Στο χθεσινό μας άρθρο αναφερθήκαμε στην προοπτική αναβάθμισης των αρμάτων μάχης Leopard-1A5 του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ). Στο σημερινό άρθρο θα παρουσιάσουμε την τεχνολογική εξέλιξη του Leopard-2, μετά την επιλογή του από τον ΕΣ (Leopard-2HEL), και την κορυφαία έκδοση Leopard-2A8, την οποία πιστεύουμε ότι πρέπει να επιλέξει η Ελλάδα, αν τελικά αποφασίσει να αναβαθμίσει τα Leopard-2. Η ιστορία των Leopard-2HEL ξεκινά το 1999 όταν εκφράστηκε η απαίτηση για την προμήθεια 246 νέων και σύγχρονων αρμάτων μάχης για τον εξοπλισμό των έξι (6) ΕΜΑ της 21^ης, 23^ης και 25^ης ΤΘΤ. Στην ίδια απαίτηση έγινε λόγος και για δικαίωμα προαίρεσης προμήθειας άλλων 246 αρμάτων μάχης για τον εξοπλισμό (κατά προτεραιότητα): Των δύο (2) ΕΜΑ της 24^ης ΤΘΤ, της 50^ης ΕΜΑ (της 50^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ) και των τριών ΕΜΑ της ΤΔ/21^ο ΣΠ, την 3^η και την 30^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ. Το πρόγραμμα είχε προϋπολογισμό 550 δις δραχμές. Τελικά, ο αριθμός μειώθηκε στα 170 άρματα ώστε να μην υπάρξει υπέρβαση στον προϋπολογισμό, δεδομένου ότι η καλύτερη/βέλτιστη προσφορά ήταν της KMW, για 246 Leopard-2A6 με κόστος 851,875 δις δραχμές.

Τελικά η σύμβαση υπογράφηκε τον Μάρτιο του 2003 και ήταν ύψους € 1.726.925.641. Εκτός από τα 170 Leopard-2HEL η δαπάνη αφορούσε στην προμήθεια 12 αρμάτων περισυλλογής Büffel και στην εγκατάσταση οκτώ (8) γεφυρών Leguan σε ισάριθμα Leopard-1GR. Σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, τα 30 από τα 170 Leopard-2HEL θα κατασκευάζονταν στη Γερμανία, ενώ τα υπόλοιπα στην Ελλάδα. Το πρωτότυπο εξήλθε της γερμανικής γραμμής παραγωγής τον Μάιο του 2005 για δοκιμές αποδοχής, οι οποίες ολοκληρώθηκαν τον Μάιο του 2006, με απόλυτη επιτυχία. Το πρώτο άρμα παραγωγής (δεύτερο του προγράμματος) παραδόθηκε στον ΕΣ τον Απρίλιο του 2006 από τη γερμανική γραμμή παραγωγής. Το Σεπτέμβριο του 2006 πραγματοποιήθηκαν στη Γερμανία 33 προβλεπόμενες δοκιμαστικές βολές κατά ενός (1), τυχαία επιλεγμένου, πύργου μάχης (η σύμβαση προέβλεπε την κατασκευή 171 πύργων). Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, δύο (2) από τις βολές διαπέρασαν τη θωράκιση, στο δεξιό τμήμα του πύργου, εκεί όπου βρίσκεται το θερμικό περισκόπιο του πυροβολητή, με αποτέλεσμα ο ΕΣ να αρνηθεί την παραλαβή τα οκτώ (8) ήδη έτοιμων μάχης.

Την ίδια περίοδο προέκυψε και οικονομικό ζήτημα, λόγω της απρονοησίας της ελληνικής πλευράς να μην συμπεριλάβει τις πληρωμές ΦΠΑ, ύψους € 260.000.000 περίπου, οι οποίες αναλογούσαν στις εργασίες κατασκευής των 140 αρμάτων στην Ελλάδα. Το πρόβλημα της θωράκισης επιλύθηκε το καλοκαίρι του 2006 με την τοποθέτηση ενός (1) επιπλέον στρώματος θωράκισης, συνολικού βάρους 192 κιλών, στο τμήμα μπροστά από το θερμικό περισκόπιο του πυροβολητή και με την αντικατάσταση του αλουμινένιου πλαισίου της θυρίδας οροφής του αρχηγού πληρώματος. Ακολούθησαν νέες βλητικές δοκιμές, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν τον Απρίλιο του 2007 και ήταν απολύτως επιτυχείς, με αποτέλεσμα, τον Οκτώβριο του 2007, να υπογραφούν τα πρωτόκολλα παραλαβής των 25 έτοιμων αρμάτων μάχης. Ομοίως, το οικονομικό ζήτημα διευθετήθηκε τον Οκτώβριο του 2007. Έτσι, το 2008 οι παραδόσεις των 170 Leopard-2HEL επιταχύνθηκαν και ολοκληρώθηκαν το Σεπτέμβριο του 2009.

