To Morana, την τσεχικής εταιρίας Excalibur Army, ανήκει στο διαμέτρημα των 155 χιλιοστών, ενσωματώνει κάνη μήκους 52 διαμετρημάτων και προέρχεται σχεδιαστικά από το πυροβόλο DITA, το οποίο ανήκει στο ίδιο διαμέτρημα , αλλά ενσωματώνει κάνη μήκους 45 διαμετρημάτων (για το DITA μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ). Το Morana ενσωματώνει αυτόματο σύστημα στόχευσης και γέμισης, προηγμένο Σύστημα Ελέγχου Πυρός (ΣΕΠ), ηλεκτρονικό υπολογιστή νέας γενιάς και τεχνολογία αυτόματης διάγνωσης καταστάσεων και προβλημάτων. To πυροβόλο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην πρόσφατη διεθνή έκθεση «Eurosatory 2022» (δείτε ΕΔΩ). Η ανάπτυξη του βασίστηκε σε πέντε (5) άξονες: Στα τακτικά και τα επιχειρησιακά χαρακτηριστικά, στην αποτελεσματικότητα και την ακρίβεια των βολών, στην ικανότητα ανάπτυξης σε οποιοδήποτε έδαφος, στην προστασία του πληρώματος και στην αξιοπιστία, δηλαδή στην ικανότητα να παραμένει επιχειρησιακό υπό καθεστώς μερικής αστοχίας.
Σε επίπεδο τακτικών και μαχητικών χαρακτηριστικών το Morana έχει σχεδιαστεί να κινείται και να τάσσεται γρήγορα, άρα να παρέχει πυρά υποστήριξης γρήγορα (το τροχοφόρο όχημα/φορέας είναι της TATRA). Τα συστήματα που ενσωματώνει του επιτρέπουν να επιχειρεί ανεξάρτητα, ως μονάδα, ή εντός Μοίρας/Πυροβολαρχίας Πυροβολικού. Συνεπώς, μπορεί να αντιδράσει άμεσα και αποτελεσματικά υπό μεταβαλλόμενες επιχειρησιακές συνθήκες. Επιπλέον, το Morana μπορεί να επιχειρεί σε διάφορες κλιματολογικές συνθήκες και σε δύσκολα εδάφη, να καλύπτει μεγάλες αποστάσεις και να εκτελεί βολές ημέρα και νύχτα και κάτω από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες. To Morana έχει σχεδιαστεί προκειμένου να τάσσεται για βολή, να εκτελεί βολή και να απομακρύνεται από τη θέση βολής εντός 30-40 δευτερολέπτων από τη στιγμή της λήψης της διαταγής. Ο χρόνος αυτός εξασφαλίζει το πυροβόλο από τα εχθρικά πυρά αντί-πυροβολικού.
Σε επίπεδο αποτελεσματικότητας και ακρίβειας βολών το Morana επιτυγχάνει μέγιστο βεληνεκές 35 χιλιόμετρα, με συμβατικά πυρομαχικά, και 41,5 χιλιόμετρα με πυρομαχικά αυξημένου βεληνεκούς HE ER-BB (High Explosive Extended Range-Base Bleed). Η αναχορηγία του ανέρχεται στα 45 πυρομαχικά (40 στον αυτόματο γεμιστή και πέντε στο όχημα). Το αυτόματο σύστημα γέμισης επιτρέπει μέγιστο ρυθμό βολής έξι (6) πυρομαχικά το λεπτό, ενώ ο μέγιστος συνεχόμενος ρυθμός βολής είναι πέντε (5) πυρομαχικά το λεπτό. Το πυροβόλο έχει ικανότητα βολής MRSI (Multiple Round Simultaneous Impact), δηλαδή εκτόξευση πολλαπλών πυρομαχικών από διαφορετική γωνία έτσι ώστε να προσβάλουν ταυτόχρονα το στόχο. Σύμφωνα με την εταιρία ο τυπικός όγκος βολής MRSI για στόχο στα 6 χιλιόμετρα είναι τρία (3) πυρομαχικά, ενώ για στόχο στα 35 χιλιόμετρα ο μέγιστος όγκος βολής MRSA είναι δύο (2) πυρομαχικά.
