Οι πρόσφατες ισραηλινές επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας εναντίον της τρομοκρατικής οργάνωσης της Χαμάς, κατέδειξαν για πολλοστή φορά τη στρατηγική αξία των Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών ή UAV στο πεδίο των επιχειρήσεων. Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις κατάφεραν από την πρώτη στιγμή με την επιχειρησιακή αξιοποίηση των UAV και συγκεκριμένα των Heron να εντοπίζουν θέσεις τρομοκρατών, να τις στοχοποιούν και ακολούθως να τις προσβάλουν μονάδες πυροβολικού και αεροπορίας ή ακόμη και να τις προσβάλουν απευθείας (οπλισμένα UAS Heron Mk2). Παράλληλα, τα UAS Heron στη Λωρίδα της Γάζας παρείχαν πληροφορίες τακτικού επιπέδου σε πραγματικό χρόνο ενώ είχαν τη δυνατότητα να κάνουν και εκτίμηση ζημιών έπειτα από αεροπορικές ή χερσαίες προσβολές.
Είναι γνωστό ότι η Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) εδώ και τουλάχιστον 2 χρόνια έχει στο οπλοστάσιο της και επιχειρεί με τα ισραηλινά UAS Heron ενώ επ’ ωφελεία του ΛΣ-ΕΛΑΚΤ (Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή) επιχειρούν επίσης Heron μέσω της Frontex. Ο ρόλος τους είναι αυτός της συλλογής πληροφοριών, της αναγνώρισης, της παρατήρησης/επιτήρησης και της στοχοποίησης. Τα UAS Heron της ΠΑ αποκτήθηκαν με το καθεστώς της μίσθωσης και επιχειρούν από την 135 Σμηναρχία Μάχης (135 ΣΜ) στην Σκύρο ενώ πρόσφατα αποφασίστηκε και η άσκηση του δικαιώματος πρόσκτησης τους, όπως προβλέπονταν από την σύμβαση μίσθωσης.
Το Heron εντάχθηκε σε υπηρεσία τον Ιούνιο του 2021, μετά το πέρας του προγράμματος αρχικής εκπαίδευσης του προσωπικού λειτουργίας του συστήματος (πιλότοι, τεχνικοί, αναλυτές πληροφοριών) που έλαβε χώρα στο Ισραήλ. Έκτοτε η ΠΑ πραγματοποιεί καθημερινά αποστολές παρατήρησης και επιτήρησης χρησιμοποιώντας τους αισθητήρες του ραντάρ συνθετικής απεικόνισης (SAR: Synthetic Aperture Radar) καθώς και το ηλεκτροπτικό σύστημα με δυνατότητες στο υπέρυθρο (FLIR: Forward Looking Infra-Red) και λέιζερ για την κατάδειξη στόχων ενώ ήδη έχει αποκτήσει σημαντική επιχειρησιακή εμπειρία στην χρήση του συστήματος.
Το καλοκαίρι του 2023 στα πλαίσια των φυσικών καταστροφών που έπληξαν την χώρα μας, αποδείχτηκε πολύτιμο εργαλείο για την μεταφορά δεδομένων και απεικόνιση σε πραγματικό χρόνο πληροφοριών στα κέντρα διοίκησης, ελέγχου και αποφάσεων σε σχέση με την κατάσταση και τον συντονισμό των μέσων και επίγειων δυνάμεων τόσο στα μέτωπα της κακοκαιρίας Daniel όσο και στα μέτωπα της πυροπροστασίας και πυρόσβεσης.
Με βάσει την επιτυχή εμπειρία από την χρήση του συστήματος, από το 2022 με την εμπλοκή της Ισραηλινής κυβέρνησης και της ΙΑΙ, συζητήθηκε η ενίσχυση του στόλου με επιπλέον UAV του ίδιου τύπου μεν, αλλά της νεότερης και ικανότερης έκδοσης Heron Mk.2. Προφανώς με βάσει τους σχεδιασμούς και τις επιχειρησιακές ανάγκες, είναι αναγκαία η επαύξηση τόσο του στόλου όσο και των δυνατοτήτων σε αποστολές των μη επανδρωμένων αεροσκαφών προκειμένου να καλύπτουν όλη την γκάμα των αναγκών των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Αποτελούν προτεραιότητα οι αποστολές, πλέον αυτών της παρατήρησης, της επιτήρησης και της υποστήριξης διαφόρων επιχειρήσεων να υπάρχουν και οι δυνατότητες για αποστολές επικοινωνιών, ηλεκτρονικής υποστήριξης καθώς και εμπλοκής στόχων με τη χρήση ελαφρών αλλά ταυτόχρονα αποτελεσματικών βλημάτων. Επισημαίνεται ότι τα UAV’s που θα αποκτηθούν θα πρέπει απαραιτήτως να έχουν δυνατότητες οπλικού φορτίου καθόσον τα διδάγματα των πολεμικών επιχειρήσεων τόσο της Ουκρανίας όσο και της Γάζας, απέδειξαν την χρησιμότητα αυτών των δυνατοτήτων τους στα πεδία μάχης.
