Τη στιγμή που η τουρκική προκλητικότητα διαρκώς κλιμακώνεται και λαμβάνει νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά, ο Ελληνικός Στρατός (ΕΣ) παραμένει σε υψηλό βαθμό καθημερινής επιφυλακής και ετοιμότητας. Θα ήταν παράλειψη μας να μην αναγνωρίσουμε παράλληλα με τις προσπάθειες που γίνονται σε όλους τους σχηματισμούς της ΑΣΔΕΝ για διαρκή επαγρύπνηση και βελτίωση της μαχητικής ισχύος να μην αναφερθούμε στο Δ’ Σώμα Στρατού. Στα 200 περίπου χιλιόμετρα του μετώπου του Έβρου έχει συγκεντρωθεί, τόσο από την Ελλάδα όσο και από την Τουρκία, ένας πραγματικά τεράστιος όγκος πυρός.

Καθημερινά καταγράφεται ένας μεγάλος όγκος συναγερμών που στόχο έχουν να διαπιστώσουν και να βελτιώσουν την ετοιμότητα των μονάδων και των σχηματισμών του Δ Σώματος

Πρόκειται για δυνάμεις που θυμίζουν εποχές ψυχρού πολέμου μεταξύ ΝΑΤΟ και Συμφώνου Βαρσοβίας ανάμεσα σε Ανατολική και Δυτική Γερμανία. Το Δ’ Σώμα Στρατού με έδρα τη Ξάνθη συγκεντρώνει το 35% του προσωπικού του ΕΣ καθώς και το 60% των οπλικών συστημάτων που διαθέτει ο ΕΣ. Μερικά από τα καλύτερα οπλικά συστήματα του κόσμου βρίσκονται στη Θράκη. Το Δ’ Σώμα Στρατού συγκροτείται ως εξής:

-16^η Μηχανοκίνητη Μεραρχία Πεζικού (XVI Μ/Κ ΜΠ), με έδρα το Διδυμότειχο με Ζώνη Ευθύνης (ΖΕ) το βόρειο τμήμα του Έβρου.

-50^η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία (50 M/K TAΞ «Άψος»), με έδρα το Σουφλί που αποτελεί συνδετικό κρίκο μεταξύ 16^ης και 12^ης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας.

-12^η Μηχανοκίνητη Μεραρχία Πεζικού (XII Μ/Κ ΜΠ), με έδρα την Αλεξανδρούπολη με Ζώνη Ευθύνης (ΖΕ) το νότιο τμήμα του Έβρου.

-20^η Τεθωρακισμένη Μεραρχία (XX ΤΘΜ «Μακεδονία»), με έδρα την Καβάλα.

-29^η Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία Πεζικού (29 Μ/Π ΤΑΞ ΠΖ «Πόγραδετς»), με έδρα την Κομοτηνή (πρόκειται για τη Ταξιαρχία Εσωτερικής Ασφάλειας με αποστολή ασφάλειας των μετόπισθεν έναντι υβριδικών απειλών).

-1^ο Συγκρότημα Επικοινωνιών Ηλεκτρονικού Πολέμου Πληροφορικής και Επιτήρησης.

Ο ποταμός Έβρος, το φυσικό σύνορο Ελλάδας-Τουρκίας, έχει μήκος, από την Αδριανούπολη μέχρι τις εκβολές του περίπου 204km, πλάτος από 50-100 μέτρα, βάθος από 1,80-2,20 μέτρα και ρέει περίπου με ταχύτητα 5,4 km/h (ανάλογα εποχής). Στο δέλτα του Έβρου τα νερά είναι λιμνάζοντα ενώ εκατέρωθεν, και σε όλο το μήκος, σχηματίζεται μια πεδινή έκταση πλάτους 15km – 30km.

Τον χειμώνα, εφόσον σημειωθούν πλημμύρες, οι πεδινές εκτάσεις εκατέρωθεν του ποταμού περιορίζονται κατά 6km περίπου ενώ σχηματίζονται και τέλματα δυσκολεύοντας έτσι τη διάβαση. Η Ανατολική Θράκη χαρακτηρίζεται ως πεδινό έδαφος με αρκετούς παραπόταμους του Έβρου. Ο σημαντικότερος εξ αυτών είναι ο Εργίνης ποταμός, ο οποίος ρέει από της κεντρική Ανατολική Θράκη δυτικά όπου συναντά τον Έβρο απέναντι από το ελληνικό χωριό Τυχερό, στα βόρεια των Φερών.

