Το Πολεμικό Ναυτικό κατόπιν της υπογραφής του MoU (Memorandum of Understanding) μεταξύ της ελληνικής και της γαλλικής κυβέρνησης κινείται σε τροχιά σύναψης της τελικής σύμβασης. Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας (ΥΕΘΑ) Νίκος Παναγιωτόπουλος κατά τη χθεσινή τηλεοπτική του συνέντευξη ανέφερε επισήμως πως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι και η πρόσκτηση κορβετών. Πρόκειται για τις Gowind 2500. Ένα άλλο φλέγον ζήτημα είναι αυτό του Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής (ΕΜΖ) των φρεγατών ΜΕΚΟ 200 ΗΝ.
Στο ΠΝ επικρατεί μεγάλος ενθουσιασμός και χαρά. Μετά από πολλά χρόνια, ο Στόλος αποκτά νέα πλοία και μάλιστα τα καλύτερα αποφεύγοντας έστω και τη τελευταία στιγμή την επιλογή των ακατάλληλων MMSC/ HF2. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι επίσης το γεγονός πως το ΠΝ θα αποκτήσει τις γαλλικές φρεγάτες όπως ακριβώς τις επιθυμεί και όχι στην γαλλική εκδοχή.
Οπλισμός/ Επιχειρησιακά
Οι FDI HN θα φέρουν 32 βλήματα ASTER 30 σε τέσσερις εκτοξευτές Sylver A50 εξασφαλίζοντας αεράμυνα περιοχής στον Στόλο, μια διαρκή και πάγια επιχειρησιακή απαίτηση του ΠΝ. Με αυτή την επιλογή το ΠΝ εξασφαλίζει το καλύτερο από πλευράς επιδόσεων και δυνατοτήτων, βλήμα αεράμυνας περιοχής και μάλιστα σε επαρκή ποσότητα. Επίσης, τα ASTER 30 λόγω εμβέλειας (από 3 χιλιόμετρα έως 120 χιλιόμετρα) καλύπτουν και την ανάγκη ύπαρξης βλήματος μέσης ακτίνας. Αδιαμφισβήτητα, εκτός της αεράμυνας περιοχής, το ΠΝ διαθέτει και ικανότητες αντιβαλλιστικής άμυνας απέναντι στο τουρκικό οπλοστάσιο βαλλιστικών όπλων. Σημείο κλειδί είναι η προοπτική απόκτησης των βλημάτων ASTER 30B1NT. Ήδη όπως πληροφορούμαστε από γαλλικές πηγές θα υπάρξει εκτενής ενημέρωση του ΠΝ προσεχώς.
Η ενσωμάτωση του ASTER 30 στο ελληνικό οπλοστάσιο αποτελεί ιστορικό γεγονός καθώς το ΠΝ θα αποκτήσει πρωτόγνωρες κυριολεκτικά επιχειρησιακές δυνατότητες να επιχειρεί σε ανοικτή θάλασσα απέναντι στη απειλή που πρεσβεύει η τουρκική αεροπορία.
Ο οπλισμός των FDI HN συμπληρώνεται από 8 κατευθυνόμενα βλήματα Exocet Block IIIC (τη πλέον σύγχρονη έκδοση του βλήματος κατά στόχων επιφανείας με δυνατότητα προσβολής ακόμη και παράκτιων στόχων), τορπίλες MU90 σε δύο διπλούς τορπιλοσωλήνες, πυροβόλο STRALES των 76 χιλιοστών και φυσικά το αντιπυραυλικό σύστημα εγγύς άμυνας RAM. Επιπροσθέτως, για την εγγύς άμυνα απέναντι σε πυραυλικές επιθέσεις η φρεγάτα Belharra θα φέρει σύστημα αντιμέτρων SYLENA MK2 της γαλλικής εταιρείας Lacroix. Μια άλλη σχετικά άγνωστη πτυχή είναι πως το παραπάνω σύστημα συνδυάζει και άμυνα απέναντι σε επιθέσεις τορπιλών με το σύστημα SEALAT-CANTO. Αμφότερα αποτελούν την αιχμή της τεχνολογίας στο ζήτημα πυραυλικών επιθέσεων και αντιμετώπισης τορπιλικών επιθέσεων.
