιπλέον, το πολυδαίδαλο πολλών ακτών επιτρέπει την πλήρη οπτική απόκρυψη των λέμβων πίσω από βράχια ή σε ορμίσκους, με ένα ζεύγος παρατηρητών στην ακτή να έχει αναλάβει την επιτήρηση του τομέα ευθύνης της λέμβου ή του στολίσκου λέμβων. Η μετακίνηση των λέμβων πολύ κοντά και παράλληλα με τις ακτές εξασφαλίζει χαμηλές πιθανότητες οπτικού/ ηλεκτρομαγνητικού εντοπισμού, ενώ ακόμα και σε ανοικτή θάλασσα το ίχνος των ελαστικών λέμβων είναι το μικρότερο δυνατό που μπορεί να υπάρξει σε πλωτό μέσο επιφανείας.

          2. Ταχεία αντίδραση/ Επιχειρησιακή & Τακτική Ευελιξία

Οι στολίσκοι λέμβων χάρις στην ταχύτητά τους μπορούν να αντιδρούν ταχύτατα σε αιφνιδιαστικές ενέργειες του εχθρού που αφορούν αποβάσεις ή αμφίβιες καταδρομές. Η ικανότητα αυτή αφορά τους στολίσκους λέμβων των ΕΤΕΘ που εδρεύουν στα ακριτικά νησιά καθώς και τις δυνάμεις ταχείας αντίδρασης στην ηπειρωτική Ελλάδα, δηλαδή την Ζ’ ΜΑΚ και τα τάγματα της 32 Ταξιαρχίας Πεζοναυτών. Στα νησιά, οι λέμβοι των ΕΤΕΘ μπορούν να επιχειρούν από κρυφά ορμητήρια στις ακτές και να σπεύδουν παραπλέοντας το νησί για να πλήξουν στόχους σε εχθρικά προγεφυρώματα. Για τις δυνάμεις ταχείας αντίδρασης, οι λέμβοι με Javelin μπορούν να μεταφέρονται ταχύτατα πλησίον των στόχων τους με αερόστρωμνα Zubr ή με CH-47 Chinook. Αφού αποβιβαστούν ή ριφθούν στην θάλασσα αντιστοίχως, οι λέμβοι μπορούν να συνεχίσουν προς τους στόχους τους.

Οι αποστολές που μπορεί να αναλάβουν οι λέμβοι με Javelin μπορεί να είναι:

          1. Προσβολή αποβατικών ακάτων, σκαφών και πλοίων

Όπως και στο δόγμα του USMC, οι “πυραυλοφόρες” ταχύπλοες λέμβοι μπορούν να έχουν ως στόχους τουρκικά LCT, ΑΒΑΚ, θωρακισμένα οχήματα αμφίβιας εφόδου, αρματαγωγά ακόμη και το τουρκικό ελικοπτεροφόρο/ αποβατικό.

Τα LCT είναι κύρια μέσα απόβασης προσωπικού, αρμάτων μάχης και άλλων οπλικών συστημάτων κατευθείαν από τις Μικρασιατικές ακτές στα νησιά. Ένα ισχυρό κατευθυνόμενο αντιαρματικό/ εκρηκτικό βλήμα μπορεί να προκαλέσει σημαντικές ζημιές σε ένα LCT για να ακινητοποιήσει ή να το αφήσει ακυβέρνητο. Στόχος των βλημάτων  μπορεί να είναι το μηχανοστάσιο, του οποίου η θέση βρίσκεται στο πρυμναίο τμήμα και εντοπίζεται από την μαυρίλα της εξάτμισης στο πλευρό του πλοίου. Επίσης, μπορεί να είναι και η γέφυρα διακυβέρνησης με σκοπό την εξόντωση του κυβερνήτη και την καταστροφή οργάνων οδήγησης του LCT.

