Τα δυτικά κυρίως ΜΜΕ έχουν επικεντρωθεί σε μια σειρά από τις πραγματικές, φανταστικές ή τεχνητά διογκωμένες ρωσικές αποτυχίες στον πόλεμο της Ουκρανίας:

Υπερβολικά πολλές επιθέσεις σε πολλούς τομείς του μετώπου και απουσία επικέντρωσης σε συγκεκριμένους άξονες επίθεσης. Μικρή διάθεση πεζικού προς υποστήριξη των αρμάτων μάχης. Άκαμπτη αεροπορική υποστήριξη. Πυρά πυροβολικού σε άδειους χώρους. Και ίσως το κυριότερο: ανεπαρκή λογιστική υποστήριξη προς υποστήριξη των ρωσικών στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Όλα αυτά διαστρεβλώνουν την πραγματική εικόνα καθώς εστιάζουν στις ρωσικές αποτυχίες και αποκρύπτουν τις αντίστοιχες επιτυχίες. Και αυτό είναι λάθος, ακόμα και αν ληφθούν υπόψη τα δυτικά συμφέροντα, καθώς έτσι παρουσιάζεται μια εικονική πραγματικότητα, ακόμα και στην σκέψη των δυτικών αρμόδιων προσώπων και φορέων και υποτιμάται η ανάγκη ενίσχυσης των Ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων σε τομείς που παρουσιάζουν πραγματική υστέρηση εξαιτίας της ουσιαστικής ρωσικής υπεροχής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι επιδόσεις των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων σε ό, τι έχει να κάνει με τον Ηλεκτρονικό Πόλεμο.

Μετά το αρχικό χάος, οι ρωσικές δυνάμεις άρχισαν να εκμεταλλεύονται το πλεονέκτημα που είχαν στο Η/Μ φάσμα αποπροσανατολίζοντας και μπερδεύοντας τα πλέον εξεζητημένα οπλικά συστήματα σε ουκρανική υπηρεσία και πιο συγκεκριμένα τα UAVs.

Η ηλεκτρονική καταστολή των ουκρανικών ΜΕΑ αφαίρεσε από τις δυνάμεις του Κιέβου ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα που απολάμβαναν στους αρχικούς μήνες του πολέμου. Οι Ουκρανοί βασίζονταν στην ανώτερη επίγνωση της τακτικής κατάστασης-που σε μεγάλο βαθμό παρέχονταν από τα UAVs-ώστε να αξιοποιούν το μικρότερο, συγκριτικά με το εχθρικό, δυναμικό πυροβολικού που είχαν στο να εκπέμπει ακριβέστερο πυρ.

Αλλά ο Η/Π που εξαπέλυσαν οι Ρώσοι απέτρεψε τα drones από το να κατευθύνονται και να επικοινωνούν με τους σταθμούς εδάφους και στέρησε τους Ουκρανούς από το πλεονέκτημα που απολάμβαναν ως εκείνη τη στιγμή.

“Η στέρηση της ακρίβειας πυρός του εχθρού ήταν κρίσιμης σημασίας για την επιβίωση των μονάδων μας” σύμφωνα με Ρώσους αναλυτές.

Η ανάπτυξη των ρωσικών συστημάτων Η/Π περιλμάμβανε συστήματα όπως τους σταθμούς SIGINT TORN και SB-636 Svet-KU οι οποίοι αποκάλυπταν τις θέσεις των Ουκρανικών μονάδων δια υποκλοπής, συστήματα όπως το RB-341V Leer-3s που συνδυάζουν drones Orlan-10 που μεταφέρουν εξοπλισμό αποστολής παρεμβολών, με σταθμό ελέγχου επί φορτηγού οχήματος  KamAZ-5350 , παρεμβολείς R-934B Sinitsa και R-330Zh Zhitels που παρεμβάλουν και μπλοκάρουν σήματα δορυφόρων.

Οι αρχικές αποτυχίες των ρωσικών στρατευμάτων επί του πεδίου οφείλονταν σε σημαντικό βαθμό στην αποτυχία σωστής ανάπτυξης και εκμετάλλευσης των ρωσικών μέσων Η/Π λόγω και της ευμεταβλητότητας της κατάστασης στο έδαφος. Όταν οι ρωσικές μονάδες Η/Π συντονίστηκαν επιτέλους με ταστρατεύματα εδάφους, η απόδοση των τελευταίων βελτιώθηκε θεαματικά, κάτι που αποτυπώθηκε στο πεδίο της μάχης.

Η αποτελεσματικότητα των ρωσικών μέσων Η/Π έγινε αντιληπτή ακόμα και από τους Ουκρανούς πιλότους μαχητικών αεροσκαφών οι οποίοι είδαν την απόδοση των συστημάτων επικοινωνιών τους, του εξοπλισμού ναυτιλίας και των συστημάτων radar τους να πέφτει κατακόρυφα.

