Σύμφωνα με αποκλειστικές μας πληροφορίες το τελευταίο διάστημα η ηγεσία του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ) βρίσκεται σε συζητήσεις με την Αμερικανική πλευρά για τη δρομολόγηση του προγράμματος προμήθειας 40 μεταχειρισμένων πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων τύπου M-270A1 MLRS (Multiple-Launch Rocket System).
Θα πρέπει να πούμε και να υπογραμμίσουμε ευθείς εξ’ αρχής ότι οι συζητήσεις που γίνονται είναι σε πρώιμο στάδιο και δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το πρόγραμμα έχει ήδη κλείσει και ότι οι 40 εκτοξευτές θα είναι στην Ελλάδα αύριο. Δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι η μεν Ελλάδα θέλει να παραλάβει τα συστήματα η δε Αμερική είναι πρόθυμη να τα παραχωρήσει στη χώρα μας. Για το λόγο αυτό γίνονται και οι σχετικές συζητήσεις.
Το όλο πρόγραμμα δεν είναι και τόσο απλό και παρακάτω θα εξηγήσουμε τους λόγους, όπως τους μάθαμε από αρμόδιους που γνωρίζουν το θέμα. Πριν αναφερθούμε στα νέα δεδομένα, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το θέμα της παραχώρησης των 40 M-270A1 από τα αμερικανικά αποθέματα χρονολογείται από τα τέλη του 2013, όταν το Ελληνικό Υπουργείο Εθνικής Άμυνας κατέθεσε σχετικό αίτημα προς το Αμερικανικό.
Σχεδόν ένα χρόνο μετά, τον Οκτώβριο του 2014 ήρθαν στο φως της δημοσιότητας περισσότερες λεπτομέρειες. Έτσι μάθαμε ότι με κόστος € 530 εκατομμυρίων και αποπληρωμή εντός πενταετίας η Ελλάδα θα αποκτούσε, την περίοδο 2015-2019: (α) 40 M-270A1, σε καλή κατάσταση, άμεσα αξιοποιήσιμα (β) Θα αναβάθμιζε τους 36 εν υπηρεσία M-270 στο επίπεδο M-270A1, στα ΕΑΣ με τη συνεργασία της Lockheed Martin και (γ) Θα αποκτούσε, με τη μέθοδο της συμπαραγωγής, ρουκέτες GMLRS και πυραύλους ATACMS.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες της εποχής το σχετικό συμβόλαιο αναμενόταν να υπογραφεί στις αρχές του 2015. Ωστόσο, οι αδυναμία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, στις 29 Δεκεμβρίου του 2014, η προκήρυξη των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου του 2015 και η επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ, άλλαξε τα δεδομένα και η σχετική σύμβαση δεν υπογράφηκε ποτέ. Πάμε τώρα στις νεότερες εξελίξεις.
Αρχικά το κόστος προμήθεια των 40 M-270A1 από τις ΗΠΑ, μέσω της υπηρεσίας EDA (Excess Defense Articles), είναι € 5 εκατομμύρια (€ 125.000 ανά εκτοξευτή). Πρόκειται για μια εξαιρετικά χαμηλή τιμή. Όμως, από τους 40 εκτοξευτές οι 20 είναι σε πολύ καλή κατάσταση και άμεσα αξιοποιήσιμοι, ενώ οι υπόλοιποι 20 είναι σε μέτρια κατάσταση και θα πρέπει να υποστούν πρόγραμμα αποκατάστασης πριν αξιοποιηθούν.
Το μειονέκτημα των αμερικανικών M-270A1 είναι η αδυναμία χρησιμοποίησης του ελληνικού αποθέματος πυρομαχικών και ειδικότερα των ρουκετών Μ-26 και Μ-26Α2. Υπενθυμίζουμε ότι ο ΕΣ διατηρεί σε υπηρεσία 36 M-270, ρουκέτες M-26 και M-26A2 και 153 τακτικούς πυραύλους εδάφους-εδάφους MGM-140A Block.I ATACMS (Army Tactical Missile System).