Τον Οκτώβριο του 2008, ένας (1) γεμιστής, στη διάρκεια άσκησης, ανακάλυψε τυχαία τριχοειδείς ρωγμές στην περιοχή των θυρίδων στην οροφή του πύργου. Αμέσως πραγματοποιήθηκε λεπτομερείς επιθεώρηση όλων των εν υπηρεσία Leopard-2HEL. Η επιθεώρηση διαπίστωσε παρόμοιες ρωγμές σε 68 άρματα μάχη. Για να μην διαταραχθεί πάλι το όλο χρονοδιάγραμμα παραλαβών αποφασίστηκε να συνεχιστούν κανονικά οι παραλαβές, αλλά να μην υπογραφούν τα πρωτόκολλα οριστικής παραλαβής μέχρι την επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος. Τον Δεκέμβριο του 2009 η σχετική μελέτη της KMW κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το πρόβλημα θα επιλυθεί με τη χρήση βιομηχανικής ρητίνης στα σημεία των ρωγμών και με την τοποθέτηση ενισχυτικού δακτυλίου στο επάνω μέρος του πύργου, στην περιοχή γύρω από τη θυρίδα του γεμιστή, εργασίες οι οποίες επέλυσαν τελικά το πρόβλημα και εφαρμόστηκαν σ’ ολόκληρο το στόλο των Leopard-2HEL.

Από την επιλογή του Leopard-2HEL (Leopard-2A6) και μετά το Leopard-2 έχει εξελιχθεί στο Leopard-2A7, στο Leopard-2A7+ και τέλος στο Leopard-2A8. H έκδοση Leopard-2A7, σε σχέση με την έκδοση Leopard-2A6, ενσωματώνει επιπλέον σπονδυλωτή θωράκιση, ολόπλευρα του άρματος, αλλά ιδιαίτερα στο εμπρόσθιο τόξο του οχήματος και του πύργου, αυξημένη προστασία κατά ναρκών και αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών, τηλεχειριζόμενο πύργο FLW-200 με πολυβόλο των 7,62 χιλιοστών, αντί του MG-3, νέο σύστημα κλιματισμού, ισχυρότερη εφεδρική μονάδα παροχής ενέργειας (APU : Auxiliary Power Unit), ισχύος 20 kW, το πολυφασματικό σύστημα (δίχτυ) απόκρυψης Barracuda MCS (Mobile Camouflage System) της σουηδικής Saab, με ενσωματωμένο σύστημα μείωσης του θερμικού ίχνους HTR CoolCam (Heat-Transfer Reduction), το σύστημα διαχείρισης μάχης και πληροφοριών IFIS (Integriertes Führungs-und Informationssystem), νέα συστήματα ψηφιακών επικοινωνιών, βελτιωμένο σύστημα πυρόσβεσης, βελτιωμένους θερμικούς αισθητήρες και προστατευτικές «ποδιές» για τους τροχούς (όλα αυτές οι βελτιώσεις συμπεριλαμβάνονται και στο πακέτο αναβάθμισης των Leopard-2A7+).

