«Σκουριάζουν» στο έδαφος εδώ και μήνες τα 11 ρωσικά επιθετικά ελικόπτερα που διαθέτει η Εθνική Φρουρά, γνωστά ως Mi-35U, λόγω έλλειψης ανταλλακτικών.
Γράφει ο ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΑΡΟΥΤΗΣ για τον ΠΟΛΙΤΗ
Καθηλωμένα στο έδαφος εδώ και αρκετούς μήνες βρίσκονται και τα έντεκα ρωσικά επιθετικά ελικόπτερα που διαθέτει η Εθνική Φρουρά, γνωστά ως Mi-35U, λόγω έλλειψης ανταλλακτικών από την κατασκευάστρια εταιρεία.
Ωστόσο το τραγελαφικό στην όλη υπόθεση είναι ότι το πρόβλημα δεν εντοπίζεται ούτε στην οικονομική αδυναμία του Υπουργείου Άμυνας να παραγγείλει τα αναγκαία εξαρτήματα, ούτε στην άρνηση της κατασκευάστριας εταιρείας στη Ρωσία να τα προμηθεύσει, αλλά στο ότι δεν υπάρχει τρόπος να εμβασθούν τα χρήματα για αυτόν τον σκοπό!
Ο Rosoboronexport
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, οι τραπεζικοί λογαριασμοί της ρωσικής μεσάζουσας εταιρείας ή για την ακρίβεια του ρωσικού εξαγωγικού οργανισμού οπλικών συστημάτων Rosoboronexport (μέσω του οποίου η Κύπρος προμηθεύτηκε το 2002 τα ελικόπτερα και προηγουμένως τα άρματα Τ-80 και τα τεθωρακισμένα μεταφοράς προσωπικού ΒΜΡ3) έχουν μπλοκαριστεί στο πλαίσιο των μέτρων που προωθούν οι ΗΠΑ σε βάρος της Ρωσίας για να τιμωρήσουν τη Μόσχα για μία σειρά εχθρικών δραστηριοτήτων, περιλαμβανομένης και της δήθεν εμπλοκής στις αμερικανικές εκλογές του 2016. Οι κυρώσεις-κατά κύριο λόγο τραπεζικές-σε βάρος του Rosoboronexport επιβλήθηκαν στις αρχές περασμένου Απριλίου. Μάλιστα σε σχετικό τηλεγράφημα του πρακτορείου Reuters (ημ. 6/4/2018) εκπρόσωπος του ρωσικού εξαγωγικού οργανισμού όπλων δήλωσε ότι το μέτρο παγώματος τραπεζικών λογαριασμών που διατηρεί ο οργανισμός σε διάφορες δυτικές χώρες συνιστά «αθέμιτο ανταγωνισμό στην πιο ακραία του μορφή».
Πίεση στην Κύπρο
Η Κύπρος κατά το πρώτο εξάμηνο του 2018 δέχθηκε εντονότερη την πίεση να εφαρμόσει τα μέτρα που προωθούν οι ΗΠΑ προς αυτή την κατεύθυνση. Αρχές Μαΐου 2018 η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είχε αποστείλει αυστηρή εγκύκλιο ζητώντας από τις οντότητες που εποπτεύει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην τελευταία επικαιροποίηση του καταλόγου κυρώσεων των ΗΠΑ σε (φυσικά και νομικά) πρόσωπα από τη Ρωσία. Θυμίζουμε ακόμη ότι λίγες εβδομάδες νωρίτερα πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη του υπ. Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη στην Ουάσινγκτον με αφορμή την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ όπου είχε την ευκαιρία να ενημερώσει τις ΗΠΑ για τις ενέργειες στις οποίες έχει προβεί η Κύπρος προς αυτή την κατεύθυνση αλλά και λίγες εβδομάδες αργότερα οπόταν επισκέφθηκε τη Λευκωσία ο Αμερικανός υφυπουργός Οικονομικών Μάρσαλ Μπίλινγκσλι, αρμόδιος για θέματα κατά της οικονομικής ενίσχυσης της τρομοκρατίας για να δει από κοντά τα μέτρα που εφαρμόζονται.
Συνυφασμένο είναι και το γεγονός ότι στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια έκλεισαν πέραν των 50 χιλιάδων «ύποπτων» τραπεζικών λογαριασμών, ενώ μόνο από τις συστημικές τράπεζες του τόπου το τελευταίο διάστημα έκλεισαν πέραν των 6.000 λογαριασμών, μεταξύ των οποίων και του Rosoboronexport.
