Σε λίγες μέρες το 2023 εκπνέει και όσον αφορά τα πεπραγμένα στον αμυντικό τομέα μάλλον θα πρέπει να θεωρηθεί ένα φτωχό έτος καθώς πολύ λίγα προγράμματα που έτρεχαν όλο αυτό το διάστημα συμβασιοποιήθηκαν. Ειδικά σε σύγκριση με τα προηγούμενα δύο έτη όπου υπογράφτηκαν μεγάλα προγράμματα αρκετών δισεκατομυρίων.

Παράλληλα, ο νέος Υπουργός Εθνικής Άμυνας (ΥΕΘΑ) Νίκος Δένδιας, πριν από λίγο καιρό έθεσε όλα τα προγράμματα που είχαν εγκριθεί υπό νέα αξιολόγηση προτεραιοτήτων και ουσιαστικά πάγωσε τα προγράμματα αυτά, πολλά από τα οποία ήταν στην τελική φάση αξιολόγησης ή συμβασιοποίησης. Η κίνηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα πολλά προγράμματα που υπό φυσιολογικές συνθήκες αναμένετο να υπογραφούν μέχρι το τέλος του έτους να καθυστερήσει η υπογραφή τους για μια ακόμη φορά, προγράμματα όπως η FOS για τα ελικόπτερα NH-90 ή τα ιπτάμενα ραντάρ της αεροπορίας.

Η αλήθεια είναι, όπως έχουμε αναλύσει και σε προηγούμενα άρθρα μέσα από την ιστοσελίδα του Defencereview.gr, ότι μια αναθεώρηση και σωστή προτεραιοποίηση των αναγκών χρειαζόταν να γίνει από τη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ). Επομένως, εφόσον θεωριτικά με τη νέα χρονιά και με νέα ηγεσία στο τιμόνι των Eνόπλων Δυνάμεων, σχεδόν όλα θα επαναξιολογηθούν από την αρχή και θα είναι σαν να ξεκινάμε με λευκό χαρτί θα προσπαθήσουμε στο παρόν άρθρο να παραθέσουμε ποιές θα πρέπει να είναι οι άμεσες προτεραιότητες ενίσχυσης και αποκατάστασης της ισχύος των ενόπλων δυνάμεων της χώρας.

Κατά την άποψή μας οι άμεσες προτεραιότητες ως προς την ενίσχυση των ΕΕΔ θα πρέπει να κινούνται στους παρακάτω άξονες:

1. Αξιοποίηση υφιστάμενου υλικού μέσω της υπογραφής συμβάσεων «Εν συνεχεία υποστήριξης» και αναβάθμισης υλικού.
2. Προμήθεια όπλων και πυρομαχικών για πλειάδα οπλικών συστημάτων.
3. Προμήθεια συστημάτων έγκαιρης προεδοποίησης και στοχοποίησης καθώς και δικτύωσης.
4. Aνανέωση μονάδων κρούσης του ΠΝ.

Στρατός Ξηράς

Εδώ οι ανάγκες είναι εκ των πραγμάτων μεγάλες λόγω του πλήθους αλλά και του όγκου των οπλικών συστημάτων σε υπηρεσία που χρειάζεται να αναβαθμιστούν ή να αντικατασταθούν. Ήδη μια σειρά από προγράμματα με το προηγούμενο καθεστώς είναι σε αναμονή αποφάσεων όπως η προμήθεια των αμφίβιων τεθωρακισμένων για τους πεζοναύτες, η αναβάθμιση των MLRS και η προμήθεια των μέσων μεταφορικών ελικοπτέρων UH-60M Blackhawk κόστους περίπου 2.5 δισ. ευρώ. Είναι όμως οι ενδεδειγμένες κινήσεις την παρούσα οικονομική συγκηρία τη στιγμή που υπάρχουν τεράστιες ανάγκες σε άλλα οπλικά συστήματα;

Αντ’ αυτών ίσως θα έπρεπε να κινηθούμε:

