Την εβδομάδα που πέρασε είχαμε πολλά γεγονότα στην πρωτεύουσα της Αμερικής. Βεβαίως κυριάρχησε το θέμα της Βορείου Κορέας, λόγω της ανακοίνωσης του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για την ακύρωση της συνάντησης του με τον Κιμ Γιόνγκ Ουν.
Γράφει ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΥ για το HELLAS JOURNAL
Ήταν μία απόφαση σκληρή και μη αναμενόμενη, καθώς όλοι πίστευαν ότι ο κ. Τραμπ θα προχωρούσε ακόμα και αν ο Κιμ έθετε εμπόδια, επειδή του είχαν «πιπιλίσει» το μυαλό ότι θα κερδίσει το Βραβείο Νόμπελ. Η στάση του κ. Τραμπ πρέπει να προβληματίσει, αλλά και να ανησυχήσει ηγέτες και χώρες, που παίζουν παιγνίδια με την Αμερική. Και ένας εκ των πρώτων, είναι ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν.
Εκτός της κατάστασης στην κορεατική χερσόνησο, κυριάρχησε ακόμα ένα θέμα, που αφορά τόσο την Ελλάδα, όσο και την Κύπρο. Βουλευτές και γερουσιαστές, και των δύο κομμάτων, «ξεσάλωσαν» κυριολεκτικά εναντίον της Τουρκίας και του προέδρου της. Ήταν τόσο ισχυρά και σκληρά τα σχόλια που έγιναν, επίσημα και δημόσια, όχι στο παρασκήνιο, που αναρωτήθηκαν μερικοί αναλυτές, πόσο σύντομα θα ξεσπάσει η τελική φάση της κρίσης μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας.
Στις 4 Ιουνίου, ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο κάλεσε στην Ουάσιγκτον τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Όπως τονίζουν διπλωματικές πηγές, η 4η Ιουνίου θα είναι η απαρχή για το μεγάλο ξεκαθάρισμα. Ή θα τα βρουν, ή θα τα σπάσουν.
Η παρούσα κατάσταση, να βρίζει τους Αμερικανούς ο Ερντογάν και αυτοί να καμώνονται πως δεν τρέχει τίποτα, και απλά… βρέχει, δεν πρόκειται να συνεχιστεί με την καινούργια ηγεσία στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου. Είναι σκληρά «παιδιά» τούτα τα νέα γεράκια του Ντόναλντ Τραμπ, σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο που σκέφτεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ και είναι αφοσιωμένοι στον σκοπό: Να υπηρετήσουν και να υλοποιήσουν τις αποφάσεις του αρχηγού τους.
Από την κατάθεση του κ. Πομπέο, εξάγουμε το συμπέρασμα ότι απαιτεί καθαρές λύσεις, που θα υπηρετούν και θα εξυπηρετούν τα αμερικανικά στρατηγικά συμφέροντα. Είναι εξαιρετικά σημαντική για τους Αμερικανούς η Τουρκία, επειδή συντηρείται ακόμα εκείνη η «λογική» των γραφειοκρατών, πως αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Βεβαίως η πολιτική αυτή είναι ένας μύθος που έχει καταρριφθεί από τα γεγονότα. Και αναφέρω ένα μόνο περιστατικό από τα πολλά. Τον Απρίλιο, όταν οι Αμερικανοί αποφάσισαν να επιτεθούν στη Συρία, ζήτησαν να χρησιμοποιήσουν εγκαταστάσεις στην Τουρκία, την Ελλάδα, την Κύπρο και αλλού. Ο Ταγίπ Ερντογάν απάντησε αρνητικά. Δεν ήταν η πρώτη φορά. Η επιχείρηση έγινε με επιτυχία και η άρνηση του προέδρου της Τουρκίας δεν είχε στο τέλος καμία απολύτως σημασία.
Αυτό και μόνο καταρρίπτει τον ανόητο ισχυρισμό των Αμερικανών γραφειοκρατών, ότι η Τουρκία είναι το άλφα και το ωμέγα της στρατηγικής τους πολιτικής στην περιοχή. Ναι, να καταλάβω ότι το ρόλο αυτό τον παίζει το Ισραήλ, και μάλιστα πολύ καλά. Όχι όμως η Τουρκία, η οποία από τον πόλεμο στο Ιράκ, το 2003, δεν έχει βοηθήσει ποτέ και πουθενά τους δυτικούς συμμάχους της. Είναι πάντα εναντίον…
Την εβδομάδα που πέρασε, λοιπόν, η Βουλή και η Γερουσία ήταν «κόλαση» για την Τουρκία. Ήταν τόσες πολλές οι αρνητικές αναφορές που ξεπέρασαν ακόμα και αυτές που αφορούσαν το Ιράν και την Κορέα.