Το Morana ενσωματώνει μη-επανδρωμένο πύργο, τοποθετημένο στο πίσω μέρος του οχήματος και όχι στο μέσο. Ο κινητήρας είναι τοποθετημένος ακριβώς πίσω από την καμπίνα του πληρώματος (απαιτεί τριμελές πλήρωμα, τον οδηγό, τον αρχηγό του στοιχείου και τον πυροβολητή). Ο πύργος ενσωματώνει ξεχωριστό σύστημα παροχής ενέργειας, έτσι ώστε να είναι λειτουργικός σε περίπτωση αστοχίας του συστήματος παροχής ενέργειας του οχήματος. Η κάνη μπορεί να κινηθεί κατά μήκος σε τόξο -60ο έως +60ο και να ανυψωθεί έως +70ο. Για την αυτοπροστασία του το Morana ενσωματώνει, πάνω από την καμπίνα του πληρώματος, τηλεχειριζόμενο πύργο με πολυβόλο των 12,7 χιλιοστών και αισθητήρα που μπορεί να αναγνωρίσει (την ημέρα) στόχο σε απόσταση 10 χιλιομέτρων. Το πολυβόλο επιτυγχάνει μέγιστο βεληνεκές 7,4 χιλιόμετρα και δραστικό βεληνεκές 1,8 χιλιόμετρα. Η αναχορηγία του είναι 300 φυσίγγια με προαίρεση αύξησης της αναχορηγίας στα 900 φυσίγγια.
Το Morana ενσωματώνει το προηγμένο ΣΕΠ Lansyr, που ελέγχει τις παραμέτρους βολής του πυροβόλου με τη βοήθεια βαλλιστικού υπολογιστή και εξελιγμένο λογισμικό. Το λογισμικό και ο βαλλιστικός υπολογιστής υπολογίζουν τα βλητικά δεδομένα και εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη επικοινωνίας (εικόνα, ήχος, δεδομένα) με ανώτερα και κατώτερα κλιμάκια. Η διαδικασία της στόχευση και της τάξης επιτυγχάνονται με τη χρήση συστήματος παγκόσμιου προσδιορισμού θέσης (GPS : Global Positioning System) και αδρανειακού συστήματος πλοήγησης (INS : Inertial Navigation System). Τα συστήματα GPS/INS υπολογίζουν συνεχώς τη θέση του πυροβόλου, σύμφωνα με τη θέση του ως προς το έδαφος. Το Lansyr υπολογίζει τα στοιχεία βολής ενώ ενσωματώνει και αυτόματο σύστημα διόρθωσης της βολής. Επίσης, έχει την ικανότητα αυτόματου τοπογραφικού προσανατολισμού, ενώ συνυπολογίζει και την πιθανή κλίση του οχήματος ως προς το στόχο.
Σε επίπεδο ικανότητας ανάπτυξης σε οποιοδήποτε έδαφος το πυροβόλο είναι τοποθετημένο επί οχήματος TATRA (8 x 8), αλλά μπορεί να ενσωματωθεί και σε άλλα τροχοφόρα οχήματα. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στις αναρτήσεις του οχήματος έτσι ώστε να απορροφούν τους κραδασμούς, στη διάρκεια κίνησης σε ανώμαλο έδαφος, συνεπώς να μειώνουν την καταπόνηση του οχήματος και το κόστος χρήσης και υποστήριξης του. Το όχημα ενσωματώνει κινητήρα X15E3 600 της Cummins, μέγιστης ισχύος 600 ίππων, αυτόματο σύστημα μετάδοσης της κίνησης, σύστημα ελέγχου της πίεσης των ελαστικών (CTIS : Central Tire Inflation System) και σύστημα αντιμπλοκαρίσματος τροχών. Φυσικά, ενσωματώνει και ολοκληρωμένο σύστημα επικοινωνιών, ενδοεπικοινωνίας, υδραυλικό σύστημα ελέγχου θυρών και κάμερες εμπροσθοπορείας/οπισθοπορείας. Οι διαστάσεις του είναι (μήκος x πλάτος x ύψος) 13,2 μέτρα x 3,1 μέτρα x 3,55 μέτρα.
Το βάρος μάχης του Morana, με πλήρη φόρτο, είναι 36 τόνοι, δηλαδή ο λόγος ισχύος προς το βάρος διαμορφώνεται στους 16,7 ίππους ανά τόνο βάρους. Όταν κινείται σε άσφαλτο επιτυγχάνει μέγιστη ταχύτητα 90 χιλιόμετρα την ώρα, ενώ σε κίνηση εκτός οδού η τυπική ταχύτητα του είναι 25+ χιλιόμετρα την ώρα. Η τυπική του εμβέλεια είναι της τάξεως των 600 χιλιομέτρων. Μπορεί να περάσει υδάτινο κώλυμα βάθους 1,2 μέτρων, να υπερνικήσει κάθετο εμπόδιο ύψους 60 εκατοστών και να περάσει κώλυμα μήκους δύο (2) μέτρων. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στον εξωτερικό σχεδιασμό προκειμένου τα διάφορα συστήματα και μηχανικά μέρη να είναι καλυμμένα στο μέτρο του δυνατού και από επιφάνειες με όσο το δυνατό λιγότερες γωνίες. Ο κύριος λόγος είναι η μείωση του ίχνους ραντάρ του συστήματος, αλλά και η επίτευξη της βέλτιστης δυνατής εργονομίας, συνεπώς και η μέγιστη δυνατή διευκόλυνσης της υποστήριξης του.
