Ένα θέμα που συζητιέται όλο και περισσότερο, είναι το αν η Κυπριακή Δημοκρατία (Κ.Δ) μπορεί να αποκτήσει Πολεμική Αεροπορία, ποια σύνθεση θα έχει αυτή και με ποιον τρόπο.
Αρχικά θα θέλαμε να πούμε πως οι αεροπορικές δυνάμεις, έχουν ισχυροποιήσει τη θέση τους στις σύγχρονες μορφές πολέμου. Ακόμη και στις περιόδους του μη πολέμου, διότι ο γράφων πιστεύει πως μεταξύ του Ελληνισμού (Ελλάδος και Κύπρου) και της Τουρκίας δεν υπάρχει πλέον το τρίπτυχο: Ειρηνική περίοδος – περίοδος κρίσεως – πολεμική περίοδος, αλλά απλά: Περίοδος πολέμου. Μάλιστα, ο πόλεμος είναι υβριδικής μορφής. Πιστεύουμε δηλαδή, πως τα γεγονότα του περασμένου έτους στον Έβρο αποτελούν τον εναυστήρα αυτού. Δε μπορεί, θεωρούμε, κανείς να υποστηρίξει πως τόσο στον Έβρο όσο και στη θάλασσα, αλλά και στον αέρα δεν έγινε πόλεμος (χωρίς να πατηθούν οι σκανδάλες). Η πολεμική περίοδος είναι συνεχής κι απλά αυξομειώνεται η έντασή της.
Σε μια τέτοια κατάσταση, αναδύονται ανάγκες προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Κλάδοι όπως το λιμενικό ή τύπου χωροφυλακής – στρατοχωροφυλακής αναλαμβάνουν ενισχυμένο ρόλο. Πάντα όμως οι αεροπορίες αποτελούν τον κύριο βραχίονα δράσης.
Αν θέλαμε να περιγράψουμε τη γραμμή αντιπαράθεσης (Γ.Α) Ελλάδος-Κύπρου με την Τουρκία, θα λέγαμε ότι υπάρχουν τέσσερα Θέατρα Επιχειρήσεων (Θ.Ε) καθένα από τα οποία παρουσιάζει ιδιαιτερότητες (δε θα αναλυθούν στην παρόν πόνημα). Αυτά είναι:
- Το χερσαίο με τα πολλά υδάτινα κωλύματα Θ.Ε του Έβρου – Αν. Θράκης,
- Το θαλασσοχερσαίο Θ.Ε του Αιγαίου
- Το κατά κύριο λόγο θαλάσσιο Θ.Ε του συμπλέγματος της Μεγίστης – Αν. Μεσογείου
- Το χερσαίο Θ.Ε της Κύπρου.
Αποτελεί σφάλμα για έναν στρατιωτικό αναλυτή, η ανεξάρτητη μελέτη ενός μόνο από τα πιο πάνω Θ.Ε και η προσπάθεια εξαγωγής μεμονωμένων συμπερασμάτων. Κι αυτό γιατί μπορεί τα τέσσερα αυτά Θ.Ε να έχουν τις ιδιαιτερότητες τους και να είναι ξεχωριστά, αποτελούν όμως συγκοινωνούντα δοχεία. Διότι στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας (όπως περιγράψαμε στις δύο αναλύσεις – συγκρίσεις) υπάρχουν προτοποθετημένες χερσαίες δυνάμεις. Υπάρχουν βέβαια και τα ελικόπτερα (ΕΠ) της ΕΦ, αλλά κι αυτά βρίσκονται προτοποθετημένα στο νησί, αλλά δεν υπάρχουν μαχητικά αεροσκάφη.
Κατά συνέπεια, το ότι σε περίπτωση επιχειρήσεων στο Θ.Ε της Κύπρου θα δράσουν αεροναυτικές δυνάμεις Ελλάδας και Τουρκίας καθιστά αυτομάτως τα τέσσερα Θ.Ε που προαναφέρθηκαν, συγκοινωνούντα δοχεία.
Εδώ τίθεται το ερώτημα αν σε περίπτωση αντιπαράθεσης, η Ελλάδα θα δράσει. Θα αφήσουμε το ερώτημα αυτό να απαντηθεί στο τέλος.