Ένας άλλος τομέας που το ΠΝ αποκτά πλήρη ποιοτική υπεροχή είναι οι ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις δεδομένης της απειλής από τα τουρκικά υποβρύχια «214» κατά το επόμενο χρονικό διάστημα. Εδώ επιτρέψτε μας μια σύντομη αναφορά την οποία πληροφορηθήκαμε από αξιωματικό του ΠΝ σχολιάζοντας το ζήτημα των νέων γαλλικών φρεγατών.
Είναι κοινή παραδοχή πως το γαλλικό ναυτικό φημίζεται μεταξύ των ναυτικών του ΝΑΤΟ για τις επιδόσεις του, στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Προσφάτως, το γαλλικό ναυτικό και συγκεκριμένα φρεγάτα FREMM στα πλαίσια της νατοϊκής άσκησης NOBLE DINA κατάφερε και εντόπισε ελληνικό υποβρύχιο «214» σε απόσταση 30000 γιαρδών στη κεντρική Μεσόγειο. Σήμερα, για να έχουμε μια εικόνα σύγκρισης τα παρωχημένα σόναρ του ΠΝ πραγματοποιούν εντοπισμούς υποβρυχίων στις 3000 με 4000 γιάρδες κατά τη χειμερινή περίοδο. Το αναφέρουμε για να υπάρχει μια εικόνα σύγκρισης δυνατοτήτων. Σημειωτέων πως το καλοκαίρι λόγω αλλαγής της θερμοκρασίας του νερού, οι αποστάσεις είναι ακόμη μικρότερες. Αυτό συμβαίνει λόγω αλλαγής της διάδοσης του ήχου των σόναρ εξαιτίας της θερμοκρασίας του νερού.
Το επιχείρημα που θέλει το ελικόπτερο να αποτελεί το κατ’ εξοχήν μέσο εκτέλεσης ανθυποβρυχιακών επιχειρήσεων έχουμε εξηγήσει ότι είναι έωλο. Πρώτον γιατί το ελικόπτερο ενδεχομένως να μην δύναται να επιχειρεί απόρροια αυξημένης εναέριας ή αντιαεροπορικής απειλής, δεύτερον λόγω καιρικών συνθηκών και τρίτων λόγω τεχνικής βλάβης. Συνεπώς, το πλοίο ή ομάδα μάχης πλοίων δεν μπορεί να βασίζεται αποκλειστικώς στα εναέρια μέσα. Τα ελικόπτερα ή τα ΑΦΝΣ συμπληρώνουν τα σόναρ των πλοίων δημιουργώντας ένα ανθυποβρυχιακό πλέγμα, δεν τα υποκαθιστούν.
Η FDI HN διαθέτει ένα υπερσύγχρονο και τελευταίας τεχνολογίας σύστημα ανθυποβρυχιακού πολέμου το οποίο περιλαμβάνει σόναρ μεταβλητού βάθους (VDS) τύπου CAPTAS 4 COMPACT ελαφρώς μικρότερο σε μέγεθος από αυτό των φρεγατών FREMM αλλά με αντίστοιχες ικανότητες καθώς και πρωραίο σόναρ τύπου Kingklip Mk2. Αμφότερα είναι σε θέση να εντοπίζουν στόχους χαμηλού ακουστικού ίχνους όπως είναι τα υποβρύχια «214». Η προοπτική ένταξης αυτών των δύο συστημάτων θα απογειώσει τις δυνατότητες ανθυποβρυχιακού πολέμου του Π.Ν απέναντι στη μελλοντική απειλή των τουρκικών υποβρυχίων «214».