Τα νέα τουρκικά LCT κλάσης Βόσπορος διαθέτουν 2 πυροβόλα 25 χλστ. και 2 πολυβόλα 0.50, δηλαδή ισχυρή προστασία από επιθέσεις ελαφρών σκαφών. Ωστόσο ο αιφνιδιασμός τους είναι δυνατός από φουσκωτά που είναι κρυμμένα σε περάσματα ή εφορμούν ταχύτατα και εκτοξεύουν τα Javelin από μεγάλη απόσταση.

Τα ABAK και τα αμφίβια θωρακισμένα ZAHA των Τούρκων Πεζοναυτών είναι εύκολη λεία για ισχυρά κατευθυνόμενα αντιαρματικά/ εκρηκτικά βλήματα Javelin, ιδιαίτερα τα δεύτερα με  επίθεση Top Attack. Αυτοί οι “connectors” είναι πιό εύκολοι στόχοι καθώς μπορεί να χτυπηθούν μακριά από την προστασία των μητρικών σκαφών τους και των πλοίων συνοδείας που παραμένουν κοντά στα μεγάλα αποβατικά.

Τα αρματαγωγά του ΤΝ, όπως το νέο TCG Bayraktar, μπορούν να υποστούν ζημιές από τα Javelin. Σημεία στόχευσης μπορεί να είναι: η γέφυρα του πλοίου ώστε να εξοντωθεί ο κυβερνήτης και άλλοι αξιωματικοί που μπορούν να κυβερνήσουν το πλοίο, γερανοί καθέλκυσης ΑΒΑΚ, η πρώρα που ανοίγει σε δύο κομμάτια για να κατέβει ο καταπέλτης (ένα πλήγμα ίσως μπλοκάρει τον μηχανισμό), το μηχανοστάσιο στο πρυμναίο τμήμα, αντιπυραυλικά συστήματα (των οποίων η καταστροφή θα μειώσει την ικανότητα αυτοαμύνης του πλοίου).

Το ελικοπτεροφόρο/ αεροπλανοφόρο/ αποβατικό πλοίο TCG Anadolu διερχόμενο από περάσματα αλλά και στην ανοικτή θάλασσα μπορεί να δεχτεί πλήγματα από Javelin που εκτοξεύονται από φουσκωτές λέμβους. Στόχοι των βλημάτων μπορεί να είναι αισθητήρες (ραντάρ ερεύνης και ραντάρ εγκλωβισμού/ καθοδήγησης αντιαεροπορικών πυραύλων, αντιπυραυλικά όπλα, ελικόπτερα και αεροσκάφη στο κατάστρωμα.

Όπως και στο δόγμα του USMC/ US Navy, τα μικρά φουσκωτά μπορεί σε ένα νησιωτικό περιβάλλον να προσεγγίσουν ένα μεγάλο πλοίο εν μέσω μίας γενικότερης ναυμαχίας, όπου τα πολεμικά του αντιπάλου είναι απασχολημένα με την αντιμετώπιση των φίλιων πολεμικών πλοίων, υποβρυχίων και αεροσκαφών. Οι ζημιές που προαναφέραμε μπορεί να στερήσουν από το Anadolu κρίσιμες ικανότητες αυτοαμύνης, ώστε να βληθεί ευκολότερα από φίλια αεροσκάφη και πλοία. Κατ’ αυτό τον τρόπο τα φουσκωτά Ειδικών Δυνάμεων θα υποβοηθούν τον φίλιο Στόλο στην αντιμετώπιση του εχθρικού στόλου εισβολής.

          2. Προσβολή σκαφών υποστήριξης/ προστασίας της απόβασης

Τις αποβατικές ενέργειες προστατεύουν από επιθέσεις ταχέων σκαφών κανονιοφόροι και ακταιωροί. Τα φουσκωτά με πυραύλους μπορεί να αιφνιδιάσουν αυτά τα σκάφη και να τους προκαλέσουν σοβαρές ζημιές, που θα υποβαθμίσουν την ικανότητα για μάχη και κίνηση. Έτσι, θα είναι ευκολότεροι στόχοι για φίλιες κανονιοφόρους και άλλα ταχέα σκάφη επίθεσης του ΠΝ. Κατ΄ αυτό τον τρόπο τα φουσκωτά των Ειδικών Δυνάμεων υποβοηθούν το ΠΝ στην αποστολή αντιμετώπισης της απόβασης.

