Στα τελευταία γεγονότα στον Έβρο, με την προσπάθεια χιλιάδων λαθρομεταναστών να περάσουν στην Ελλάδα, με την υποστήριξη των τουρκικών αρχών, είδαμε δύο (2) ελαφρά οχήματα του ΕΣ (Ελληνικός Στρατός), τα γαλλικά VBL και τα αμερικανικά HMMWV, να εκτελούν αποστολές επιτήρησης συνόρων και περιπολίας. Η χρήση τους στον Έβρο καταδεικνύουν την επιχειρησιακή αξία των τακτικών οχημάτων, τόσο στην ειρήνη όσο και στον πόλεμο, ενώ υπενθύμισαν και την σωστή απόφαση απόκτησης των μεταχειρισμένων M-1117 Guardian από τα αμερικανικά αποθέματα.

Ο ΕΣ διατηρεί σε υπηρεσία 242 οχήματα VBL και 681 οχήματα HMMWV σε διάφορες διαμορφώσεις και για διάφορες αποστολές. Η πρώτη σύμβαση για την προμήθεια 28 VBL, υπογράφηκε στις αρχές του 1997. Επτά (7) οχήματα παραδόθηκαν στις 20 Ιουνίου του 1997, άλλα επτά (7) παραδόθηκαν στα τέλη του 1997 και τα υπόλοιπα 14 παραδόθηκαν το 1998 (σύμφωνα με ορισμένες πηγές τα τελευταία 14 οχήματα παραδόθηκαν το 1999). Από τα 28 οχήματα τα 13 φέρουν μονό εκτοξευτή αντιαρματικών βλημάτων MILAN και 15 ήταν διοικητικά οχήματα, της έκδοσης VB2L Poste de Commandement (σήμερα απομένουν οκτώ οχήματα της συγκεκριμένης διαμόρφωσης καθώς επτά τροποποιήθηκαν και φέρουν πύργο μάχης PL-127).

Το 1999 υπογράφηκε νέα σύμβαση για την προμήθεια 74 επιπλέον οχημάτων, τα οποία παραδόθηκαν διαδοχικά το 1999 (23 οχήματα), το 2000 (12 οχήματα), το 2001 (11 οχήματα) και το 2002 (28 οχήματα), αν και σύμφωνα με ορισμένες πηγές τα τελευταία 39 οχήματα παρελήφθησαν το 2001. Και τα 74 οχήματα φέρουν τον πύργο μάχης PL-127 με πολυβόλο M-2HB-QCB Browning διαμετρήματος 12,7 χιλιοστών (έκδοση VBL Tourelle Fermée). Αρχικά τα 23 οχήματα που παρελήφθησαν το 1999 ήταν της έκδοσης διοίκησης VB2L Poste de Commandement, αλλά τροποποιήθηκαν, μαζί με επτά (7) από τα 15 οχήματα VB2L Poste de Commandement της προμήθειας του 1997, στην έκδοση VBL Tourelle Fermée με την εγκατάσταση του πύργου PL-127.

Το 2002 υπογράφηκε νέα σύμβαση για την προμήθεια 70 οχημάτων, με δικαίωμα προαίρεσης για άλλα 70 οχήματα, η οποία ενεργοποιήθηκε το ίδιο έτος. Τα πρώτα 70 οχήματα παραδόθηκαν το 2002, ενώ τα 70 οχήματα του δικαιώματος προαίρεσης παραδόθηκαν το 2003 (σύμφωνα με ορισμένες πηγές τα τελευταία 70 οχήματα παραδόθηκαν την περίοδο 2005-2006). Και τα 140 οχήματα ανήκουν στη βελτιωμένη διαμόρφωση ULTRAV M11 της έκδοσης VBL Tourelle Fermée, τα οποία, μεταξύ άλλων, ενσωματώνουν σύστημα προστασίας από πυρηνικές, βιολογικές και χημικές ουσίες, ενώ 24 οχήματα (από τα 70 του δικαιώματος προαίρεσης) είναι εφοδιασμένα με αυτόματους εκτοξευτές βομβίδων GMG διαμετρήματος 40 χιλιοστών.

