Σε χθεσινή μας ανάρτηση αναφερθήκαμε στην επιχειρησιακή αξιοποίηση των ελικοπτέρων αναγνώρισης OH-58D Kiowa Warrior ως φορείς στοχοποίησης για τα οπλικά συστήματα του Πυροβολικού Μάχης. Το Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) με δελτίο τύπου αναφέρθηκε στο συγκεκριμένο γεγονός στα πλαίσια βολών των Μοιρών του Δ Σώματος Στρατού στα Πετρωτά. Στο σημερινό μας άρθρο έχουμε ως στόχο να κάνουμε έναν επιπρόσθετο σχολιασμό με αφορμή τη χθεσινή είδηση.
Η χρήση των OH-58D Kiowa Warrior σε αποστολές στοχοποίησης και ορισμένες γενικές παρατηρήσεις
Πράγματι τα ελικόπτερα δύναται να χρησιμοποιηθούν ως φορείς στοχοποίησης για τα μέσα εκπομπής πυρών του Πυροβολικού Μάχης καθότι προσδίδουν αναγνώριση σε βάθος και με ακρίβεια. Δεν αποτελούν όμως το κατάλληλο και το πλέον συνετό μέσο στοχοποίησης για μια σειρά από λόγους, ο κυριότερος εκ των οποίων αποτελεί πως σε περίοδο επιχειρήσεων τα OH-58D Kiowa Warrior αξιοποιούνται ως αναγνωριστικά των Apache σε συνεργατικές βολές κατά στόχων μεγάλου ενδιαφέροντος όπως συγκεντρώσεις ή κινήσεις τεθωρακισμένων και μηχανοκίνητων μέσων ή αποβατικών σκαφών.
Αυτό φυσικά δεν αναιρεί πως τα OH-58D Kiowa Warrior μπορούν να μεταδώσουν στοιχεία βολής λειτουργώντας ως εναέριοι Προκεχωρημένοι Αξιωματικοί Παρατηρητές (ΠΑΠ) για το Πυροβολικό. Οφείλουμε ως εκ τούτων να επισημάνουμε πως το Πυροβολικό Μάχης είναι επιχειρησιακά αναγκαίο να αξιοποιεί οργανικά μέσα για αποστολές στοχοποίησης.
Τέτοια μέσα είναι τα Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη που μπορούν να αξιοποιούνται επιχειρησιακά από τους ΠΑΠ φέροντας τα σε ένα σακίδιο εκστρατείας ώστε να έχουν αυξημένο πεδίο παρατήρησης από το Πρόσθιο Όριο Τοποθεσίας (ΠΟΤ) και με ακρίβεια σε πραγματικό χρόνο.
Ταυτοχρόνως όπως είχαμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο μας σε επίπεδο τυπικής Αυτοκινούμενης Μοίρας Μέσου Πυροβολικού είναι αναγκαίο εκτός των ΠΑΠ που δίδονται στα τμήματα ελιγμού ώστε να προσφέρουν πυρά υποστήριξης, ο Αξιωματικός Επιχειρήσεων (ΑΞΕΠ) της Μοίρας να διαθέτει και αυτός οργανικό UAV ενώ σε επίπεδο Σχηματισμού και συγκεκριμένα Ταξιαρχίας (είτε μηχανοκίνητης είτε τεθωρακισμένης) να υφίστανται στο Κέντρο Συντονισµού Πυρών Υποστηρίξεως (ΚΣΠΥ) έτερο UAV που θα προσδίδει ακριβή δεδομένα στοχοποίησης σε μεγαλύτερο βάθος από τα UAV των ΠΑΠ ή του ΑΞΕΠ σε επίπεδο Μοίρας.
Παράλληλα σε ανώτερο επίπεδο διοίκησης δηλαδή Μεραρχίας ή Σώματος Στρατού, η Διοίκηση Πυροβολικού της Μεραρχίας ή του Σώματος Στρατού (εν προκειμένου του Δ Σώματος Στρατού) επιβάλλεται να αξιοποιεί UAV επιχειρησιακού επιπέδου και όχι τακτικού όπως σε επίπεδο Μοίρας και Ταξιαρχίας.