Επίσης τα Leopard-2A7, όπως και τα Leopard-2A7+, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα νέα πυρομαχικά DM-11 και RH-31, τα οποία παρουσίασε η Rheinmetall το Φεβρουάριο του 2015 (αμφότερα τα πυρομαχικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από το πυροβόλο L-44, εκτός του L-55). Το DM-11 (Mk.324 σε αμερικανική υπηρεσία), είναι πυρομαχικό μέγιστου βεληνεκούς άνω των πέντε (5) χιλιομέτρων, ενώ έχει τις ιδιότητες του προγραμματισμού του χρόνου και του σημείου πυροδότησης και της πυροδότησης στον αέρα (AirBurst). Η ικανότητα AirBurst καθιστά το DM-11 αποτελεσματικό κατά μια σειρά κρίσιμων στόχων όπως είναι τα ελαφρά οχήματα, τα οχήματα-φορείς όπλων, οι θέσεις φορητών αντιαρματικών όπλων και οι οχυρώσεων. Το RH-31 HE SQ (High Explosive Super Quick) είναι μια οικονομικότερη έκδοση του DM-11 με δυνατότητα πυροδότησης μόνο κατά την επαφή με τον στόχο, δηλαδή δεν έχει την ικανότητα προγραμματισμού ή AirBurst.

Το Leopard-2A7+ παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 2016. Σε σχέση με το Leopard-2A6 το Leopard-2A7+ ενσωματώνει σειρά σημαντικών βελτιώσεων. Αρχικά, στο εμπρός τόξο του άρματος η θωράκιση έχει αυξηθεί σημαντικά, έτσι ώστε να επιβιώνει από πλήγματα πυρομαχικών κινητικής ενέργειας. Η ενίσχυση του επιπέδου προστασίας έγινε με την εγκατάσταση επιπλέον παθητικής θωράκισης, με την αντικατάσταση των εσωτερικών μονάδων προστασίας από ισχυρότερες και με την εγκατάσταση πρόσθετης θωράκισης στην οροφή του οχήματος. Κατόπιν επιλογής του πελάτη το Leopard-2A7+ μπορεί να εφοδιαστεί και με ενεργητικό σύστημα αυτοπροστασίας Trophy. Επίσης, έχουν ενσωματωθεί πλευρικά του οχήματος σημεία τοποθέτηση πλαϊνών προστατευτικών «ποδιών», ενώ κατά μήκος των πλευρών του πύργου έχει ενσωματωθεί υποδομή για επιπρόσθετη θωράκιση, αν το επιθυμεί ο πελάτης. Τέλος, το Leopard-2A7+ έχει εφοδιαστεί με υποδομή για την εγκατάσταση θωράκισης πλέγματος (ολόπλευρα) και με το σύστημα απόκρυψης Barracuda MCS.

Η ισχύ πυρός του Leopard-2A7+ έχει αυξηθεί σημαντικά με την υιοθέτηση του πυροβόλου L-55A1, το οποίο έχει την ικανότητα αντοχής σε υψηλότερες πιέσεις και επιτυγχάνει καλύτερες επιδόσεις σε επίπεδο διάτρησης θωράκισης και βεληνεκούς (σε ποσοστό 20%). Σύμφωνα με τη Rheinmetall το L-55A1 επιτρέπει την αποτελεσματική εμπλοκή στόχων σε αποστάσεις 5.000+ μέτρων. Κατόπιν επιλογής του πελάτη στην οροφή του πύργου μπορεί να εγκατασταθεί και ο τηλεχειριζόμενος πύργος FLW-200 με πολυβόλο των 7,62 χιλιοστών. Για τη βελτίωση της κινητικότητας του άρματος έχει εγκατασταθεί το νέο σύστημα μετάδοσης της κίνησης P-25000HD, που επιτρέπει τη γρηγορότερη επιτάχυνση του άρματος, όταν αυτό είναι ακίνητο. Οι βελτιώσεις του Leopard-2A7+ αύξησαν το βάρος μάχης από τους 64,5 στους 66,5 τόνους. Για να μην διαταραχθούν οι επιδόσεις και αυξηθεί η καταπόνηση του άρματος έχουν υιοθετηθεί νέες ερπύστριες, νέοι και ισχυρότεροι ράβδοι στρέψης και έχουν εγκατασταθεί υδραυλικοί απορροφητές κραδασμών και στους 14 τροχούς του άρματος. Επίσης, τα Leopard-2A7+ ενσωματώνουν νέα εφεδρική μονάδα παροχής ισχύος (μέγιστης ισχύος 20 kW) και νέο σύστημα ενδοεπικοινωνίας SOTAS-IP, το οποίο περιλαμβάνει και εξωτερικό τηλέφωνο.