          3. Προσβολή ταχυπλόων σκαφών ειδικών αποστολών

Οι Τούρκοι βατραχάνθρωποι SAT διαθέτουν έναν όλο και αυξανόμενο αριθμό σκαφών ειδικών αποστολών της σειράς MRTP. Τα μικρά φουσκωτά των Ειδικών Δυνάμεων μπορούν να καταστρέψουν ή έστω να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες ζημιές σε αυτά τα σκάφη, ακυρώνοντας έτσι μία τουρκική Ναυτική/ Αμφίβια Ειδική Επιχείρηση.

          4. Αμφίβιες καταδρομικές ενέργειες με εξ αποστάσεως προσβολή στόχων

Τα φουσκωτά με πυραύλους Javelin μπορεί να αλλάξουν την μορφή των κλασσικών αμφίβιων καταδρομικών ενεργειών, που απαιτούν αποβίβαση των Καταδρομέων και χερσαία κρούση στον στόχο. Όταν ο στόχος είναι ακριβώς στην ακτή και ορατός από την θάλασσα, και αφορά ευαίσθητες εγκαταστάσεις (αποθήκες πυρομαχικών, ραντάρ αέρος και επιφανείας, παρατηρητήρια, κεραίες τηλεπικοινωνιών, δεξαμενές καυσίμων σε λιμάνια ή διϋλιστήρια, κ.λπ.)  ή οπλικά συστήματα (πολλαπλοί εκτοξευτές ρουκετών, τακτικά βαλλιστικά βλήματα, εποχούμενοι αντιπλοϊκοί πύραυλοι, αυτοκινούμενα πυροβόλα, θέσεις αντιαεροπορικών πυραύλων, οχήματα C4I, ελικόπτερα, φορτηγά με πυρομαχικά κ.λπ.) μπορεί χτυπηθεί από απόσταση, επάνω από τα φουσκωτά, χωρίς να διακινδυνεύσουν οι Καταδρομείς.

          5. Υποστήριξη φίλιων αποβατικών ενεργειών

Κατά την εκτέλεση φίλιων αποβατικών ενεργειών, τα φουσκωτά με τους Javelin μπορούν να εντοπίσουν (ημέρα και νύκτα) και να καταστρέψουν με ακρίβεια στόχους επί της ακτής όπως: φωλιές πολυβόλων, θέσεις αντιαρματικών όπλων, παρατηρητήρια, εποχούμενα ραντάρ ερεύνης επιφανείας, εποχούμενα αντιπλοϊκά βλήματα, άρματα μάχης και άλλα εχθρικά οχήματα που κινούνται παραλιακά κατά του φίλιου προγεφυρώματος. Επίσης, μπορεί να καταστρέψουν εχθρικά ταχέα επιθετικά σκάφη, που θα προσπαθήσουν να επιτεθούν σε φίλια ΑΒΑΚ και αρματαγωγά.

Javelin vs Spike MR

Όπως είδαμε, ο πυρήνας του πειράματος των τακτικών από πυραυλοφόρα φουσκωτά είναι το αντιαρματικό σύστημα FGM-148 Javelin. Ένα εκπληκτικό οπλικό σύστημα, το οποίο χάρις στα χαρακτηριστικά Fire & Forget και Top Attack έχει δημιουργήσει νέες τακτικές στο χερσαίο πεδίο μάχης. Τώρα ενδέχεται να δημιουργήσει και νέες τακτικές στο παράκτιο πεδίο μάχης. Στην ελληνική εφαρμογή αυτού του πειράματος πρέπει το Javelin να είναι το επιλεγμένο σύστημα; Σίγουρα ναί. Ο ΕΣ έπρεπε εδώ και πολλά έτη να έχει υιοθετήσει το Javelin. Το σύστημα αυτό θα επέτρεπε την ανάπτυξη ελαφρών, υπερεύελικτων μηχανοποίητων μονάδων που θα μπορούσαν να φθείρουν δραματικά ή και να καταστρέψουν ολοσχερώς βαριές τεθωρακισμένες μονάδες του εχθρού. Το μοναδικό μειονέκτημα του Javelin είναι το κόστος.

