Ας μου επιτραπεί να αντιπαραθέσω τις δηλώσεις του Ανδρέα Παπανδρέου στο πλαίσιο του χειρισμού της κρίσης του Μαρτίου του 1987 και τις δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα σήμερα. Ενδεχομένως να περιττεύει η οποιαδήποτε περαιτέρω συζήτηση μετά από τα δύο παραθέματα, αλλά θα το επιχειρήσουμε.
Γράφει ο ΜΑΡΚΟΣ ΤΡΟΥΛΗΣ για το SL PRESS
Ανδρέας Παπανδρέου: «Δεν επιζητούμε επιδιαιτησία, αλλά σαφώς θέτουμε και το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες ενώπιον των ιστορικών τους ευθυνών. Είναι φυσικό να απευθυνθούμε και στην Ατλαντική Συμμαχία και ειδικότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες και να τονίσουμε ότι αυτές επωμίζονται την ευθύνη για τις εξελίξεις στο Αιγαίο… Θα πρέπει να είναι σαφές ότι, σε περίπτωση πολεμικής εμπλοκής με την είσοδο του ‘Σισμίκ’ στο Αιγαίο, θα υπάρξει καταλυτική αλλαγή και στο χώρο των Βαλκανίων, αλλά πιστεύω και σε αυτό ακόμη το σύστημα άμυνας των Δυτικών, δηλαδή του ΝΑΤΟ.
Οι επιπτώσεις θα είναι καταλυτικές… Και θα ήθελα επίσης να πω ότι ο υπουργός των Εξωτερικών, Κάρολος Παπούλιας συναντάται σήμερα με τον πρόεδρο της Βουλγαρίας, Τεόντορ Ζίβκοφ, μεταφέροντάς του ένα σοβαρό μήνυμα από πλευρά μου. Όπως γνωρίζετε, υπάρχει συμφωνία μη επιθέσεως, η οποία επιβάλλει αυτή την ώρα την παράδοση ενός τέτοιου μηνύματος από τον υπουργό Εξωτερικών προς τον Τεόντορ Ζίβκοφ, με τον οποίο με συνδέει βεβαίως στενή προσωπική φιλία… Αυτό δεν λέγεται διάλογος. Αυτό είναι μήνυμα προς ηττημένο. Και δε δεχόμεθα τέτοια μηνύματα. Ούτε είναι ηττημένη η Ελλάδα, ούτε πρόκειται να είναι ηττημένη».
Αλέξης Τσίπρας: «Να επισημάνω ότι η ισχυρή αυτή θέση της Ελλάδας και της Κύπρου που εδράζεται σε διεθνείς συμμαχίες και ερείσματα έχει επιβεβαιωθεί από αποφάσεις του συμβουλίου της ΕΕ που καταδικάζουν τις παραβιάσεις του δικαίου και την τουρκική προκλητικότητα. Από την αναβάθμιση του κύρους της Ελλάδας και της Κύπρου, μέσα από πολυμερείς συνεργασίες και ειδικότερα από τριμερείς της Ελλάδας και Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αλλά και από το μεγάλο βήμα που ήταν η επίλυση της χρόνιας διαφοράς με τους βόρειους γείτονές μας, με την οποία αναβαθμίστηκε ο ρόλος της Ελλάδας στο διεθνές στερέωμα. Είχα συνομιλία με τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη για να διαμορφώσουμε από κοινού τα βήματα Ελλάδας και Κύπρου μέσα στο πλαίσιο της ΕΕ και συμφωνήσαμε να κινηθούμε ως να προετοιμαστούμε την επόμενη εβδομάδα, εν όψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ».
Αυτοβοήθεια έναντι ηττοπάθειας
Αποφασιστικότητα και αυτοβοήθεια έναντι ηττοπάθειας και μεμψιμοιρίας. Μήνυμα αποτροπής έναντι μηνύματος προς τη διεθνή κοινότητα να μας λυπηθεί. Επίκληση στη συμμαχία με Βουλγαρία με υπενθύμιση του όρου μη επιθέσεως έναντι επίκλησης στο διεθνές δίκαιο και στις πολυμερείς συνεργασίες (αλήθεια, που εδράζονται;) Ας μη θυμηθούμε τους Μήλιους από τον ‘Πελοποννησιακό Πόλεμο’ του Θουκυδίδη και που κατέληξε η επίκληση του δικαίου…
Η απουσία μιας ρυθμιστικής αρχής στο διεθνές σύστημα καταδικάζει τους δρώντες σε ένα διαρκή αγώνα πρόσκτησης ισχύος, η οποία χρησιμεύει κατά τα λοιπά για τη διαμόρφωση ενός δικού τους πλαισίου έννομης τάξης. Ο Νταβούτογλου το έθετε εύστοχα στο ‘Στρατηγικό βάθος’, όταν σημείωνε ότι το πλέον σεβαστό συνοριακό καθεστώς στην περίμετρο της Τουρκίας αφορά τα σύνορα με το Ιράν και τούτο, διότι τους τελευταίους τέσσερις αιώνες υφίσταται μια ευδιάκριτη ισορροπία ισχύος μεταξύ των δύο.
