Επί πολλά χρόνια έχω αναφερθεί στην ανάγκη ανακήρυξης και οριοθέτησής της ΑΟΖ με τα έξι παράκτια κράτη, με τα οποία η Ελλάδα διαθέτει θαλάσσια σύνορα.
Γράφει ο Θεόδωρος Καρυώτης για το AllTimeClassic
Ένα εξαιρετικό άρθρο του Αντιναυάρχου Ιωάννη Λεοντακιανάκου, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο http://Liberal για τις σχέσεις μας με την Λιβύη, μας υπενθύμισε ότι, ουσιαστικά, η Ελλάδα έχει ήδη οριοθετήσει την ΑΟΖ της με την Λιβύη από το 2011. Εκείνη την χρονιά, ο Υπουργός Ενέργειας του ΠΑΣΟΚ Γιάννης Μανιάτης έκανε ένα σημαντικό βήμα για την κατοχύρωση των εθνικών κυριαρχικών μας δικαιωμάτων με το νόμο 4001/2011 για την έρευνα των υδρογονανθράκων. Ουσιαστικά, με αυτό το νόμο, η Ελλάδα οριοθέτησε, μονομερώς, την υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ με αυτή της Λιβύης, δίνοντας πλήρη επήρεια στην Γαύδο.
Συγκεκριμένα, η παράγραφος 1 του άρθρου 156 περιέχει την εξής ιδιοφυή διατύπωση:
«ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές, το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (αφ’ής κηρυχθεί), είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας απέχει ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία των γραμμών βάσης (τόσων ηπειρωτικών όσο και νησιωτικών) από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης».
Αυτός είναι ο χάρτης που αντανακλά τις προβλέψεις του νόμου 4001/2011.
Χάρτης Υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ του Νόμου 4001/2011
Θα πρέπει εδώ να υπενθυμίσουμε ότι η Λιβύη επέμενε ότι για να προχωρήσει μια τέτοια οριοθέτηση, θα πρέπει προηγουμένως η Ελλάδα να αναγνωρίσει ως νόμιμο το κλείσιμο του κόλπου της Σύρτης και να δεχθεί ότι η Γαύδος δεν μπορεί να υπολογισθεί σε μια τέτοια οριοθέτηση. Η Ελλάδα προσπάθησε αρκετές φορές να οριοθετήσει την υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ στο Λυβικό Πέλαγος, αλλά οι προσεγγίσεις των δύο κρατών παρέμεναν διαμετρικά αντίθετες. Θα μπορούσαμε να λύσουμε το θέμα την δεκαετία του 1980 λόγω των φιλικών σχέσεων του Ανδρέα Παπανδρέου με τον Συνταγματάρχη Καντάφι, αλλά το ελληνικό ΥΠΕΞ δεν αξιοποίησε αυτή τη σχέση. Η Ελλάδα υποστήριζε ότι η μέθοδος οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, πρέπει να είναι αυτή της μέσης γραμμής, ενώ η Λιβύη προέκρινε τη μέθοδο της ευθυδικίας (equity) εμμένοντας στη νομιμότητα του κλεισίματος του κόλπου της Σύρτης.
Ο παραπάνω χάρτης δείχνει τα οικόπεδα 12 μέχρι 20 νότια της Κρήτης, που δημιούργησε η προηγούμενη κυβέρνηση και την οριοθέτηση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ με την Λιβύη, βάσει της μέσης γραμμής. Τα οικόπεδα 16 και 17είναι αυτά που έχουν παραχωρηθεί προς εξερεύνηση στην ExxonMobil, στην Total και στην ΕΛΠΕ.
Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος της τραγωδίας μας θα πρέπει να διαβάσει τι έγραψε, πολύ πρόσφατα, ο Ηλίας Κονοφάγος: «Είναι γεγονός ότι σημαντικότερες συμβάσεις δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, που περιέχουν ανάλογους με την Κύπρο στόχους κοιτασμάτων «τύπου Zohr», εξακολουθούν να σέρνονται στους διαδρόμους του δημόσιου περιβαλλοντολογικού ελέγχου των συμβάσεων από «ειδικούς» του αρμόδιου υπουργείου Ενέργειας.
Πρόκειται για « ειδικούς » για τους οποίους ουδείς γνωρίζει τι εμπειρία διαθέτουν στον τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων ώστε να γνωματεύσουν σχετικά. ‘Ετσι,εταιρίες ExxonMobil και Total περιμένουν ακόμη την έγκριση της Μελέτης Περιβάλλοντος.»
Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που υποβλήθηκαν οι αιτήσεις των τριών εταιριών για τα δύο οικόπεδα νοτιοανατολικά της Κρήτης και ο Θεός μόνο γνωρίζει πότε αυτές οι συμβάσεις θα κυρωθούν από την Βουλή των Ελλήνων. Κινδυνεύουμε, βέβαια, οι δυο κολοσσοί, γνωρίζοντας την τριτοκοσμική νοοτροπία που επικρατεί στην Ελλάδα , να την εγκαταλείψουν για άλλους προορισμούς και τότε ο Τούρκος Σουλτάνος θα τρίβει τα χέρια του από ικανοποίηση.