Υπάρχουν αναγνώστες οι οποίοι υποστηρίζουν πως το περιορισμένο στρατηγικό βάθος δεν αποτελεί πρόβλημα για την ύπαρξη αεροπορικών μέσων και αναφέρουν τα παραδείγματα του Ισραήλ και της Ταιβάν. Το σφάλμα που γίνεται στη σύγκριση αυτή είναι ότι το Ισραήλ και η Ταιβάν, έχουν διέλθει από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Κ.Δ σήμερα και διαθέτουν από τους μεγαλύτερους στόλους μαχητικών.
Στόχος της παρούσας μελέτης, είναι να μελετήσουμε τον τρόπο με τον οποίο η Κ.Δ θα διέλθει την κατάσταση που βρίσκεται τώρα και θα φτάσει σε αποδεκτά επίπεδα.
Θεωρούμε ότι σχετικά με την αναγκαιότητα ύπαρξης ολοκληρωμένης πολεμικής αεροπορίας στην Κύπρο δεν διαφωνεί κανείς. Τα βασικά προβλήματα είναι δύο:
α. Το ανύπαρκτο στρατηγικό βάθος άρα η αυξημένη τρωτότητα της αεροπορικής δύναμης. Τόσο η ΕΦ όσο και οι Δυνάμεις Κατοχής (Δ.Κ) αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του περιορισμένου στρατηγικού βάθους το οποίο καθιστά απολύτως επικίνδυνο την ύπαρξη αεροσκαφών επί της νήσου. Το πρόβλημα με τα ΑΦ είναι ότι χρειάζονται αεροδρόμια. Όπως αναφέραμε και στις άλλες μελέτες για την Κύπρο, όλα τα ΑΔ που βρίσκονται επ’ αυτής είναι εντός βεληνεκούς του Πυροβολικού (τα παρανόμως κατεχόμενα εντός ακόμη και αυτών των όλμων της ΕΦ). Αποτελούν στόχους υψηλής προτεραιότητας και σίγουρα θα βληθούν από τα πρώτα κιόλας λεπτά μίας αντιπαράθεσης.
β. Η πίεση του χρόνου, καθώς η δημιουργία αεροπορικού κλάδου από ένα κράτος δεν σημαίνει μόνο αγορά μαχητικών αεροσκαφών, αλλά τη δημιουργία όλου του μηχανισμού υποστήριξης, την αγορά των μέσων, την εκπαίδευση του προσωπικού επ’ αυτών, την αφομοίωση των διαδικασιών και πάνω απ’ όλα την απόκτηση της φιλοσοφίας. Το τελευταίο είναι το πιο σημαντικό.
Γίνεται λοιπόν κατανοητό, ότι για να δημιουργήσει αεροπορικό κλάδο η Κ.Δ απαιτούνται χρόνος. Πολύς χρόνος, ο οποίος δεν υπάρχει.
Ενεστώσα Κατάσταση:
Από πλευράς εγκαταστάσεων, η Κ.Δ διαθέτει την Αεροπορική Βάση «Αν. Παπανδρέου» (ΑΒΑΠ) στην Πάφο. Η επιλογή της τοποθεσίας είναι η καταλληλότερη, καθώς η ΑΒΑΠ ΔΕΝ μπορεί να βληθεί από το πυροβολικό των Κατοχικών Δυνάμεων (Δ.Κ) καθώς καλύπτεται από τον ορεινό όγκο του Τροόδους. Μπορεί όμως να βληθεί από βαλλιστικούς πυραύλους από τη Μικρασιατική χερσόνησο, αεροπορικά μέσα και μη Επανδρωμένα (ΜΕΑ) . Η ΑΒ της Λακατάμιας είναι άνευ τακτικής σημασίας, διότι είναι πολύ κοντά στη γραμμή αντιπαράθεσης. Το Διεθνές ΑΔ Λάρνακας είναι εντός βεληνεκούς των ΠΕΠ T-122 των Δ.Κ.
Από πλευράς προσωπικού, κάθε έτος στις παραγωγικές σχολές της Πολεμικής Αεροπορίας (Π.Α) φοιτούν σπουδαστές εκ Κύπρου οι οποίοι μετά αναλαμβάνουν καθήκοντα στη Διοίκηση Αεροπορίας της ΕΦ.
Η πρότασή μας:
- Προμήθεια συστημάτων ταχείας επιδιόρθωσης αεροδιαδρόμων.