Σε τιμές του 2002, η Μονάδα Εκτόξευσης Καθοδήγησης (Command Launch Unit – CLU) του Javelin κόστιζε 126.000 δολάρια, ενώ κάθε πύραυλος 78.000 δολάρια. Σε τιμές του 2018, η CLU κόστιζε 206.750 δολάρια, όταν μία μονάδα εκτόξευσης TOW 83.381 δολάρια. Παρόλα αυτά, το σύστημα αξίζει τα λεφτά του. Μία σύντομη παρουσίαση είναι απαραίτητη.

Έτοιμο για βολή (CLU+πύραυλος) το Javelin ζυγίζει 22,3 κ. – λίγο περισσότερο από τον στόχο που είχε θέσει ο Αμερικανικός Στρατός, αλλά εντός ικανοποιητικών ορίων φορητότητας. Στην περίπτωση της χρήσης από φουσκωτά δεν τίθεται θέμα επιβάρυνσης του προσωπικού, ενώ μπορεί εύκολα να μεταφερθεί από το φουσκωτό στην ξηρά, αν κριθεί αναγκαίο η βολή να γίνει από σημείο της ακτής. Η καθοδήγησή του είναι αυτόματος εγκλωβισμός IR με διαμόρφωση τόσο ευθείας βολής όσο και Top Attack. Στην δεύτερη περίπτωση, το βλήμα ανυψώνεται μέχρι και 150 μέτρα για να βουτήξει στην συνέχεια και να πλήξει τον στόχο από πάνω – κάτι που καθιστά τρωτό ακόμα και το πιο καλά θωρακισμένο άρμα μάχης. Η κεφαλή του είναι διπλή και ζυγίζει 8 κ., και μπορεί να διαπεράσει 750 χλστ. RHA ή 600 χλστ. RHA+ERA.

Σύμφωνα με πειράματα του Βρετανικού στρατού το 2016, η αξιοπιστία προσβολής στόχων με Javelin ανήλθε στο 94%. Ένα σημείο που αξίζει προσοχής είναι ότι το θερμικό σκοπευτικό χρειάζεται 30 δευτερόλεπτα για να ψυχθεί, ώστε να μπορεί να εντοπίσει στόχους, ένας χρόνος που μπορεί να μεγαλώσει αν το περιβάλλον είναι θερμό. Το μέγιστο δραστικό βεληνεκές του αρχικού μοντέλου είναι 2.500 μ. αλλά στην Επιχείρηση Viking Hammer, στο βόρειο Ιράκ, οι Πρασινοσκούφηδες των Special Forces εκτόξευσαν σχεδόν όλα τα Javelin από αποστάσεις όχι μικρότερες των 3.500 με 4.000 μέτρων. Η σύγχρονη ελαφριά έκδοση έχει βεβαιωμένο μέγιστο δραστικό 4.000 μ.

Ως εκ τούτου, οι ελληνικές Ειδικές Δυνάμεις θα έπρεπε να είχαν αποκτήσει το Javelin ήδη, ή να προσπαθούν να το αποκτήσουν τώρα στα πλαίσια των εξοπλιστικών προγραμμάτων, ώστε να αναπτύξουν νέες τακτικές εναντίον “σκληρών στόχων” που θα συμβάλλουν δραματικά στην αντιμετώπιση συμβατικών αντιπάλων. Υπάρχει εναλλακτική λύση; Όχι πραγματικά. Από την οικογένεια βλημάτων Spike, οι εκδόσεις LR και MR θα ήταν οι πιθανές εναλλακτικές λύσεις ως τον τρόπο εγκλωβισμού στόχων και την αποτελεσματικότητα, αλλά δεν θα μπορούσαν να συνδυάσουν την φορητότητα με το μέγιστο βεληνεκές, δύο χαρακτηριστικά απαραίτητα για την εφαρμογή τακτικών με πυραυλοφόρα φουσκωτά και άλλες πλατφόρμες Ειδικών Δυνάμεων.