Η ιστορία του VBL ξεκινά το 1978, όταν ο Γαλλικός Στρατός ζήτησε από τις εταιρείες Panhard και Renault να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν ένα νέο ελαφρύ αναγνωριστικό όχημα. Στο σχετικό διαγωνισμό επικράτησε η πρόταση της Panhard και ο Γαλλικός Στρατός συνολικά απέκτησε 1.621 οχήματα, ενώ άλλες 18 χώρες έχουν αποκτήσει συνολικά 723 οχήματα. Τα VBL ενσωματώνουν πετρελαιοκινητήρα τύπου ΧD-3Τ κυβισμού 2.500 κυβικών εκατοστών της Peugeot, συνολικής ισχύος 95 ίππων. Στα χαρακτηριστικά της ευκινησίας του περιλαμβάνονται η μέγιστη ταχύτητα σε οδό (95 χιλιόμετρα την ώρα), η αυτονομία (600-800 χιλιόμετρα), η υψηλή ταχύτητα εκτός οδού με μέγιστη μετωπική κλίση του εδάφους 50% και πλευρική κλίση 30%. Οι διαστάσεις του VBL είναι (μήκος x πλάτος x ύψος) 4,095 μέτρα x 2,02 μέτρα x 1,7 μέτρα, ενώ μπορεί να μεταφέρει μέγιστο φορτίο βάρους 985 κιλών.

Το σασί του οχήματος είναι κατασκευασμένο από χάλυβα υψηλής αντοχής, πάχους 11,5 χιλιοστών και παρέχει προστασία στο πλήρωμα από φυσίγγια 7,62 χιλιοστών, θραύσματα και από νάρκες κατά προσωπικού. Επίσης, παρέχει πλήρη προστασία σε περίπτωση βιολογικού, χημικού, πυρηνικού πολέμου. Επιπροσθέτως, τα ελαστικά του διαθέτουν σύστημα ρύθμισης της πίεσης, για τη μείωση της εδαφικής πίεσης του οχήματος και συνεπώς βελτιώνουν την κίνησή του σε μαλακό και αμμώδες έδαφος. Το VBL είναι πλήρως αμφίβιο, κινούμενο με ταχύτητα πλεύσης 5,4 χιλιομέτρων την ώρα και κυματισμό μέχρι ένα (1) μέτρο. Τέλος, είναι πλήρως αερομεταφερόμενο από ελικόπτερα CH-47 Chinook (δύο οχήματα εντός ή εκτός του ελικοπτέρου) και από αεροσκάφη C-130 Hercules (τέσσερα οχήματα).

Το δεύτερο μισό του 2019 ο Γαλλικός Στρατός παρέλαβε το πρώτο αναβαθμισμένο VBL προπαραγωγής για δοκιμές, στο πλαίσιο σχετικού συμβολαίου, το οποίο υπογράφηκε το 2017. Η αναβαθμισμένη έκδοση ονομάζεται Ultima και περιλαμβάνει την εγκατάσταση νέου, ισχυρότερου πετρελαιοκινητήρα των 130 ίππων, την εγκατάσταση νέου συστήματος πέδισης και νέου συστήματος ανάρτησης και στους τέσσερις (4) τροχούς. Επίσης, το βάρος μάχης του οχήματος έχει αυξηθεί από τα 4.400 στα 5.100 κιλά, ενώ τα VBL Ultima ενσωματώνουν το νέο σύστημα πληροφοριών μάχης SICS (Scorpion Combat Information System) και νέα συστήματα επικοινωνιών VHF/UHF. Τα αναβαθμισμένα VBL θα παραμείνουν σε υπηρεσία για 15-20 χρόνια, μέχρι την περίοδο 2035-2040.

