Τα διαθέσιμα στοιχεία αποδεικνύουν πως ναι. Είναι. Παρά τη μεγάλη ηλικία των μαχητικών του τύπου αυτού. Πρόκειται για ένα ζήτημα που έχει τεθεί κατ΄ επανάληψη μέσα από το σχολιασμό σχετικών με εκσυγχρονισμούς και αναβαθμίσεις μαχητικών F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας, αφιερωμάτων του DR.
Σχολιασμό που επιβεβαιώνει προς μεγάλη μας χαρά και ικανοποίηση, ότι οι γνώσεις πολλών αναγνωστών είναι και πολλές και αρκετά εξειδικευμένες. Στο πλαίσιο του υγιούς διαλόγου και της παράθεσης απόψεων κατά συνέπεια, θα διευκρινίσουμε για ποιους ακριβώς λόγους επιμένουμε, ακόμη και εν έτει 2022, στην ορθότητα της επιλογής ενός ενδεχόμενου εκσυγχρονισμού των 32 μαχητικών F-16C/D Block 30 στο επίπεδο Block 50M, με δεδομένο ότι τα αεροπλάνα αυτά φέρουν τον ίδιο κινητήρα με τα Block 50 (F110 της GE).
Ξεκινάμε με τον παράγοντα του χρόνου, ο οποίος, όπως πολύ ορθά επισημάνθηκε, είναι πλέον εις βάρος μάς. Ένα πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των μαχητικών F-16C/D Block 30, υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να έχει υλοποιηθεί, ή να έχει αρχίσει να “τρέχει” το αργότερο πριν από 10 τουλάχιστον χρόνια. Θα συμφωνήσουμε επίσης απόλυτα με το γεγονός ότι θα απαιτηθεί χρονικό διάστημα τριών (κατ’ ελάχιστο) έως πέντε (το μέγιστο…) ετών προκειμένου να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες των μελετών, της σχεδίασης και ανάπτυξης πρωτοτύπου και φυσικά των δοκιμών.
Ο παράγοντας χρόνος…
Το πρώτο σημαντικό ερώτημα όμως που προφανώς πρέπει να τεθεί, είναι αν έχει παρέλθει ο κρίσιμος χρόνος για έναν τέτοιο εκσυγχρονισμό. Γιατί όπως θα δούμε και ο όρος Μέση Ζωή, είναι τελικά σχετικός. Κατά την άποψή μας, στη συγκεκριμένη περίπτωση ο κρίσιμος χρόνος δεν έχει παρέλθει. Και δεν έχει παρέλθει πρώτα από όλα γιατί ο κύριος χρήστης του τύπου, η Αμερικανική Αεροπορία δηλαδή, θα συνεχίσει να τον αξιοποιεί επιχειρησιακά για τουλάχιστον 20 ακόμη χρόνια.
Δεν έχει επίσης παρέλθει επειδή (πάντα κατά την άποψή μας) η διαμόρφωση Block 50M έτσι όπως έχει προταθεί από την κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin και με τα συστήματα που περιλαμβάνει, μπορεί επιχειρησιακά και με τα κατάλληλα ατρακτίδια στοχοποίησης αλλά και τα όπλα, να “σταθεί” αξιοπρεπώς για το ίδιο κατά προσέγγιση χρονικό διάστημα (20 χρόνια).
Ένας τρίτος λόγος για τον οποίο θεωρούμε ότι ο κρίσιμος χρόνος εκσυγχρονισμού των Block 30 δεν έχει παρέλθει, είναι τέλος το γεγονός ότι με το να ομογενοποιηθούν και αυτά τα μαχητικά, αναβαθμιζόμενα σε Block 50M, συγκροτείται μία δύναμη διόλου ευκαταφρόνητη, 3,5 πολεμικών Μοιρών. Με 11 συνολικά διθέσια -D στη διάθεσή της (εφτά πρώην Block 50 και τέσσερα πρώην Block 30) που πέραν όλων των άλλων θα μπορούν να λειτουργήσουν και ώς προηγμένες πλατφόρμες εκπαίδευσης μάχης (αέρος – αέρος και αέρος – εδάφους/επιφανείας).