Είναι μια δομική κίνηση προκειμένου να εξασφαλισθεί η λειτουργικότητα της ΑΒΑΠ.
2. Βελτίωση εγκαταστάσεων της ΑΒΑΠ και αναβάθμιση της Α/Α της κάλυψης, έστω και με συστήματα τύπου εκσυγχρονισμένων «ΟΘΕΛΟΣ»,
Ομοίως με 1.
3. Προμήθεια πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς (άνω των 300 χλμ) από τη Διοίκηση Πυροβολικού της ΕΦ,
Όσο κι αν φαίνεται άσχετη, η κίνηση αυτή θα εκτοπίσει μεγάλο μέρος εκτοξευτών βαλλιστικών πυραύλων προς το εσωτερικό της Μ.Ασίας και επιπλέον θα θέτει για μεγάλα χρονικά διαστήματα εκτός λειτουργίας τις Αεροπορικές Βάσεις της ΤΗΚ που βρίσκονται απέναντι από την Κύπρο (Αττάλειας, Ικονίο, Αδάνων), με αποτέλεσμα οι γείτονες να αναγκάζονται να χρησιμοποιούν τα πιο μακρινά ως προς την Κύπρο ΑΔ (Ικόνιο) , που θα βρίσκονται εκτός βεληνεκούς των πυραύλων της ΕΦ, οπότε θα χάνουν το πλεονέκτημα της εγγύτητας στο νησί.
4. Ενοποίησή του συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου της Κ.Δ σε αυτό της ΠΑ και εξασφάλιση πως θα διαμοιράζεται η τακτική εικόνα
5. Προμήθεια τουλάχιστον ενός αεροσκάφους ανεφοδιασμού
Υπενθυμίζουμε ότι η USAF αποσύρει πλήθος ιπτάμενων τάνκερ. Τα συγκεκριμένα αεροσκάφη είναι μη φονικά συστήματα συνεπώς δεν υπάρχει κώλυμα. Προσφάτως είδαν το φως της δημοσιότητας αναλύσεις από αμερικανικά think tanks που έγραφαν πως αν η Τουρκία προχωρήσει με την αναβάθμιση του ΑΔ του Λευκονοίκου σε ΑΒ για ΜΕΑ, θα ήταν σωστή μεταστάθμευση Αμερικανικών Patriot. Το timing είναι σωστό. Ένα ή δύο ιπτάμενα τανκερς θα έλυναν μεγάλο μέρος του προβλήματος.
6. Ενεργοποίηση μίας Μοίρας Μαχητικών Αεροσκαφών σε ενεργή Πτέρυγα Μάχης της ΠΑ με αποστολές για την Κύπρο με τύπο μαχητικών ΑΦ που ήδη υπηρετούν στην ΠΑ και παραμονή των αποφοίτων Κυπρίων των παραγωγικών σχολών της ΠΑ στη Μοίρα αυτή.
Με την κίνηση αυτή, παρακάμπτεται η ανάγκη δημιουργίας υποδομών εξαρχής. Η ΠΑ ήδη διαθέτει υποδομές και λειτουργείες οι οποίες είναι απαραίτητες για μια αεροπορία υψηλού επιπέδου. Πάνω απ’ όλα διαθέτει τη νοοτροπία του μαχητή που υπερισχύει. Τη νοοτροπία του νικητή. Αν η Κ.Δ αυξήσει τους σπουδαστές σε Σχ. Ικάρων και Σχ. Μονίμων Υπαξιωματικών με στόχο εντός πενταετίας οι απόφοιτοι αυτοί να αποτελούν την πλειοψηφία των στελεχών της «κυπριακής» Μοίρας θα επιτύχει την ταχύτερη αφομοίωση της αεροπορικής ιδέας. Με την πρόταση αυτή εξαλείφεται η έλλειψη του στρατηγικού βάθους της Κ.Δ και το ρίσκο για τη δημιουργία αεροπορίας από το μηδέν.
Σχετικά με τον τύπο του μαχητικού αεροσκάφους, μία λύση που υπάρχει είναι ο εκσυγχρονισμός των 19 Mirage 2000 EG/BG και ο εξοπλισμός τους με τη γκάμα όπλων των Mirage 2000-5. Ας μη βιαστούμε να πούμε ότι οι Γάλλοι ζήτησαν πολλά από την ΠΑ. Εάν η ΠΑ είχε ενεργοποιήσει την option που συνόδευε την αγορά των Dash-5, η τιμή δεν θα ήταν απογοητευτική.
