Η χθεσινή συνάντηση του Ρώσου Προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, με τον Τούρκο ομόλογο του, Ταγιπ Ερντογάν στη Μόσχα, καθώς και η δήλωση του Πούτιν ότι Ρωσία και Τουρκία εξετάζουν την εμβάθυνση της αμυντικής τους συνεργασίας πέραν των S-400 και την προμήθεια, από την Τουρκία, και άλλων ρωσικών οπλικών συστημάτων δεν πέρασε απαρατήρητη ή ασχολίαστη στην Ουάσιγκτον.
Πολλά ειδησεογραφικά δίκτυα και ιστοσελίδες, που ασχολούνται με θέματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής ερμήνευσαν τις δηλώσεις αυτές ως σαφή προειδοποίησης της Άγκυρας προς την Ουάσιγκτον ότι πιθανή αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα του F-35 θα στρέψει, αναπόφευκτά, το ενδιαφέρον της Άγκυρας στο νέο ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος Su-57, κάτι βέβαια που θα ικανοποιήσει τη Μόσχα, η οποία αναζητά πελάτες για το Su-57.
Υπενθυμίζουμε ότι πριν λίγες ημέρες η Ρωσία παρουσίασε την εξαγωγική έκδοση Su-57E με στόχο την εμπορική του προώθηση σε χώρες της Μέσης Ανατολής, κυρίως, αλλά όχι μόνο, ενώ και η Τουρκία έχει αφήσει να εννοηθεί ότι αν δεν παραλάβει τα F-35 θα στραφεί σε άλλες λύσεις και αγορές. Μια τέτοια εξέλιξη φυσικά θα ευχαριστούσε τη Μόσχα, η οποία φαίνεται να είναι ανοιχτή στη βιομηχανική συμμετοχή του Su-57, όπως φάνηκε από την πρόταση που κατατέθηκε στην Ινδία, η οποία συμπεριλαμβάνει μεταφορά τεχνολογίας και βιομηχανική συμμετοχή.
Βέβαια, η πρόταση προς την Ινδία δεν τελεσφόρησε, καθώς τον Απρίλιο του 2018 η Ινδία ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από το κοινό, με τη Ρωσία, πρόγραμμα ανάπτυξης ενός μαχητικού αεροσκάφους 5ης γενιάς. Το πρόγραμμα, γνωστό ως FGFA (Fifth Generation Fighter Aircraft) ξεκίνησε το 2007 και αφορά στην ανάπτυξη ενός αεροσκάφους βασισμένο στο Su-57, αλλά με 43 διαφορές (δομικές, αεροδυναμικές, ηλεκτρονικά συστήματα, οπλικά συστήματα) έτσι ώστε να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις της Ινδικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Ο λόγος της αποχώρησης είναι ότι το πρόγραμμα FGFA φαίνεται ότι δεν αποδίδει για την Ινδία τα αναμενόμενα σε επίπεδο κόστους ανάπτυξης και τεχνολογικού οφέλους. Με άλλα λόγια η Ινδία έκρινε ότι θα πρέπει να δώσει τόσα πολλά χρήματα για να λάβει τόση λίγη τεχνολογική γνώση και βιομηχανικό όφελος.
Το έντονο ενδιαφέρον της Ρωσίας να πουλήσει Su-57 αφορά και το δικό της πρόγραμμα προμήθειας των συγκεκριμένων αεροσκαφών. Η Ρωσική Πολεμική Αεροπορία δεν έχει τα διαθέσιμα κονδύλια για την απόκτηση του αριθμού Su-57 που επιθυμεί. Ως ο μοναδικός χρήστης του αεροσκάφους και με την παραγγελία μόλις 12 αεροσκαφών, η Ρωσία καλείται να πληρώσει μεγάλο κόστος ανά αεροσκάφος. Μια πιθανή παραγγελία από την Τουρκία ή οποιαδήποτε άλλη χώρα, όπως είναι η Κίνα ή το Ιράν, θα ενεργοποιούσε τις οικονομίες κλίμακας, θα μείωνε το κόστος απόκτησης ανά μονάδα και έτσι το όφελος θα περνούσε, έμμεσα, και στην Ρωσία.
Αυτή η ανάγκη της Ρωσίας θα μπορούσε να μεταφραστεί σε γενναιόδωρη προσφορά μεταφοράς τεχνολογίας και βιομηχανικής συμμετοχής στην Τουρκία, κάτι που θα ευνοούσε και ίσως να συντόμευε το χρόνο ανάπτυξης του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους TF-X. Από την άλλη το Su-57 δεν θα είχε κανένα πρόβλημα λειτουργίας με το S-400, το οποίο αναμένεται να παραλάβει η Τουρκία το προσεχές καλοκαίρι.