Στα υπόστεγα
Μετά από τις πιο πάνω εξελίξεις τα 11 ελικόπτερα Mi-35U βρίσκονται καθηλωμένα στα ειδικά υπόστεγα της αεροπορικής βάσης «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο λόγω έλλειψης ανταλλακτικών και το προσωπικό που τα στελεχώνει εδώ και μερικούς μήνες υποαπασχολείται. Αυτός είναι και ο λόγος, όπως ανέφερε στον «Π» καλά ενημερωμένη πηγή», που τα Mi-35U δεν πέταξαν κατά την παρέλαση της 1ης Οκτωβρίου. Αντίστοιχο πρόβλημα με τα ίδια ελικόπτερα είχε προκύψει και τις μέρες της κορύφωσης της οικονομικής κρίσης το 2013, όταν η κατασκευάστρια εταιρεία τα καθήλωσε στο πλαίσιο προγραμματισμένης επισκευής με το επιχείρημα ότι παρήλθε ο χρόνος που καθόριζε η σύμβαση. Τότε στην Επιτροπή Άμυνας της Βουλής υπήρξε επί μήνες μεγάλη συζήτηση εάν η Κυπριακή Δημοκρατία θα έπρεπε να καταβάλει το ποσό των 25 εκατ. ευρώ για την επισκευή των συγκεκριμένων ελικοπτέρων. Παρά τις ενστάσεις (κυρίως από πλευράς ΔΗΣΥ) λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 2013 η Βουλή ομόφωνα αποδέσμευσε το σχετικό κονδύλι και τα ελικόπτερα μεταφέρθηκαν σταδιακά ανά ζεύγη στα εργοστάσια της κατασκευάστριας εταιρείας για επισκευή.
Η τελευταία αγορά επί διακυβέρνησης Κληρίδη
Πληρώσαμε και δύο επισκευές
Η αγορά των 12 ρωσικών μαχητικών ελικοπτέρων Mi-35U ήταν από τα τελευταία εξοπλιστικά προγράμματα που υλοποιήθηκαν επί διακυβέρνησης Γλαύκου Κληρίδη, στο πλαίσιο «της πιθανής αποτροπής ενός θερμού επεισοδίου που θα επιχειρούσε η Τουρκία για να αποτρέψει την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ». Η αγορά τους έγινε κατά το 2002 εν αγνοία της Επιτροπής Άμυνας της Βουλής, η οποία ενημερώθηκε εκ των υστέρων από τον τότε υπουργό Άμυνας Σωκράτη Χάσικο. Τα ελικόπτερα μεταφέρθηκαν στην Κύπρο (και συγκεκριμένα στην Πάφο) με ρωσικά μεταγωγικά αεροσκάφη Antonov χωρίς να γίνουν αντιληπτά από τα ραντάρ των βρετανικών βάσεων. Παρήλθαν μάλιστα κάποια χρόνια για να επιδειχθούν σε στρατιωτική παρέλαση.
Στη σύμβαση που είχε υπογραφεί η κατασκευάστρια εταιρεία είχε καθορίσει πως αυτά θα έπρεπε να επισκευασθούν μηχανικά ύστερα από 1.000 ώρες πτήσης ή με την πάροδο πέντε χρόνων, αναλόγως του ποιο θα έρθει πρώτο. Η Εθνική Φρουρά πλήρωσε για δύο μηχανικές επισκευές λόγω παρέλευσης δύο πενταετιών ασχέτως του ότι μέχρι σήμερα τα ελικόπτερα δεν έχουν υπερβεί τις 1.000 ώρες πτήσης.
Από τα δώδεκα ελικόπτερα το ένα καταστράφηκε όταν κατέπεσε στις 5 Ιουλίου 2006 σε εκπαιδευτική πτήση στην περιοχή της Αγίας Μαρινούδας στην Πάφο. Κατά την πτώση του ελικοπτέρου σκοτώθηκε τόσο ο Ρώσος εκπαιδευτής σμήναρχος Γιούρι Βασιλίγιεβιτς Ολέινικ όσο και ο Ελληνοκύπριος εκπαιδευόμενος επισμηναγός Ανδρέας Παπασωζόμενος.
Αξίζει τέλος να αναφερθεί ότι τα ρωσικά ελικόπτερα παρουσίασαν διάφορα προβλήματα, κυρίως ως προς το κομμάτι των ηλεκτρονικών επικοινωνιών τους αλλά και το ότι δεν είχαν σύγχρονα όργανα για τη δυνατότητα διενέργειας νυκτερινών πτήσεων.