Λόγω της έλλειψης σόναρ μεταβλητού βάθους στις φρεγάτες «S» το ΠΝ υστερεί κρίσιμα στον ανθυποβρυχιακό (Α/Υ) πόλεμο. Το σόναρ μεταβλητού βάθος γνωστό και ως VDS διασφαλίζει τόσο το βάθος που θα κατέβει ώστε να εντοπίσει το υποβρύχιο ακόμα και εάν αυτό βρίσκεται κάτω από τα θερμοκλινή στρώματα αλλά και τη γωνία με την οποία θα εκπέμψει. Στον Α/Υ πόλεμο ιδιαίτερη σημασία διαδραματίζει επίσης η γεωγραφία είτε αυτή αφορά κλειστή είτε ανοιχτή θάλασσα καθώς και η εποχή αφού τα σήματα των σόναρ σε μια κρύα θάλασσα διαχέονται πολύ γρηγορότερα αντί σε μια καλοκαιρινή. Συνεπώς, σε ένα τομέα στον οποίο οι γαλλικές φρεγάτες έχουν εξαιρετικές δυνατότητες εκτός της αντιμετώπισης εναέριων απειλών είναι και ο Α/Υ πόλεμος.
Ραντάρ/ Αισθητήρες/ Τακτικό Σύστημα
Εδώ είναι η πεμπτουσία του πλοίου. Η αιχμή του τεχνολογίας. Το πλοίο φέρει το κορυφαίο ραντάρ Sea Fire. Το ραντάρ ενεργής φασικής διάταξης Sea Fire ζώνης συχνοτήτων «S» (2-4 GHz) με ικανότητα να εμπλέξει έως και 16 στόχους ταυτοχρόνως (τη στιγμή που οι σημερινές φρεγάτες μπορούν ως 2 στόχους) της εταιρείας Thales με τέσσερα πάνελ τοποθετημένα περιμετρικά του κυρίου ιστού αισθητήρων. Το γαλλικό ραντάρ Sea Fire είναι σε θέση να πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες αεράμυνας περιοχής του Π.Ν έχοντας την ικανότητα να βλέπει στόχους χαμηλού ηλεκτρομαγνητικού ίχνους απόρροια των νέων τεχνολογιών που εφαρμόζονται με τέσσερις σταθερές διατάξεις πάνελ με στοιχεία Tx/Rx κατασκευασμένα από Νιτρίδιο του Γαλλίου (GaN) που αντιπροσωπεύουν τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα των ραντάρ καθώς και αντιμετώπισης πολλαπλών και ταυτόχρονων επιθέσεων κορεσμού.
Το ραντάρ εντοπίζει στόχους μεγέθους μαχητικού στα 300 χιλιόμετρα ενώ έχει τη μοναδική δυνατότητα συγκριτικά με τον ανταγωνισμό να διακρίνει στόχους με γωνία 90 μοιρών που δύναται να πλήξουν το πλοίο με κατακόρυφη προσέγγιση. Επίσης, έχει δυνατότητες εντοπισμού και εμπλοκής βαλλιστικών πυραύλων όπως αυτών που διαθέτει η Τουρκία καθώς και UAV.
Οι λοιποί αισθητήρες συμπληρώνονται από συστήματα ESM και συγκεκριμένα το SENTINEL ενώ το ΠΝ διασφάλισε πως τα πλοία θα είναι εξοπλισμένα εκτός από ESM και με ECM. Συνεπώς, εξασφαλίζονται όλες οι απαιτήσεις του ΠΝ.
Στα ηλεκτροπτικά του πλοίου περιλαμβάνεται το Paseo XLR (eXtra Long Range) της Safran, με δυνατότητα αναγνώρισης στόχων ημέρα ή νύχτα ακόμη και σε άσχημες καιρικές συνθήκες. Το σύστημα Paseo XLR είναι σε θέση να εντοπίζει από ικανοποιητική απόσταση επιθέσει ασύμμετρου χαρακτήρα καθώς και ανορθόδοξου πολέμου.