Ο Παναγιώτης Κονδύλης στα ‘Επιλεγόμενα’ της ‘Πολιτικής Θεολογίας’ του Carl Schmitt έγραφε: «Η αποπομπή του πολιτικού στοιχείου στον πέραν του θεμελιώδους κανόνα χώρο, ήτοι στον εξωνομικό χώρο, καθιστά δυνατή τη διαπίστωση της έμπρακτης εξάρτησης της έννομης τάξης από τις πιο διαφορετικές πολιτικές αποφάσεις… Το δίκαιο δεν είναι σκοπός, αλλά μέσο, ήτοι μηχανισμός εξαναγκασμού στην υπηρεσία σκοπών που υπερβαίνουν τον ίδιο».
Που έγκειται το κόστος
Οι Μεγάλες Δυνάμεις (και όχι η διεθνής κοινότητα) κινητοποιούνται όταν αντιληφθούν ότι η εξέλιξη των πραγμάτων ενέχει κόστος για τις ίδιες και η αντίληψη του κόστους δεν καλλιεργείται με τη γενική και κυρίως στρατιωτική απουσία της χώρας. Που έγκειται το κόστος; Στη διάλυση του νατοϊκού συστήματος ασφαλείας, το οποίο απειλείται από την προμήθεια των S-400 από πλευράς της Τουρκίας, αλλά όχι (αν και θα έπρεπε τη δεδομένη στιγμή) από τη στάση της Ελλάδας.
Αν η Ελλάδα δεν αντιμετωπίσει τις εξελίξεις με αυτοπεποίθηση και ορθολογισμό, ούτε το Ισραήλ πρόκειται να εμπλακεί, ούτε η Γαλλία, ούτε οι ΗΠΑ. Ούτε λόγος βέβαια για την πιθανότητα να δούμε ιρλανδικό αντιτορπιλικό και δανική φρεγάτα ανοιχτά του Καστελλορίζου, όπως είχαμε αναφέρει σε παλαιότερο κείμενο!
Το σύστημα ασφαλείας της παλαιότερα δηλωθείσας ‘νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ’ εκλαμβάνεται με ενιαίο τρόπο και η συνοχή του απαιτεί τη συμμόρφωση των δύο μερών. Η συγκεκριμένη συμμόρφωση μπορεί να επιτευχθεί ή μέσω μιας κατευναστικής στρατηγικής εκ μέρους του ενός ή μέσω ισορροπίας ισχύος. Ας διαλέξουμε και ας πάρουμε. Δεν είναι ντροπή. Εξάλλου, ο μέγας Kenneth Waltz είχε μια πρόβλεψη για την κάθε ιδιάζουσα περίπτωση, αναφέροντας ότι η έννοια της επιβίωσης είναι προεξάρχουσα με μία σημαντική εξαίρεση: τούτη δύναται να παραμεριστεί όταν ένα κράτος προτάξει, για παράδειγμα, τη συνένωσή του με κάποιο άλλο.
Ας το δηλώσουμε ευθαρσώς, με τόλμη και παρρησία: Βαρεθήκαμε να είμαστε ανεξάρτητοι! Ας θυμόμαστε, όμως, πάντα και τα λόγια του Παναγιώτη Κονδύλη: «Δε θα στενοχωριόμουν καθόλου αν με τη συναίνεση όλων καταλύονταν τα εθνικά σύνορα και οι εθνικοί στρατοί. Όμως είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα η κατάργηση ενός εθνικού κράτους μαζί με όλα τα άλλα και η διάλυση ή ο ακρωτηριασμός του, γιατί ένα γειτονικό κράτος είναι ισχυρότερο και επιθετικότερο».
