Σε ένα σύγχρονο περιβάλλον μάχης, για την διαμόρφωση ενός πλέγματος »Αναγνώρισης-Κρούσης» πέραν των αξιόπιστων βλημάτων και των κατάλληλων πλατφορμών, αναγκαία είναι και η δημιουργία ενός ευρύτερος πλέγματος πάσης φύσεως αισθητήρων, που ως σκοπό θα έχουν την λήψη της πληροφορίας, την επεξεργασία της και την διανομή της στα Κέντρα Λήψης Αποφάσεων σε όσο το δυνατόν μικρότερο χρονικό διάστημα.
Για την κάλυψη αυτών των αναγκών, από το 1970 και ύστερα, χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, διαμορφώνουν μία μεγάλη ποικιλία μη επανδρωμένων εναέριων, θαλάσσιων, υποθαλάσσιων και χερσαίων μέσων, τα οποία έχουν προγραμματιστεί για να λειτουργούν ως »τα μάτια και τα αυτιά» του Στρατεύματος. Είναι ικανά να ανιχνεύουν και να αναγνωρίζουν τις απειλές μέσω του ήχου, του ηλεκτροπτικού αλλά και του θερμικού ίχνους καλύπτοντας σε μεγάλο βαθμό το κομμάτι της αναγνώρισης, επιτήρησης, παρακολούθησης και στοχοποίησης που χρειάζεται μέχρι την καταστροφή της απειλής.
Oικογένεια Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων MQ-9B
Τα MQ-9B ΜΕΑ (Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα) κατασκευάστηκαν από την General-Atomics, σε συνεργασία με την Leonardo (στο ζήτημα των ραντάρ), μαζί με το Χερσαίο Κέντρο Διοίκησης-Ελέγχου που απαιτείται για την λειτουργία τους. Παράλληλα αποτελούν ειδική λύση σε σχέση κόστους-αποτελέσματος για χώρες που χρειάζονται φθηνά μέσα εναέριας/θαλάσσιας παρακολούθησης. Η οικογένεια ΜΕΑ MQ-9B ενσωματώνει εξειδικευμένο hardware και software, δίνοντας έμφαση σε αποστολές εναέριας/θαλάσσιας επιτήρησης, ελέγχου κυκλοφορίας και ταυτοποίησης στόχου ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών. Είναι ικανή για Σύνθεση Εικόνας Επιφανείας και μεταφορά δεδομένων μάχης σε Κέντρα Διοίκησης-Ελέγχου αλλά και σε εναέρια μέσα διαφορετικής κατηγορίας (τύπου F-16).
MQ-9B SeaGuardian
To MQ-9B SeaGuardian είναι ένα UAV της κατηγορίας Mέσου Υψομέτρου Υψηλής Αντοχής (MALE), σχεδιασμένο για να διεξάγει πολυχωρικές επιχειρήσεις τύπου ISR (Intelligence, surveillance and reconnaissance) σε αποστάσεις έως και 5.500 ναυτικών μιλίων. Λόγω της διαμόρφωσής του είναι ικανό πόλεμο επιφανείας, ανθυποβρυχιακό πόλεμο, έρευνα και επιτήρηση θαλάσσιου περιβάλλοντος καθώς και για διεξαγωγή αποστολών έρευνας και διάσωσης.
Το MQ-9B SeaGuardian όταν διεξάγει αποστολές σε αποστάσεις εντός της γραμμής του ορίζοντα επικοινωνεί με τα Κέντρο Διοίκησης-Ελέγχου μέσω ραδιοσυχνοτήτων C-Band, ενώ όταν διεξάγει υπερπόντιες αποστολές πέραν της γραμμής του ορίζοντα (Beyond Visual Range BVR) χρησιμοποιεί ραδιοσυχνότητες Χ, Κu, Ka Band. H επικοινωνία του με τις υπόλοιπες πλατφόρμες που συμμετέχουν στην πολεμική διαδικασία γίνεται μέσω Link-11 και Link-16.
Έχει σχεδιαστεί και παραχθεί έχοντας μήκος 11.7 μέτρα, άνοιγμα φτερών 24 μέτρα, πλοηγείται μέσω κινητήρα Honeywell TPE331-10 Turboprop, έχοντας ως μέγιστο βάρος απογείωσης τα 5.670 κιλά με δυνατότητα μεταφοράς ωφέλιμου φορτίου 2.177 κιλών, το οποίο διανέμεται μεταξύ 8 φορέων/αναρτήσεων επί των πτερυγίων και ενός φορέα επί του κεντρικού πυλώνα.