Καρδιά του πλοίου και όλων των παραπάνω συστημάτων είναι το σύστημα μάχης με την ονομασία SETIS. Το υπερσύγχρονο Σύστημα Διαχείρισης Μάχης τύπου Setis θα είναι σε θέση να προσφέρει ολοκληρωμένη εικόνα της τακτικής κατάστασης καθώς και σύνθεση τακτικής εικόνας ενώ μέσω των ζεύξεων Link 11B και Link 16 θα λαμβάνει και θα μεταβιβάζει πλήρη εικόνα του θεάτρου επιχειρήσεων. Το Κέντρο Πληροφοριών Μάχης του πλοίου περιλαμβάνει 15 κονσόλες που αφενός συγκεντρώνουν όλες τις πληροφορίες από τους αισθητήρες και τα ραντάρ και αφετέρου ελέγχουν τα όπλα του πλοίου.
Το σύστημα διοίκησης και ελέγχου των γαλλικών φρεγατών έχει αναπτυχθεί από την Naval Group σε συνεργασία με την Thales και βασίζεται σε ένα ταχύτατο δίκτυο συλλογής, επεξεργασίας και διαβίβασης δεδομένων, η αρχιτεκτονική δομή του οποίου επιτρέπει την εύκολη ενσωμάτωση διαφορετικών οπλικών συστημάτων. Ο βασικός εξοπλισμός επικοινωνιών του πλοίου βασίζεται στα συστήματα ζεύξης δεδομένων Link-11/-16/-22 και στο σύστημα JSAT (σύστημα ζεύξης τακτικών δεδομένων).
Ένα ακόμα σημαντικό χαρακτηριστικό του πλοίου είναι η ψηφιακή διασύνδεση των συστημάτων και υποστημάτων του πλοίου που του επιτρέπουν να συγκεντρώνει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες στα δύο κέντρα μεταφοράς δεδομένων. Για την ασφαλή μετάβαση όλων των δεδομένων έχουν ληφθεί υπόψη όλες οι μελλοντικές προκλήσεις στον τομέα ασφάλειας κυβερνοχώρου και κυβερνοεπιθέσεων.
Η πρόωση των πλοίων εξασφαλίζεται από συνδυασμό πετρελαιοκινητήρων και πετρελαιοκινητήρων (CODAD) που του επιτρέπουν μέγιστη ταχύτητα 27 κόμβων και ακτίνα δράσης 5000 ναυτικά μίλια με οικονομική ταχύτητα 15 κόμβων.
Αποτίμηση του οικονομικού σκέλους
Η απόκτηση των φρεγατών με ναυπήγηση στην Γαλλία (παράδοσης της πρώτης την άνοιξη του 2025 και της δεύτερης το φθινόπωρο ενώ η τρίτη το 2026) θα κοστίσει περί τα 2.9 δισεκατομμύρια ευρώ με πλήρες πακέτο τεχνικής υποστήριξης τριετούς διάρκειας και του συνόλου του οπλισμού των πλοίων.
Αξίζει να μνημονευτεί πως η γαλλική τιμή πέρσι το καλοκαίρι ήταν στα 2.84 δισεκατομμύρια ευρώ (και όχι 3 ή 3,5 δισεκατομμύρια) για δύο πλοία διότι η ελληνική πλευρά χρεώνονταν με κόστη «παρακολούθησης προγράμματος» από τη DGA κόστους 60 εκατομμυρίων ευρώ καθώς και «Έρευνας & Ανάπτυξης» ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ. Στη τότε διαμόρφωση των πλοίων υπήρχαν βέβαια και οι MdCN (8 βλήματα ανά πλοίο καθώς και συνολικά 24 Aster 30), RAM, Strales.
Τότε γράφαμε επί λέξει με σχετικό μας άρθρο στις 21 Ιουλίου 2020 : «Εκεί που απαιτείται σκληρή και ουσιαστική διαπραγμάτευση είναι ώστε να μειωθούν τα παράλογα γαλλικά κόστη έρευνας και ανάπτυξης και παρακολούθησης του προγράμματος που είναι 260 εκατομμύρια ευρώ!!!»