Σε όλο τον ρου, τα νερά του Εργίνη αυξάνονται καθώς συναντάται με άλλους παραπόταμους, οι οποίοι πηγάζουν στα βόρεια και νότια της Ανατολικής Θράκης. Συνεπώς οι κεντρικές περιοχές της Ανατολικής Θράκης, από τα βουλγαρικά σύνορα έως την Προποντίδα παρουσιάζουν σημαντικά υδάτινα καλύμματα, δηλαδή ένα ισχυρό φυσικό φράγμα προς την Κωνσταντινούπολη. Ωστόσο από τον Έβρο μέχρι και την κεντρική Ανατολική Θράκη το έδαφος προσφέρεται για την χρήση μηχανοκίνητων και τεθωρακισμένων μονάδων. Στις ακτές του Αιγαίου, στην χερσόνησο της Καλλίπολης και στα παράλια του Εύξεινου Πόντου υπάρχουν οροσειρές με ανώτερο ύψος τα 945 μέτρα.

Ανατολικά του ποταμού Έβρου το μέτωπο αυξάνει σημαντικά και φτάνει τα 170km περίπου στο ύψος της πόλης Ουζούν Κιοπρού ενώ ανατολικότερα περιορίζεται συνεχώς και σταθερά μέχρι την Κωνσταντινούπολη όπου και μηδενίζεται σχεδόν. Η Δυτική Θράκη χαρακτηρίζεται ως έδαφος με αρκετές ιδιορρυθμίες. Τα σύνορα Ελλάδας-Βουλγαρίας, στον άξονα Νέστος-Έβρος, καλύπτονται από την οροσειρά της Ροδόπης ενώ στα νότια οι ακτές της Δυτικής Θράκης βρέχονται από το Αιγαίο Πέλαγος.

Τα νερά του Νέστου, του Κούρου (άξονας Σάπες-Ιασμός) και του Έβρου ρέουν με κατεύθυνση από το Βορρά προς το Νότο ενώ οι παραπόταμοι του Έβρου, Άρδας και Ερυθροπόταμος ρέουν με κατεύθυνση από τη Δύση προς την Ανατολή, και ενώνονται με τον Έβρο στο ύψος της Αδριανούπολη και του Διδυμοτείχου αντίστοιχα. Μεταξύ των ποταμών Νέστου, Κούρου και Έβρου σχηματίζονται μικρές πεδινές εκτάσεις, οι οποίες παραμένουν πεδινές μέχρι τις ακτές. Το εθνικό σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο της χώρας έχει κατασκευαστεί παράλληλα προς την ακτογραμμή. Το στενότερο σημείο της Δυτικής Θράκης (μήκος 40km) είναι ο άξονας του Κούρου ποταμού από την οροσειρά της Ροδόπης μέχρι τη λιμνοθάλασσα της Βιστωνίδος όπου και εκβάλει Κούρος.

Η στενότητα της Δυτικής Θράκης συνεχίζεται μέχρι τον άξονα Μικρό Δέρειο-Αλεξανδρούπολη ενώ ανατολικότερα και μέχρι τον Έβρο το μέτωπο διπλασιάζεται. Ο άξονας Μικρό Δέρειο-Αλεξανδρούπολη και δυτικά αποτελεί μια εξαιρετική αμυντική τοποθεσία καθώς η περιοχή είναι ορεινή, το μέτωπο είναι μικρό (40km-60km), υπάρχουν σημαντικά υδάτινα κολλήματα (Κούρος, Νέστος) και επιχειρησιακό βάθος στον άξονα Δράμα-Σέρρες και δυτικότερα.

Απέναντι στο Δ’ Σώμα Στρατού παρατάσσεται με σαφή επιθετική διάταξη η 1^η Τουρκική Στρατιά με τρία Σώματα Στρατού. Κύριο κώλυμα οποιασδήποτε τουρκικής ενέργειας αποτελεί το φυσικό κώλυμα του ποταμού Έβρου, των παραποτάμων καθώς και του εδάφους και συγκεκριμένα στο Βόρειο τμήμα. Η γνώση του εδάφους, η αμυντική προπαρασκευή, καθώς και η διαρκής παρακολούθηση των τουρκικών κινήσεων με στόχο τη στρατηγική προειδοποίηση αποτελούν στοιχεία που ευνοούν τον αμυνόμενο.

Όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα το επιτελείο του Δ’ Σώματος Στρατού στο οποίο υπάγονται συνολικώς 11 ταξιαρχίες διεξήγαγε και διεξάγει έντονη εκπαιδευτική δραστηριότητα με έμφαση στο σκέλος της ταχείας αντίδρασης απέναντι σε αιφνιδιαστικές εχθρικές ενέργειες. Καθημερινά δίδονται αρκετοί συναγερμοί και ασκήσεις ετοιμότητας κάνοντας το προσωπικό να ασκηθεί σε ρεαλιστικές συνθήκες ενώ τα προϊστάμενα κλιμάκια διοίκησης ασκούνται στον συντονισμό καθώς και στη διοίκηση και τον έλεγχο των φίλιων δυνάμεων.

Μολονότι, η Τουρκία επιδιώκει τετελεσμένα στο Αιγαίο έχοντας ως γνώμονα κρίσεις τοπικού χαρακτήρα και περιορισμένου χρονικού διαστήματος, εντούτοις μια κρίση με διαστάσεις σύρραξης δεν αποκλείει την ανάληψη τουρκικών επιχειρήσεων στο μέτωπο του Έβρου που εκ των πραγμάτων απαιτεί την εμπλοκή πολλαπλών εχθρικών δυνάμεων σε μεγαλύτερο χρονικό εύρος εν συγκρίσει με το μέτωπο του Αιγαίου όπου η κατάληψη μιας βραχονησίδας ή μιας μικρονήσου είναι  μια ευκολότερη υπόθεση.

Από την άλλη μεριά, οφείλουμε να τονίσουμε πως οι σχηματισμοί του Δ’ Σώματος Στρατού ασκούνται σε κάθε είδους μορφή αγώνα. Αδιαμφισβήτητα, η άμυνα του πατρίου εδάφους και η διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας συγκαταλέγονται στους κυρίαρχους στόχους του Σχηματισμού.

Το τελευταίο διάστημα έχει καταβληθεί τεράστια προσπάθεια από το επιτελείο του Δ’ Σώματος που πραγματικά έχει κάνει το προσωπικό να φτάνει και να ξεπερνά τα όρια του μέσα από καθημερινές ασκήσεις.

Συνεχείς επιθεωρήσεις ώστε να διαπιστωθεί το υψηλό επίπεδο διαθεσιμοτήτων, περιοδείες προς τόνωση του ηθικού, βολές με όλα τα οπλικά συστήματα με άριστα ποσοστά ευστοχίας, συναγερμοί με σκοπό την άμεση αντίδραση, ΤΑΜΣ μικρών και μεγάλων κλιμακίων αποτελούν τη καθημερινότητα. Ποτέ ξανά στο παρελθόν δεν έχει δοθεί αυτός ο όγκος των συναγερμών. Στη Θράκη λαμβάνει χώρα ένα τιτάνιο έργο, μια προσπάθεια που ξεκινά από το ίδιο το προσωπικό που αγωνίζεται με φιλότιμο και πατριωτισμό.

Η τακτική άσκηση μετά στρατευμάτων «Ποτάμια Οδός-22», με τη συμμετοχή τμημάτων και μέσων του Δ΄ Σώματος Στρατού «Θράκη» και της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού «Κιλκίς Λαχανά» πραγματοποιήθηκε από 4 έως και σήμερα, 8 Ιουλίου, στο Κέντρο Εκπαίδευσης Πλωτών Μέσων νοτίου Έβρου. Όπως ανακοινώθηκε, εξετάστηκαν αντικείμενα διεξαγωγής επιχειρήσεων διάβασης ποτάμιας γραμμής.

Το μήνυμα από το Δ’ Σώμα Στρατού, τον πλέον ισχυρό σχηματισμό του ΕΣ σαφές: είμαστε ικανοί και έτοιμοι. Και όχι μόνον για άμυνα. Η αφρόκρεμα του ΕΣ με εξαίρετο προσωπικό και χαρισματική ηγεσία αποτελεί τα εχέγγυα για τη Θράκη και παράλληλα προσφέρει πλήθος επιλογών στη πολιτική ηγεσία είτε σε περίοδο ελληνοτουρκικής κρίσης είτε σύρραξης. Ο υψηλός βαθμός επιχειρησιακής ετοιμότητας και η μαχητική ισχύς του Δ’ Σώματος Στρατού είναι κάτι που αποτελούν στοιχεία ικανά και αναγκαία να αποτρέψουν οποιονδήποτε επιβουλεύεται τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα και την εδαφική ακεραιότητα.

