Την ομόφωνη απόφαση των κρατών που συμμετείχαν στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Αιγύπτου, Κύπρου, Ιταλίας και Γαλλίας στο Κάιρο, ότι οι συμφωνίες μεταξύ Τουρκίας και Σάρατζ για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και η συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας είναι άκυρες και χωρίς ισχύ, εξέφρασε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας. Σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τους υπουργούς Εξωτερικών Κύπρου, Αιγύπτου, Ιταλίας και Γαλλίας, που πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο μετά τη συνάντησή τους, ο κ. Δένδιας χαρακτήρισε παράνομη την απόφαση της Τουρκίας να αναπτύξει στρατεύματα στη Λιβύη.
Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, ο υπουργός Εξωτερικών επισήμανε πως η «εισαγωγή» στρατευμάτων ή όπλων στη Λιβύη συνιστά σοβαρή παραβίαση του σχετικού ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και υπονομεύει σοβαρά τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας για την επίτευξη πολιτικής λύσης στη λιβυκή σύγκρουση. Επιπλέον, σημείωσε, «οι δύο λεγόμενες συμφωνίες αποτελούν απειλή για την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα και τροφοδοτούν μια επικίνδυνη κλιμάκωση της σύγκρουσης».
Παράλληλα, ο κ. Δένδιας εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συμμετοχή της Γαλλίας στη σημερινή συνάντηση της Ελλάδας, της Αιγύπτου και της Κύπρου, που πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο, χαρακτηρίζοντας επίσης σημαντική την παρουσία της Ιταλίας στις διαβουλεύσεις. «Η σημερινή μας συνάντηση μας πρόσφερε μια μεγάλη ευκαιρία να διεξαγάγουμε εμπεριστατωμένες συζητήσεις σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη» σημείωσε αναφερόμενος στις διαβουλεύσεις. Περαιτέρω ο κ. Δένδιας είπε πως αυτή είναι μια περιοχή «όπου έχουμε παρατηρήσει μια απότομη αύξηση της αστάθειας και μια άνευ προηγουμένου κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων».
Στη συνέχεια ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε πως το περιφερειακό αυτό σχήμα συνεργασίας είναι ανοιχτό σε ενδιαφερόμενα κράτη, συμπεριλαμβανομένου της Τουρκίας, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούν τις αρχές του διεθνούς δικαίου, καθώς και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Καταληκτικά, ο κ. Δένδιας εξέφρασε την πλήρη στήριξη της Ελλάδας στις προσπάθειες του Ειδικού Εκπροσώπου των Ηνωμένων Εθνών για τη Λιβύη Γασάν Σαλάμε, καθώς και τις προσπάθειες που καταβάλλονται στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου, και διαμήνυσε: «Είναι ώρα για διάλογο, διπλωματία και αποκλιμάκωση και θα υποστηρίξουμε όλες τις προσπάθειες προς το σκοπό αυτό».
Μετά το τέλος της κοινής συνέντευξης ερωτηθείς αν μετά από αυτή την τετραμερή, και με τη συμμετοχή της Ιταλίας ως παρατηρητή, πιστεύει ότι ορθώνεται πραγματικά ένα ανάχωμα στην προσπάθεια της Τουρκίας να αμφισβητήσει το status quo στην περιοχή, ο κ. Δένδιας είπε πως αυτό που συμβαίνει είναι ότι δημιουργείται μία κατανόηση χωρών που είναι διατεθειμένες απολύτως να συζητήσουν επί τη βάσει του Διεθνούς Δικαίου, της σταθερότητας στην περιοχή και της ειρήνης και προσέθεσε: «Δεν αποκλείουμε κανέναν και δεν δημιουργούμε μέτωπο εναντίον οιουδήποτε. Όμως είναι αυτονόητο ότι οι χώρες οι οποίες καταλαβαίνουν ότι το Διεθνές δίκαιο πρέπει να είναι ο κώδικας της συμπεριφοράς συζητούν μεταξύ τους και αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες. Αυτό είναι που συνέβη σήμερα εδώ. Και θα μου επιτρέψετε να πω, αυτό που είναι ιδιαιτέρως σημαντικό, και είμαι ευγνώμων για αυτό, είναι η παρουσία της Γαλλίας. Η παρουσία του κ. Le Drian εδώ σήμερα και η ξεκάθαρη θέση του, τόσο μέσα στη συνάντηση, όσο και αργότερα κατά τα ανακοινωθέντα, αποτελεί για εμάς πηγή μεγάλης αισιοδοξίας και χαράς».
Αναλυτικά η δήλωση του Νίκου Δένδια
«Η σημερινή μας συνάντηση μας πρόσφερε μια μεγάλη ευκαιρία να διεξαγάγουμε εμπεριστατωμένες συζητήσεις σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο και στη Λιβύη.
Αυτός είναι ένας τομέας όπου παρατηρήσαμε μια απότομη αύξηση της αστάθειας και μια άνευ προηγουμένου κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων. Και είμαι πολύ ικανοποιημένος και ευγνώμων που η Γαλλία προσχώρησε στην Ελλάδα, την Αίγυπτο και την Κύπρο στη συνάντησή μας εδώ σήμερα. Ήταν επίσης σημαντικό ότι η Ιταλία ήταν παρούσα στις διαβουλεύσεις μας.