Δύο από τους πιο ειδικούς επιστήμονες που διαθέτει η Ελλάδα για τους υδρογονάνθρακες, η Τερέζα Φωκιανού και ο Ηλίας Κονοφάγος, έχουν αρθρογραφήσει εξηγώντας την αξία της θάλασσας της Κρήτης σύμφωνα με τις μελέτες που είχαν εκπονήσει οι εταιρείες «ΙΟΝ» και «Spectrum”, και υπογραμμίζουν:
«Με ιδιαίτερη έκπληξη διαπίστωσαν ότι νοτιοδυτικά της Κρήτης στα ανοικτά του Κόλπου της Σύρτης και μέσα στην αβυσσική πεδιάδα του Ιονίου πελάγους υπάρχουν δύο τεράστια «αντίγραφα» του κοιτάσματος «ΖΟΡ». Ο πρώτος στόχος βρίσκεται στην επαφή των ορίων της ΑΟΖ (ή υφαλοκρηπίδας) μεταξύ Λιβύης και Ελλάδος και σύμφωνα με την Spectrum εμφανίζεται να είναι 10 φορές μεγαλύτερος από το «Βόρειο Κυπριακό ΖΟΡ» καλύπτοντας μία επιφάνεια 5.000 km 2 .»
Ο πρώτος στόχος είναι τα οικόπεδα νότια της Κρήτης που παραχωρήθηκαν στην ExxonMobil και στην Total. (Είναι σημαντικό να τονίσουμε εδώ ότι οι δυο ενεργειακοί κολοσσοί αποδέχονται ότι τα οικόπεδα αυτά ανήκουν στην Ελλάδα και όχι στην Λιβύη).
Αυτή την περίοδο, η κοινοπραξία των τριών εταιριών φοβούμενες ότι έχουν εμπλακεί στα ελληνικά γραφειοκρατικά γρανάζια,δείχνουν διατεθειμένες να απεμπλακούν από αυτές τις διαδικασίες. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, εκπρόσωποι των εταιρειών αναφέρουν:
«Είναι παράλογο το Δημόσιο να σου εκμισθώνει μέσω σύμβασης μια περιοχή για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και μετά να σε υποχρεώνει να τρέχεις για άδειες από δήμους και περιφέρειες και να κινδυνεύεις να βρεθείς εκπρόθεσμος σε σχέση με τις συμβατικές δεσμεύσεις και τα χρονοδιαγράμματα λόγω αντιδράσεων».
Ο σημερινός υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, έχοντας άλλες προτεραιότητες δεν αντιλαμβάνεται ότι αυτή η επένδυση μπορεί να έχει ένα τραγικό τέλος και ενώ όλα τα κράτη της Ανατολικής Μεσογείου ψάχνουν και βρίσκουν υδρογονάνθρακες, εμείς θα είμαστε υπερήφανοι ότι με την απραξία μας αφήσαμε τα γαλάζια νερά της Μεσογείου στην ησυχία τους.
Επίλογος
Το πιο εξωφρενικό σκηνικό δημιουργήθηκε από τους Τούρκους στο τέλος του 2018, όταν επεδίωξαν να επεκτείνουν τις βλέψεις τους στην Ανατολική Μεσόγειο υποστηρίζοντας ότι η Τουρκία έχει θαλάσσια σύνορα με την Λιβύη. Αυτό δείχνει ότι ουσιαστικά έχουν αρχίσει να πανικοβάλλονται, διότι δεν μπορούν να αγγίξουν το οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ και δεν θα μπορέσουν να πειράξουν τα οικόπεδα 16 και 17 νότια της Κρήτης, που έχουν
παραχωρηθεί στην ExxonMobil, στην ΕΛΠΕ και στην Total.
Ο κύριος στόχος της μεγάλης στρατιωτικής άσκησης, που προγραμματίζουν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις,με την ονομασία «Γαλάζια Πατρίδα»της μεγαλύτερης από την ίδρυση του τουρκικού κράτους, δεν είναι άλλος από αυτόν της Ανατολικής Μεσογείου με επίκεντρο τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης. Οι Τούρκοι, πάντοτε ισχυρίζονταν ότι έχουν θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο. Τώρα φαίνεται ότι αυτό δεν τους αρκεί και φτάνουν μέχρι την Λιβύη, εποφθαλιούμενοι την θάλασσα από το Καστελόριζο μέχρι την Γαύδο.
Στην Κύπρο η ανακήρυξη της ΑΟΖ, από τον Τάσο Παπαδόπουλο το 2004, ήταν μια θαρραλέα πράξη ενός ανδρός που γνώριζε τι σήμαινε για την οικονομική ανάπτυξη του νησιού του η πιθανή ανακάλυψη υδρογονανθράκων.
Ήρθε η ώρα και η Ελλάδα να ακολουθήσει, έστω και καθυστερημένα, το παράδειγμα της Κύπρου και του Ισραήλ, ώστε να κατορθώσει ο ελληνικός λαός, με μέτρο και αυτοσυγκράτηση, να καρπωθεί τον μεγάλο ορυκτό πλούτο της χώρας του και να τον διαφυλάξει για τις επόμενες γενιές, όπως έχει πράξει με σύνεση η Νορβηγία.
Σήμερα στην Ελλάδα, όπου «η μάνα χάνει το παιδί και το παιδί την μάνα», η επόμενη κυβέρνηση, όποια και να είναι αυτή, πρέπει επιτέλους να ασχοληθεί με την ΘΑΛΑΣΣΑ. Είμαστε μέγα κράτος της θάλασσας η γαλάζια πατρίδα ανήκει σε μας και δεν μπορεί να την επιβουλεύεται ο Ταγίπ Ερντογάν.
