Για την αξία του Ηλεκτρονικού Πολέμου έχουμε αναφερθεί σε σειρά άρθρων μας. Ομοίως, έχουμε παρουσιάσει και λύσεις/συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, τα οποία, κατά την άποψη μας θα ήταν χρήσιμο να αξιολογηθούν ή να αποκτηθούν. Το βέβαιο είναι ότι ο Ηλεκτρονικός Πόλεμος είναι ένα (1) μεγάλο κεφάλαιο στις σύγχρονες στρατιωτικές επιχειρήσεις, στο έδαφος, τη θάλασσα και τον αέρα.
Τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου πολλαπλασιάζουν την ισχύ των φίλιων δυνάμεων και περιορίζουν, αν όχι εξουδετερώνουν, τη δυνατότητα του εχθρού να εκτελέσει επιχειρήσεις, προσβάλλοντας την απρόσκοπτη πρόσβαση του στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. Ο Ηλεκτρονικός Πόλεμος έχει την παράμετρο της προστασίας των φίλιων δυνάμεων από εχθρικές επιθέσεις και την παράμετρο της επίθεσης στις εχθρικές δυνάμεις.
Ο Ηλεκτρονικός Πόλεμος συγκαταλέγεται στις επιχειρήσεις του Όπλου των Διαβιβάσεων, ένα Όπλο του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ) αρκετά παραμελημένο. Ασφαλώς και οι προεκτάσεις του Ηλεκτρονικού Πολέμου αφορούν το σύνολο των Όπλων και Σωμάτων του ΕΣ καθότι οι επικοινωνίες εμπλέκουν το σύνολο των Όπλων Μάχης ή Υποστήριξης Μάχης και φυσικά της Διοικητικής Μέριμνας. Ο ΕΣ υλοποίησε το πρόγραμμα της ελληνικής εταιρείας SONAK στις αρχές της δεκαετίας του 2000 μέσω του οποίου απέκτησε τις όποιες δυνατότητες ηλεκτρονικού πολέμου διαθέτει σήμερα και αξιοποιεί με δύο Τάγματα Ηλεκτρονικού Πολέμου.
Τα δύο (2) αυτά Τάγματα Ηλεκτρονικού Πολέμου υπάγονται στο 1ο και 2ο Συγκρότημα Επικοινωνιών, Ηλεκτρονικού Πολέμου, Πληροφορικής και Επιτηρήσεως (2ο ΣΕΗΠΠΕΠ) και καλύπτουν τις ανάγκες του Δ Σώματος Στρατού και της ΑΣΔΕΝ αντίστοιχα. Τα δύο (2) Τάγματα Ηλεκτρονικού Πολέμου του ΕΣ είναι το 471 (με έδρα το στρατηγείο της ΑΣΔΕΝ και με υπομονάδες στα νησιά) και το 476 (Ξάνθη). Τα δύο (2) Τάγματα διαθέτουν ειδική σύνθεση αποτελούμενη από κέντρα ακρόασης, κέντρα παρεμβολών και ραδιογωνιόμετρα με σκοπό την καταγραφή εκπομπών και λήψης συνδράμοντας σε αποστολές στοχοποίησης και συλλογής πληροφοριών-έγκαιρης προειδοποίησης.
Η δομή και οργάνωση των δύο (2) Ταγμάτων είναι ιδιαίτερη και εστιασμένη στον Ηλεκτρονικό Πόλεμο εν αντιθέσει με τα κλασικά Τάγματα Διαβιβάσεων ή τους Λόχους Διαβιβάσεων των Σχηματισμών του ΕΣ. Να σημειωθεί πως και η ΠΑ διαθέτει μονάδες ηλεκτρονικού πολέμου τόσο στη Θράκη όσο και στο Ανατολικό Αιγαίο πλην όμως το υλικό τους κρίνεται ως παρωχημένο. Για τον ΕΣ αλλά και για τις Ένοπλες Δυνάμεις γενικότερα προέχει η αντιμετώπιση των παρακάτω απειλών: Τουρκικά UAV, τουρκικά επίγεια συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, τουρκικά αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου, τουρκικά χερσαία συστήματα μονάδων ραντάρ και μονάδων αντιαεροπορικών συστημάτων
Η τουρκική απειλή
Σήμερα η κύρια απειλή είναι ο μεγάλος όγκος των τουρκικών UAV (Bayraktar-ΤΒ2, Akinci, Anka) τόσο κατά τον καιρό της ειρήνης όσο και κατά τον καιρό της κρίσης/ έντασης και φυσικά των πολεμικών επιχειρήσεων. Παράλληλα οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν πραγματοποιήσει τεχνολογικά βήματα προόδου στον Ηλεκτρονικό Πόλεμο αξιοποιώντας νέα συστήματα εγχώριας ανάπτυξης.