1. Πρωτίστως στον εκσυγχρονισμό υφιστάμενου μέρους των ΤΟΜΠ του Στρατού Ξηράς και ακολούθως την εκκίνηση διαγωνισμού για νέα ΤΟΜΑ με ορίζοντα τελικής επιλογής μετά από 2-3 χρόνια. Αλήθεια τι θα γίνει με τα αποκτηθέντα Marder; Εάν παραμείνει ο αριθμός τους τόσο μικρός σε λίγα χρόνια θα είναι ασύμφορο να κρατηθούν σε υπηρεσία και ολόκληρη η επένδυση που έχει γίνει σε ανταλλακτικά και εκπαίδευση απλώς θα πεταχτεί από το παράθυρο.
2. Προμήθεια περιφερόμενων πυρομαχικών και νέας γενιάς αντιαρματικών που έχουν αποδείξει την χρησιμότητά τους στο σύγχρονο πεδίο μάχης.
3. Συμπλήρωση αποθέματος πυρομαχικών 120 χιλ για τα άρματα μάχης και 155 χιλ για τα Α/Κ πυροβόλα.
4. Προμήθεια UAVs για αναγνώριση και στοχοποίηση για όλες τις βαθμίδες,  από mini-UAVs σε επίπεδο λόχου μέχρι τακτικά UAVs σε επίπεδο ταξιαρχίας.
5. Εκσυγχρονισμό/ προμήθεια πυραυλικού πυροβολικού και πυρομαχικών. Αρχικά πρέπει να προχωρήσει ο χαμηλού κόστους εκσυγχρονισμός των 110 RM-70 μαζί με τις νέες ρουκέτες και σε δεύτερο χρόνο να γίνει μια σωστή οικονομικοτεχνική μελέτη για την πιο συμφέρουσα λύση όσον αφορά τα υπάρχοντα MLRS. Μήπως θα ήταν πιο συμφέρουσα η αγορά νέων HIMARS ή PULS στη θέση της αναβάθμισης των υπάρχοντων συτημάτων; Για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των εκτοξευτών M-270 MLRS τόσο η ισραηλινή όσο και η γερμανική πρόταση έχουν μεγάλο ενδιαφέρον και είναι σαφώς χαμηλότερου κόστους συγκριτικά με την αμερικανική. Ακόμη όμως και εάν η τελική επιλογή είναι η πρόταση της Lockheed Martin, εντούτοις πρέπει να υπάρξουν σκληρές διαγωνιστικές διαδικασίες για συρρίκνωση του τελικού κόστους.
6. Άμεση υπογραφή FOS για τα ελικόπτερα ΝΗ-90 και CH-47 και σε ύστερο χρόνο την καταρχάς επικαιροποίηση του δόγματος χρησιμοποίησης ελικοπτέρων. Προέχει επίσης το σύνολο ή τουλάχιστον τα 2/3 των 25 Ε/Π CH-47 να εκσυγχρονιστούν στο επίπεδο CH-47F και κατ’ επέκταση να βελτιωθούν οι διαθεσιμότητες τους.
7. Προμήθεια νέων Α/Α συτημάτων μικρού-μέσου βεληνεκούς για την αντικατάσταση των πυροβολαρχιών HAWK και των SHORADS.

Πολεμικό Ναυτικό

Όπως έχουμε πολλάκις αναδείξει η πλειονότητα των μονάδων του Στόλου είναι υπέργηρος και επίσης εάν δεν προχωρήσουμε άμεσα σε ναυπήγηση- προμήθεια νέων μονάδων κρούσης ο Στόλος τα επόμενα χρόνια θα συρρηκνωθεί στο μισό. Πράγμα που σημαίνει ότι ούτε τις εθνικές ανάγκες δε θα μπορεί να καλύψει. Είναι αδήριτη ανάγκη λοιπόν να γίνουν οι παρακάτω κινήσεις:

1. Αναβάθμιση των φρεγατών ΜΕΚΟ
2. Προμήθεια 3+1 κορβετών
3. Ενεργοποίηση της option της τέταρτης φρεγάτας FDI
4. Eκκίνηση διαγωνισμού για νέα υποβρύχια, κατ’ ελάχιστο 3+1 ή το ιδανικό για 4 νέα.

Με τις παραπάνω κινήσεις θα διατηρηθεί ένας μίνιμουμ αριθμός 11-12 αξιόμαχων κύριων μονάδων μέχρι το 2030 που θα πλαισιώνονται από μερικές εναπομείνατες φρεγάτες S.