Θεωρούμε ότι η προσπάθεια αυτή συμπεριλαμβάνει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη -περιλαμβανομένης και της Τουρκίας- υπό την προϋπόθεση ότι τηρούν τις πρόνοιες του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Στη Λιβύη, δυστυχώς παρατηρούμε το ίδιο πρότυπο επιθετικής συμπεριφοράς που υιοθετήθηκε από την Τουρκία στην Κύπρο και στο Αιγαίο. Στην πραγματικότητα, στη Λιβύη, συμφωνούμε ομόφωνα ότι οι συμφωνίες για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών και τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας που υπογράφηκε μεταξύ του κ. Sarraj και της Τουρκίας είναι άκυρες. Εκτός από την παράνομη απόφαση της τελευταίας να παρατάξει στρατεύματα στη Λιβύη. Η «εισαγωγή» στρατευμάτων ή όπλων, συνιστά σοβαρή παραβίαση του σχετικού ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και υπονομεύει σοβαρά τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας για την επίτευξη πολιτικής λύσης στη σύγκρουση στη Λιβύη. Επιπλέον, οι δύο λεγόμενες συμφωνίες αποτελούν απειλή για την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα και συμβάλλουν στην επικίνδυνη κλιμάκωση της σύγκρουσης.
Η Ελλάδα υποστηρίζει πλήρως τις προσπάθειες που αναλαμβάνει ο Ειδικός Εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών Ghassan Salamé, καθώς και τις προσπάθειες που καταβάλλονται στο πλαίσιο της διαδικασίας του Βερολίνου. Ήρθε η ώρα για διάλογο, διπλωματία και αποκλιμάκωση και θα υποστηρίξουμε όλες τις προσπάθειες προς το σκοπό αυτό».
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης
Οι τουρκικές παραβιάσεις στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Συρία και τη Λιβύη, το μόνο που προκαλούν στην περιοχή είναι η αποσταθεροποίηση ανέφερε ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης μετά την πενταμερή συνάντηση στο Κάιρο για το θέμα της Λιβύης και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Θεωρώ σημαντική τη σημερινή συνάντηση γιατί μέσα από τη συζήτηση που είχαμε με τους υπουργούς Εξωτερικών των άλλων κρατών που συμμετείχαν είναι ξεκάθαρο ότι κύριος στόχος είναι το πώς δημιουργούνται συνθήκες ασφάλειας και συνεργασίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, στη βάση μίας θετικής προσέγγισης και χωρίς τους όποιους αποκλεισμούς», τόνισε ο κ. Χριστοδουλίδης.
«Είναι ακριβώς μέσα σε αυτό το πλαίσιο που υπάρχει και η ξεκάθαρη τοποθέτηση για τις τουρκικές παραβιάσεις εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας, αφού τέτοιου είδους ενέργειες, είτε στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας είτε στη Συρία είτε με αυτό που συμβαίνει με τη Λιβύη, το μόνο που προκαλούν στην περιοχή είναι η αποσταθεροποίηση. Μία αποσταθεροποίηση που δε λειτουργεί στο τέλος της ημέρας προς όφελος κανενός από τα κράτη της περιοχής», κατέληξε ο κ. Χριστοδουλίδης, αμέσως μετά το πέρας της πενταμερούς συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών Αιγύπτου, Ελλάδας, Κύπρου, Γαλλίας και Ιταλίας.
To Κοινό Ανακοινωθέν
Στο κοινό ανακοινωθέν, μεταξύ άλλων, τονίζεται ότι οι δύο «συμφωνίες» μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης της Τρίπολης υπονομεύουν περαιτέρω την περιφερειακή σταθερότητα και θεωρούνται αμφότερα άκυρα και κενά περιεχομένου.
Ειδικότερα ως προς την συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες, οι τέσσερις υπουργοί εξωτερικών (η Ιταλία συμμετείχε ως παρατηρητής) τόνισαν ότι δεν είναι σύμφωνο με το διεθνές δίκαιο, δεν παράγει έννομες συνέπειες, ότι παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα κρατών της περιοχής, ενώ δεν παρέλειψαν να καταδικάσουν τις τουρκικές παράνομες ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ.
Αναφορικά με την Λιβύη επανέλαβαν την προσήλωση τους σε μία συνολική πολιτική λύση και εξέφρασαν την υποστήριξη τους στις προσπάθειες του ειδικού εκπροσώπου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ καθώς και στην διαδικασία του Βερολίνου.
Παραβίαση του διεθνούς δικαίου
Η τρίτη παράγραφος του κοινού ανακοινωθέντος αναφέρει πως «οι υπουργοί έκριναν ότι η υπογραφή των μνημονίων συμφωνίας τον Νοέμβριο μεταξύ της Τουρκίας και του κ. Φαγέζ αλ-Σαράζ, του Προέδρου του Συμβουλίου Προεδρίας της Λιβύης, συνιστά παραβίαση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου. Οι Υπουργοί τόνισαν ότι αυτά τα μνημόνια υπονόμευσαν περαιτέρω την περιφερειακή σταθερότητα και ότι αμφότερα θεωρούνται άκυρα».
Στην επόμενη, υπογραμμίζουν: «Επιπλέον, το μνημόνιο συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης που υπονοεί την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών στη Μεσόγειο Θάλασσα παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομες συνέπειες. Επιπλέον, οι Υπουργοί επανέλαβαν την ανάγκη πλήρους σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών στις θαλάσσιες ζώνες τους στη Μεσόγειο. Από αυτή την άποψη, οι Υπουργοί καταδίκασαν σθεναρά τις συνεχιζόμενες τουρκικές ενέργειες στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της Κύπρου και των χωρικών υδάτων της. Οι Υπουργοί καλούν την Τουρκία να παύσει αμέσως όλες τις παράνομες δραστηριότητες έρευνας».
Τέλος οι υπουργοί συμφώνησαν να συνεχίσουν να διαβουλεύονται στο πλαίσιο αυτού του σχήματος και αποφάσισαν όπως η επόμενη συνάντηση τους πραγματοποιηθεί στην Κρήτη σε χρόνο που θα συμφωνηθεί.