Στην έκδοση Heron Mk.2 το σύστημα έχει μήκος 8,5 μέτρα και το άνοιγμα των πτερύγων του είναι 16,6 μέτρα. Το μέγιστο βάρος απογείωσης είναι 1.430 κιλά, με δυνατότητα μεταφοράς φορτίου μέγιστου βάρους 490 κιλών. Μπορεί να παραμείνει στον αέρα για 45 ώρες συνεχόμενα, ενώ η μέγιστη εμβέλεια του είναι άνω των 250 χιλιομέτρων (έλεγχος εντός του οπτικού πεδίου, LOS: Line Of Sight) ή άνω των 1.000 χιλιομέτρων (έλεγχος πέραν του οπτικού πεδίου μέσω δορυφόρου, BLOS: Beyond Line Of Sight). Η μέγιστη ταχύτητα που επιτυγχάνει είναι τα 278 χιλιόμετρα την ώρα, η τυπική ταχύτητα πτήσης είναι 111-148 χιλιόμετρα την ώρα, ενώ η μέγιστη επιχειρησιακή οροφή είναι τα 35.000 πόδια. Ενσωματώνει κινητήρα τύπου Rotax-916iS μέγιστης ισχύος 137 ίππων. Έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει μέχρι έξι (6) αισθητήρες ταυτόχρονα όπως ηλεκτροπτικό σύστημα με δυνατότητες στο υπέρυθρο (FLIR: Forward Looking Infra-Red), και κατάδειξης με λέιζερ, ραντάρ συνθετικής απεικόνισης (SAR: Synthetic Aperture Radar), συστήματα COMINT (Communications Intelligence) και συστήματα ESM/ELINT (Electronic Support Measures /Electronic intelligence) ενώ δύναται να φέρει και βλήματα για επιχειρήσεις εναντίον στόχων επιφανείας.
Η ένταξη των Heron στο ελληνικό οπλοστάσιο ήταν μια θετική εξέλιξη και η απόκτηση των ικανότερων Heron Mk.2 θα είναι εξίσου θετική απόφαση. Όχι από την άποψη της ένταξης ενός UAV στο ελληνικό οπλοστάσιο, αλλά από την άποψη της απόλυτης ανάγκης της χώρας μας να γενικεύσει τη χρήση μη-επανδρωμένων συστημάτων, ικανά να εκτελέσουν πολλές και κρίσιμες αποστολές (επιτήρηση, αναγνώριση, συλλογή πληροφοριών, στοχοποίηση και προσβολή στόχων). Η σύγκρουση στην Ουκρανία, και όχι μόνο αυτή, έχει αποδείξει, πέραν πάσης αμφιβολίας, την στρατηγική αξία των μη-επανδρωμένων εναέριων συστημάτων (UAV, περιφερόμενα πυρομαχικά) στο σύγχρονο πεδίο μάχης. Και η Ελλάδα έχει μείνει πίσω στον τομέα. Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις χρειάζονται UAV εντός ενός ευρύτερου πλαισίου διακλαδικότητας και ανταλλαγής πληροφοριών και τακτικής εικόνας. Ας μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία έχει επενδύσει πολύ στην σχεδίαση, ανάπτυξη, παραγωγή και χρήση UAV, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν την δυνατότητα μεταφοράς όπλων, το σύνολο των οποίων είναι τουρκικής σχεδίασης και ανάπτυξης.
Η στρατηγική αξία των UAV δεν περιορίζεται μόνο κατά τον πόλεμο. Στην ειρήνη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συλλογή πληροφοριών και την αναγνώριση πιθανών στόχων (στρατιωτικές εγκαταστάσεις, αμυντικές βιομηχανίες κ.ά.). Επίσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για πολιτικούς σκοπούς, όπως επιτήρησης δασών και συνδρομή στην περίπτωση πυρκαγιών. Την περίοδο της κρίσης τα UAV μπορούν να στοχοποιήσουν εχθρικές δυνάμεις, στο έδαφος και τη θάλασσα, και στη συνέχεια τα φίλια επιτελεία να προτεραιοποιήσουν τους στόχους αυτούς, σύμφωνα με τον σχεδιασμό και την υφιστάμενη κατάσταση.
Γενικά, τα UAV επιτρέπουν στη χώρα μας να έχει ακριβή εικόνα των κινήσεων και ενεργειών του αντιπάλου, σε πραγματικό χρόνο, από τη Θράκη και το Αιγαίο, μέχρι την Κύπρο και την Ανατολική Μεσόγειο. Στον πόλεμο, τα UAV είναι περισσότερο ευάλωτα, αλλά αν έχουν τη δυνατότητα μεταφοράς οπλισμού μπορούν να συμμετέχουν σε αποστολές όπως είναι η προσβολή μιας αποβατικής δύναμης, η παροχή πυρών υποστήριξης σε χερσαίες δυνάμεις κ.ά. Ανακεφαλαιώνοντας, τα UAV μπορούν να καλύψουν ευρύ φάσμα επιχειρησιακών αναγκών και είναι απολύτως αναγκαία για την ελληνική άμυνα.