Η διεξαγωγή επιχειρήσεων επί των ποταμίων γραμμών με μηχανοκίνητα μέσα αποτελεί πάντα μια πολύπλοκη αποστολή όπου πριν την διεξαγωγή της πρέπει να αξιολογηθούν σειρά παραμέτρων, οι οποίες όμως μπορεί να αλλάξουν άρδην κατά τη διάρκεια της κίνησης των μέσων. Ειδικότερα, ο όρος ποτάμια γραμμή αφορά ένα σημαντικό υδάτινο κώλυμα, του οποίου το πλάτος, το βάθος, η ταχύτητα ρεύματος καθώς και η φύση των εκατέρωθεν οχθών και του πυθμένα δεν επιτρέπουν τη διάβαση πεζών ή συνήθων οχημάτων, παρά μόνο μέσω κατάλληλων πόρων.

Με το όρο πόροι στη συγκεκριμένη περίπτωση εννοούνται: οι πόροι πλεύσεως (ΠΠ), οι γενικοί πόροι (ΓΠ), οι πόροι σημείων ζεύξεως (ΣΖ), γέφυρες, αμφίβια μέσα. Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις διαφοροποιούνται σε σχέση με τα φυσικά χαρακτηριστικά, τον τύπο και το μέγεθος του κωλύματος και ιδιαίτερα τον τρόπο προπαρασκευής.

Την Ημέρα Διακεκριμένων Επισκεπτών της άσκησης, στις 7 Ιουλίου, παρακολούθησε ο διοικητής του Δ΄ Σώματος Στρατού «Θράκη» αντιστράτηγος Ιωάννης Τσιόπλος, ως εκπρόσωπος του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Στρατού, καθώς και παρατηρητές από τις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον Deputy Commanding General BG Stephen E. Schemenauer της 34th Infantry Division, την Ιταλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Κύπρο.

Οι επιχειρήσεις διάβασης ποταμών είναι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη χώρα μας αφενός λόγω της ύπαρξης σημαντικού αριθμού στον ελλαδικό χώρο και αφετέρου λόγω της σημασίας του Έβρου, ο οποίος αποτελεί το φυσικό σύνορο μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Σε κάθε περίπτωση, οι επιχειρήσεις αυτές διαφέρουν ανάλογα με τα φυσικά χαρακτηριστικά, τον τύπο, την ορμή ροής και το μέγεθος του ποταμού.

Ο αντικειμενικός σκοπός μιας επιχείρησης διαβάσεως ποταμού είναι να διαπεραιώσει δυνάμεις από το υδάτινο κώλυμα, εξασφαλίζοντας τη διατήρηση της υπεροχής και της ισχύος επί του αντιπάλου και της πρωτοβουλίας των ενεργειών.

Κατά τη σχεδίαση επιχειρήσεων διάβασης ποταμών, λαμβάνονται υπόψη οι εξής παράγοντες: α) απαιτούνται ειδικά μέσα και κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό και (β) η δυνατότητα τακτικών κινήσεων και ελιγμών είναι περιορισμένη κατά το χρόνο που οι δυνάμεις διαβάσεως και τα βαριά υλικά, όπως τα άρματα μάχης, βρίσκονται «ιππαστί» του ποταμού, δηλαδή βρίσκονται στη φάση διάβασης από τη μια όχθη στην άλλη.

Σε πρώτη φάση, επιδιώκεται η σιωπηρή διάβαση. Ωστόσο μια ενέργεια διάβασης αποκαλύπτεται άμεσα και σύντομα, ακόμη και στην περίπτωση του αιφνιδιασμού του αμυνομένου.

Θα πρέπει, συνεπώς, η υπεροχή πυρός της επιθέσεως να είναι τέτοια, ώστε όχι μόνο να εξουδετερωθούν οι αντιστάσεις και τα μέσα του αμυνομένου, αλλά και να εξαρθρωθεί, κατά το δυνατόν, κάθε αντεπίθεση. Καμία επιτυχία δεν είναι δυνατή, χωρίς υπεροχή πυροβολικού ή/και αεροπορίας στη ζώνη της βιαίας διαβάσεως.

Ανάλογα με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο αντίπαλος διακρίνονται δύο μορφές διάβασης ποταμού: (α) ταχεία διάβαση και (β) οργανωμένη διάβαση. Σε κάθε περίπτωση, η διάβαση μιας ποτάμιας γραμμής διεξάγεται σε τρία αλλεπάλληλα στάδια:

• Έφοδος για τη δημιουργία αρχικού προγεφυρώματος στην απέναντι όχθη.
• Συγκέντρωση δυνάμεων για τη διεύρυνση του αρχικού προγεφυρώματος.
• Σταθεροποίηση για να εγκατασταθούν ικανές δυνάμεις στο προγεφύρωμα, οι οποίες θα αναλάβουν την αποστολή διάσπασης της αντίπαλης διάταξης και της συνέχισης των επιχειρήσεων.