Οι Αμερικανοί νομοθέτες έχουν πολλούς λόγους για να είναι θυμωμένοι με την Τουρκία και τον Πρόεδρό της. Η κατάσταση έχει ξεπεράσει όλα τα όρια και τα προβλήματα είναι πολλά, και μερικά δύσκολο να επιλυθούν. Ένα από αυτά είναι και η αγορά του ρωσικού συστήματος S-400.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών είπε την Πέμπτη στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας ότι οι ΗΠΑ έχουν προσφέρει «εναλλακτικές» στην Τουρκία για να ακυρώσει την αγορά των S-400. Είναι δίκοπο, πλέον, το μαχαίρι για τον Ερντογάν. Εάν ακυρώσει τη συμφωνία με τους Ρώσους θα χάσει και τα πολλά εκατομμύρια που έδωσε, και θα βρεθεί σε ευθεία σύγκρουση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ποιος μπορεί να προβλέψει τι θα αποφασίσει το ταραγμένο του μυαλό; Διότι ο ίδιος πιστεύει ότι βρίσκεται σε μία καλύτερη κατάσταση. Είναι σύμμαχος με το ΝΑΤΟ, αλλά και με τη Ρωσία, και ενώ έχει ταχθεί τόσο αντιαμερικανικά, οι Αμερικανοί δεν τον ενοχλούν, αλλά τον παρακαλούν γονατιστοί να επιστρέψει… Είναι περίεργο αυτό το σκηνικό, διότι είμαστε ενώπιον μίας πολύ ερμαφρόδιτης κατάστασης, κάτι που έχουμε τονίσει πολλές φορές από αυτή τη στήλη: Από τον πρόεδρο Τραμπ μέχρι τον τελευταίο αξιωματούχο φέρονται σκληρά σε όσους σηκώνουν κεφάλι. Πως είναι δυνατόν μπροστά στον Ερντογάν να υποχωρούν; Κάποιο πρόβλημα υπάρχει. Ο Αμερικανός πλανητάρχης αστράφτει και βροντά όταν θίξουν την αξιοπρέπεια της πατρίδας και της οικογένειας. Γιατί σιωπά μπροστά στον πρόεδρο της Τουρκίας που του συμπεριφέρεται με πρωτόγνωρη αγένεια. Κάποια εξήγηση πρέπει να υπάρχει, που μπορεί να αποτελεί και ένα μεγάλο μυστικό. Εκτός εάν τα πράγματα αλλάξουν, ανάλογα από την τελική απάντηση των Τούρκων στην πρόταση των Αμερικανών να ακυρώσουν την αγορά των ρωσικών S-400 και να πάρουν τους αμερικανικούς Πάτριοτς. Αυτή η εξέλιξη θα είναι σίγουρα αρνητικότατη για τα συμφέροντα του Ισραήλ, της Κύπρου, της Αιγύπτου και της Ελλάδας.
Βέβαια, υπάρχουν και άλλοι που βλέπουν τα πράγματα από άλλη οπτική γωνία: ότι η βελτίωση των τουρκοαμερικανικών σχέσεων θα δώσει τη δυνατότητα στους Αμερικανούς να παρεμβαίνουν και να σταματούν τους Τούρκους όταν προκαλούν τους γείτονες τους.
Τα παραπάνω αποτελούν όνειρα θερινής νυκτός για τους Αμερικανούς. Η Τουρκία και ο Πρόεδρος της τους λένε με όλους τους τρόπους ότι δεν έχουν διάθεση να αλλάξουν πορεία. Εκτός, αν αναγκαστούν από την κατάσταση της τουρκικής οικονομίας.
Μερικές φορές δεν χρειάζονται πόλεμοι και πραξικοπήματα. Η οικονομία ανεβάζει και κατεβάζει κυβερνήσεις και αναγκάζει χώρες και ηγέτες να γονατίζουν μπροστά στους μεγάλους και τρανούς του πλανήτη… Δεν βλέπετε τι συμβαίνει στην Ελλάδα;