Στους φορείς/αναρτήσεις μπορεί να φέρει μια ολόκληρη γκάμα ναυτικών αισθητήρων, όπως το ραντάρ συνθετικού ανοίγματος Lynx της General Atomics, το ραντάρ θαλάσσιας παρακολούθησης SeaVue XMC που σχεδιάστηκε από την Raytheon, ενσωματώνοντας ένα Shine Micro AIS με σύστημα ηλεκτροπτικής/θερμικής αναγνώρισης υψηλής ευκρίνειας της Raytheon. Η General-Atomics πρόσθεσε το pod Sage 750 της Leonardo το οποίο επιτρέπει στο SeaGuardian να αναζητά, να αναγνωρίζει και να παρακολουθεί εχθρικά ραντάρ που προέρχονται τόσο από χερσαίους όσο και από θαλάσσιους στόχους.
Για ανθυποβρυχιακές αποστολές, το SeaGuardian μπορεί να μεταφέρει δύο έως τέσσερις συσκευές διανομής ηχοσημαντήρων (sonobuoys) κάτω από τα φτερά του. Κάθε συσκευή μπορεί να κάνει αποδεσμεύσει είτε 40 ηχοσημαντήρες »Α Size» είτε 80 ηχοσημαντήρες »G Size». Το αεροσκάφος μεταφέρει εσωτερικά δέκτη και επεξεργαστή ηχοσημαντήρων, καθώς και το Sunoboy Management and Control System. Σύμφωνα με την General-Atomics, το SeaGuardian μελλοντικά θα εφοδιαστεί και με εκτοξευόμενα βλήματα έναντι υποβρυχίων, διευρύνοντας σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο του μέσα στην μάχη.
Για την λειτουργία του σε δυσχερή γεωκλιματικά περιβάλλοντα, το MQ-9B SeaGuardian έχει τοποθετημένο σύστημα αποπαγοποίησης, σύστημα IFF για ταυτοποίηση εχθρικών/φίλιων στόχων, ενώ παράλληλα έχει προγραμματιστεί για να αποφεύγει συγκρούσεις με φίλια εναέρια μέσα, μέσω τεχνολογίας TCAS (Traffic Collision Avoidance System). Αξίζει να σημειωθεί πως εφόσον φέρει πλήρη οπλισμό για ανθυποβρυχιακές αποστολές, συμπεριλαμβανομένων και των αισθητήρων το SeaGuardian ίπταται για 18 ώρες στα 40.000 πόδια, με συνολικό κόστος τα 5.000$ ανά ώρα έναντι ενός συμβατικού αεροσκάφους AEW που χρειάζεται 35.000$ ανά ώρα.
Διαμορφωμένο για αποστολές θαλάσσιας επιτήρησης, και παρακολούθησης, είναι ικανό να πετάξει έως και 40 ώρες, με μέγιστο ύψος πτήσης τα 40.000 πόδια, όντας ικανό να αντέξει έως και 40.000 ώρες λειτουργίας.
MQ-9B SkyGuardian
To MQ-9B SkyGuardian είναι ένα UAV της κατηγορίας Mέσου Υψομέτρου Υψηλής Αντοχής (MALE) και αποτελεί μία νέα βελτιωμένη έκδοση του MQ-9A, ικανό να πετά αυτόνομα σε αποστάσεις έως και 6.000 ναυτικών μιλίων. Eίναι ικανό για επιτήρηση και παρακολούθηση του εναέριου χώρου, ενσωματώνοντας ραντάρ αέρος-αέρος συνθετικού ανοίγματος Lynx της General-Atomics έχοντας την δυνατότητα εντοπισμού, παρακολούθησης και αποκάλυψης στόχων.
Έχει σχεδιαστεί και παραχθεί με μήκος 11.7 μέτρα, άνοιγμα φτερών 24 μέτρα, πλοηγείται μέσω κινητήρα Honeywell TPE331-10 Turboprop, έχοντας ως μέγιστο βάρος απογείωσης τα 5.670 κιλά με δυνατότητα μεταφοράς ωφέλιμου φορτίου 2.155 κιλών, το οποίο διανέμεται μεταξύ 8 φορέων επί των πτερυγίων και ενός φορέα επί του κεντρικού πυλώνα. Κατά την διάρκεια πτήσης του είναι ικανό να εντοπίσει στόχους μέσω του θερμικού/ηλεκτροπτικού ερευνητή υψηλής ευκρίνειας που διαθέτει.