Ταχεία διάβαση

Ως επιχείρηση, η ταχεία διάβαση, αποτελεί τη συνέχιση μιας επιθετικής ενεργείας, αποφεύγοντας τελείως ή περιορίζοντας στο ελάχιστο την διακοπή αυτής προ του κωλύματος για προπαρασκευή, προκειμένου να μην απολέσει την ήδη υπάρχουσα ορμή.

Σε κάθε περίπτωση, προτιμάται και επιδιώκεται η γρήγορη διάβαση ποταμού αντί της οργανωμένης, η οποία απαιτεί χρόνο. Μία ταχεία διάβαση είναι δυνατή, εφόσον υπάρχουν συνθήκες ασθενούς ή παντελούς ελλείψεως άμυνας του αντιπάλου επί της περιοχής διάβασης.

Συγχρόνως, εφόσον διατίθενται ταχυκίνητες δυνάμεις, θα πρέπει να γίνει εκμετάλλευση της ταχύτητάς τους, προκειμένου να δημιουργήσουν προγεφύρωμα με το οποίο θα καλύψουν την διάβαση του κυρίου σώματος της δύναμης που επιχειρεί.

Ζωτικής σημασίας η υποστήριξη του Μηχανικού

Αποστολή του Μηχανικού είναι η παροχή δυνατότητας στη δύναμη διάβασης να διαβεί το ποτάμι. Προκειμένου να εξασφαλίσει την ελάχιστη απώλεια ορμής, τα μέσα γεφυρώσεως θα πρέπει να τοποθετηθούν σε θέσεις, ώστε να μπορούν να είναι διαθέσιμα όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Σαν δευτερεύουσα αποστολή, το Μηχανικό μπορεί να χρειαστεί να προετοιμάσει κωλύματα, για να προστατεύσει τα πλευρά της δύναμης διάβασης.

Σε περίπτωση τώρα επιθετικών επιχειρήσεων στην Ανατολική Θράκη ο ρόλος του μηχανικού προβλέπεται καταλυτικός. Χωρίς ισχυρό μηχανικό μάχης δεν είναι δυνατή η άρση των εχθρικών αμυντικών οχυρώσεων καταδικάζοντας σε αποτυχία την όλη προσπάθεια. Το μηχανικό θα κληθεί να γεφυρώσει είτε υδάτινα κωλύματα (Έβρος ποταμός) είτε χερσαία (ναρκοπέδια και τάφρους) επιτρέπωντας στις μονάδες ελιγμού να διεκπεραιωθούν ανατολικότερα.

Το μηχανικό μάχης επίσης θα αναλάβει την άρση των εχθρικών ναρκοπεδίων με τα μέσα που έχει στην διάθεση του και να συμβάλλει στην καταστροφή των εχθρικών οχυρώσεων. Τα μέσα που διαθέτει για όλα τα παραπάνω κρίνονται οριακώς επαρκή με σημαντικές ελλείψεις που θέτουν σε κίνδυνο την απόσβεση της επένδυσης που έχει γίνει σε άλλα όπλα ελιγμού και υποστήριξης μάχης. Σημαντική υστέρηση καταγράφεται στους τομείς της έλλειψης Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μηχανικού (πρόσφατα ανακοινώθηκε η απόκτηση νέων), Τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς ομάδας σκαπανέων, έλλειψης ποσοτικά και ποιοτικά επαρκών μέσων γεφύρωσης χερσαώιν κωλυμάτων και σύγχρονης φιλοσοφίας συστημάτων διάσπασης ναρκοπεδίων.

Κατά τη διάρκεια επιθετικών επιχειρήσεων το μηχανικό μάχης:

-Προβαίνει στην διάσπαση των εχθρικών ναρκοπεδίων με παράλληλη επισήμανση ασφαλών διαδρόμων διάβασης προς διάθεση των φιλίων τμημάτων.

-Εξασφαλίζει την διάβαση υδάτινων ή ξηρών κωλυμάτων με ειδικά μέσα.

-Εγκαθιστά επιθετικά ναρκοπέδια είτε προς την κατεύθυνση της δυσχέρειας κίνησης του αντιπάλου είτε προς εξαναγκασμό του της κίνησης του σε προβλέψιμα και αναμενόμενα δρομολόγια.