Η συγκέντρωση του ρωσικών συγκροτημάτων Η/Π έφθασε σε πρωτόγνωρα επίπεδα στα ανατολικά. Με την επικέντρωση της κύριας ρωσικής προσπάθειας στο Ντομπάς οι Ρώσοι ανέπτυξαν 10 συγκροτήματα EW ανά 13 (!) μίλια μετώπου. Τα αποτελέσματα αυτής της τεράστιας συγκέντρωσης ήταν θεαματικά.

Οι Ουκρανοί βασίζονταν σε μικρά τετρακόπτερα και οκτακόπτερα drones και μεγαλύτερα UAVs όπως τα τουρκικά TB-2 για τον εντοπισμό των ρωσικών δυνάμεων και την καθοδήγηση πυρών ΠΒ. Με την ενεργοποίηση των ρωσικών συστημάτων ΗΠ αυτά άρχισαν να πέφτουν σαν μύγες.

Αν και τα πράγματα δεν πήγαν ιδιαιτέρως καλά για τους Ρώσους το καλοκαίρι αυτό δεν οφείλεται σε ανεπάρκεια των συστημάτων ΗΠ. Οι μονάδες και τα συγκροτήματα που τα χρησιμοποιούν έκαναν ό, τι τους ζητήθηκε: σκέπασαν με “ηλεκτρονικό θόρυβο” τους ουρανούς και αφαίρεσαν από τους Ουκρανούς την τακτική τους επίγνωση.

Μεταφορά στα καθ’ ημάς

Η απόδοση ρων ρωσικών συστημάτων ΗΠ στην Ουκρανία καταδεικνύει κατά τον πλέον εμφατικό τρόπο την αξία του ΗΠ στις σύγχρονες στρατιωτικές επιχειρήσεις. Χωρίς υπερβολή ο EW δεν αποτελεί απλώς μια πτυχή των στρατιωτικών επιχειρήσεων αλλά ο χώρος  μέσα στον οποίον διεξάγονται οι σύγχρονες στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Αναλυτικά είχαμε αναφερθεί στο παρακάτω άρθρο Ελληνικός Στρατός: Οι τάσεις και οι επιχειρησιακές απαιτήσεις για τις σύγχρονες Διαβιβάσεις (https://defencereview.gr/ellinikos-stratos-oi-taseis-kai-oi-epi/)

Ο Ε.Σ διαθέτει δύο Τάγματα Ηλεκτρονικού Πολέμου (ΤΗΠ) τα 471 και 476 ΤΗΠ ενταγμένα πλέον σε αντίστοιχες Ταξιαρχίες Διαβιβάσεων. Αντίστοιχα η Π.Α έχει στο οργανόγραμμα της την 140 Σμηναρχία Ηλεκτρονικού Πολέμου (ΣΗΠ). Ο εξοπλισμός των υπόψη μονάδων και συγκροτημάτων είναι άκρως διαβαθμισμένος και δεν μπορεί να αναφερθεί μέσα από τις γραμμές αυτού του άρθρου. Πάντως αποτελεί κοινό μυστικό πως ο εξοπλισμός τους είναι παρωχημένος και χρήζει άμεσης αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού.

Το τουρκικό όπλο των Διαβιβάσεων έχει πραγματοποιήσει μεγάλα άλματα τεχνολογικής προόδου. Στη φωτογραφία το σύστημα KORAL. Το Koral αποτελείται από δύο αυτόνομες μονάδες τοποθετημένες επί τροχοφόρων οχημάτων 8 x 8. Η πρώτη μονάδα ενσωματώνει συστήματα συλλογής πληροφοριών (ELINT : Electronic Intelligence) και συστήματα Ηλεκτρονικών Μέσων Υποστήριξης (ESM : Electronic Support Measures), ενώ η δεύτερη μονάδα ενσωματώνει έναν ενεργό παρεμβολέα.

Η επένδυση που έχουν κάνει οι Τούρκοι στον ΗΠ είναι πραγματικά πολύ μεγάλη όπως και η αντίστοιχη που έχουν κάνει στα UAVs/drones.

Απαιτείται η διαρκής παρακολούθηση των σχετικών τάσεων σε διεθνές επίπεδο και η κάλυψη των εγχώριων αναγκών, με την απόκτηση συστημάτων τόσο από το εξωτερικό όσο και ως αποτελέσμα εγχώριας σχεδίασης και ανάπτυξης. Η αποτυχία του συστήματος ΗΠ της SONAK δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι για την αποποίηση της εγχώριας έρευνας και ανάπτυξης συστημάτων Ηλεκτρονικού Πολέμου, που πρέπει να είναι εγχώρια για έναν επιπλέον λόγο: της διαφύλαξης τους στο μέτρο του δυνατού από κακόβουλες απόπειρες αδρανοποίησης τους εκ μέρους κάθε ενδιαφερομένου ( και ο νοών νοείτω…).

