Στη διεθνή έκθεση «Eurosatory 2022», η σουηδική Saab παρουσίασε τα κορυφαία φορητά αντιαρματικά μικρού βεληνεκούς Carl Gustav M4, ΑΤ4 και NLAW (New-generation Light Anti-tank Weapon). Πρόκειται για συστήματα, δυνητικές επιλογές του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ) για την ανανέωση των φορητών αντιαρματικών συστημάτων μικρού βεληνεκούς που διαθέτει. Να σημειωθεί ότι τα Carl Gustav M4 είναι συστήματα πολλαπλής χρήσης, ενώ τα AT4 και NLAW είναι συστήματα μιας χρήσης (για τα συγκεκριμένα αντιαρματικά συστήματα έγινε στην Αθήνα, στις 10 Ιουνίου, παρουσίαση και ενημέρωση επιτελών του ΕΣ).
To Carl Gustav M4 ανήκει στο διαμέτρημα των 84 χιλιοστών. Να σημειωθεί ότι ο ΕΣ διατηρεί σε υπηρεσία συστήματα της παλαιότερης έκδοση Μ2, η οποία δεν μπορεί να αναβαθμιστεί στο επίπεδο M4, αλλά μπορεί να επωφεληθεί από τη χρήση των πολλών, διαφορετικών πυρομαχικών που είναι διαθέσιμα και έτσι να αξιοποιηθεί ως ένα όπλο πραγματικά πολλαπλού ρόλου. Η M4 είναι η νεότερη και ικανότερη έκδοση του Carl Gustav, η ανάπτυξη της οποίας ολοκληρώθηκε το 2014. Πρόκειται για όπλο πολλαπλού ρόλου, αντιαρματικό ή κατά προσωπικού, βάρους 6,7 κιλών.
Είναι κατά τρία κιλά ελαφρύτερο από την έκδοση M3 και κατά 50% ελαφρύτερο από την έκδοση Μ2, που ζυγίζει 14,2 κιλά. Εκτός από το ότι είναι ελαφρύτερο, σε σχέση με τις προηγούμενες εκδόσεις, η έκδοση M4 ενσωματώνει και καλύτερη εργονομία, έτσι ώστε η χρήση του να είναι ευκολότερη για τον στρατιώτη. Η μείωση του βάρους επετεύχθη χάρη στη χρήση κράματος αλουμινίου και ανθρακονημάτων. Επίσης, ενσωματώνει υποδομή υποδοχής σκοπευτικών διαφόρων τύπων ή συστήματος ελέγχου πυρός για μέγιστη αποτελεσματικότητα στις εμπλοκές.
Επιπλέον ενσωματώνει μηχανισμό ασφαλείας, ο οποίος επιτρέπει τη μεταφορά του όπλου ενώ φέρει πυρομαχικό έτοιμο για βολή, μετρητή βολών, ο οποίος συμβάλει στη βελτίωση της διαδικασίας υποστήριξης και συντήρησης και υποδομή για τη χρήση μελλοντικών πυρομαχικών. Κατά οχημάτων, το μέγιστο βεληνεκές του M4 ανέρχεται στα 500 μέτρα, ενώ κατά στατικών στόχων το μέγιστο βεληνεκές αυξάνει στα 700 μέτρα. Το μέγιστο βεληνεκές μπορεί να αυξηθεί στα 1.000 μέτρα, κατά στατικών στόχων, με τη χρήση πυρομαχικών αυξημένου βεληνεκούς.
Η Saab έχει αναπτύξει σειρά πυρομαχικών για τα αντιαρματικά της οικογένειας Carl Gustav, όπως αντιαρματικά, κατά οχυρώσεων και οχυρωμένων θέσεων, κατά προσωπικού, δημιουργίας προπετάσματος καπνού και φωτισμού πεδίου μάχης. Πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη είναι το κοινό πρόγραμμα Raytheon και Saab για την ανάπτυξη του κατευθυνόμενου πυρομαχικού GCGM (Guided Carl Gustaf Munition). Η ανάπτυξη του ξεκίνησε το 2017, αλλά δυστυχώς προορίζεται για χρήση από τις εκδόσεις M3 και M4.
Το GCGM θα ενσωματώνει ημί-ενεργό σύστημα καθοδήγησης λέιζερ και αδρανειακό σύστημα καθοδήγησης. Θα είναι βλήμα πολλαπλών ρόλων με δυνατότητα προσβολής διαφόρων στόχων (τεθωρακισμένα οχήματα, οχυρωμένες θέσεις, συγκεντρωμένο προσωπικό, κτίρια κ.ά.) σε αποστάσεις 30-2.000 μέτρα και με Πιθανότητα Κυκλικού Σφάλματος (CEP) μικρότερη του 1 μέτρου. Στην περίπτωση κινούμενων στόχων το GCCM θα μπορεί να προσβάλει στόχους έως τα 1.500 μέτρα, οι οποίοι κινούνται με ταχύτητα 56 χιλιομέτρων την ώρα. Το βάρος του θα είναι περί τα 6,8 κιλά.
To AT4 ανήκει στο διαμέτρημα των 84 χιλιοστών και έχει αναπτυχθεί σε έξι διαφορετικές εκδόσεις, με διαφορετικά χαρακτηριστικά και για διαφορετικές αποστολές: AT4 HEAT, AT4CS AST (Confined Space Anti-Structure Tandem-warheads), AT4CS ER (Confined Space Extender Range), AT4CS HE (Confined Space High Explosive), AT4CS HP (Confined Space High Penetration) και AT4CS RS (Confined Space Reduced Sensitivity). Όλες οι εκδόσεις φέρουν σκοπευτικό ερυθρής κουκίδας (Red Dot).