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η Τουρκία επενδύει συνεχώς στον Ηλεκτρονικό Πόλεμο και μάλιστα σε συστήματα τουρκικής σχεδίασης και ανάπτυξης. Για παράδειγμα, το κινητό σύστημα Ηλεκτρονικού Πολέμου Koral αποτελείται από δύο αυτόνομες μονάδες τοποθετημένες επί τροχοφόρων οχημάτων 8 x 8. Η πρώτη μονάδα ενσωματώνει συστήματα συλλογής πληροφοριών (ELINT : Electronic Intelligence) και συστήματα Ηλεκτρονικών Μέσων Υποστήριξης (ESM : Electronic Support Measures), ενώ η δεύτερη μονάδα ενσωματώνει έναν ενεργό παρεμβολέα.
Με άλλα λόγια η πρώτη μονάδα ευθύνεται για τον εντοπισμό του στόχου, ενώ η δεύτερη για την αντιμετώπιση και εξουδετέρωση του. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές η μέγιστη εμβέλεια του συστήματος είναι της τάξεως των 100+ χιλιομέτρων. Πρόκειται για ένα αυτόματο σύστημα, ικανό να εντοπίζει και να δρα κατά πολλαπλών στόχων, τόσο κατά συστημάτων ραντάρ όσο και κατά των συστήματα διεύθυνσης/καθοδήγησης των βλημάτων. Το σύστημα βρίσκεται σε υπηρεσία από το Φεβρουάριο του 2016 στην Τουρκική Αεροπορία, πιθανότατα για καταστολή αεράμυνας, σε συνδυασμό με τα αιωρούμενα πυρομαχικά αντί-ραντάρ Harpy.
Το Νοέμβριο του 2019 η Aselsan ανακοίνωσε ότι ο Τουρκικός Στρατός παρέλαβε ένα (1) νέο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου, το REDET II (Radar Elektronik Destek/Elektronik Taarruz). Πρόκειται για ένα (1) αυτοκινούμενο (επί τροχοφόρου οχήματος) σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου. Κάθε REDET II αποτελείται από δύο οχήματα. Ένα (1) όχημα εκτελεί αποστολές ηλεκτρονικής υποστήριξης με ικανότητα εντοπισμού, υποκλοπής και αναγνώρισης των ηλεκτρομαγνητικών εκπομπών εχθρικών ραντάρ. Το άλλο όχημα έχει την ικανότητα καταστολής της λειτουργίας εχθρικών ραντάρ, μέσω παρεμβολών.
Είχε προηγηθεί, τον Αύγουστο του 2019, η παράδοση στους Τουρκικό Στρατό, από την Aselsan, 11 αυτοκινούμενων συστημάτων Ηλεκτρονικού Πολέμου MILKAR-3A3, τα οποία έχουν τη δυνατότητα παρεμβολής επικοινωνιακών συστημάτων στις συχνότητες V/UHF, ανεξάρτητα της πλατφόρμας που το φέρει. Συνολικά ο Τουρκικός Στρατός θα παραλάβει 15 συστήματα, στο πλαίσιο συμβολαίου του 2015. Κάθε σύστημα αποτελείται από δύο (2) οχήματα. Εκτός από τις παρεμβολές στα εχθρικά επικοινωνιακά συστήματα το MILKAR-3A3 μπορεί να μεταδώσει και ψευδή στοιχεία με στόχο τη σύγχυση των εχθρικών δυνάμεων. Και ας μην ξεχνάμε ότι η Τουρκική Αεροπορία δρομολογήσει την απόκτηση τεσσάρων (4) εξειδικευμένων αεροσκαφών Ηλεκτρονικού Πολέμου.
Είναι σαφές ότι η τουρκική απειλή, στο κομμάτι του Ηλεκτρονικού Πολέμου, είναι υπαρκτή και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μείνει αναπάντητη. Η Ελλάδα οφείλει και πρέπει να επενδύσει στον Ηλεκτρονικό Πόλεμο, τόσο ως μέσο προστασίας της φίλιας κλίμακας διοίκησης και ελέγχου όσο και ως μέσο διατάραξης της τουρκικής κλίμακας διοίκησης και ελέγχου. Ο Ηλεκτρονικός Πόλεμος διαδραματίζει και θα συνεχίσει να διαδραματίζει κεντρικό ρόλος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις και είναι ένας τομέας, τον οποίο δεν έχουμε την πολυτέλεια να αγνοήσουμε, ιδιαίτερα το κομμάτι των παρεμβολών των επικοινωνιών.
Σε τακτικό και επιχειρησιακό επίπεδο τα παραπάνω τουρκικά συστήματα έχουν διαφορετικές αποστολές στα Θέατρα Επιχειρήσεων Αιγαίου και Θράκης. Ορισμένα συστήματα προορίζονται ως παρεμβολείς επικοινωνιών, άλλα ως μέσα στοχοποίησης με βάση τις εκπομπές επικοινωνιών στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα ένω τέλος κάποια άλλα για παρεμβολές ελληνικών μονάδων ραντάρ και μέσων αεράμυνας σε Θράκη και Αιγαίο.