Επιπροσθέτως, επισημαίναμε τα λάθη της ελληνικής πλευράς που δεν ήταν άλλο από τη διαπραγμάτευση για μόλις δύο πλοία τη στιγμή που οι ανάγκες ήταν πολύ παραπάνω και έπρεπε να επιτύχουμε μια ικανοποιητική ποσότητα ώστε να υπάρξει σημαντική μείωση των τιμών καθώς και οικονομίες κλίμακας.
Επόμενη εξέλιξη μετά τον Ιούλιο του 2020, τον Φεβρουάριο 2021. Οι Γάλλοι επανέρχονται με νέα προσφορά για 4 πλοία. (https://defencereview.gr/polemiko-naytiko-oi-galloi-kateftasa/)
Η γαλλική πλευρά προσκόμισε στο ΠΝ μια βασική πρόταση η οποία δύναται να τροποποιηθεί με μικρές παρεμβάσεις που δεν θα εκτινάξουν το κόστος. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του γράφοντος η βασική πρόταση αφορά τέσσερις φρεγάτες Belharra γαλλικής διαμόρφωσης κόστους 2.8 δισεκατομμυρίων ευρώ. Πρόκειται για ένα βασικό πακέτο που δύναται να διαμορφωθεί επιμέρους. Στη παραπάνω τιμή δεν είναι τα όπλα και η υποστήριξη.
Το κόστος των 2.8 δισεκατομμυρίων αφορούσε πλοία γαλλικής διαμόρφωσης όπως ακριβώς θα παραλάβει το γαλλικό ναυτικό και ακολούθως αυξανόνταν με την προσθήκη επιπλέον 16 κελιών, όπλων και φυσικά του RAM.
Το τελικό κόστος ήταν ύψους 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ για τέσσερα πλοία διαμόρφωσης γαλλικού ναυτικού μαζί με φόρτους όπλων και τεχνικής υποστήριξης.
Εναλλακτικά, το ΠΝ καλούνταν να πληρώσει επιπλέον για να παραλάβει πλοία με επιπρόσθετα κελιά SYLVER για 32 βλήματα ASTER 30, ολοκλήρωση και εγκατάσταση του RAM σε όλα τα πλοία κτλ. Το πακέτο ήταν στα 4.3 δισεκατομμύρια ευρώ για 4 πλοία ελληνικής διαμόρφωσης μαζί με πλήρες πακέτο όπλων και τεχνικής υποστήριξης. Να τονιστεί πως οι φόρτοι των όπλων δεν είναι μόνον ένας ανά πλοίο αλλά παραπάνω ώστε να υπα΄ρχει επαρκές απόθεμα αναχορηγίας από πλευράς Διοικητικής Μέριμνας. Για ευνόητους λόγους δεν θα αναφερθεί το ακριβές νούμερο. Στο προαναφερθέν νούμερο συμπεριλαμβάνεται και ο εκτεταμένος ΕΜΖ των τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ 200ΗΝ ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ.
Συγκεκριμένα είχαμε αναφέρει 2 Απριλίου 2021 (https://defencereview.gr/polemiko-naytiko-anaskopisi-tis-gall/):
Οι Γάλλοι δέχονται τις προσθήκες που ζητά το ΠΝ με το τελικό κόστος να ανέρχεται στα 4,750 δισεκατομμύρια ευρώ όπου συμπεριλαμβάνονται το πακέτο των όλων των όπλων (φόρτοι βλημάτων αεράμυνας Aster 30, βλημάτων επιφανείας, τορπιλών, αντιμέτρων, πυρομαχικών του πυροβόλου) και της τεχνικής υποστήριξης πενταετούς διάρκειας. Στη τιμή των 4,750 δισεκατομμυρίων ευρώ περιλαμβάνεται και ο ΕΜΖ των ΜΕΚΟ 200 ΗΝ. Σε αυτή τη περίπτωση το ΠΝ θα διαθέτει δυνητικά μια Belharra με τέσσερις εκτοξευτές Sylver A50 για συνολικά 32 βλήματα Aster 30 καθώς και εγκατάσταση και ολοκλήρωση του RAM στα πλοία καλύπτοντας τη διαρκή και πάγια απαίτηση του ΠΝ για Close In Weapon System
Η περίπτωση των κορβετών Gowind 2500
Ταυτόχρονα το ΠΝ διαπραγματεύεται τη ναυπήγηση επιπλέον πλοίων ώστε να υπάρξει συνολική λύση για την ανανέωση του Στόλου (3+1 με πρόβλεψη για ναυπήγηση τη χώρα μας). Πρόκειται για τις γαλλικές Gowind 2500 μια ισορροπημένη επιλογή για την ανανέωση του Στόλου.
