Είναι κοινός τόπος πως το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) και συγκεκριμένα η Διοίκηση Φρεγατών (ΔΦΓ) διακατέχονται πολύ θετικά από την ολλανδική παράδοση απόρροια της εξαιρετικά επιτυχημένης χρήσης των φρεγατών «S» κλάσης «ΕΛΛΗ». Οι ολλανδικές φρεγάτες για 40 ολόκληρα χρόνια αποτέλεσαν και εξακολουθούν να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ελληνικού στόλου.
Το ΠΝ όντας χρήστης των ολλανδικών φρεγατών διαθέτει μια ολοκληρωμένη άποψη για τις ολλανδικές σχεδιάσεις και δικαίως χαρακτηρίζεται ως εξαιρετικά πετυχημένη. Ο γράφων ακόμη θυμάται τα σχόλια των αξιωματικών του ΠΝ επί της γέφυρας του πλοίου στα πλαίσια της άσκησης «ΑΣΤΡΑΠΗ» που διέκριναν τις ολλανδικές φρεγάτες «S» για την άριστη πλεύση τους σε δυσμενείς συνθήκες συγκριτικώς με τις ΜΕΚΟ 200 ΗΝ.
Δυστυχώς, οι φρεγάτες «S» κλάσης «ΕΛΛΗ» της Διοίκησης Φρεγατών εκσυγχρονίστηκαν επιφανειακά δίχως ριζικές παρεμβάσεις στα ηλεκτρονικά, τους αισθητήρες, το ραντάρ και κυρίως τα όπλα των πλοίων. Εξαίρεση το τακτικό σύστημα «TACTICOS» των πλοίων. Ο οπλισμός και τα ηλεκτρονικά τους συστήματα παραμένουν παρωχημένα δεδομένων των απειλών που υφίστανται στο σύγχρονο αεροναυτικό περιβάλλον επιχειρήσεων. Επίσης, το ΠΝ διέπραξε το τραγικό σφάλμα της μη απόκτησης των βελτιωμένων εκδόσεων των «M» σε προγενέστερους χρόνους, της προηγούμενης δεκαετίας. Το βασικότερο όμως λάθος που πληρώνει μέχρι σήμερα ήταν πως δεν το ΠΝ ελέω της απόκτησης νέων πλοίων δεν εκσυγχρόνισε ριζικά και ουσιαστικά τις ίδιες τις φρεγάτες του.
Πλέον το βασικό ζητούμενο για το ΠΝ είναι η αντικατάσταση των φρεγατών «S» κλάσης «ΕΛΛΗ». Είναι πολύ λογικό το ΠΝ όντας χρήστης ολλανδικών πλοίων με μια πραγματικά έξοχη εμπειρία να θεωρεί τη πρόταση της DAMEN ιδιαίτερα δελεαστική τόσο από επιχειρησιακής όσο και από οικονομικής απόψεως. Άλλωστε η σχεδίαση των πλοίων SIGMA κάλλιστα μπορεί να αποτελέσει τους διαδόχους των «S».
Η πρόταση της DAMEN έχει ως επίκεντρο την SIGMA 11515 ΗΝ και ακολούθως δύο διαφορετικές εκδόσεις που προτείνονται για το ΠΝ. Κοινός παρονομαστής είναι πως και οι δύο διαθέτουν συνολικώς 16 κελιά σε εκτοξευτές ΜΚ41 για μια πλειάδα αμερικανικών όπλων όπως οι ESSM, οι SM-2 ή οι ASROC. Βεβαίως υπάρχει επαρκής χώρος για την επέκταση επιπρόσθετων 16 κελιών (σύνολο 32) αλλά το ΠΝ έχει ζητήσει 16 κελιά (προφανώς για λόγους κόστους).
Η βασική διαφορά μεταξύ των δύο προτάσεων και επιμέρους εκδόσεων των πλοίων είναι το συνδιασμός ραντάρ.
Η πρώτη έκδοση φέρει το περιστρεφόμενο ραντάρ NS-200 σε συνδυασμό με το ραντάρ APAR BLOCK 2 (ένα ραντάρ ελέγχου πυρός σταθερής διάταξης) που επιτρέπει πολλαπλές και ταυτόχρονες εμπλοκές εναέριων στόχων σε συνδυασμό με τα βλήματα ESSM και SM-2. Το μειονέκτημα είναι πως τα προαναφερθέντα βλήματα είναι ημιενεργού κατευθύνσεως (εξαιρούνται οι εκδόσεις ESSM Block II και SM-2 Block IIIC με ενεργό ερευνητή) συγκριτικώς με τα γαλλικά MICA NG και ASTER 30, βλήματα νεότερης σχεδίασης με ενεργό ερευνητή που λειτουργούν με τη φιλοσοφία «Fire and Forger». Εναλλακτικά σε περίπτωση που το αποφάσιζε το ΠΝ δύναται μέσω των εκτοξευτών ΜΚ41 να βληθούν οι CAMM επίσης βλήματα νέας σχεδίασης με ενεργό ερευνητή. Η συζήτηση όμως μεταξύ του ΠΝ και της DAMΕΝ μέχρι πρότινος σχετίζεται με τους ESSM και τους SM-2.
Η δεύτερη έκδοση που προτείνεται από τη DAMEN για το ΠΝ είναι αυτή με το Sea Master 400 καθώς και το ραντάρ APAR BLOCK 2. Αμφότερα ραντάρ σταθερής διάταξης. Επαναλαμβάνουμε για να είμαστε σαφείς και ακριβείς πως το ΠΝ συζητά για 16 κελιά (σύνολο δύο εκτοξευτές ΜΚ41) με φορτίο 8 SM-2 και 32 βλήματα ESSM ή 64 ESSM. Μελλοντικά στα πλαίσια ενός Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής (ΕΜΖ) το πλοίο διαθέτει επαρκή χώρο για επιπλέον 16 κελιά ώστε να προστεθούν στα 16 της αρχικής σχεδίασης, γενικό σύνολο 32 κελιά ΜΚ41.