Το Block 50M συνεπώς θα είναι μία έκδοση σε απόλυτη ποιοτική και ποσοτική επάρκεια (κάτι που δεν θα ισχύει αν εκσυγχρονιστούν μόνο τα Block 50), η οποία θα λειτουργεί και ως σκαλοπάτι για τη μετάβαση ιπταμένων και τεχνικών στο Viper. Άρα, εάν η διαδικασία των μελετών και της ανάπτυξης πρωτοτύπου είχε ξεκινήσει από το 2019, ή από το 2020, σήμερα θα βρισκόμασταν στα μισά του απαιτούμενου χρόνου πιστοποίησης. Επειδή όμως με τα “εάν” δεν γράφεται ιστορία, θα δούμε αν κάτι τέτοιο είναι συμφέρον και αποδοτικό και από πλευράς κόστους για τα ήδη ηλικίας 30+ ετών Block 30.
ΠΡΟΣΟΧΗ… Σε καμία περίπτωση δεν διεκδικούμε το αλάθητο του Πάπα… Σίγουρα υπάρχουν πράγματα που δεν γνωρίζουμε. Θα γνωρίζαμε πολύ περισσότερα καθώς η αποστολή LOR for PA στις ΗΠΑ, θα έδινε όλες τις απαντήσεις. Αλλά αυτή η LOR δεν έχει ΑΚΟΜΑ αποσταλεί, οπότε δεν έχουμε παρά να προβάλλουμε επιχειρήματα με βάση όσα στοιχεία έχουμε διαθέσιμα.
Ο παράγοντας κόστος…
Το πρώτο πράγμα που θεωρούμε απαραίτητο να επισημάνουμε για άλλη μία φορά, είναι το ότι σε περίπτωση που τελικά υπάρξει συμφωνία με τα ΗΑΕ για την απόκτηση 36 (όπως γράφτηκε…) Mirage 2000-9, τότε δεν υπάρχει πρακτικό νόημα να δαπανηθεί χρήμα και χρόνος για τον εκσυγχρονισμό των F-16 Block 30. Εφόσον όμως δεν υπάρξει τέτοια εξέλιξη, δεν υφίσταται και άλλη οικονομικά εφικτή εναλλακτική ενίσχυσης της μαχητικής ικανότητας της Πολεμικής Αεροπορίας.
Είναι οικονομικά αποδοτικό να εκσυγχρονιστούν τα Block 30 πρώτα από όλα γιατί στο παρελθόν δαπανήθηκαν σημαντικά κονδύλια για την αναβάθμιση των κινητήρων τους (ένα εκατομμύριο δολάρια ανά μονάδα…), αλλά και για την επέκταση του ορίου της ωφέλιμης πτητικής ζωής τους μέσω δύο προγραμμάτων (Falcon UP και Falcon STAR). Ενώ δηλαδή είναι παλιότερης κατασκευής σε σχέση με τα Block 50, από δομικής πλευράς είναι νεότερα.
Επομένως από τη δαπάνη εκσυγχρονισμού τους θα πρέπει να αφαιρεθούν οι διόλου ευκαταφρόνητες επενδύσεις που έγιναν στο παρελθόν για αυτά. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι το το σύνολο των F-16A/B των αεροπορικών δυνάμεων των χωρών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα MLU (Mid Life Upgrade) στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ‘90 στην Ευρώπη (Νορβηγία, Δανία, Ολλανδία, Βέλγιο), αναβαθμίστηκε δομικά μέσω της υλοποίησης του προγράμματος PACER SLIP (Service Life Improvement Program) που εξασφάλισε όριο 6.000 ωρών πτήσης, αντικαθιστώντας παράλληλα και τον αεραγωγό.