Η έκδοση AT4 HEAT είναι αντιαρματική, έχει βάρος κάτω των 7 κιλών, μέγιστο δραστικό βεληνεκές 400 μέτρων και ικανότητα διάτρησης θωράκισης πάχους 350 χιλιοστών. Το AT4CS AST φέρει διπλή πολεμική κεφαλή σε σειρά (Tandem) και χρησιμοποιείται κατά οχυρώσεων και κτιρίων. Ζυγίζει 9 κιλά περίπου, επιτυγχάνει μέγιστο δραστικό βεληνεκές 200 μέτρων και διατρητική ικανότητα ίση με 40 χιλιοστά χάλυβα. Το AT4CS ER ζυγίζει λιγότερο από 9 κιλά, έχει μέγιστο δραστικό βεληνεκές 600 μέτρα και ικανότητα διάτρησης θωράκισης πάχους 460 χιλιοστών.
Το AT4CS HE έχει πολεμική κεφαλή με σφαιρίδια βολφραμίου για χρήση κατά προσωπικού. Ζυγίζει περί τα 9 κιλά και επιτυγχάνει μέγιστο δραστικό βεληνεκές 600 μέτρα (πυροδότηση κατά την επαφή) ή 1.000 μέτρα (πυροδότηση στον αέρα). Κατά στόχων περιοχής τα σφαιρίδια καλύπτουν περιοχή εμβαδού 400 τετραγωνικών μέτρων. Το AT4CS HP προορίζεται για χρήση κατά αρμάτων και τεθωρακισμένων οχημάτων. Ζυγίζει περί τα 8 κιλά, έχει μέγιστο δραστικό βεληνεκές 300 μέτρα και ικανότητα διάτρησης θωράκισης πάχους 460 χιλιοστών. Το AT4CS RS έχει πολεμική κεφαλή κράματος δύο μετάλλων για αυξημένο καταστροφικό αποτέλεσμα μετά τη διάτρηση. Ζυγίζει περί τα 8 κιλά, έχει μέγιστο δραστικό βεληνεκές 300 μέτρα και ικανότητα διάτρησης θωράκισης πάχους 350 χιλιοστών.
Το NLAW ανέπτυξαν από κοινού Σουηδία και Μεγάλη Βρετανία ως αντιαρματικό τεχνολογίας Fire-and-Forget. Ένα σημαντικό πλεονέκτημα του NLAW είναι η ικανότητα του να εκτελεί προσβολή του στόχου στην κατακόρυφο (Top Attack), από ελάχιστη απόσταση μόλις 20 μέτρων και ύψος 1 μέτρου, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά και σε αστικό περιβάλλον. Το μήκος του είναι 1 μέτρο, το ολικό του βάρος είναι 12,5 κιλά, ενώ ανήκει στο διαμέτρημα των 150 χιλιοστών.
Η μέγιστη ταχύτητα που μπορεί να αναπτύξει είναι 200 μέτρα το δευτερόλεπτο, ενώ το μέγιστο δραστικό βεληνεκές είναι τα 800 μέτρα. Σ’ όλη τη διάρκεια της πτήσης ακολουθεί αδρανειακή πλοήγηση. Η στόχευση επιτυγχάνεται με τη μέθοδο της Προβλεπόμενης Γραμμής Ορατότητας, κατά την οποία το ηλεκτρονικό σύστημα πλοήγησης, εντός του βλήματος, υπολογίζει την ταχύτητα και την κατεύθυνση του στόχου, άρα και την τελική, προβλεπόμενη θέση του, εκεί που θα καταλήξει το βλήμα. Η διατρητική του ικανότητα είναι 500 χιλιοστά θωράκισης RHA.
To NLAW μπορεί προσβάλει τον επιθυμητό στόχο ανεξάρτητα αν υπάρχουν άλλοι στόχοι μπροστά του (ο χειριστής χρειάζεται όμως να έχει οπτική επαφή με το στόχο). Δηλαδή προσφέρει την ικανότητα της «ασύμμετρης» επιλογής-προσβολής στόχων. Επειδή το NLAW βασίζεται στη μέθοδο της Προβλεπόμενης Γραμμής Ορατότητας, δεν χρειάζεται εγκλωβισμός στόχου πριν την εκτόξευση. Ο χειριστής ιχνηλατεί το στόχο για τρία δευτερόλεπτα πριν την εκτόξευση. Το σύστημα επιτρέπει στο χειριστή να επιλέξει την απόσταση στην οποία η πολεμική κεφαλή θα ενεργοποιηθεί.
Για παράδειγμα, αν ο επιθυμητός στόχος βρίσκεται στα 150 μέτρα και μπροστά του υπάρχουν εμπόδια ή άλλοι στόχοι δευτερεύουσας σημασίας, ο χειριστής μπορεί να προγραμματίσει έτσι ώστε η ενεργοποίηση της πολεμικής κεφαλής να γίνει στα 100 μέτρα. Μετά την εκτόξευση το βλήμα θα παραμείνει «τυφλό» μέχρι τα 100 μέτρα. Στη συνέχεια, αφού ενεργοποιηθεί κατευθύνεται προς τον στόχο, αφού έχει προσπεράσει τους ανεπιθύμητους στόχους, σύμφωνα με τα δεδομένα του ιχνηλατημένου στόχου που έχει αποθηκεύσει πριν την εκτόξευση.