Ακόμη και ένα μέρος (12; ) από τα 19 να εκσυγχρονιστούν, θα είναι ένα τεράστιο βήμα.
Προσωπικά, δεν βλέπουμε άλλη λύση. Εκτός κι αν υπάρχουν διαθέσιμα μεταχειρισμένα Rafale, τα οποία θα αποτελούν μέρος μιας επαναληπτικής παραγγελίας της ΠΑ. Πχ 6 νέα για την ΠΑ και 12 μεταχειρισμένα για την «κυπριακή» μοίρα.
Τα Rafale θα ήταν το ιδανικό.
Λύσεις που προτείνονται και προβλέπουν αρχική αγορά ελικοφόρων για επίδειξη σημαίας, στη συνέχεια αγορά ελικοφόρων εγγύς αεροπορικής υποστήριξης και σε τρίτη φάση αγορά έξι ελαφρών μαχητικών τύπου M346, κατά την άποψή μας το μόνο που θα προσφέρουν στην Κ.Δ είναι σπατάλη χρημάτων και πολύτιμου χρόνου.
Η Κ.Δ χρειάζεται ΑΦ χθες. Και μάλιστα αεροσκάφη βαρβάτα. Καθαρόαιμα μαχητικά που να απογειώνονται και να καθαρίζουν την κατάσταση. Η επίδειξη σημαίας άνωθεν της ΑΟΖ από επανδρωμένα ελικοφόρα είναι κάτι που λαμβάνει χώρα σε αεροπορίες όπως αυτές της Μάλτας που ο μόνος κίνδυνος είναι τα αποδημητικά πτηνά που επισκέπτονται τη χώρα.
Μιλάμε και προτείνουμε γαλλικά μαχητικά, διότι εφόσον το εμπάργκο αμερικανικών φονικών όπλων ισχύει ακόμη, λύσεις όπως μεταχειρισμένα F16 από το Ισραήλ δεν υφίστανται.
Καλά αεροσκάφη τα Gripen (συζητήθηκε και αυτό) αλλά θα πρέπει να στηθούν υποδομές εξαρχής.
Γαλλικά μαχητικά με Meteor (στην περίπτωση των Rafale), MICA και Exocet, είναι υλοποιήσιμη και θανατηφόρα λύση.
7. Προτοποθέτηση πυραύλων και άλλων αναλωσίμων της Μοίρας αυτής, στην ΑΒΑΠ σε σημεία αυξημένης επιβιωσιμότητας.
8. Απόκτηση καταδεικτών laser από τη Διοίκηση Καταδρομών της ΕΦ, προκειμένου να αυξηθεί η ευστοχία των πυρών της Αεροπορικής Δύναμης που θα επιχειρήσει στην Κύπρο, με πιο μειωμένο χρόνο παραμονής των Αεροσκαφών εκεί.
Χρωστάμε στους αναγνώστες μια απάντηση σχετικά με τον αν η Ελλάδα θα επέμβει στην Κύπρο σε ενδεχόμενη αντιπαράθεση Τουρκίας και Κύπρου.
Μόνο και μόνο που η Ελλάδα, διατηρεί αξιόμαχες ένοπλες δυνάμεις η γείτονα είναι φειδωλή με τον αριθμό και των τύπο των μέσων που θα χρησιμοποιήσει στο Θ.Ε της Κύπρου. Είπαμε, τα τέσσερα Θ.Ε είναι συγκοινωνούντα δοχεία.
Αν όμως υλοποιηθεί η πρότασή μας για δημιουργία «κυπριακής» Μοίρας εντός της Π.Α, παρακάμπτεται κι αυτό το ζήτημα. Η Μοίρα αυτή θα επιχειρήσει διότι πολύ απλά θα ανήκει στην Κ.Δ.
Κλείνοντας, θα θέλαμε να τονίσουμε πως δεν διεκδικούμε το αλάθητο και πολύ θα μας χαροποιούσε να ακούσουμε την άποψη του αναγνωστικού κοινού μας με τις εξαιρετικές γνώσεις.