Το Spike εγκλωβίζει στόχους με θερμική εντοπισμό, από αισθητήρα επάνω στην κεφαλή του πυραύλου, και ως εκ τούτου είναι Fire & Forget. Στην έκδοση Spike LR έχει προστεθεί και καθοδήγηση με καλώδιο οπτικής ίνας, εξασφαλίζοντας την καθοδήγηση του πυραύλου σε περίπτωση προβλήματος του εγκλωβισμού IR. To μέγιστο βεληνεκές του Spike LR είναι 4.000 μ., συμπίπτοντας με αυτό του Javelin. Το πρόβλημα ωστόσο είναι ότι το Spike LR ζυγίζει σχεδόν 45 κ. (μονάδα εκτόξευσης + πύραυλος), γεγονός που το καθιστά υπερβολικά βαρύ, αν συνυπολογιστούν και τα επιπλέον βλήματα που πρέπει να μεταφέρει μία μικρή φουσκωτή λέμβος. Επίσης είναι δυσκίνητο για να μεταφερθεί από την λέμβο στην ακτή, αν απαιτηθεί. Το Spike ΜR ζυγίζει 27 κ. (13 κ. CLU + 14 κ. πύραυλος) αλλά το μέγιστο βεληνεκές του πυραύλου του είναι 2.500 μ. Κανένα από τα δύο συστήματα δεν έχει δυνατότητα Top Attack. Συμπερασματικά: το Spike δεν υλοποιεί την χρυσή τομή του Javelin, ήτοι συνολικό βάρος 22,3 και βεληνεκές 4.000 μ.

Το κόστος του Spike-MR σύμφωνα με τιμές του 2009 από ανοικτές πηγές ανέρχεται σε 600.000 δολάρια ανά CLU συν 8 πυραύλους. Μετά από 12 χρόνια η τιμή λογικά θα έχει αυξηθεί, αλλά και στα 800.000 δολάρια να έχει φτάσει, σίγουρα είναι μικρότερη από ενός συστήματος Javelin, του οποίου ένας πύραυλος σήμερα κοστίζει 100.000 (σύμφωνα με την απόκτηση 200 βλημάτων από την Αυστραλία μέσω FMS). Δηλαδή, για 8 πυραύλους Javelin η τιμή ανέρχεται στα 800.000 δολάρια συν την τιμή της CLU που – όπως προαναφέραμε – το 2018 κόστιζε 206.000 δολάρια. Παρόλα αυτά,     αν οι τακτικές με τον συνδυασμό φουσκωτά/ Javelin προσφέρουν ένα σημαντικό επιχειρησιακό ή και στρατηγικό πλεονέκτημα, το κόστος του ενός εκατομμυρίου ενός συστήματος Javelin (1 CLU + 8 βλήματα) είναι αποδεκτό για τον εξοπλισμό ομάδων των ΕΤΕΘ, της Ζ’ ΜΑΚ, της 32 ΤΑΞΠΝ και της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών (ΔΥΚ).

Τρία Javelin ανά ΕΤΕΘ και από έξι στην Ζ’ ΜΑΚ και την ΔΥΚ συνιστούν έναν αριθμό 30 CLU και 240 βλημάτων με κόστος 30+ εκατομμύρια δολάρια. Αν προστεθούν και ομάδες Πεζοναυτών της 32 ΤΑΞΠΝ (που διαθέτει δεκάδες φουσκωτές λέμβους και ειδικεύεται στην χρήση τους) θα μπορούσαν να αποκτηθούν άλλες 12 μονάδες CLU και 96 βλήματα (τρία ανά τάγμα, ή έξι ανά τάγμα τώρα που έμειναν δύο) με πρόσθετο κόστος 12 εκατ. δολαρίων. Με μόλις 42-50 εκατομμύρια μπορεί να δημιουργηθεί μία νέα επιθετική ικανότητα των Ειδικών Δυνάμεων η οποία θα αναβαθμίσει των ρόλο τους σε κρίσιμο επιχειρησιακό και στρατηγικό παράγοντα τόσο σε συμβατικές επιχειρήσεις όσο και σε Ειδικές Επιχειρήσεις.