-Προβαίνει σε άρση ή καταστροφή αμυντικών κωλυμάτων πάσης φύσεως από κοινού με τα όπλα ελιγμού (πεζικό, τεθωρακισμένα) και υποστήριξης μάχης (πυροβολικό).

-Επισκευάζει πρόχειρα τις καταληφθείσες εχθρικές θέσεις προς αξιοποίηση τους από τα φίλια τμήματα.

-Υποστηρίζει αεροκίνητες και αερομεταφερόμενες επιχειρήσεις μέσω της κατασκευής κατάλληλα προετοιμασμένων Ζωνών Προσγείωσης (ΖΠ) και Ζωνών Ρίψης (ΖΡ).

Η υποστήριξη μιας διάβασης από το Μηχανικό περιλαμβάνει τον χειρισμό λέμβων εφόδου και την κατασκευή πορθμείων και γεφυρών. Επίσης, θα πρέπει να συντονιστούν η υποστήριξη, κυρίως, σε θέματα περισυλλογών, υγειονομικού και ανεφοδιασμού. Σε κάθε περίπτωση το Μηχανικό θα εξασφαλίσει ότι η διάβαση του κωλύματος από όλα τα οχήματα είναι εντός των δυνατοτήτων των μέσων διάβασης.

Οι τύποι διάβασης υδάτινου κωλύματος είναι δύο και είναι οι εξής:

Ταχεία Διάβαση ή Διάβαση Ευκαιρίας. Επιχείρηση διάβασης ποταμού πριν ο εχθρός μπορέσει να οργανώσει την άμυνα του επί της εκείθεν όχθης τούτου (εχθρικής όχθης). Ενεργείται συνήθως με πρόχειρα μέσα, χρησιμοποίησης υπαρχόντων πόρων ή σχεδίων ή και με την κατάληψη άθικτων γεφυρών.

Οργανωμένη ή Βίαιη Διάβαση. Επιχείρηση διάβασης ποταμού επί της εκείθεν (εχθρικής) όχθης στην οποία έχει οργανωθεί πλήρες σύστημα άμυνας από τον εχθρό και κατέχεται ισχυρά απ’ αυτόν.

Σε γενικές γραμμές ο τρόπος βάσει του οποίου γίνεται η διάβαση του ποταμού είναι ο ακόλουθος. Αρχικά επιλέγεται το σημείο και το τύπος της διάβασης βάσει των παραγόντων που προαναφέραμε, ακολούθως οργανώνονται τα μέσα και γίνεται η έκδοση της τελικής διαταγής από τους επικεφαλείς αξιωματικούς, εν συνεχεία πρώτα προωθούνται τα οπλικά συστήματα και το προσωπικό που θα δημιουργήσει ένα μικρό «προγεφύρωμα» στην απέναντι όχθη σε μήκος περίπου 10χλμ ώστε να μην μπορούν να πραγματοποιούνται βολές από τα όπλα ευθυτενούς τροχίας (φορητά ΑΤ, κατευθυνόμενα βλήματα, πολυβόλα κτλ) και φυσικά να «απαγορευθούν» οι βολές ΠΒ οι οποίες κατευθύνονται από τους ΠΑΠ που θα βρίσκονται εγγύς της όχθης.

Επίσης, το Α/Α ΠΒ λαμβάνει μέτρα για την απαραίτητη αποτροπή της εναέριας προσβολής από αεροσκάφη και επιθετικά ελικόπτερα, προσωπικό και μέσα του ΠΖ και των ΤΘ διαβαίνουν το ποτάμι είτε με λέμβους είτε με άλλες τεχνικές όπως είναι η πλεύση των ΤΟΜΠ Μ113 Α1/Α2 ή η τεχνική όπου τα άρματα μάχης χρησιμοποιούν αναπνευστήρα. Επιπλέον, συχνές είναι και οι επιχειρήσεις παραπλάνησης του εχθρού ώστε να αντιληφθεί πως η ζεύξη θα γίνει σε άλλο ή άλλα σημεία του ποταμού.

Ακόμα συχνή είναι και η χρήση προπετάσματος καπνού ώστε να καλυφθούν οι κινήσεις του Πεζικού και του Τεθωρακισμένων καθώς η στιγμή της διάβασης είναι η πλέον ευάλωτη και εγκυμονεί πολλούς κινδύνους. Φυσικά, την ίδια στιγμή έχουν αναπτυχθεί μέσα και προσωπικό στην όχθη από όπου ξεκινούν τα μέσα ώστε να καλύψουν με πυρά αυτά τα οποία επιχειρούν να περάσουν απέναντι. Εφόσον, συσταθεί ένα ασφαλές προγεφύρωμα, τότε την σκυτάλη αναλαμβάνει το όπλο του Μηχανικού (ΜΧ).