Στα F-16A/B Block 10, δεν υπήρχαν ούτε τα σημεία ανάρτησης, ούτε η προεγκατάσταση καλωδιώσεων στον αεραγωγό για την προσαρμογή ατρακτιδίων στοχοποίησης. Τα Falcon UP και Falcon STAR (STructural Augmentation Roadmap) ήταν προγράμματα SLEP (Service Life Extension Program), πιθανότατα μεγαλύτερου κόστους, δεδομένου ότι ανέβαζαν το όριο ζωής στις 8.000 ώρες πτήσης. Κόστος που βέβαια έπρεπε να επιβαρύνει τον κατασκευαστή (General Dynamics τότε), αφού εξ όσων γνωρίζουμε αυτό είχε δώσει ώς δεδομένο (τις 8000 ώρες) στην Πολεμική Αεροπορία. Όχι τις 4.500 ώρες που τελικά αποδείχθηκε ότι ίσχυαν στην πραγματικότητα…
Από τη δαπάνη εκσυγχρονισμού των Block 30 θα πρέπει επίσης να αφαιρεθούν ώς κόστος τα συστήματα που θα προέλθουν από τα Block 52+ και Block 52+ Advanced. Πρόκειται για μονάδες σημαντικής αξίας που απλά δεν μπορούν να αγνοηθούν και να πεταχθούν. Το να πωληθούν είναι μία προοπτική, που πάλι εξ’ όσων γνωρίζουμε δεν έχει διερευνηθεί. Άρα δεν μπορούν να μείνουν ανεκμετάλλευτα επί παραδείγματι συστήματα όπως το ραντάρ AN/APG-68(V)9…
Ο λόγος απλός… Στο πλαίσιο του προγράμματος MLU πριν από 25 χρόνια περίπου και προκειμένου το κόστος να διατηρηθεί σε λογικά επίπεδα, το παλιό ραντάρ AN/APG-66(V)2 των μαχητικών F-16A/B, αναβαθμίστηκε (δεν αντικαταστάθηκε!) αποκτώντας νέο επεξεργαστή σήματος, δυνατότητα καθοδήγησης πυραύλων ΑΙΜ-120 ΑΜRAAM, λειτουργικές διαμορφώσεις track while scan (TWS) μέχρι 10 στόχων, DBS (Doppler Beam Sharpening), αέρος – εδάφους και χαρτογράφησης εδάφους, καθώς και συμβατότητα με έγχρωμες MFD για την απεικόνιση των ενδείξεων του και της συμβολογίας του!
Δεν είναι βέβαια μόνο το ραντάρ που πρέπει να λάβουμε υπόψη… Στα συστήματα που θα πρέπει να αξιοποιηθούν και να μην σαπίσουν σε κάποιες αποθήκες ανεκμετάλλευτα περιλαμβάνονται επίσης :
– Η μονάδα παραγωγής συμβολογίας ECPDG (Enhanced Common Programmable Display Generator) των Block 52+ και Block 52M, που λειτουργεί και ως μονάδα απεικόνισης ψηφιακού χάρτη (MPDG-Map Programmable Display Generator).
– Η μονάδα εισαγωγής στοιχείων CDEEU (Common Data Εntry Electronics Unit), των Block 52+ και Block 52M.
– Η μονάδα καταγραφής εικόνας και στοιχείων NCDR (Network Centric Data Recorder) των Block 52M.
– Η μονάδα μεταφοράς δεδομένων – στοιχείων ADTE (Advanced Data Transfer Equipment) τριών καναλιών (Block 52M).
– Οι οθόνες απεικόνισης στοιχείων πολλαπλών λειτουργιών στο πιλοτήριο CCMFD (Common Color Multi Function Display).
– Το ηλεκτρονικό eHSI, προερχόμενο από τα Block 52+ και Block 52M.