Σε επίπεδο προστασίας το Morana ενσωματώνει την θωρακισμένη καμπίνα Puma της Excalibur Army, η οποία είναι εφοδιασμένη με κλιματιστικό σύστημα (για θέρμανση και ψύξη), σύστημα προστασίας από ραδιολογικές, χημικές και βιολογικές ουσίες, ενώ παρέχει προστασία Επιπέδου 2, σύμφωνα με τη STANAG-4569, δηλαδή προστασία από φυσίγγια των 5,56 και 7,62 χιλιοστών (βολή από απόσταση 30 μέτρων), από χειροβομβίδες, θραύσματα πυροβολικού, νάρκες και από φυσίγγια των 20 χιλιοστών (βολή από απόσταση 80 μέτρων). Θωρακισμένο είναι και το υπόλοιπο όχημα, με δυνατότητα αύξησης του επιπέδου θωράκισης, κατόπιν απαίτησης του χρήστη. Το όχημα μπορεί να εφοδιαστεί με εκτοξευτή καπνογόνων βομβίδων των 76 ή των 81 χιλιοστών καθώς και με σύστημα προειδοποίησης δέσμης λέιζερ. Τα καθίσματα της καμπίνας είναι ασφαλείας, ενώ εκτός τους τριμελούς πληρώματος, μπορεί να φιλοξενηθεί και τέταρτο άτομο.
Σε επίπεδο αξιοπιστίας το Morana έχει την ικανότητα βολής ακόμα και σε περίπτωση μερικής αστοχίας του οχήματος. Ευθεία βολή μπορεί να πραγματοποιηθεί από το πλήρωμα σε μέγιστη απόσταση 5 χιλιομέτρων την ημέρα ή 3 χιλιομέτρων τη νύχτα. Στην περίπτωση αστοχίας του βαλλιστικού υπολογιστή ή του συστήματος πλοήγησης ή λανθασμένης ευθυγράμμισης του πυροβόλου, το Morana ενσωματώνει ικανότητα επείγουσας λειτουργίας με στόχευση με χρήση οπτικών συσκευών. Όπως προείπαμε ο πύργος ενσωματώνει ξεχωριστό σύστημα παροχής ενέργειας, έτσι ώστε να είναι λειτουργικός σε περίπτωση αστοχίας του συστήματος παροχής ενέργειας του οχήματος (κύριου και εφεδρικού). Επικουρικά, το σύστημα ενσωματώνει και μονάδα υδραυλικής ενέργειας και ελέγχου, η οποία ελέγχει την κατάσταση της μπαταρίας και την επαναφορτίζει, ελέγχει την πίεση των υδραυλικών κυκλωμάτων του πύργου, τα υδραυλικά υγρά κ.ά.
Για την εξασφάλιση της αξιόπιστης λειτουργίας του το Morana ενσωματώνει σειρά διαγνωστικών εργαλείων και εφαρμογών για τον έλεγχο οχήματος και πυροβόλου. Τα αποτελέσματα της διάγνωσης είναι διαθέσιμα στο πλήρωμα και άμεσα στα ανώτερα κλιμάκια διοίκησης και τεχνικής υποστήριξης. Το σύνολο των διαγνώσεων αποθηκεύεται σε βάση δεδομένων με δυνατότητα παραγωγής στατιστικών στοιχείων προς αξιολόγηση. Ο ανεφοδιασμός του πυροβόλου γίνεται από ασφαλές για το πλήρωμα σύστημα. Ο οδηγός έχει στη διάθεση του οθόνη προβολής όλων των βασικών πληροφοριών του οχήματος, όπως η κατάσταση του κινητήρα, η καταγραφή των χιλιομέτρων (συνολικά και ανά πορεία), η ταχύτητα, το απόθεμα καυσίμου, η θερμοκρασία κ.ά. Επίσης, μπορεί να δει πληροφορίες σχετικές με την τεχνική κατάσταση του οχήματος καθώς και ψηφιακό χάρτη με τη θέση και την πορεία του οχήματος. Οι οθόνες του αρχηγού και του πυροβολητή προβάλουν πληροφορίες σχετικά με το απόθεμα πυρομαχικών και την αποστολή.