Η πρώτη σύμβαση ύψους 3.200.000.000 δραχμών (€ 9.391.000), για την προμήθεια 70 HMMWV, υπογράφηκε το Μάρτιο του 2000. Οι παραδόσεις ξεκίνησαν το Νοέμβριο του 2000 και ολοκληρώθηκαν το 2001. Από τα 70 οχήματα τα 42 είναι την έκδοσης M-1025A2 και είναι εφοδιασμένα με αντιαρματικά συστήματα MILAN, ενώ 28 ανήκουν στην έκδοση M-1097A2, εκ των οποίων οκτώ (8) φέρουν πολυβόλα διαφόρων διαμετρημάτων και χρησιμοποιούνται από τις Ειδικές Δυνάμεις, ενώ 20 εξοπλίζουν την 116^η Αερομεταφερόμενη Μοίρα Πυροβολικού (18 ως ρυμουλκά των πυροβόλων M-56 Pack διαμετρήματος 105 χιλιοστών και δύο ως διοικητικά).

Τον Απρίλιο του 2002 υπογράφηκε νέα σύμβαση, συνολικού ύψους € 8.750.000, για την προμήθεια 54 οχημάτων της διαμόρφωσης M-1097A2 ως φορείς του συστήματος εγγύς αντιαεροπορικής άμυνας ASRAD Hellas. Η σύμβαση, ύψους € 25.400.000 για την προμήθεια 98 οχημάτων, με δικαίωμα προαίρεσης για άλλα 98, της διαμόρφωσης M-1114GR (ως φορείς των αντιαρματικών συστημάτων Kornet-E) υπογράφηκε τον Αύγουστο του 2002, ενώ το δικαίωμα προαίρεσης ασκήθηκε τον Ιούλιο του 2003, με κόστος € 25.400.000.

Η σύμβαση, ύψους € 15.200.000, για την προμήθεια 40 οχημάτων της διαμόρφωσης M-1118GR1 (φορείς των ραντάρ επιτήρησης BOR-A550) και 20 οχημάτων της διαμόρφωσης Μ-1118GR2 (φορείς των ηλεκτροπτικών αισθητήρων παρατήρησης Margot XXL) υπογράφηκε τον Ιούλιο του 2005. Τέλος, η σύμβαση για την προμήθεια 301 οχημάτων υπογράφηκε το Μάρτιο του 2006. Οι παραδόσεις ξεκίνησαν το 2007 και ολοκληρώθηκαν το 2008. Από τα 301 οχήματα τα 165 είναι της έκδοσης M-1115GR και είναι εφοδιασμένα με αυτόματους εκτοξευτές βομβίδων GMG, 70 είναι της διαμόρφωσης διακομιδής τραυματιών M-1116GR, έξι (6) είναι της διαμόρφωσης M-1117GR και χρησιμοποιούνται από τις Ειδικές Δυνάμεις, ενώ 60 είναι της διαμόρφωσης M-1119GR και χρησιμοποιούνται ως κινητά συνεργεία επισκευών.

Η ιστορία του HMMWV ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας του 1970 όταν ο Αμερικανικός Στρατός εξέφρασε το ενδιαφέρον του για ένα νέο ελαφρύ τροχοφόρο όχημα γενικής χρήσης με κίνηση και στους τέσσερις τροχούς. Οι βασικές απαιτήσεις, που οριστικοποιήθηκαν το 1979, αφορούσαν σ’ ένα όχημα ικανό να καλύψει τις απαιτήσεις μεταφοράς φορτίων από 250 έως και 1.250 κιλά, αλλά και σε μια πολυμορφική πλατφόρμα, στην οποία θα μπορούσαν να προσαρμοστούν εύκολα διάφορα οπλικά συστήματα. Τον Μάρτιο του 1983, η AM General απέσπασε συμβόλαιο για την κατασκευή 2.334 οχημάτων στο πλαίσιο μαζικότερης παραγγελίας 55.000 οχημάτων σε 15 διαφορετικές εκδόσεις. Έως σήμερα έχουν κατασκευαστεί περί τα 281.000 οχήματα για 60 χώρες.