Στην έκδοση GoWind-2500 τα πλοία έχουν μήκος 102 μέτρα και σύστημα πρόωσης CODAG (Combined Diesel and Dieseil). Η μέγιστη ταχύτητα τους είναι 25 κόμβοι και η εμβέλεια τους 3.700 ναυτικά μίλια με ταχύτητα πλεύσης 15 κόμβους. Τα πλοία μπορούν να παραμείνουν στη θάλασσα, χωρίς ανεφοδιασμό, για 11 συνεχόμενες ημέρες. Οι απαιτήσεις επάνδρωσης είναι 65 άτομα, ενώ μπορούν να μεταφέρουν ομάδα Ειδικών Δυνάμεων 15 ατόμων (το πλοίο διαθέτει και δύο σκάφη RHIB).
Σε επίπεδο αισθητήρων, στην τυπική τους διαμόρφωση, ενσωματώνουν ραντάρ τρισδιάστατο SMART-S Mk.2 (σαφώς δύναται και επιβάλλεται να υπάρξουν και εναλλακτικές επιλογές πιο σύγχρονων ραντάρ όπως τα NS-100 ή του ακόμη πιο ισχυρού NS-200), σόναρ τρόπιδας Kingklip, σόναρ μεταβλητού βάθους κατηγορίας VDS Captas-2, σύστημα διαχείρισης μάχης SETIS, σύστημα ηλεκτρονικών μέσων υποστήριξης VIGILE-200, σύστημα ηλεκτρονικών αντιμέτρων ALTESSE και σύστημα αυτοπροστασίας SYLENA Mk.2.
Ο τυπικός οπλισμός των GoWind-2500 αποτελείται από ένα πυροβόλο των 76 χιλιοστών (OTO Melara), δύο τηλεχειριζόμενους πύργους της Nexter με πυροβόλα των 20 χιλιοστών, έναν κάθετο εκτοξευτή 16 θέσεων για βλήματα VL Mica (και φυσικά VL MICA NG), οκτώ βλήματα κατά πλοίων MM-40 Block.3 Exocet και δύο τριπλούς εκτοξευτές τορπιλών με τορπίλες MU-90. Επίσης, το ελικοδρόμιο μπορεί να υποστηρίξει ελικόπτερο βάρους 10 τόνων.
Πέραν όμως της τυπικής διαμόρφωσης ο εκάστοτε πελάτης μπορεί να επιλέξει τη διαμόρφωση που επιθυμεί. Για παράδειγμα συνδυασμός οπλισμού που έχουν επιλέξει τα ΗΑΕ είναι: Οκτώ βλήματα κατά πλοίων MM-40 Block.3 Exocet, 16 βλήματα ESSM (Evolved Sea Sparrow Missile) επί κάθετου εκτοξευτή Mk.56, δύο τριπλούς εκτοξευτές τορπιλών, ένα κύριο πυροβόλο των 76 χιλιοστών, RAM και δύο πολυβόλα των 20 χιλιοστών.
Το ΠΝ προσανατολίζεται στη λύση των εξαιρετικών βλημάτων VL MICA NG λόγω νέων τεχνολογιών που ενσωματώνουν και φυσικά εξαίρετων δυνατοτήτων λόγω νεότερης φιλοσοφίας και σχεδίασης. Συνολικό απόθεμα 16 βλημάτων ανά πλοίο. Να τονιστεί πως πρόκειται για βλήμα “fire and forger”.