Θέλουμε δηλαδή να καταδείξουμε την ανάγκη επιχειρησιακής αξιοποίησης διαφόρων τύπων UAV ανάλογα με το επίπεδο διοίκησης και φυσικά προσβολής στόχων ενδιαφέροντος βάση αποστολής (άμεσης υποστήριξης, γενικής υποστήριξης, γενικής υποστήριξης – ενίσχυσης) δεδομένων και τακτικής κατάστασης.
Το επιχειρησιακό ζητούμενο επομένως είναι το Πυροβολικό από το επίπεδο Μοίρας – Ταξιαρχίας ως το επίπεδο Σώματος Στρατού να είναι αυτόνομο και αυτάρκες σε μέσα και δυνατότητες στοχοποίησης και να μην εξαρτάται επ’ ουδενί από άλλα Όπλα όπως η Αεροπορία Στρατού και τα Ελικόπτερα παρά μόνον σε ευκαιριακές αποστολές και αξιοποίηση δεδομένων. Συνεπώς το ελικόπτερο δεν αποτελεί και δεν πρέπει να αποτελεί το κύριο μέσο στοχοποίησης.
Επιπροσθέτως το ελικόπτερο ως φορέας διαθέτει εγγενή χαρακτηριστικά που πρακτικώς το περιορίζουν. Τέτοια είναι η αυξημένη αντιαεροπορική απειλή, το κορεσμένο περιβάλλον, η εχθρική αεροπορική απειλή, οι καιρικές συνθήκες, η τακτική κατάσταση και τυχόν βλάβες μηχανικής φύσεως που ενδεχομένως να προκύψουν. Εξάλου η επιβιωσιμότητα των OH-58D Kiowa Warrior είναι περιορισμένοι λόγω της μη ύπαρξης συστημάτων αυτοπροστασίας και ηλεκτρονικού πολέμου.
Ισχύει με άλλα λόγια ότι και στη περίπτωση των ανθυποβρυχιακών επιχειρήσεων. Η φρεγάτα πρέπει να διαθέτει δικά της συστήματα για τον έγκαιρο εντοπισμό υποβρυχίων και να μην βασίζεται εξ ολοκλήρου στο ελικόπτερο.
Επανερχόμενοι ξανά στο Πυροβολικό Μάχης οφείλουμε να επισημάνουμε πως αναλόγως των στόχων πρέπει να εξασφαλίζονται και τα κατάλληλα μέσα στοχοποίησης. Είναι γνωστό πως οι στόχοι χωρίζεται σε τακτικούς, επιχειρησιακούς και στρατηγικούς. Συνεπώς αναλόγως οφείλεται να λαμβάνει χώρα και η στοχοποίηση.
Για τους ΠΑΠ ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο αποτελεί ένα φορητό σύστημα κατάδειξης στόχων. Αναφέρουμε το LP10 της Rheinmetall με το οποίο είναι εφοδιασμένοι όλοι οι ΠΑΠ των Μοιρών της Εθνικής Φρουράς και το είδαμε σε επισκέψεις μας στη Κύπρο και την Εθνική Φρουρά.
Πρόκειται για ένα πολύ εύκολο, ταχείας χρήσης, εργονομικό, ευέλικτο και ευκίνητο φορητό σύστημα που παρέχει άμεσα και ακριβή δεδομένα στοχοποίησης δίχως τις χρονοβόρες διαδικασίες ενός συστήματος λέιζερ όπως του «ΠΟΛΥΦΗΜΟΣ» (κύρια μειονεκτήματα είναι ο όγκος του, το βάρος του, είναι δυσκίνητο και χρονοβόρο στη κατεύθυνση) που αξιοποιείται από το Πυροβολικό Μάχης του Στρατού Ξηράς. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για άλλες μεθόδους και τεχνικές των ΠΑΠ που ανήκουν σε άλλες περασμένες δεκαετίες και ναι μεν είναι αξιόπιστες πλην όμως είναι παρωχημένες και κυρίως με πολλούς περιορισμούς.