Σκάφη

Το USMC δημοσίευσε φωτογραφίες Πεζοναυτών με Javelin επάνω σε λέμβους Zodiac Milpro Futura Commando 470 ή κατά την αμερικανική ορολογία FC470 Combat Raubber Raiding Craft (CRRC). Η λέμβος έχει μήκος 4,7 μ., πλάτος 1,9 μ. και ζυγίζει 146 κ., μεταφέρει έως και 10 άτομα, και έχει μέγιστη μεταφορική ικανότητα 1.250 κ. (περιλαμβανομένων και των καυσίμων). Η ακτίνα δράσης εξαρτάται από τον συνδυασμό βάρους του φορτίου και απαραίτητης ποσότητας καυσίμων. Σύμφωνα με τον λοχαγό Κόλερ, η ακτίνα δράσης που υπολογίζει το USMC για την δράση των ομάδων με φουσκωτά και Javelin μπορεί να φτάνει τα 36 με 54 χλμ. από τις ακτές ή από μητρικά πλοία.

Συγκεκριμένα, οι λέμβοι με Javelin μπορεί να εξαπολύονται από LPD και LHA – όπως γίνεται μέχρι σήμερα με ομάδες αναγνώρισης ή επιδρομών της Force Recon –, από τα νέα Light Amphibious Warship (LAW) – ένα πρόγραμμα μικρών ταχέων αποβατικών πλοίων –, και από περιπολικά ανοικτής θαλάσσης. Το USMC εξετάζει την απόκτηση των περιπολικών Mark VI, τα οποία το US Navy αποσύρει. Τα Mark VI θα χρησιμεύουν ως “μητρικά” σκάφη εξαπόλυσης των φουσκωτών με Javelin. Ο συνδυασμός αυτός θα προσφέρει ακόμα μεγαλύτερη ικανότητα αποκεντρωμένων και διεσπαρμένων σε μεγάλη έκταση επιχειρήσεων από το USMC.

Οι ελληνικές Ειδικές Δυνάμεις/ Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων του ΕΣ και η ΔΥΚ χρησιμοποιούν λέμβους Zodiac FC420 των έξι ατόμων, αλλά και μεγαλύτερες άλλου τύπου με χωρητικότητα 8-10 ανδρών. Από την χρήση Javelin φυσικά δεν αποκλείονται τα RHIB τύπου Magna και οι αντικαταστάτες τους Viking, αλλά σίγουρα αυτά προσφέρουν μεγαλύτερο οπτικό και ηλεκτρομαγνητικό ίχνος, γεγονός που  αυξάνει τα ποσοστά εντοπισμού τους από τον εχθρό. Η ΔΥΚ μπορεί να πλησιάσει καλύτερα την ιδέα του USMC για χρήση “μητρικών” σκαφών, καθώς διαθέτει πλέον τέσσερα Mk-V SOC, τα οποία μπορεί να μεταφέρουν 2-4 λέμβους έξι ατόμων. Επομένως, ένα Mk-V SOC μπορεί να καλύψει μία μεγαλύτερη περιοχή με τις λέμβους που μεταφέρει, για να προσβάλει ναυτικούς στόχους και παράκτιες εγκαταστάσεις από απόσταση με το Javelin, ενώ το ίδιο παραμένει μακριά από απειλές. Την ίδια αποστολή μπορεί να αναλάβουν και οι κανονιοφόροι του ΠΝ μεταφέροντας ομάδες Καταδρομέων και Υποβρύχιων Καταστροφέων με φουσκωτά και Javelin.

