Αναμφίβολα μέρος του οπλοστασίου ενός κράτους είναι και τα διεθνή του ερείσματα. Κι αυτό, επειδή ενισχύουν τη θέση του στο διπλωματικό επίπεδο και ως ένα βαθμό λειτουργούν αποτρεπτικά για την εκδήλωση επιθετικών ενεργειών εκ μέρους επεκτατικών γειτόνων. Ως εκ τούτου, ήταν απολύτως αναγκαία η πρωτοβουλία της Αθήνας και της Λευκωσίας να ενεργοποιήσουν τον ευρωπαϊκό παράγοντα αναφορικά με τις πειρατικές ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ κι όχι μόνο, αλλά είναι επικίνδυνη αυταπάτη η φιλολογία για την ευρωπαϊκή ομπρέλα.
Γράφει ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΛΥΓΕΡΟΣ για το SL PRESS
Το κλίμα, άλλωστε, στις ευρωτουρκικές σχέσεις είναι εδώ και καιρό πολύ βαρύ, παρότι κυρίως το Βερολίνο δεν έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να βρει ένα modus vivendi με την Άγκυρα. Το βαρύ αυτό κλίμα έπαιξε αναμφισβήτητα αποφασιστικό ρόλο για να ξεπεράσει η ΕΕ την συνήθη ποντιοπιλατική στάση της και να λάβει κάποια μέτρα, τα οποία δεν ήταν απλώς λόγια.
Τα νομικά μέτρα εναντίον εταιρειών και φυσικών προσώπων που συμμετέχουν στις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις μπορεί να μην τις σταμάτησαν, αλλά ουσιαστικά ακύρωσαν την ικανότητα της Τουρκίας να αντλήσει φυσικό αέριο, ακόμα και εάν βρει κοίτασμα. Κι αυτά τα μέτρα είναι αμφίβολο εάν θα λαμβάνονταν εάν η Άγκυρα δεν είχε προκαλέσει ευθέως και ωμά τη Γαλλία και την Ιταλία, στέλνοντας γεωτρύπανο στο οικόπεδο 7 της κυπριακής ΑΟΖ, το οποίο έχει παραχωρηθεί από τη Λευκωσία στην κοινοπραξία της γαλλικής Total και της ιταλικής ENI.
Είναι κυρίως η πίεση των δύο αυτών μεγάλων χωρών-μελών που άλλαξε το κλίμα κι όχι η περιβόητη κοινοτική αλληλεγγύη, για την οποία πολλά λέγονται, αλλά η Κύπρος και η Ελλάδα δεν την έχουν δει στην πράξη. Κοινοτική αλληλεγγύη δεν σημαίνει πως θα έλθουν να πολεμήσουν στο Αιγαίο Γάλλοι, Γερμανοί ή Πολωνοί, ούτε ο ουσιαστικά ανύπαρκτος ευρωστρατός. Προφανώς, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί.
Κοινοτική αλληλεγγύη και κυρώσεις
Από το σημείο αυτό, όμως, μέχρι την ποντιοπιλατική στάση της ΕΕ, έτσι τουλάχιστον όπως αυτή εκφραζόταν μέχρι πρότινος, υπάρχει μεγάλη απόσταση. Η κοινοτική αλληλεγγύη μπορεί να εκφρασθεί με πολλούς τρόπους. Όταν θέλει η ΕΕ να λάβει δραστικά μέτρα, το κάνει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία για το ζήτημα της Κριμαίας.
Αν μπορούν οι Ευρωπαίοι να επιβάλουν επώδυνες κυρώσεις στη Ρωσία μπορούν από πολιτικής απόψεως πολύ πιο εύκολα να επιβάλουν αντίστοιχες κυρώσεις στην Τουρκία. Πρώτον, για τις πειρατικές γεωτρήσεις της στην κυπριακή ΑΟΖ. Δεύτερον για το γεγονός ότι αυθαιρέτως και παραβιάζοντας κάθε έννοια διεθνούς δικαίου αμφισβητεί την ελληνική υφαλοκρηπίδα με τον ισχυρισμό ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα!
Ο Ερντογάν μπορεί να χρησιμοποιεί υψηλούς τόνους εναντίον και των Ευρωπαίων, αλλά είναι υποχρεωμένος να λάβει σοβαρά υπόψη του τις σχέσεις του με την ΕΕ:
Πρώτον, λόγω των καθοριστικής σημασίας που έχουν για την Τουρκία οι εκτεταμένες οικονομικές σχέσεις με την Ευρώπη.
Δεύτερον, επειδή η περαιτέρω όξυνση της Άγκυρας και με την Ευρώπη και με τις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με τον γεωπολιτικό εναγκαλισμό της με τη Μόσχα, τείνουν να διαμορφώσουν συνθήκες απομόνωσης της Τουρκίας από τη Δύση.
Ευρωπαϊκή ομπρέλα και αυταπάτες
Το ευρωπαϊκό χαρτί, λοιπόν, είναι χρήσιμο και για την ελλαδική και για την κυπριακή διπλωματία, αλλά μέχρι εκεί. Από το γεγονός ότι είναι χρήσιμο, όμως, μέχρι η Αθήνα να πιστεύει ότι η ΕΕ εγγυάται την ελληνική εθνική ασφάλεια υπάρχει τεράστια απόσταση, η οποία μπορεί να αποδειχθεί μέχρι και εθνικά καταστροφική. Επαναλαμβάνω ότι η ευρωπαϊκή υποστήριξη στην καλύτερη περίπτωση θα είναι πολιτικού-διπλωματικού χαρακτήρα.
Ως εκ τούτου, αποπνέει πολιτική αμηχανία η τόσο συχνή ρητορική Ελλήνων ανωτάτων παραγόντων για «ευρωπαϊκά σύνορα», για «ευρωπαϊκή ΑΟΖ» και για άλλα συναφή. Όλων αυτών που θεωρούν πως η Ελλάδα είναι προστατευμένη από την ευρωπαϊκή ομπρέλα. Στην πραγματικότητα, αυτή η ρητορική καλλιεργεί εμμέσως πλην σαφώς την επικίνδυνη αυταπάτη στους Έλληνες ότι η Τουρκία δεν θα τολμήσει να κάνει πράξη τις απειλές της, επειδή θα βρει απέναντί της την Ευρώπη.
Αυτοί που κατά καιρούς επιδίδονται σ’ αυτή τη ρητορική είναι οι ίδιοι που συνηθίζουν να υποδεικνύουν στους Τούρκους ποιο είναι το συμφέρον τους! Φαντάζομαι πως κάθε φορά που στην Άγκυρα οι του Ερντογάν, αλλά και οι αντιπολιτευόμενοι, ακούνε αυτού του τύπου τις δηλώσεις από την Αθήνα δεν θα μπορούν να συγκρατήσουν τα ειρωνικά γέλια τους…