Με γρήγορες κινήσεις το προσωπικό φροντίζει ώστε οι βαριές πλωτές γέφυρες να αναπτυχθούν κατά το συντομότερο χρονικό διάστημα. Όταν ολοκληρωθεί και η ζεύξη δίχως να υπάρχουν απώλειες σε υλικά και έμψυχο δυναμικό τότε περνούν και οι υπόλοιπες δυνάμεις (Κύρια δύναμη και δυνάμεις Διοικητικής Μέριμνας) που θα διευρύνουν το προγεφύρωμα και θα προελάσουν προς τα ενδότερα εδάφη. Αυτή είναι συνοπτικά, η διαδικασία που ακολουθείται για την ζεύξη ενός υδάτινου κωλύμματος. Στην όλη επιχειρήση ενδέχεται να συμμετέχουν ακόμα και ειδικές δυνάμεις καθώς και επιθετικά ελικόπτερα, η ελίτ δηλαδή προσωπικού και μέσων ενός Στρατού.

Η «ταχεία διάβαση ευκαιρίας» εντάσσεται στο πλαίσιο αντεπιθετικής ενέργειας δυνάμεων του Δ ΣΣ με κύριο στόχο την ελάχιστη προπαρασκευή, προκειμένου να επιβραδυνθεί στο ελάχιστο η προέλαση των φίλιων μονάδων Τεθωρακισμένων και Μ/Κ Πεζικού.

Οι  μονάδες που συμμετείχαν στην τελική φάση της Τακτικής Άσκησης Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) «Ποτάμια Οδός 22» επί του ποταμού Άρδα περιλάμβαναν ελαφρά τεθωρακισμένα αναγνώρισης Panhard VBL, Τεθωρακισμένα Οχήματα Μεταφοράς Προσωπικού (ΤΟΜΠ) Μ-113, τα νεοαποκτηθέντα τεθωρακισμένα οχήματα αναγνώρισης Μ-1117 καθώς και άρματα μάχης Leopard 2A4. Τα πληρώματα τους συνεργάστηκαν με τμήματα Μηχανικού που προχώρησαν προηγουμένως σε αναγνώριση σημείων διάβασης καθώς και δημιουργία ζεύξης πεζογέφυρας για την εξασφάλιση προγεφυρώματος, με ταυτόχρονη μεταφορά δυνάμεων με πλωτές λέμβους.

Σε κάθε περίπτωση η έναρξη της σχεδιάσεως της διαβάσεως ποτάμιας γραμμής πρέπει να είναι έγκαιρη. Πρέπει να καταβάλλεται κάθε προσπάθεια συλλογής πληροφοριών, πρόβλεψης και εντοπισμού της αντίπαλης διάταξης στις περιοχές διαβάσεως.

Τα σχέδια και οι εκδιδόμενες διαταγές δίδουν ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη ενέργειας με μεγάλη ταχύτητα και αποφασιστικότητα από ταχυκίνητες δυνάμεις (μηχανοκίνητες και τεθωρακισμένες), με κύρια επιδίωξη να αποστερήσουν από τον αντίπαλο τη δυνατότητα συνεχίσεως των επιχειρήσεων ή την οργάνωση της άμυνάς του και παράλληλα να εξασφαλίσουν την κατάληψη άθικτων γεφυρών, γεγονός που θα ελαχιστοποιήσει την ανάγκη διενέργειας οργανωμένης διαβάσεως.

Το προγεφύρωμα, το οποίο επιδιώκεται να δημιουργηθεί, είναι ανάλογο με τον όγκο των δυνάμεων που εκτελούν την επιχείρηση. Σκοπός είναι η εξασφάλιση του απαραίτητου χώρου για τη διαπεραίωση, με ασφάλεια, του όγκου της ενεργούσης δυνάμεως και η δημιουργία συνθηκών συνέχισης της επιθέσεως.

Το προγεφύρωμα επεκτείνεται με ταχύτητα και θα πρέπει να εξασφαλίζει χώρο ελιγμού. Ένα προγεφύρωμα θα πρέπει να έχει την κατάλληλη εδαφική διαμόρφωση και έκταση, ώστε ο επιτιθέμενος αφενός να δύναται να αμυνθεί σε περίπτωση δυσμενούς εξέλιξης της επιθετικής ενεργείας και αφετέρου ο αντίπαλος να μην μπορεί να ανακόψει την κίνηση των στρατευμάτων από την μία όχθη στην άλλη.