Επίλογος

Οι τακτικές επίθεσης με λέμβους/ Javelin του USMC βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο. Σίγουρα το περιβάλλον αρχιπελάγων του Ειρηνικού μοιάζει σημαντικά με το περιβάλλον του Αιγαίου, και ως εκ τούτου αυτές οι τακτικές θα πρέπει να τύχουν παρακολούθησης από τον ΕΣ και το ΠΝ και συγκεκριμένα τις Ειδικές Δυνάμεις/ Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων. Η ιδέα είναι ελκυστική καθώς προσθέτει επιλογές τόσο σε τακτικό όσο και σε επιχειρησιακό και στρατηγικό επίπεδο, ενώ προσδίδει στις Ειδικές Δυνάμεις έναν σημαντικό ρόλο στα πλαίσια αντιμετώπισης συμβατικών αλλά και ασύμμετρων απειλών στο θαλάσσιο/ παράκτιο περιβάλλον. Ιδιαίτερα η ιδέα φουσκωτά/ Javelin συμβάλλει σε μία ολοκληρωμένη αντιαποβατική άμυνα αλλά και στην ικανότητα ελέγχου θαλάσσιας/ παράκτιας περιοχής.

Το USMC στα πλαίσια της αντι-αποβατικής προσφοράς του στο δόγμα ΕΑΒΟ σχεδιάζει μία ολοκληρωμένη λύση. Εκτός των φουσκωτών με Javelin που θα δρουν σαν “ιπποτοξότες” της θάλασσας, χτυπώντας και φεύγοντας, το USMC πειραματίζεται με ελαφρά οχήματα ειδικών επιχειρήσεων, όπως το εξαιρετικό JLTV, τα οποία θα κινούνται κατά μήκος των ακτών και θα επιτίθενται με Javelin ή και με ακόμα μεγαλύτερου βεληνεκούς βλήματα κατά αποβατικών δυνάμεων. Ακόμη και ελεύθεροι σκοπευτές με τυφέκια ειδικών εφαρμογών, όπως το Μ107, προβλέπεται να μεταφέρονται από φουσκωτά και από μοτοσικλέτες για βολές εναντίον διάφορων στόχων, από φουσκωτά, ταχέα σκάφη και αποβατικές λέμβους του εχθρού μέχρι ελικόπτερα και αντιπλοϊκά και αντιαεροπορικά βλήματα αναπτυγμένα στις ακτές.

Η όλη ιδέα σίγουρα δίνει τροφή για σκέψη σχετικά με τον ρόλο, τις αποστολές και την διαμόρφωση των ΕΤΕΘ, της Ζ’ ΜΑΚ, της 32 ΤΑΞΠΝ και της ΔΥΚ για αντιμετώπιση της απειλής στο Αιγαίο με νέες τακτικές, που θα εξασφαλίζουν οικονομία δυνάμεων και εξουδετέρωση σημαντικών τακτικών, επιχειρησιακών και γεωγραφικών πλεονεκτημάτων του εχθρού στον αγώνα για κυριαρχία στο Αιγαίο. Η απόκτηση οχημάτων JLTV και ATV σε συνδυασμό με το Javelin θα προσδώσει στα ΕΤΕΘ έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην άμυνα της νήσου που εδρεύουν, ενώ στην Ζ’ ΜΑΚ, την 32 ΤΑΞΠΝ και την ΔΥΚ θα επιτρέψει την διεξαγωγή ενός ναυτικού ανορθοδόξου πολέμου με καταλυτική επίδραση σε επιχειρησιακό, ίσως και στρατηγικό επίπεδο στο Αιγαίο. Μαζί με το Javelin θα πρέπει να αποκτηθούν φονικά drone, όπως π.χ. το Hero 130, τα οποία θα προσδώσουν μεγάλες ικανότητες επιτήρησης μεγάλων περιοχών και προσβολής στόχων, ενώ τα τυφέκια ειδικών εφαρμογών Μ82Α1 θα πρέπει να αναβαθμιστούν με την προμήθεια πυρομαχικών Rauffos Mk 211 μεγάλης εκρηκτικότητας.