Ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στο προσφυγικό και στην ανάγκη εφαρμογής της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας-Ο Ερντογάν επανέλαβε τις πάγιες τουρκικές θέσεις για τους οκτώ αξιωματικούς-Πρόσκληση στον πρωθυπουργό να επισκεφθεί την Κωνσταντινούπολη.
Γράφει η ΝΕΦΕΛΗ ΛΥΓΕΡΟΥ για το ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
Μια περίπου ώρα κράτησε η συνάντηση Τσίπρας-Ερντογάν, που ξεκίνησε με μία ώρα καθυστέρηση λόγω της ομιλίας του Τούρκου προέδρου στον ΟΗΕ, η οποία τελείωσε αργότερα από το προβλεπόμενο και πήγε πίσω όλο το πρόγραμμα.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στην αποψινή συνάντηση διαπιστώθηκε βελτίωση του κλίματος σε σχέση με την προηγούμενη συνάντησή τους, τον Ιούλιο, στο περιθώριο του ΝΑΤΟ. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να ξαναβάλουν στο τραπέζι μια θετική ατζέντα για τις σχέσεις τους και ο κ. Ερντογάν προσκάλεσε τον κ. Τσίπρα στην Κωνσταντινούπολη για επίσημη συνάντηση εργασίας.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε ότι κρίσιμης σημασίας για την προώθηση των σχέσεων των δυο χωρών, είναι το να υπάρξει σεβασμός του διεθνούς δικαίου και μείωση της έντασης στο Αιγαίο. Συμφωνήθηκε να εντατικοποιηθούν οι επαφές προς αυτήν την κατεύθυνση και η εφαρμογή των σχετικών μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Σύμφωνα με την ίδια ενημέρωση, συμφωνήθηκε ακόμη ότι πρέπει να υπάρξει ενίσχυση της συνεργασίας των αρχών των δύο χωρών για την εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, με σκοπό την περαιτέρω μείωση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών.
Συμφωνήθηκε επίσης η ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας (αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, εξάρθρωση δικτύων διακινητών).
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο κ. Ερντογάν αναφέρθηκε και στο θέμα των οκτώ Τούρκων αξιωματικών, επαναλαμβάνοντας τις πάγιες θέσεις της τουρκικής πλευράς επί του θέματος.
Με τη σημερινή συνάντηση επανήλθε στο τραπέζι η θετική ατζέντα στον οικονομικό τομέα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές. Συζητήθηκε μεταξύ άλλων το ζήτημα της ακτοπλοϊκής σύνδεσης Σμύρνης-Θεσσαλονίκης, ζήτημα το οποίο «έχει μπει μπροστά», με στόχο να ενεργοποιηθεί η σύνδεση πριν από το καλοκαίρι. Επιπλέον, συζητήθηκε και η συνεργασία στον τουρισμό και η επίλυση σχετικών θεμάτων.
Ως προς το Κυπριακό, ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε την προσήλωση της Ελλάδας σε δίκαιη και βιώσιμη λύση στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και την υποστήριξη της στην επανεκκίνηση των δικοινοτικών συνομιλιών. Τόνισε ότι διαβουλεύσεις για την ασφάλεια πρέπει να επανεκκινήσουν στη βάση του πλαισίου Γκουτέρες, όπως είχε διαμορφωθεί όταν τερματίστηκαν οι συνομιλίες στο Κραν Μοντανά.
Ο πρωθυπουργός έθεσε και τα θέματα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχόλης της Χάλκης και των εκλογών για τα Βακούφια της ελληνικής μειονότητας στην Κων/πολη. Από την πλευρά του, ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε τις πάγιες θέσεις του για τα ζητήματα της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη.
Στη διμερή συνάντηση συμμετείχαν επίσης εκ μέρους της ελληνικής πλευράς ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, ο υπουργός ΨΗΠΤΕ, Νίκος Παππάς, ο διπλωματικός σύμβουλος του πρωθυπουργού, Βαγγέλης Καλπαδάκης, ο γγ του ΥΠΕΞ Δημήτρης Παρασκευόπουλος, η μόνιμη αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, Μαρία Θεοφίλη και ο Θεόδωρος Πασσάς (διπλωματικό γραφείο του ΥΠΕΞ). Από την τουρκική πλευρά συμμετείχαν ο ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραχίμ Καλίν, ο υπουργός Οικονομίας Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ο διευθυντής της ΜΙΤ Χακάν Φιντάν, ο υπουργός ‘Αμυνας Χουλουζί Ακάρ και ο υπουργός αρμόδιος για θέματα ΕΕ, Ομέρ Τσελίκ.
Μετά τη συνάντησή του με τον Κύπριο ομόλογό του, ο Νίκος Κοτζιάς δήλωσε: «Έχουμε συμφωνήσει από το κοινό ταξίδι που κάναμε στη Μέση Ανατολή να συγκροτήσουμε μια Γραμματεία των τριμερών σχηματισμών, ασφαλώς με έδρα την Κύπρο, κάτι που θα ενδυναμώσει τον γεωπολιτικό της ρόλο… Είμαι πάρα πολύ ευτυχής που πλέον πάρα πολλές δυνάμεις, και ισχυρές, στον κόσμο αντιμετωπίζουν την Κύπρο όχι ως ένα πρόβλημα του ΟΗΕ, αλλά κυρίως ως μια χώρα με μεγάλη γεωστρατηγική και γεωπολιτική σημασία. Και ξέρετε εμένα το όνειρό μου είναι ελεύθερη ενωμένη Κύπρος».
Από την πλευρά του ο Νίκος Χριστοδουλίδης είπε ότι η ανταλλαγή απόψεων και ο συντονισμός με τον Έλληνα ομόλογό του είναι συνεχείς και η προσέγγιση απόλυτα ταυτισμένη. Υπενθυμίζοντας τη συνάντηση Τσίπρα-Αναστασιάδη στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα, τη συνάντηση που θα έχει ο Έλληνας πρωθυπουργός σήμερα (Τρίτη) με τον Τούρκο πρόεδρο και την τριμερή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Τουρκίας και Βρετανίας, ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών πρόσθεσε ότι «κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την επιθυμία μας είτε για επανάληψη των συνομιλιών, είτε για επίλυση του κυπριακού. Κι αυτό είναι το ξεκάθαρο μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις».
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε και στις δράσεις των δύο χωρών στην Ανατολική Μεσόγειο. «Είναι πολύ σημαντικό ότι οι τριμερείς σχηματισμοί που έχουν δημιουργηθεί προκαλούν ενδιαφέρον τόσο από πλευράς κρατών μελών της ΕΕ, αλλά και άλλων κρατών της περιοχής και μέσα σε αυτό το πλαίσιο την Πέμπτη, 27 Σεπτεμβρίου, το απόγευμα θα έχουμε την πρώτη τριμερή συνάντηση με χώρα από τον Κόλπο, από το Μπαχρέιν. Το θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικό, και στο αμέσως επόμενο διάστημα θα υπάρξουν και άλλες τέτοιου είδους συναντήσεις».
Ας σημειωθεί ότι ο Νίκος Κοτζιάς είχε μία σύντομη συνάντηση με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου στον χώρο των Ηνωμένων Εθνών. Όπως είπε, «πήγα και τον χαιρέτησα και είπα πως αύριο πρέπει να έχουμε καλή διάθεση για να συζητήσουμε τα δύσκολα για αυτόν (θέματα). Διότι για εμάς είναι απλά: ελεύθερη ενιαία Κύπρος».
Σημαντικό γεγονός είναι και η ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού στην Concordia Annual Summit που πραγματοποιείται στο Grand Hyatt New York κατά την διάρκεια της 73ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Εκεί θα είναι και η κόρη του προέδρου των ΗΠΑ και σύμβουλος του Ιβάνκα Τραμπ. Χθες Δευτέρα, ο Έλληνας πρωθυπουργός προσφώνησε τη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για την Ειρήνη και το βράδυ παρευρέθηκε στην καθιερωμένη δεξίωση που παρέθεσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προς τιμή των επικεφαλής των αντιπροσωπειών που λαμβάνουν μέρος στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Ο Αλέξης Τσίπρας βρίσκεται στη Νέα Υόρκη από το βράδυ της Κυριακής για να συμμετάσχει στις εργασίες της 73ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Το αεροσκάφος που μετέφερε τον Πρωθυπουργό προσγειώθηκε στην αμερικανική μεγαλούπολη μετά τις 9.00’ το βράδυ. Κατόπιν, ακολούθησε η αναχώρηση για το ξενοδοχείο Millenium Hilton, στην One UN Plaza, όπου ο Αλέξης Τσίπρας αφίχθη λίγο μετά τις 11.00’ το βράδυ. Εκεί τον υποδέχθηκαν, μεταξύ άλλων, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στη Νέα Υόρκη Κωνσταντίνος Κούτρας και ο Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη Διονύσιος Καλαμβρέζος.
Λίγο πριν την άφιξη του πρωθυπουργού, οι συνεργάτες του είχαν ζητήσει από τους δημοσιογράφους και τους φωτορεπόρτερ να μην πραγματοποιήσουν καμία λήψη, είτε φωτογραφική, είτε βίντεο, τονίζοντας ότι ο κ. Τσίπρας «είναι κουρασμένος από το υπερατλαντικό ταξίδι». Πράγματι, εμφανώς κουρασμένος από την πολύωρη πτήση, αλλά ευδιάθετος και απλά ντυμένος, χαιρέτησε έναν προς έναν τους δημοσιογράφους των ελληνικών και των ομογενειακών ΜΜΕ που τον περίμεναν και αποσύρθηκε στο δωμάτιό του, προκειμένου να ξεκουραστεί.
Τον συνόδευαν η σύντροφός του Περιστέρα Μπαζιάνα, ο Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Νίκος Παππάς, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης και ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Δημήτρης Λιάκος.
Κατά την πενθήμερη παρουσία του στη Νέα Υόρκη ο Έλληνας πρωθυπουργός θα πραγματοποιήσει δύο ομιλίες στον ΟΗΕ: την πρώτη στη Σύνοδο για την Ειρήνη «Νέλσον Μαντέλα» και τη δεύτερη στην ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Παρ’ όλα αυτά, το μενού του υπερατλαντικού ταξιδιού περιλαμβάνει μία τετ α τετ συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν, καθώς και επιχειρηματικές, εξοπλιστικές και εμπορικές συμφωνίες. Το Κυπριακό, το προσφυγικό και η συμφωνία των Πρεσπών θα είναι στο κέντρο στην συνάντηση που θα έχει την Πέμπτη με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
H συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν και ο «στρατός» του τούρκου προέδρου
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας πραγματοποίησε εντυπωσιακή κάθοδο στη Νέα Υόρκη, συνοδευόμενος από μία κουστωδία υπουργών, αξιωματούχων και επιχειρηματιών.
Αμερικανικά Μέσα έκαναν λόγο για έναν «μίνι στρατό του Ερντογάν, ο οποίος αριθμεί μερικές εκατοντάδες άτομα που εργάζονται μέρα-νύχτα». Ακριβώς όπως και ο Αλέξης Τσίπρας, ο Τούρκος πρόεδρος έχει προγραμματίσει μία σειρά επαφών που έχουν ως στόχο να βελτιώσουν την εικόνα του. Η τουρκική κυβέρνηση έχει πληρώσει 7,5 εκατομμύρια δολάρια σε Αμερικανούς λομπίστες και εταιρείες δημοσίων σχέσεων για να αλλάξουν την εικόνα του μόνο τους τελευταίους μήνες. Κάθε χρόνο επενδύουν 25 εκατομμύρια.
Είχε προηγηθεί η συνάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Από το γραφείο του εκπροσώπου του Αντόνιο Γκουτέρες έγινε γνωστό ότι αυτός εγκωμίασε την εξαίρετη συνεργασία του διεθνούς οργανισμού με την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης της χώρας σε περισσότερους από 3,5 εκατομμύρια πρόσφυγες. «Ο Γενικός Γραμματέας και ο Πρόεδρος συζήτησαν για την κατάσταση στη Συρία, με τον Γενικό Γραμματέα να καλωσορίζει τη συμφωνία που επετεύχθη στις 17 Σεπτεμβρίου για δημιουργία αποστρατικοποιημένης ζώνη στο Ιντλιμπ», όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος.
Στο μεταξύ, ο Ταγίπ Ερντογάν είχε επίσης κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση με τον ιδρυτή και Πρόεδρο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ Klaus Schwab. Χθες, συναντήθηκαν οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας και της Κύπρου Νίκος Κοτζιάς και Νίκος Χριστοδουλίδης.
Εκτός από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό, η οικονομία και οι επενδύσεις έχουν ιδιαίτερη θέση στην ατζέντα του πρωθυπουργού. Από τη μία ελπίζει στη βοήθεια των Ελλήνων ομογενών για να επικοινωνήσει την έξοδο από τα μνημόνια και τη συμφωνία των Πρεσπών. Η κυβέρνηση πιστεύει ότι το θέμα των Σκοπίων ενισχύει την αναγνώριση του ρόλου της Ελλάδας ως περιφερειακού παράγοντα σταθερότητας και ανάπτυξης στην περιοχή.
Επαφές με οικονομικό ενδιαφέρον
Από την άλλη, το ταξίδι έχει έντονο επενδυτικό άρωμα. Κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι ο Αλέξης Τσίπρας αναμένει να κλείσει δύο καλές συμφωνίες, με τις οποίες πιστεύει ότι θα αναστρέψει το αρνητικό κλίμα. Σε αυτό το πλαίσιο, θα έχει σειρά επαφών με κορυφαία αμερικανικά τραπεζικά ιδρύματα. Ουσιαστικά, στόχος του Αλέξη Τσίπρα είναι να πείσει ότι η Ελλάδα είναι χώρα μεγάλων επενδυτικών ευκαιριών. Ασφυκτικά γεμάτο πρόγραμμα είχε και ο Νίκος Κοτζιάς. Συμμετέχει σε διάφορες συναντήσεις, όπως το υπουργικό δείπνο εργασίας με κέντρο τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, την εκδήλωση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για την αντιμετώπιση των προβλήματος των ναρκωτικών και την εκδήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τις Ειρηνευτικές Επιχειρήσεις που έχει προγραμματιστεί για σήμερα. Σημαντική είναι και η συζήτηση στρογγυλής τραπέζης για τον ρόλο της εκπαίδευσης στην καταπολέμηση του ρατσισμού και των διακρίσεων αύριο Τετάρτη.
Αξιοσημείωτες, μεταξύ άλλων, είναι και οι διμερείς συναντήσεις με τους υπουργούς Εξωτερικών της Αλβανίας, του Λιβάνου, της Ιορδανίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Παλαιστίνης, του Περού, του Αζερμπαϊτζάν, του Μαρόκου και του Καζακστάν. Την Πέμπτη, ο υπουργός Εξωτερικών θα είναι ο κεντρικός ομιλητής σε ανοιχτή συζήτηση για την ελληνική εξωτερική πολιτική που διοργανώνεται από τη διεθνούς κύρους δεξαμενή σκέψης Council on Foreign Relations (CFR). Την ίδια μέρα θα έχει συνάντηση και με τον προσωπικό απεσταλμένο του ΓΓ του ΟΗΕ για το Μακεδονικό Μάθιου Νίμιτς.