Σημεία που πρέπει να αναδειχτούναπό την διεξαγωγη της Τακτικής Άσκησης Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) «ΔΙΑΒΑΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ», ήταν η ορμητική διέλευση του ποταμού από τις δυνάμεις πεζοπόρων τμημάτων τυφεκιοφόρων Μηχανικού και Πεζικού που κωπηλατώντας κάτω από το καυτό ήλιο υπό υψηλές θερμοκρασίες, πέρασαν στην αντιπέρα όχθη και έλαβαν θέσεις μάχης υπο πλήρη κάλυψη εξασφαλίζοντας το αρχικό προγεφύρωμα.

Ακολούθησε η διάβαση του ποταμού από τα τεθωρακισμένα Μ-113 τα οποία έπειτα από προετοιμασία στεγανοποίησης από τα πληρώματα τους,  εισήλθαν με ταχύτητα από πολλαπλά σημεία στο ποταμό και πολύ γρήγορα πέρασαν στην απέναντι όχθη.

Με δεδομένο ότι η αντίδραση του αντιπάλου θα εκδηλωθεί ευθύς με το πέρασμα των πρώτων τμημάτων στην αντίπερα όχθη, ακόμη και όταν ο αντίπαλος υποστεί αιφνιδιασμό σε σχέση με τα πραγματικά σημεία διαβάσεως, τα τμήματα οδηγούνται με ταχύτητα προς τους αντικειμενικούς σκοπούς. Έτσι, τα τμήματα επιθέσεως θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν την ευνοϊκή εξέλιξη της όλης επιχείρησης.

Άξιο μνείας είναι οτι οι οδηγοί των ΤΟΜΠ αντέδρασαν με ΑΡΙΣΤΕΣ ενέργειες σε ορισμένα σημεία οπου ο σαθρός πυθμένας και η ορμή του νερού αποτέλεσαν μέγιστη πρόκληση, η οποία αντιμετωπίστηκε ομολογουμένως με εξαιρετικό τρόπο, φανερώνοντας το επίπεδο εκπαίδευσης και αυτοπεποίθησης του προσωπικού που καλείται να φέρει εις πέρας αυτές τις απαιτητικές αποστολές.

Στη συνέχεια σειρά είχε η διέλευση αριθμού αρμάτων μάχης Leopard 2A4 τα οποία πέρασαν στην απέναντι όχθη και προωθήθηκαν πέραν αυτής, συνεχίζοντας την κύρια επιθετική ενέργεια.

Η Ταχεία Διάβαση Ευκαιρίας ολοκληρώθηκε από την διέλευση ισχυρής δύναμης Πεζικού από Πεζογέφυρα την οποία είχε προετοιμάσει το Μηχανικό, το οποίο επίσης έδρασε άψογα με ταχύτητα και υψηλή αποτελεσματικότητα εκτελώντας επίσης την αναγνώριση ακτής, τον εντοπισμό και την καταστροφή μηχανισμών υπονόμευσης που είχε τοποθετήσει ο εχθρός για την παρεμπόδιση διέλευσης των φίλιων δυνάμεων!

Άλλωστε τα παραπάνω μπορούν να γίνουν άμεσα αντιληπτά από την εκπαίδευση που διεξάγεται στο πλαίσιο εκτέλεσης μιας απαιτητικής διαδικασίας όπως είναι η διέλευση ενός υδάτινου κωλύματος, η οποία δεν θα πρέπει να ξεχνάμε οτι συνιστά μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για χερσαίες μοναδες στο πεδίο της μάχης.

Όπως υπογραμμίζουν στελέχη του ΕΣ η ποιότητα του προσωπικού και το επίπεδο εκπαιδεύσεως, είναι το κύριο στοιχείο το οποίο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν για τυχόν συγκρίσεις. Και αυτό σήμερα υπερέχει όσον αφορά το προσωπικό του Δ ΣΣ έναντι οποιουδήποτε πιθανού αντιπάλου στην περιοχή της Θράκης.

Το μήνυμα σαφές: Το Δ Σώμα Στρατού δεν κάνει μόνον άμυνα. Κι αυτό διότι το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, η κατοχή υλικού και μέσων υψηλής ποιότητας και η ανωτερότητα τακτικών εγγυάται την επιτυχία.