Εναλλακτικά μια άλλη λύση έναντι των φορητών συστημάτων όπως το LP10 της Rheinmetall που αναφερθήκαμε είναι ένα όχημα που διαθέτει ιστό με ηλεκτροπτικούς αισθητήρες ημέρας και νύχτας εξάγοντας τα δεδομένα στοχοποίησης. Αμφότερα όμως τόσο τα φορητά συστήματα όσο και τα οχήματα έχουν το εξής μειονέκτημα έναντι των UAV που είναι η αδυναμία παρατήρησης πίσω από προκαλύπτοντες όγκους. Συνεπώς η πλέον αξιόπιστη και επιχειρησιακά ασφαλής σύγχρονη λύση είναι τα UAV.
Η παράμετρος των ραντάρ αντί- πυροβολικού και των συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου
Στο Πυροβολικό Μάχης υπάρχει μεγάλη ανάγκη από σύγχρονα ραντάρ αντί- πυροβολικού. Με εξαίρεση τα λιγοστά σουηδικά Arthur. Δεδομένου του όγκου του τουρκικού πυροβολικού τα σύγχρονα ραντάρ αντιπυροβολικού αποτελούν μια επιτυχημένη μέθοδο για τη καταστροφή του. Για τον ΕΣ και το Πυροβολικό Μάχης προέχει η αντικατάσταση σε άμεσο χρόνο των παρωχημένων TPQ-36. Το σύστημα TPQ-36 τέθηκε σε υπηρεσία στο Ελληνικό Πυροβολικό το 1988.
Ιδανικές λύσεις θα ήταν η απόκτηση περισσότερων Arthur για την ισάριθμη αντικατάσταση των TPQ-36 καθώς και η αναβάθμιση των τριών συστημάτων Arthur (ανήκουν στο επίπεδο ARTHUR Mod.B) στο πλέον σύγχρονο επίπεδο Arthur Mod D ή C.
Συνδυαστικά όπως έχει αξιολογηθεί από το Πυροβολικό Μάχης η χρήση των PhZ-2000GR με τα Arthur προσφέρει τα κορυφαία αποτελέσματα σε αποστολές αντί-πυροβολικού.
Αφήνουμε εκτός εξίσωσης τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου που δύναται να προσδώσουν δεδομένα στοχοποίησης καθότι εντάσσονται στο Όπλο των Διαβιβάσεων. Τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου μπορούν να εντοπίζουν στόχους είτε με ανάλυση ηλεκτρονικών εκπομπών ή με ραδιογωνιομέτρηση. Τόσο το 1ο όσο και το 2ο ΣΕΗΠΠΕΠ διαθέτουν Τάγματα Ηλεκτρονικού Πολέμου που μεταξύ άλλων μέσων εύρεσης της τοποθεσίας των εχθρικών επικοινωνιακών εκπομπών εντοπίζουν και προσδιορίζουν εχθρικούς στόχους καθώς και μέσω υποκλοπών σημάτων επικοινωνιών.
Στόχοι στρατηγικού ενδιαφέροντος και χρήση δορυφορικών συστημάτων
Για τη προσβολή στόχων στρατηγικού ενδιαφέροντος είναι μονόδρομος η χρήση δορυφορικών συστημάτων. Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν το μοναδικό προνόμιο αξιοποίησης δορυφορικών δεδομένων από το πρόγραμμα HELIOS μέσω του Δορυφορικού Σταθμού Τανάγρας. Η επέκταση του προγράμματος και η αξιοποίηση περισσότερων ευρωπαϊκών δορυφόρων είναι μονόδρομος ώστε οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να διαθέτουν ακριβή δορυφορικά στοιχεία στοχοποίησης.