• Εκσυγχρονισμός ΤΠΚ S-Vita και συμπλήρωση του αριθμού τους.
• Εκσυγχρονισμός υποβρυχίων Τ-214 και συμπλήρωση του αριθμού τους.
• Εκσυγχρονισμός και συμπλήρωση αριθμού επάκτιων πυροβολαρχιών ΚΒ.

Πολεμική Αεροπορία

Αντίστοιχα και η Π.Α θεωρούμε ότι έχει πολλές άλλες ανάγκες πριν την είσοδό της στο πρόγραμμα του F-35 κόστους άνω των 4 δις. Στο πλαίσιο αυτό οι κινήσεις που πρέπει να γίνουν είναι οι εξής:

1. Υπογραφή σύμβασης εκσυγχρονισμού των αεροσκαφών F-16 Block 50 & 30. Η πολεμική αεροπορία δεν έχει την οικονομική ευχέρεια ούτε να αντικαταστήσει ένα προς ένα τα παλαιότερα αεροσκάφη ούτε την πολυτέλεια να συρρικνώσει τους αριθμούς της.
2.  Προμήθεια αεροπορικών όπλων για τα F-16 και τα Rafale. Δεν μπορεί εν έτει 2023-2024 η αεροπορία να εκτελεί αποστολές αέρος εδάφους με όπλα και τακτικές περασμένων δεκαετιών.
3. Προμήθεια νέας γενιάς ατρακτιδίων σκόπευσης όπως το Sniper EX.
4. Άμεση υπογραφή FOS σε πρώτη φάση για τα αεροσκάφη EMB-145H AEW&C και σύμβαση εκσυγρονισμού τους.
5. Εκσυγχρονισμός των αεροσκαφών C-27J και συμπλήρωση αριθμού. Εδώ θα έπρεπε ίσως να γίνει μια συνολική μελέτη των αναγκών αερομεταφορών για τις ΕΔ. Δηλαδή μήπως θα ήταν προτιμότερο να αγοραστούν περισσότερες μονάδες από το μικρότερο και πιο οικονομικό C-27J και να αγοραστούν και έξι μεγαλύτερα αεροσκάφη για στρατηγικού τύπου μεταφορές όπως το βραζιλιάνικο C-390 το οποίο έχει αρχίσει και κερδίζει και την ευρωπαϊκη αγορά. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει παλαιότερα το C-390 σε σύγκριση με το C-130J μπορεί να εκτελέσει περισσότερες αποστολές ανά αεροσκάφος στον ίδιο χρόνο μεταφέροντας περισσότερο φορτίο. Επομένως λιγότερα αεροσκάφη θα μπορούσαν να καλύψουν τις ίδιες ανάγκες αερομεταφορών. Παράλληλα το αεροσκάφος διαθέτει και άλλες αρετές προσφέροντας στο χρήστη και εναλλακτικές χρήσεις με πιο σημαντική εκείνη του ιπτάμενου τάνκερ. Καλύπτοντας έτσι άλλη μία πολύ σημαντική επιχειρησιακή ανάγκη της Π.Α.
6. Εκσυγρονισμός του επίγειου δίκτυου έγκαιρης προειδοποίησης με αναβάθμιση αριθμού κύριων ραντάρ και συνολική αντικατάσταση των παλαιών MPDR-90 στα νησιά από νέας τεχνολογίας κινούμενα ραντάρ τριών διαστάσεων.
7. Συμβασιοποίηση των νέων ελικοπτέρων SAR, AW139 προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες έρευνας διάσωσης στο FIR Αθηνών.

Κλείνοντας να αναφέρουμε ότι πολλά από τα παραπάνω προγράμματα είναι ήδη καθυστερημένα και πρέπει να γίνει υπογραφή των συμβάσεων μέσα στο 2024 ενώ άλλα να ξεκινήσουν οι διαδικασίες. Όλα αυτά με κύριο γνώμωνα την ουσιαστική ενίσχυση των ΕΕΔ με το μικρότερο δυνατό κόστος και την μεγαλύτερη επιστροφή της επένδυσης. Ελπίζουμε ότι η νέα χρονιά θα είναι πραγματικά επικοδομητική για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις.