Σήμερα ο στόλος φρεγατών του πολεμικού ναυτικού αποτελείται από εννέα παλαιές ολλανδικές φρεγάτες κλάσης Kortenear ή αλλιώς “S” από τις οποίες οι έξι αναβαθμίστηκαν τη δεκαετία του 2000 και τέσσερις γερμανικές φρεγάτες κλάσης Ύδρα τύπου ΜΕΚΟ 200ΗΝ. Μετά όμως και τις τελευταίες εξελίξεις το πολεμικό ναυτικό πρόκειται να παραλάβει τέσσερις γαλλικής σχεδίασης φρεγάτες FDI μέχρι το 2030. Επίσης υπάρχει το ενδεχόμενο, αν όλα πάνε κατ ευχήν, μέχρι το τέλος της δεκαετίας να παραλάβει επίσης δύο μεταχειρισμένες ιταλικές φρεγάτες Fremm με option για ακόμη δύο, ενώ παράλληλα φαίνεται να δρομολογείται η πολυαναμενόμενη και πολύ καθυστερημένη αναβάθμιση των φρεγατών ΜΕΚΟ. Εάν όλα τα προγράμματα προχωρήσουν κανονικά μέσα στο επόμενο διάστημα, τότε αναμένουμε στο τέλος της δεκαετίας περίπου, ο στόλος των φρεγατών να αποτελείται από τέσσερις φρεγάτες FDI HN, τέσσερις αναβαθμισμένες φρεγάτες ΜΕΚΟ και δύο συν δύο ιταλικές φρεγάτες Fremm.

Επομένως, εάν η διοίκηση φρεγατών επιθυμεί να διαθέτει έναν στόλο τουλάχιστον 14 φρεγατών σε υπηρεσία, τότε θα χρειαστεί να διατηρήσει εν ενεργεία, δύο έως τέσσερις φρεγάτες κλάσης Kortenear. Αυτές λοιπόν τις τελευταίες εναπομείναντες ολλανδικές φρεγάτες μαζί με τις τέσσερις ΜΕΚΟ ευελπιστεί το πολεμικό ναυτικό να τις αντικαταστήσει σε βάθος χρόνου από τις αμερικάνικες φρεγάτες Constellation μέσω ενός προγράμματος «συνανάπτυξης» με το αμερικάνικο ναυτικό. Όμως το πρόγραμμα αυτό έχει ήδη μεγάλες καθυστερήσεις και κανείς δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει το ενδεχόμενο κόστος της ελληνικής έκδοσης με κατασκευή στην Ελλάδα, καθώς και τον χρονικό ορίζοντα που ένα τέτοιο εγχείρημα θα μπορεί να πραγματοποιηθεί. Επίσης, θα πρέπει το πολεμικό ναυτικό να λάβει υπόψη του πολλαπλά θέματα εκπαίδευσης, συντήρησης, ανταλλακτικών που θα φέρει μια τέταρτη κλάση φρεγατών στον ελληνικό στόλο.

Κάπου εδώ έρχεται και η πρόταση της γαλλικής Naval Group για την ναυπήγηση έως τριών φρεγατών FDI HN στην ίδια διαμόρφωση, σε ελληνικό ναυπηγείο στην Ελλάδα (είτε στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά είτε στα Ναυπηγεία Σαλαμίνας που διαθέτουν εμπειρία) με μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας. Η πρόταση αυτή αν και ενέχει κάποιο αυξημένο κόστος δεδομένης της ναυπήγησης των πλοίων στη χώρα μας, εντούτοις μπορεί να δημιουργήσει πολλαπλά οφέλη τόσο επιχειρησιακά όσο και τεχνολογικά αλλά και γιατί όχι και εμπορικά. Θα μπορούσε η γαλλική πρόταση να γίνει ακόμη καλύτερη καλύπτοντας περισσότερες επιχειρησιακές ανάγκες που θέλει το πολεμικό ναυτικό και πώς;

Κατά τη διάρκεια της περιόδου επιλογής των νέων φρεγατών το 2020 – 2021 η γαλλική Naval Group είχε κάνει παρουσίαση των δυνατοτήτων των νέων της τότε φρεγατών FDI στους έλληνες δημοσιογράφους μεταξύ των οποίων ήταν και ο Διευθυντής Σύνταξης του Defencereview.gr, Γιάννης Νικήτας. Στη συγκεκριμένη παρουσίαση αναφέρθηκε και η δυνατότητα κατασκευής μιας επιμηκυμένης έκδοσης των φρεγατών FDI γνωστή και ως FDI XL. Η συγκεκριμένη έκδοση αναβάθμιζε κατακόρυφα τις δυνατότητες της αρχικής έκδοσης μόνο και μόνο από τη δυνατότητα ενσωμάτωσης 16 επιπλέον κάθετων κελιών. Όμως όπως θα αναλύσουμε παρακάτω σε συνάρτηση και με τις τελευταίες εξελίξεις τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης έκδοσης δεν σταματούν εδώ.

Στην έκδοση FDI XL έχει γίνει επιμήκυνση με την προσθήκη ενός επιπλέον τμήματος 9-10 μέτρων στη μέση του πλοίου, μεταξύ του PSIM και της τσιμινιέρας. Σύμφωνα με την Naval Group, αυτή η προσθήκη είναι εφικτή χωρίς να επηρρεάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά της όλης σχεδίασης. Το μήκος θα ανέλθει στα 131-132 μέτρα και το εκτόπισμα στους 5300-5500 τόνους. Επομένως, εάν τα βασικά χαρακτηριστικά της σχεδίασης παραμείνουν τα ίδια και ο συντελεστής γάστρας παρόμοιος, με βασική παράμετρο ότι το πλάτος θα παραμείνει το ίδιο, τότε το βύθισμα της νέας έκδοσης εκτιμούμε ότι θα είναι γύρω στα 6 μέτρα. Το επιπλέον μήκος θα δώσει τη δυνατότητα μεταφοράς επιπλέον καυσίμου αλλά και την αλλαγή του προωστήριου σκεύους (εάν θελήσουμε) με την υιοθέτηση αεροστρόβιλου σε ένα πιθανό σχήμα τύπου CODAG. Η επιπλέον ισχύς θα επιτρέψει στο σκάφος να επιτύχει και υψηλότερες ταχύτητες όπου σύμφωνα με την εταιρία θα είναι της τάξης των 30 κόμβων. Όμως αυτό θα ενέχει υψηλό κόστος απόκτησης, σε σύγκριση με την υπάρχουσα διαμόρφωση, από τη στιγμή που σημαντικές μηχανολογικές εγκαταστάσεις θα πρέπει να επανασχεδιαστούν. Επίσης ο επιπλέον χώρος θα επιτρέψει να αυξηθούν οι ενδιαιτήσεις του πληρώματος στις 180 ή/και να μεταφερθούν επιπλέον εφόδια που θα επιτρέψουν μεγαλύτερης διάρκειας αποστολές χωρίς την ανάγκη ανεφοδιασμού.

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το νέο τμήμα θα μπορεί να φιλοξενήσει επιπλέον οπλισμό όπως επιπλέον πυραύλους επιφανείας ή συστήματα εξαπόλυσης ντρόουν ή περιφερόμενων πυρομαχικών ή δύο επιπλέον κάθετους εκτοξευτές Α50 ή A70 Sylver, ανεβάζοντας τον αριθμό των κελιών επάνω στο πλοίο από 32 που έχουν οι φρεγάτες Κίμων σε 48. Επιτρέποντας έτσι την μεταφορά επιπλέον αντιαεροπορικών πυραύλων ή πυραύλων κρουζ. Και εδώ έρχονται και μπαίνουν στην εξίσωση οι νεότερες εξελίξεις που αναφέραμε παραπάνω που δεν είναι άλλες από τους νέους υπό ανάπτυξη κάθετους εκτοξευτές A70 NG. Σύμφωνα με πληροφορίες ο νέος αυτός εκτοξευτής θα υπερβεί το πρόβλημα των υπάρχοντων εκτοξευτών και θα μπορεί να εκτοξεύσει την πλήρη γκάμα πυραύλων από τους MICA NG στους CAMM & CAMMER, Aster 15/30 έως τους MdCN, Elsa ή οποιονδήποτε νέο πύραυλο μπει σε υπηρεσία. Πλέον των παραπάνω, ο νέος εκτοξευτής ενδέχεται να μπορεί να πάρει τους μικρότερους πυρύλους ανά τετράδες τετραπλασιάζοντας έτσι το απόθεμα. Φανταστείτε λοιπόν μία φρεγάτα των 5500 τόνων με 48 κελιά συνδυασμό Α50 και Α70 NG ή ακόμη και μόνο με Α70 NG, τον όγκο και την ισχύ πυρός που θα διέθεται σε συνδυασμό με το ραντάρ Sea Fire και τα υπόλοιπα εξελιγμένα ηλεκτρονικά που φέρει το πλοίο. Όμως τα καλά νέα δεν σταματούν εδώ γιατί την FDI XL η Naval Group την προσφέρει με το βαρύ πυροβόλο των 127 χιλιοστών αντί του σημερινού Super Rapido 76/62mm.

Επίσης εάν το πολεμικό ναυτικό και η ηγεσία του ΥΠΕΘΑ επέλεγε μία τέτοια λύση, εκτός του γεγονότος ότι το πολεμικό ναυτικό θα διέθετε την ισχυρότερη ναυτική μονάδα στην ανατολική Μεσόγειο, από τη στιγμή που το πλοίο ουσιαστικά θα έχει την ισχύ πυρός ενός αντιτορπιλικού πολύ μεγαλύτερου εκτοπίσματος, μια τέτοια επιλογή έχει επιπλέον πλεονεκτήματα.

1. Οι FDI XL θα έχουν 100% ομοιοτυπία σε όλα τα βασικά συστήματα με τις Κίμων.
2. Ίδια εφοδιαστική αλυσίδα
3. Ίδια εκπαίδευση
4. Αύξηση του στόλου των FDI και επομένως περισσότερα ενεργά πλοία ανά πάσα στιγμή
5. Μείωση της πολυτυπίας των CMS, ειδικά εάν στη θέση τους επιλεγεί η αμερικάνικη Constellation, με ότι αυτό συνεπάγεται από θέμα πολυπλοκότητας της εκπαίδευσης του προσωπικού.
6. Μεταφορά τεχνογνωσίας στην Ελλάδα και κατακόρυφη αύξηση του ποσοστού της ελληνικής προστιθέμενης αξίας.
7. Στρατηγική συνεργασία με την Naval Group που μπορεί να σημαίνει: α) μεγαλύτερη συμμετοχή ελληνικών εταιρίων στην ναυπήγηση πλοίων για τρίτους, β) περισσότερες ελληνικές εταιρίες στην εφοδιαστική αλυσίδα για την διάρκεια ζωής του πλοίου, γ) αυτονομία παραγωγής ανταλλακτικών και δ) παροχή τεχνογνωσίας σε περίπτωση ελληνικής σχεδίασης.

Από κει και πέρα τα πλοία είναι πανομοιότυπα με τις ελληνικές FDI φέροντας ένα σύστημα CIWS RAM Mk49 με 21 πυραύλους για άμυνα σημείου κατά επερχόμενων πυραύλων πάνω από το υπόστεγο, δύο εκτοξευτές με οκτώ πυραύλους ΜΜ-40 Β3c Exocet στο μεσόστεγο και τέλος δύο τηλεχειριζόμενους σταθμούς Lionfish με πυροβόλο των 20 χιλιοστών με κάλυψη 360⁰.

Το ραντάρ είναι το Sea Fire της Thales τεχνολογίας AESA. Στο πλοίο είναι εγκατεστημένες τέσσερις σταθερές επίπεδες κεραίες με πομποδέκτες Νιτριδίου του Γαλίου (GaN) καλύπτοντας 360 μοίρες. Το ραντάρ έχει μέγιστη εμβέλεια 300+ χιλιόμετρα και ικανότητα διαχείρισης μέχρι 800 ιχνών. Όλοι οι αισθητήρες μαζί με το κέντρο πληροφοριών μάχης βρίσκονται στο PSIM (Panoramic Sensors and Intelligence Mast) που κατασκευάζεται ξεχωριστά και έρχεται και κουμπώνει ως ενιαίο κομμάτι στην υπερκατασκευή του πλοίου πίσω από τη γέφυρα. Στο PSIM ενσωματώνονται επίσης ο νέας γενιάς BlueGate IFF της Thales με επέκταση Mode 5/S και οι κεραίες επικοινωνιών SATCOM και Aquilon με τις ζεύξεις Link 11, 16 και 22.

Εκτός του ΚΠΔ του πλοίου που διαχειρίζεται όλες τις πληροφορίες μάχης υπάρχει πίσω από τη γέφυρα ξεχωριστό Κέντρο Διαχείρισης Ασύμμετρων απειλών. Το κέντρο αυτό είναι επιφορτισμένο με την αναγνώριση και την αντιμετώπιση όλων των ασύμμετρων απειλών από θάλασσα και αέρα ενεργοποιώντας τα αντίμετρα του πλοίου τα οποία είναι ένα εκτυφλωτικό flashlight και ένα σύστημα πολύ δυνατού ήχου που αποτρέπει τους επίδοξους επιδρομείς να προσεγγίσουν το πλοίο. Εκτός του πανοραμικού Paseo XLR IRST που βρίσκεται στον ιστό του πλοίου, το πλοίο επίσης διαθέτει ένα πρωτοποριακό σύστημα παρατήρησης το 360^ο 4Κ Video Day/Low Light Awareness που μετατρέπει τη νύχτα μέρα. Με το σύστημα αυτό κάποιος μπορεί να παρατηρεί τη νύχτα τον περιβάλλοντα χώρο του πλοίου μέχρι τον ορίζοντα σαν να ήταν μέρα μεσημέρι. Το σύστημα αυτό δίνει εικόνα στο Κέντρο Διαχείρισης Ασύμμετρων απειλών και είναι πολύ βοηθητικό απέναντι σε απειλές που μπορούν να προσπαθήσουν να προσεγγίσουν το πλοίο με την κάλυψη της νύχτας.

Η FDI ενσωματώνει ένα ψηφιακό δίκτυο που βασίζεται σε δύο κέντρα δεδομένων όπου συγκεντρώνεται όλη η κοινή υπολογιστική ισχύς, το ένα από τα οποία βρίσκεται μέσα στη μονάδα PSIM ενώ το άλλο βρίσκεται κάτω από την περιοχή του υπόστεγου για πλεονασμό και μεγαλύτερη επιβίωση της πλατφόρμας. Αυτό το ψηφιακό δίκτυο με μια εξαιρετικά ικανή, φιλική προς το χρήστη, δυνατότητα διαχείρισης βασισμένο σε λογισμικό κυβερνοάμυνας (CyMS) τόσο για την πλατφόρμα όσο και για τα συστήματα μάχης χρησιμοποιείται επίσης για τη λήψη πληροφοριών χρήσης και διάγνωσης, τη βελτίωση της συντήρησης και της υλικοτεχνικής υποστήριξης προς όφελος του μειωμένου κόστος κύκλου ζωής των συστημάτων του πλοίου.

Τέλος το πλοίο θα διαθέτει πλήρες πακέτο ηλεκτρονικού πολέμου τόσο για R-ESM με το Sentinel, C-ESM με το Altesse-H όσο και σε R-ECM. Η Thales ανακοίνωσε πρόσφατα ότι μέχρι το 2025 θα έχει έτοιμο ένα υπερσύγχρονο σύστημα R-ECM νέας γενιάς που θα κουμπώνει και θα συνεργάζεται άριστα με το ραντάρ του πλοίου.

Όσον αφορά τον ανθυποβρυχιακό πόλεμο η φρεγάτες διαθέτουν τον κορυφαίο συνδυασμό ανθυποβρυχιακών συστημάτων στο ΝΑΤΟ. Είναι το σόναρ γάστρας Kingplin Mk2 με εμβέλεια περί τα 25 χιλιόμετρα και το μεταβλητού βάθους CAPTAS 4 με εμβέλεια περί τα 150 χιλιόμετρα, και τα δύο κατασκευής της Thales. Και οι δύο συσκευές αυτές είναι πλήρως ενσωματωμένες στο σύστημα μάχης SETIS του πλοίου. Για αντιμετώπιση υποβρυχίων και τορπιλών που αναγνωρίζονται από το σύστημα η FDI διαθέτει δύο διπλούς τορπιλοσωλήνες για ελαφρές τορπίλες MU-90 και σύστημα παραπλάνησης τορπιλών CANTO με δύο εκτοξευτές CMLS. Επιπλέον των αντίμετρων κατά τορπιλών το πλοίο θα φέρει και τέσσερις εκτοξευτές αερόφυλλων Sylena Mk2.