Το HMMWV ενσωματώνει τον πετρελαιοκινητήρα Optimizer-6500 των 6.500 κυβικών εκατοστών συνολικής ισχύος 160 ίππων. Το όχημα είναι κατασκευασμένο από αλουμίνιο. Στη βασική έκδοση το όχημα έχει ύψος 1,87 μέτρα, πλάτος 2,18 μέτρα και μήκος 4,15 μέτρα. Η κατασκευή επιτρέπει στο όχημα να κινείται σε έδαφος με πλάγια κλίση 40% και σε ανηφόρα με κλίση 60%. Προαιρετικά, κάθε όχημα HMMWV μπορεί να εφοδιαστεί με το σύστημα CTIS (Central Tire Inflation System), το οποίο επιτρέπει στον οδηγό να αυξομειώνει την πίεση των ελαστικών ανάλογα με τις εδαφικές εξάρσεις. Στη βασική του έκδοση το όχημα μπορεί να μεταφέρει μέγιστο ωφέλιμο φορτίο 1.996 κιλών.

Η αυτονομία του είναι 443 χιλιόμετρα, ενώ η μέγιστη ταχύτητα του είναι τα 113 χιλιόμετρα την ώρα. Ως προς τη δυνατότητα αερομεταφοράς, ένα (1) C-130 Hercules μπορεί να μεταφέρει έως τρία (3) οχήματα. Επίσης, το HMMWV μπορεί να αφεθεί από χαμηλό ύψος, χωρίς δηλαδή να απαιτείται προσγείωση του αεροπορικού μέσου, με την χρήση του συστήματος LAPES (Low Altitude Parachute Extraction System). Ως εξωτερικό φορτίο το HMMWV μπορεί να μεταφερθεί και από CH-47 Chinook (δύο οχήματα), CH-53 Supper Stallion (δύο οχήματα) και UH-60 Black Hawk (ένα όχημα). Από το 1985 έως το 1994 τα οχήματα που άφηναν την γραμμή παραγωγής είχαν τυποποιηθεί ως «A0». Το 1994 παρουσιάστηκε η σειρά οχημάτων «Α1» ή HHV (Heavy HMMWV Variant), ενώ το 1995 η σειρά οχημάτων «Α2», με αρκετές εσωτερικές και εξωτερικές βελτιώσεις.

Τον Ιούλιο του 2018 η AM General παρουσίασε την τελευταία έκδοση NXT-360 του HMMWV, η οποία διατίθεται είτε ως νέα κατασκευή, είτε ως πακέτο αναβάθμισης παλαιότερων εκδόσεων. Η έκδοση NXT-360 αναπτύχθηκε με βάση την έκδοση μεταφοράς οπλισμού M-1151 του HMMWV και ενσωματώνει αυξημένο επίπεδο προστασίας, ενώ μπορεί να εφοδιαστεί και με ενεργητικό σύστημα αυτοπροστασίας. Άλλες βελτιώσεις αφορούν στην κινητικότητα του οχήματος και στην ευκινησία του. Σύμφωνα με την AM General το κόστος ενός νέου HMMWV της έκδοσης ΝΧΤ-360 είναι $ 250.000 περίπου, ενώ το κόστος της αναβάθμισης στο επίπεδο NXT-360 είναι $ 50.000 περίπου, ανάλογα με τις επιλογές αναβάθμισης (το μεγαλύτερο μέρος του κόστους αφορά στην αύξηση του επιπέδου θωράκισης και προστασίας).

Εκτός της επιχειρησιακής αξίας των τακτικών, ελαφρών οχημάτων, τα γεγονότα στον Έβρο κατέδειξαν και την αξία των οχημάτων αναγνώρισης ως προς την επιτήρηση των συνόρων, την έγκαιρη πληροφόρηση για τις κινήσεις των λαθρομεταναστών και των τουρκικών αρχών, τη συλλογή πληροφοριών και τη διαβίβαση τους στα ανώτερα κλιμάκια. Πρόκειται για τακτικά οχήματα, όπως είναι το VBL και το HMMWV, αλλά μπορεί να είναι και μεγαλύτερα τεθωρακισμένα οχήματα, τα οποία ενσωματώνουν αισθητήρες και συστήματα επιτήρησης, αναγνώρισης και συλλογής πληροφοριών. Σε μια τυπική διαμόρφωση ένα σύγχρονο όχημα αναγνωρίσεων περιλαμβάνει κάμερες ημέρας και νύχτας, αποστασιόμετρο, σύστημα πλοήγησης και σύστημα επικοινωνιών. Πολύτιμα, τόσο στην ειρήνη όσο και στον πόλεμο.