Το REDET II (Radar Elektronik Destek/Elektronik Taarruz). Πρόκειται για ένα αυτοκινούμενο (επί τροχοφόρου οχήματος) σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου. Κάθε σύστημα REDET II αποτελείται από δύο οχήματα. Ένα όχημα-σύστημα εκτελεί αποστολές ηλεκτρονικής υποστήριξης με ικανότητα εντοπισμού, υποκλοπής και αναγνώρισης των ηλεκτρομαγνητικών εκπομπών εχθρικών ραντάρ. Το άλλο όχημα-σύστημα έχει την ικανότητα καταστολής της λειτουργίας εχθρικών ραντάρ, μέσω παρεμβολών. Πρόκειται για το δεύτερο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου που παραλαμβάνει ο Τουρκικός Στρατός τους τελευταίους μήνες. Υπενθυμίζουμε ότι μόλις τον περασμένο Αύγουστο η Προεδρία Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας (SSB) ανακοίνωσε την παράδοση 11 αυτοκινούμενων συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου MILKAR-3A3, με δυνατότητα παρεμβολής επικοινωνιακών συστημάτων στις συχνότητες V/UHF, ανεξάρτητα της πλατφόρμας που το φέρει. Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση συνολικά ο Τουρκικός Στρατός θα παραλάβει 15 συστήματα μέχρι το τέλος του 2019. Κάθε σύστημα αποτελείται από δύο οχήματα. Εκτός από τις παρεμβολές στα εχθρικά επικοινωνιακά συστήματα το MILKAR-3A3 μπορεί να μεταδώσει και ψευδή στοιχεία με στόχο τη σύγχυση των εχθρικών δυνάμεων. Εκτός από τον Στρατό και η Τουρκική Αεροπορία διατηρεί σε υπηρεσία, από το Φεβρουάριο του 2016, το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου Koral, το οποίο επίσης αποτελείται από δύο οχήματα-συστήματα, ένα που ενσωματώνει συστήματα συλλογής πληροφοριών (ELINT : Electronic Intelligence) και Ηλεκτρονικών Μέσων Υποστήριξης (ESM : Electronic Support Measures), και ένα που ενσωματώνει ενεργό παρεμβολέα. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές η μέγιστη εμβέλεια του συστήματος είναι της τάξεως των 100+ χιλιομέτρων.
Ο Τουρκικός Στρατός διαθέτει επιπλέον συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου MILKAR-3A3 (ILGAR), πέραν των 11 που ήδη διατηρεί σε υπηρεσία. Το MILKAR-3A3 ανέπτυξε η ASELSAN ως σύστημα ηλεκτρονικής επίθεσης κατά εχθρικών συστημάτων επικοινωνίας στη ζώνη συχνοτήτων V/UHF. Χρησιμοποιείται για την αποτροπή ή την καθυστέρηση της επικοινωνίας των φίλιων μέσων στη ζώνη συχνοτήτων V/UHF. Επίσης μπορεί να προκαλέσει ψευδή μετάδοση πληροφοριών (παρεμβολή). Επιπλέον, το MILKAR-3A3 λειτουργεί και ως σύστημα ηλεκτρονικής υποστήριξης, υποστήριξης κωδικοποίησης, αναζήτησης και εντοπισμού εχθρικών εκπομπών. Τα πρώτα 11 MILKAR-3A3 παραδόθηκαν στον Τουρκικό Στρατό τον Αύγουστο του 2019

Σημειώση του συντάκτη:

Σαν συντακτικό μέλος του defencereview, στις τάξεις του οποίου πρόσφατα είχα την τιμή να ενταχθώ, εύχομαι σε όλο τον κόσμο Καλή Χρονιά με υγεία, τύχη και ευτυχία! Επίσης να ευχηθώ στην όμορφη πατρίδα μας να ξαναβρεί τον δρόμο της, ύστερα από μια και πλέον δεκαετία πολυεπίπεδης κρίσης, που άφησε βαθιά τα σημάδια πάνω της και ο Θεός να δώσει φρόνηση στους ηγέτες της Γης ώστε να χτίσουμε όλα τα έθνη έναν καλύτερο κόσμο για εμάς και τα παιδιά μας! Εμείς στο defencereview δεσμευόμαστε από την πλευρά μας να συνεχίσουμε τον δρόμο που έχουμε χαράξει στον τομέα της αμυντικής ενημέρωσης, με γνώμονα πάντα το εθνικό συμφέρον και μόνο, μακριά από δεσμεύσεις και αγκυλώσεις κάθε είδους. Χρόνια Πολλά και Καλή Χρονιά!