Ο οδηγός του άρματος έχει στη διάθεση του το νέο πολυφασματικό σύστημα όρασης SPECTUS II (Spectral Technology for Unlimited Sight II). To SPECTUS II ενσωματώνει κάμερες χαμηλού φωτισμού και συστήματα θερμικής απεικόνισης πέριξ του άρματος και επιτρέπει στον οδηγό να οδηγεί το άρμα σε συνθήκες ελάχιστης ορατότητας και χωρίς την ανάγκη βοήθειας από άλλο μέλος του πληρώματος. Επίσης, το άρμα ενσωματώνει το νέο σύστημα διαχείρισης μάχης και πληροφοριών IFIS. Σε επίπεδο σκοπευτικών, το κύριο σκοπευτικό του πυροβολητή έχει ενισχυθεί με το θερμικό σύστημα απεικόνισης Attica (3^ης γενιάς) και με αποστασιόμετρο λέιζερ νέας γενιάς, ασφαλές για τους οφθαλμούς. Ο αρχηγός έχει στη διάθεση του το νέο πανοραμικό σκοπευτικό PERI R17A3, νέα οθόνη πολλαπλών ενδείξεων των 8,4 ιντσών, ενώ ο ηλεκτρικός μηχανισμός ελέγχου του συστήματος ανίχνευσης έχει αντικατασταθεί από ψηφιακό. Το σύστημα πλοήγησης του άρματος έχει αναβαθμιστεί με την προσθήκη του συστήματος ERGR (Explosion Resistant GPS Receiver) υψηλής ακρίβειας και μεγάλης ανθεκτικότητας σε παρεμβολές.

Επίσης, το Leopard-2A7+ ενσωματώνει νέο σύστημα πυρόσβεσης και νέο σύστημα κλιματισμού των 10 kW. Το νέο σύστημα κλιματισμού ρυθμίζει τη θερμοκρασία σε όλα τα τμήματα του άρματος, δηλαδή στον πύργο, στο χώρο αποθήκευσης των πυρομαχικών και στο χώρο των ηλεκτρονικών. Στο σύστημα κλιματισμού είναι πλέον ενσωματωμένο και το σύστημα προστασίας από ραδιολογικές, βιολογικές και χημικές ουσίες. Έτσι απελευθερώθηκε ο χώρος που καταλάμβανε και εκεί εγκαταστάθηκε δεύτερο κλιματιστικό σύστημα των 6 kW, το οποίο ρυθμίζει τη θερμοκρασία στο χώρο του οδηγού. Ο χώρος αποθήκευσης των πυρομαχικών, του εξοπλισμού που σχετίζεται με το άρμα και των ατομικών ειδών του πληρώματος έχει τροποποιηθεί για καλύτερη εργονομία και μεγαλύτερη διευκόλυνση του πληρώματος.

Η έκδοση Leopard-2A8 προέρχεται από τα ουγγρικά Leopard-2A7HU. Σύμφωνα με την KMW το Leopard-2A8 ενσωματώνει κορυφαίο επίπεδο προστασίας, με ενισχυμένη θωράκιση και ενεργητικό σύστημα αυτοπροστασίας EuroTrophy (βασισμένο στο ισραηλινό Trophy). Η θωράκιση του άρματος βασίζεται σε κράμα χάλυβα και βολφραμίου, ενισχυμένο με κεραμικό και άλλο συνθετικό υλικό. Επίσης, μπορεί να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο με την προσθήκη παθητικής θωράκισης. Βελτιωμένο είναι και το επίπεδο προστασίας του δαπέδου, αλλά και της οροφής του πύργου. Το Leopard-2A8 διατηρεί το κύριο πυροβόλο L-55 των 120 χιλιοστών, με ικανότητα βολής όλων των σύγχρονων πυρομαχικών αρμάτων μάχης των 120 χιλιοστών. Επίσης, το Leopard-2A8 ενσωματώνει νέο κινητήρα, βελτιωμένα συστήματα επίγνωσης της κατάστασης και επικοινωνιών και βελτιωμένο ΣΕΠ. Τέλος, οι συνθήκες διαβίωσης του πληρώματος έχουν βελτιωθεί με την προσθήκη και δεύτερου κλιματιστικού, ένα (1) στο όχημα και ένα (1) στον πύργο.