Συνεπώς με την προμήθεια των 40 M-270A1 θα απαιτηθεί και η προμήθεια νέων πυρομαχικών, παράλληλα με τον εκσυγχρονισμό των 36 εν υπηρεσία ελληνικών Μ-270. Όλα τα παραπάνω έχουν προϋπολογιστεί με το ποσό των $ 350 εκατομμυρίων (€ 300 εκατομμύρια περίπου). Σημαντικό μεν ποσό, αλλά εντός των δυνατοτήτων της χώρας, ειδικά εάν αποφασιστεί και ένα ευνοϊκό, για την Ελλάδα, χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής.
Γιατί όμως χρειάζονται τα νέα πυρομαχικά; Γιατί τα M-270A1 δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις ρουκέτες M-26 και M-26A2; Η απάντηση είναι ότι το πακέτο αναβάθμισης M-270A1 σχεδιάστηκε με βάση της φιλοσοφία της χρήσης κατευθυνόμενων ρουκετών με υπό-πυρομαχικά και όχι μη-κατευθυνόμενων ρουκετών με υπό-πυρομαχικά.
Έτσι, η ανάπτυξη του M-270A1 συνοδεύτηκε από την ανάπτυξης μια σειράς νέων κατευθυνόμενων ρουκετών (M-30/-30A1 GMLRS/GMLRS-AW, M-31 GMLRS Unitary), οι οποίες αντικατέστησαν τις μη-κατευθυνόμενες ρουκέτες M-26 και Μ-26A2, οι οποίες αναπτύχθηκαν για χρήση από τα M-270 (μόνο οι εκπαιδευτικές M-28/-28A1 παρέμειναν ίδιες).
Σε σχέση με την έκδοση M-270 η έκδοση M-270A1, η οποία αναπτύχθηκε το 2005, ενσωματώνει βελτιωμένο σύστημα ελέγχου πυρός (για να μπορούν τα συστήματα να εκτοξεύσουν τις ρουκέτες της οικογένειας GMLRS) και βελτιωμένο μηχανισμό εκτόξευσης για να μειωθεί ο χρόνος απόκρισης του συστήματος σε εντολές εκτόξευσης.
Το πακέτο έχει υιοθετηθεί από τον Αμερικανικό Στρατός και από τη Μεγάλη Βρετανία (M-270B1, με ενισχυμένη θωράκιση στο όχημα), ενώ Γερμανία, Ιταλία και Γαλλία, έχουν υιοθετήσει το πακέτο MARS2/LRU με την ενσωμάτωση του συστήματος ελέγχου πυρός EFCS (European Fire Control System) της Airbus.
Οι ρουκέτες Μ-26, που χρησιμοποιεί ο ΕΣ, έχουν ελάχιστο βεληνεκές 10 χιλιόμετρα και μέγιστο 32,2 χιλιόμετρα. Κάθε ρουκέτα ενσωματώνει πολεμική κεφαλή με 644 βομβίδια Μ-77 DPICM (Dual-Purpose Improved Conventional Munitions) η οποία μπορεί να διαπεράσει θωράκιση μήκος 6,34-10,15 εκατοστών. Οι 12 ρουκέτες καλύπτουν μια έκταση εμβαδού 5.000 τετραγωνικών μέτρων στα 10 χιλιόμετρα, 15.000 τετραγωνικών μέτρων στα 20 χιλιόμετρα ή 40.000 τετραγωνικών μέτρων στα 31,8 χιλιόμετρα.
Οι ρουκέτες αυξημένου βεληνεκούς M-26A2 (εξέλιξη των ρουκετών M-26A1) έχουν ελάχιστο βεληνεκές 8 χιλιόμετρα και μέγιστο 45 χιλιόμετρα. Κάθε ρουκέτα M-26A2 φέρει πολεμική κεφαλή με 518 βομβίδια Μ-85 DPICM (M-77 DPICM στην έκδοση M-26A1). Ο περιορισμός του συνόλου των βομβιδίων καθώς και η υιοθέτηση ισχυρότερου κινητήρα ήταν αναγκαία για την αύξηση του μέγιστου βεληνεκούς.