Ευχής έργον θα ήταν φυσικά να αναπτυχθούν εγχώριες δυνατότητες αξιοποίησης δορυφόρων και ανάλογων δυνατοτήτων ώστε οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να είναι πλήρως αυτάρκεις και αυτόνομες δίχως τη παραμικρή εξάρτηση.
Τα σύγχρονα δορυφορικά συστήματα προσφέρουν πολλαπλά πλεονεκτήματα έναντι του παρελθόντος. Ενδεικτικώς αναφέρεται πως παρέχουν ταχύτερα δορυφορικές εικόνες και με πολλαπλή συχνότητα από τις περιοχές ενδιαφέροντος καθότι η τροχιά τους είναι τέτοια ώστε να διασφαλίζεται η συνεχής και πυκνή ροή δορυφορικών δεδομένων, μεγαλύτερη ακρίβεια και μικρότερο ύψος δορυφορικών απεικονίσεων ελάχιστων μέτρων, δυνατότητα να διακρίνουν στόχους και να προσδίδουν δορυφορικές απεικονίσεις εν μέσω νεφώσεων και άσχημων καιρικών συνθηκών καθώς και δυνατότητα σύνθεσης απεικονίσεων μέσω ραντάρ συνθετικού διαφράγματος (SAR).
Κλείνοντας θέλουμε να τονίσουμε πως χρειάζεται μια νέα μίξη μέσων που δίνουν νέες δυνατότητες και ικανότητές στη στοχοποίηση. Αυτή η μίξη αφορά από απλά μέσα χαμηλού σχετικά κόστους όπως τα σύγχρονα φορητά συστήματα στοχοποίησης ή ακόμη καλύτερα τα UAV μέχρι τα ραντάρ αντί-πυροβολικού και τα υπερσύγχρονα δορυφορικά συστήματα.
Πολλές φορές ξεχνάμε τα βασικά όπως αυτά που αναφέραμε παραπάνω και η συζήτηση στρέφεται λανθασμένα στα οπλικά συστήματα (αναβαθμίσεις συστημάτων του Πυροβολικού ή αγορές νέων) ή τα βεληνεκή ξεχνώντας πως για να ρίξεις πρέπει πρώτα να δεις και να έχει ακρίβεια πυρών. Σημασία δεν έχει μόνον να διαθέτουμε τα όπλα ή τις πλατφόρμες που μπορούν να χτυπήσουν στόχους σε μεγάλες αποστάσεις αλλά να έχουμε και τα μέσα που μπορούν να δώσουν εικόνα των στόχων σε μεγάλες αποστάσεις.
Θα επαναλάβουμε για πολλοστή φορά με τον κίνδυνο να γινόμαστε κουραστικοί πως το τρίπτυχο που πρέπει να μας απασχολεί και να βελτιώσουμε συνολικά στο οικοδόμημα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων βασίζεται στις τρεις λέξεις: Όπλα- Πλατφόρμες – Πληροφορίες (δηλαδή δυναμική και ταχεία στοχοποίηση σε βάθος και με ακρίβεια). Και αυτό δεν αφορά μόνον το Πυροβολικό Μάχης αλλά συνολικά τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Ειδικά για το τελευταίο οι εξελίξεις στην Ουκρανία με τη χρήση του Πυροβολικού και γενικότερα των δορυφορικών συστημάτων και UAV οφείλουν να μας αφυπνίσουν σοβαρά. Και τούτο διότι τα παραπάνω είναι απλά εξοπλιστικά προγράμματα με μικρό κόστος και όχι προγράμματα δισεκατομμυρίων πλην όμως προσφέρουν τεράστιο επιχειρησιακό όφελος. Ειδικά στον τομέα των UAV η εγχώρια αμυντική βιομηχανία έχει να επιδείξει πολλά αξιόλογα ελληνικά προϊόντα και είναι μια ευκαιρία να της δοθεί καίριο βιομηχανικό έργο.