Παράλληλα με τα παραπάνω τουρκικά συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, η τουρκική απειλή περιλαμβάνει τον μεγάλο όγκο των τουρκικών UAV σε πλειάδα αποστολών (στοχοποίηση, τακτική αναγνώριση, συλλογή πληροφοριών, προσβολές με ένοπλα UAV ή φονικά UAV όπως τα Harpy ή ακόμα και ως δολώματα προκειμένου τα ελληνικά αντιαεροπορικά να εκπέμψουν και να αποκαλύψουν τη θέση τους).
Η Ισραηλινή λύση για τον Ελληνικό Στρατό και τη Πολεμική Αεροπορία
Επίσης, τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου είναι οικονομικές λύσεις, σε σχέση πάντα με τα οφέλη που παρέχουν, ιδιαίτερα όσα είναι ολοκληρωμένα, δηλαδή συνδυάζουν την παράμετρο της προστασίας των φίλιων δυνάμεων και την ικανότητα εκτέλεσης ηλεκτρονικών επιθέσεων στην εχθρική υποδομή. Ένα τέτοιο σύστημα είναι και το Scorpius της ισραηλινής IAI (Israel Aerospace Industries), το οποίο παρουσίασε το Νοέμβριο του 2021. Το Scorpius μπορεί να ενσωματωθεί σε χερσαίες, εναέριες και θαλάσσιες πλατφόρμες. Αποστολή του Scorpius είναι η προσβολή των ηλεκτρονικών συστημάτων του εχθρού στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. Έχει την ικανότητα να στοχεύσει (ταυτόχρονα) πολλαπλές απειλές, σε διαφορετικές συχνότητες και από διαφορετικές κατευθύνσεις.
Και τούτο διότι βασίζεται στην τεχνολογία AESA (Active Electronically Scanned Array), η οποία ενεργοποιεί πολλαπλές δέσμες με αποτέλεσμα να επιτρέπει στο Scorpius να σαρώνει προς πάσα κατεύθυνση και να εντοπίζει/αντιμετωπίζει πολλαπλές απειλές. To Scorpius-G (Ground) είναι η χερσαία έκδοση, το Scorpius-N (Naval) είναι η ναυτική έκδοση, το Scorpius-SP (Self-Protection) είναι ατρακτίδιο, το οποίο χρησιμοποιείται από αεροσκάφη για την αυτοπροστασία τους και το Scorpius-SJ (Stand-off Jammer) είναι ατρακτίδιο αεροσκαφών για ηλεκτρονικές επιθέσεις. Υπάρχει και η εκπαιδευτική έκδοση Scorpius-T (Training).
Σύμφωνα με την ΙΑΙ το Scorpius μπορεί να παρεμβάλει UAV, πλοία, πυραύλους, συστήματα επικοινωνιών και ραντάρ τεχνολογίας χαμηλής πιθανότητας υποκλοπής. Το Scorpius-G είναι κινητό σύστημα με ικανότητα εντοπισμού και παρεμβολών απειλών από το έδαφος και τον αέρα. Στην ουσία το σύστημα δημιουργεί μια περιοχή προστασίας μέσα στην οποία επιχειρούν με ασφάλεια οι φίλιες δυνάμεις. Συνδράμει δηλαδή στη δημιουργία τοπικής υπεροχής.
Στην παρουσίαση της η IAI αναφέρει ότι το Scorpius-G είναι σύστημα «μεγάλων αποστάσεων», χωρίς όμως να αναφέρει την εμβέλεια του. Σύμφωνα με την ΙΑΙ το σύστημα μπορεί να εντοπίσει σήματα πολύ χαμηλής έντασης και να παρεμβάλει ταυτόχρονα πολλαπλές απειλές. Ουσιαστικά, το Scorpius-G χαρτογραφεί, σε πραγματικό χρόνο, τη διάταξη μάχης των εχθρικών δυνάμεων στην περιοχή ενδιαφέροντος.
Το Scorpius-N προστατεύει τις φίλιες ναυτικές δυνάμεις από απειλές όπως είναι τα βλήματα τεχνολογίας Cruise, τα βλήματα κατά πλοίων και τα περιφερόμενα πυρομαχικά, παρεμβάλλοντας τα ηλεκτροπτικά συστήματα και τους αισθητήρες τους. Το ατρακτίδιο Scorpius-SP προστατεύει αεροσκάφη (μαχητικά, μεταφορικά, εναέρια συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου και αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού) από απειλές αέρος-αέρος.
Τέλος, το ατρακτίδιο Scorpius-SJ είναι σύστημα διεξαγωγής παρεμβολών έναντι των εχθρικών μαχητικών αεροσκαφών, επίγειων μονάδων αεράμυνας, εχθρικών UAV και Κέντρων Διοίκησης Ελέγχου. Το Scorpius-T χρησιμοποιείται στην εκπαίδευση των χειριστών, τόσο σε επίπεδο χρήσης του συστήματος, όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο με την εκτέλεση διαφόρων σεναρίων μάχης.