Το MQ-9B SkyGuardian για διεξαγωγή αποστολών εντός της γραμμής του ορίζοντα επικοινωνεί με τα Κέντρο Διοίκησης-Ελέγχου μέσω ραδιοσυχνοτήτων C-Band, ενώ όταν διεξάγει υπερπόντιες αποστολές πέραν της γραμμής του ορίζοντα (Beyond Visual Range BVR) χρησιμοποιεί ραδιοσυχνότητες Χ, Κu, Ka Band (όπως και το SeaGuardian). Επικοινωνεί με τις υπόλοιπες πλατφόρμες που συμμετέχουν στην πολεμική διαδικασία μέσω Link-11 και Link-16. Αξίζει να σημειωθεί πως διαθέτει δύο συστήματα δορυφορικής επικοινωνίας SATCOM (ένα επιχειρησιακό και ένα υποκατάστατο) με σκοπό να λαμβάνει επιπλέον δεδομένα εν ώρα πτήσης από δορυφόρο.
Ο εξοπλισμός του, αντίστοιχα με το MQ-9B SeaGuardian, περιλαμβάνει σύστημα IFF, σύστημα αποπαγοποίησης, αλλά και τεχνολογίες ανίχνευσης και αποφυγής συγκρούσεων (DetectAndAvoid DAA). Για την μετάδοση εικόνας, βίντεο και πληροφοριών τα UAV MQ-9 χρησιμοποιούν το ADS-B (Αutomatic and Dependent Surveillance Broadcast). Η έκδοση SkyGuardian μπορεί να φέρει εντός των πτερυγών δύο πυραύλους ακριβείας με μέγιστο βάρος 863 κιλά.
Ανάπτυξη δόγματος ISR μέσω σύγχρονων UAV
Βασικό επιχειρησιακό χαρακτηριστικό των UAV MALE (αλλά και HALE μέχρι ενός βαθμού) είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου συνεχούς/ακριβούς επιτήρησης και παρακολούθησης των θαλάσσιων, χερσαίων και εναέριων συνόρων της χώρας, προσφέροντας ζωντανή προβολή των μεταβαλλόμενων δεδομένων σε ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο.
Η απόκτηση τέτοιων συστημάτων δεν υποκαθιστά την αγορά »συμβατικών» εναέριων μέσων, όπως ΑΣΕΠΕ και ατρακτιδίων DB-110 για τα F-16. Σκοπός της αγοράς τέτοιων μη επανδρωμένων εναέριων μέσων είναι η δημιουργία ενός διακλαδικού δόγματος ISR, όπου μέσω Link-16 και άλλων τεχνολογιών θα μπορούν να μεταφέρουν δεδομένα στοχοποίησης, σε πραγματικό χρόνο, στα Κέντρα Διοίκησης-Ελέγχου αλλά και σε κατευθυνόμενα βλήματα.
Λόγω της καμπυλότητας της γης τα ραντάρ επιφανείας των πλοίων δεν εντοπίζουν στόχους σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 40-50 ναυτικών μιλίων οπότε η χρήση ιπτάμενων μέσων ή ΜΕΑ σε θαλάσσιο περιβάλλον είναι μερικώς απαραίτητη ώστε να λάβει χώρα Σύνθεση Εικόνας Επιφανείας, δηλαδή επίγνωση της τακτικής κατάστασης, ώστε να μπορούν να πραγματοποιηθούν προσβολές ναυτικών στόχων.
Αποστολή του είναι ο εντοπισμός πλοίων, υποβρυχίων και ναρκών, ενώ παράλληλα ικανή είναι η συνεργασία με αεροσκάφη τύπου MQ-9B.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί πως αρκετά σημαντική είναι και η διαλειτουργικότητα που προσφέρουν τα UAV MALE (υπό την κατάλληλη διαμόρφωση) με επιπλέον κλάδους του Ελληνικού Στρατού, όπως το Πολεμικό Ναυτικό (αλλά και το Λιμενικό Σώμα), δημιουργώντας έτσι μία Κοινή Επιχειρησιακή Εικόνα (COP) στα Κέντρα Λήψης Αποφάσεων. Η εικόνα αυτή θα αποτελείται από τον συνολικό όγκο πληροφοριών (ISR) που έχουν συλλέξει πτητικά, εναέρια, θαλάσσια και υποθαλάσσια μέσα, κάνοντας την διαδικασία λήψης απόφασης πολύ ευκολότερη για τους ιθύνοντες.