Οι ρουκέτες M-30 GMLRS (Guided MLRS) ενσωματώνουν 404 υπό-πυρομαχικά Μ-101 DPICM, ενώ έχουν μέγιστο βεληνεκές 84 χιλιόμετρα (σε παραγωγή από το 2004). Οι ρουκέτες M-30A1 GMLRS-AW (Alternative Warhead) ενσωματώνουν μονοκόμματη πολεμική κεφαλή υψηλής εκρηκτικότητας διατρητική βάρους 200 λιβρών, ενώ το μέγιστο βεληνεκές παραμένει στα 84 χιλιόμετρα (σε παραγωγή από το 2005). Οι ρουκέτες M-31 ενσωματώνουν μονοκόμματη πολεμική κεφαλή υψηλής εκρηκτικότητας θραυσμάτων βάρους 200 λιβρών με το μέγιστο βεληνεκές να παραμένει στα 84 χιλιόμετρα (σε παραγωγή από το 2015). Οι εκπαιδευτικές M-28A1/-28A2 είναι σε παραγωγή από το 2003.
Σε περίπτωση θετικής εξέλιξης και τελικά προμήθειας των 40 M-270A1, σε συνδυασμό με την αναβάθμιση των εν υπηρεσία 36 M-270 του ΕΣ και την προμήθεια νέων πυρομαχικών, ο ΕΣ θα έχει καταφέρει να αυξήσει σημαντικά την ισχύ του Πυροβολικού, διότι το σύστημα M-270Α1 έχει τη δυνατότητα να εκτοξεύσει μια σειρά κατευθυνόμενων πυρομαχικών και πυραύλων με διαφορετικές επιχειρησιακές δυνατότητες: Οι ρουκέτες χρησιμοποιούνται κυρίων κατά συγκεντρωμένου προσωπικού ή τεθωρακισμένων και μηχανοκίνητων δυνάμεων ενώ τα βλήματα MGM-140 κατά σταθερών στόχων μεγάλης στρατηγικής σημασίας.
Με 76 συστήματα στο οπλοστάσιο του, ικανά για προσβολές ακριβείας σε αποστάσεις έως 84 χιλιόμετρα, ο ΕΣ καλύπτει πλήρως της ανάγκες του σε Έβρο και Αιγαίο, ενώ σχεδόν διπλασιάζει το μέγιστο βεληνεκές (από τα 45 στα 84 χιλιόμετρα), μέσα στο οποίο μπορεί να επιφέρει πλήγμα ακριβείας, δεδομένου ότι τα M-270A1 χρησιμοποιούν κατευθυνόμενα πυρομαχικά (βλέπε σχετικό χάρτη).
Για την ιστορία να πούμε ότι το 1994, ο ΕΣ προμηθεύτηκε 18 συστήματα Μ-270. Η παράδοσή τους έγινε σε δύο παρτίδες με την πρώτη παρτίδα των εννέα συστημάτων να παραδίδεται στις αρχές του 1996, ενώ τα υπόλοιπα εννέα συστήματα παραδόθηκαν στα μέσα του 1997. Τα 18 συστήματα Μ-270 εξόπλισαν την 193η Μοίρα Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων (193 ΜΠΕΠ). Το Σεπτέμβριο του 1998 η Ελλάδα προχώρησε στην παραγγελία 18 επιπλέον M-270, τα οποία εντάχθηκαν στην 194 ΜΠΕΠ.
Το απόθεμα των 153 βλημάτων MGM-140A Block.Ι του ΕΣ δημιουργήθηκε μετά από τρεις διαδοχικές παραγγελίες, τον Απρίλιο του 1996 (41 βλήματα με κόστος $ 28,6 εκατομμύρια), τον Οκτώβριο του 1997 (31 βλήματα με κόστος $ 31 εκατομμύρια) και το Σεπτέμβριο του 1998 (81 βλήματα με κόστος $ 105,3 εκατομμύρια). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα δύο από τα 153 βλήματα είναι εκπαιδευτικά και δεν φέρουν πολεμική κεφαλή.