Χωρίς καμία διάθεση να μακρηγορήσουμε, τα F-16A/B μέσω του πρoγράμματος MLU, εκσυγχρονίστηκαν στο επίπεδο των δικών μας Block 52+ (https://www.f-16.net/f-16_versions_article2.html). Δεν μπορούμε λοιπόν να εντοπίσουμε το λόγο (ή τους λόγους) για τον οποίο τα κατά μία δεκαετία νεότερης κατασκευής Block 30 δεν μπορούν (από τεχνικής πλευράς) να εκσυγχρονιστούν στο επίπεδο Block 50M. To κόστος όντως είναι συνάρτηση της παλαιότητας, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι μειώνεται για όλους τους λόγους που προαναφέραμε.
Αυτό αποδεικνύει το συνολικό κόστος του προγράμματος εκσυγχρονισμού των Block 20 (υποβαθμισμένα από πλευράς συστημάτων Block 50) της Ταϊβάν στο επίπεδο Viper (https://www.dsca.mil/press-media/major-arms-sales/taipei-economic-and-cultural-representative-office-united-states). Όλοι οι εκσυγχρονισμοί βασίζονται στη σχέση κόστους – απόδοσης.
Λογικά συμπεράσματα…
Αυτό το κόστος (και για τα Block 50 και για τα Block 30), η ελληνική πλευρά θα μπορούσε να το γνωρίζει με μεγάλη ακρίβεια (αν όχι με απόλυτη…), μέσω της αποστολής LOR for PA στις ΗΠΑ από το 2018, το 2019, ή και το 2020 ακόμα. Χωρίς να δαπανήσει ούτε ένα ευρώ! Είναι δωρεάν. Αντί αυτού, έχουμε φτάσει σχεδόν στα μέσα του 2022 και ακόμα δεν το έχει πράξει!
Κατόπιν όλων αυτών μπορεί με απόλυτη ασφάλεια να υποστηρίξει κανείς ότι η ελληνική πλευρά θα μπορούσε εδώ και αρκετά χρόνια να έχει βάσει πραγματικών οικονομικών και τεχνικών στοιχείων, καταλήξει στο εάν είναι όντως συμφέρουσα η αναβάθμιση των Block 30 και Block 50. Και να έχει προχωρήσει ή όχι σε μία τέτοια ενέργεια, χωρίς το φόβο να κατηγορηθεί για κάτι. Ούτε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το έκανε, ούτε η σημερινή.
Αποτέλεσμα είναι σήμερα να αντιμετωπίζεται για άλλη μία φορά ο κίνδυνος να βρεθούμε μπροστά σε μία ενισχυμένη ποιοτικά και αριθμητικά Τουρκική Αεροπορία (ΤΗΚ), μέσω της προμήθειας και της σταδιακής ένταξης σε υπηρεσία 120 F-16V στα επόμενα πέντε έως εφτά έτη. Κλείνουμε με τη διάθεση να επανέλθουμε εφόσον υπάρξουν περισσότερα στοιχεία, αλλά και με την πεποίθηση ότι αν κάποιοι πιστεύουν ότι η επικείμενη ενίσχυση της ΤΗΚ, μπορεί να αντιμετωπιστεί με 24 Rafale F3R, ή ακόμη και με μία Μοίρα F-35A στο μέλλον, πλανώνται πλάνην οικτρά.
Η Ελλάδα είχε όλο το χρόνο (και υπό προϋποθέσεις και τα χρήματα…) να προετοιμάσει τη δημιουργία αξιόμαχης δύναμης 200 μαχητικών με κορμό το F-16. Αρνήθηκε -και εξακολουθεί να αρνείται- να το κάνει… Αυτό αποδεικνύουν τα διαθέσιμα στοιχεία που προέρχονται κυρίως από τη διεθνή ειδησεογραφία και αμερικανικές κρατικές Υπηρεσίες. Και αυτό καταθέτουμε και εμείς, χωρίς να απορρίπτουμε οποιαδήποτε άλλη, στοιχειοθετημένη, άποψη.