Στη περίπτωση της Αιγύπτου απουσιάζει όπλο κατηγορίας CIWS (Close In Weapon System) ενώ των ΗΑΕ διαθέτουν RAM, ζήτημα όμως το οποίο μπορεί να λυθεί για το ΠΝ με μια επιπρόσθετη οικονομική επιβάρυνση. Ενδεχομένως και υπό προϋποθέσεις να εγκατασταθούν αντί νεότερων επιλογών CIWS, τα Phalanx από τις φρεγάτες «S» που θα αποσυρθούν. Τέτοιες λεπτομέρειες ακόμη δεν έχουν αποσαφηνιστεί καθότι το ΠΝ βρίσκεται σε φάσης αρχικής διαπραγμάτευσης.
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες το κόστος των 3 κορβέτων με δικαίωμα προαίρεσης για ένα ακόμη πλοίο, αναμένεται να κυμανθεί στα 1.2 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το συνολικό πακέτο FDI HN και Gowind 2500 ανανεώνει ριζικά και ουσιαστικά τον ελληνικό στόλο. Προσφέρει πλοία εξαιρετικών επιδόσεων και καίριες και νευραλγικές δυνατότητες για την εθνική άμυνα. Οι επιτελείς του ΠΝ εργάστηκαν σκληρά για να διαμορφώσουν τις FDI HN στα «μέτρα» του ΠΝ και φυσικά θα ήταν παράλειψη μας να μην αναδείξουμε τον ρόλο παρελθόντων ηγεσιών στο ΠΝ όπως του Αντιναυάρχου Νικόλαου Τσούνη ΠΝ πρώην Α/ΓΕΝ καθώς και του πρώην Γενικού Διευθυντή ΓΔΑΕΕ Αντιναυάρχου Κυριάκου Κυριακίδη (Αντιναύαρχος ε.α).
Κλείνοντας, το ζήτημα του ΕΜΖ των ΜΕΚΟ 200 ΗΝ παραμένει στο τραπέζι με εξαίρεση τη φρεγάτα «ΥΔΡΑ» που είναι το παλαιότερο πλοίο και πλέον συμπληρώνει ήδη 30 χρόνια ζωής. Υπάρχει και το σενάριο που θέλει επιφανειακό εκσυγχρονισμό μικρού κόστους με έμφαση στα μηχανολογικά και γενικότερα πρόγραμμα γενικής επισκευής και επιθεώρησης που στην ουσία θα είναι αποκατάσταση λειτουργικότητας των συστημάτων των πλοίων. Η κατάσταση ακόμη δεν έχει ξεκαθαρίσει και όλα είναι στο τραπέζι των συζητήσεων.
Σε γενικές γραμμές το πρόγραμμα του ΕΜΖ των ΜΕΚΟ έπρεπε από τη πρώτη στιγμή να τρέξει ξεχωριστά και σε πρώτο χρόνο. Δυστυχώς, δημιουργήθηκε μια δυσεπίλυτη εξίσωση που περιλάμβανε όλα τα επιμέρους προγράμματα όπως της ενδιάμεσης λύσης, των νέων πλοίων, των ναυπηγείων και του ΕΜΖ των ΜΕΚΟ προς μια εταιρεία/ κράτος.
Η σύνδεση όλων αυτών δημιούργησε μεγάλες καθυστερήσεις, τη στιγμή που ο ΕΜΖ των ΜΕΚΟ θα μπορούσε κάλλιστα να είχε τρέξει προ τριετίας ως ένα ξεχωριστό πρόγραμμα.
Είναι επίσης πολύ σημαντικό να αναδειχθεί πως η σχεδίαση των FDI σε θέματα οπλισμού και δυνατοτήτων έχει γίνει από τη Naval Group λαμβάνοντας υπόψη τις επισημάνσεις και τις παρατηρήσεις των αξιωματικών του ΠΝ κατά τη περιόδο διαπραγματεύσεων της προηγούμενης δεκαετίας για την πρόσκτηση των FREMM.