Δυνητικά, σε μια τέτοια διαμόρφωση (με συνολικά 32 κελιά) υπάρχει σημαντική αύξηση του κόστους λόγω παραπάνω φόρτου όπλων πλην όμως το πλοίο διαθέτει τον κατάλληλο φόρτο μεταξύ όπλων μεγάλης εμβέλειας και μέσης ακτίνας εξασφαλίζοντας μια πυκνή, πολυστρωματική και πολυεπίπεδη αεράμυνα.
Επαναλαμβάνουμε πως ο προσανατολισμός του ΠΝ είναι για 16 κελιά (είτε στη μια έκδοση είτε στην άλλη) για να μην υπάρχει υπέρβαση κόστους. Αυτό ισχύει τόσο για τον αριθμό των όπλων συνάρτηση των κελιών όσο και για τις επιλογές ραντάρ/ αισθητήρων. Ο οπλισμός έναντι των απειλών συμπληρώνεται και ολοκληρώνεται με το οπλικό σύστημα (CIWS) τύπου RAM ώστε να εξασφαλίζεται αντιπυραυλική άμυνα.
Συνεχίζοντας στον οπλισμό των πλοίων αυτός αποτελείται από το κύριο πυροβόλο STRALES των 76 χιλιοστών με πυρομαχικά VULCANO της ιταλικής LEONARDO. Ο ανθυποβρυχιακός αποτελείται από σόναρ τρόπιδας Kingklip Mk2 καθώς και το σόναρ μεταβλητού βάθους (VDS) CAPTAS 4, αμφότερα της Thales. Το πλοίο διαθέτει δύο τριπλούς τορπιλοσωλήνες για τη προσβολή υποβρυχίων καθώς και 8 βλήματα EXOCET Block IIIC, τη νεότερη έκδοση των γαλλικών αντιπλοϊκών βλημάτων.
Κλείνοντας, ο λοιπός οπλισμός συμπληρώνεται από δύο πολυβόλα των 12,7 χιλιοστών, τρία τηλεχειριζόμενα πυροβόλα των 30 χιλιοστών για την εξουδετέρωση ασύμμετρων απειλών, ηλεκτροπτικό σύστημα καθώς και εκτοξευτές αντιμέτρων κατά κατευθυνόμενων βλημάτων.
Επίσης συμπεριλαμβάνεται ζεύξη δεδομένων (common data link) για τη διασύνδεση του CMS με τα ελικόπτερα MH60R και ζεύξη Link 16/22. Επιπλέον προσφέρεται μεσαίου μεγέθους σύστημα UAS με δύο αεροχήματα. Στην ευχέρεια του ΠΝ ως προς το τι θα επιλέξει συγκαταλέγονται τα συστήματα ESM και ECM που διαθέτει το πλοίο. Το τακτικό σύστημα των πλοίων είναι το TACTICOS.
Η «ενδιάμεση λύση» της DAMEN: SIGMA 10514
Να τονιστεί ότι η DAMEN προτείνει για το ΠΝ ως ενδιάμεση λύση με άμεσο χρονικό ορίζοντα παράδοσης, τη σχεδίαση των SIGMA 10514, εκτοπίσματος 2600 τόνων. Ο οπλισμός των πλοίων SIGMA 10514 αποτελείται από οκτώ βλήματα EXOCET Block IIIC, 16 κελιά ΜΚ56 για 16 βλήματα ESSM, ένα τηλεχειριζόμενο πυροβόλο των 30 χιλιοστών, δύο τριπλούς τορπιλοσωλήνες, πυροβόλο των 76 χιλιοστών και προαιρετικά RAM.
Η σουίτα ηλεκτρονικών/ αισθητήρων περιλαμβάνουν: περιστρεφόμενο ραντάρ, δύο ραντάρ ελέγχου πυρός, ηλεκτροπτικό σύστημα, σόναρ τρόπιδας και σόναρ μεταβλητού βάθους, ESM, ECM. Το τακτικό σύστημα είναι το TACTICOS.
Η SIGMA 10514 που προτείνεται έχει μήκος 107,5 μέτρα, μέγιστο πλάτος τα 14 μέτρα, μέγιστη ταχύτητα 27 κόμβων ενώ η ακτίνα δράσης ανέρχεται στα 5000 ναυτικά μίλια με οικονομική ταχύτητα πλεύσης 15 κόμβων.
Η πρόταση της DAMEN για το ΠΝ είναι ιδιαίτερα ελκυστική και ανταγωνιστική. Με τα τωρινά δεδομένα εξ όσων γνωρίζουμε η ολλανδική DAMEN έχει καταθέσει την οικονομικότερη προσφορά (είναι η έκδοση με τα 16 κελιά) η οποία περιλαμβάνει τη ναυπήγηση των πλοίων, τα επιμέρους συστήματα αυτών (ηλεκτρονικά, ραντάρ, αισθητήρες, τακτικό σύστημα) καθώς και τριετή σύμβαση τεχνικής υποστήριξης. Δεν περιλαμβάνεται οικονομική προσφορά για τα όπλα αφού αυτά είναι αντικείμενο άλλης διακρατικής σύμβασης και φυσικά ε΄ίναι συνάρτηση του είδους των πυραύλων, των εκδόσεων και της ποσότητας.
Κάλλιστα η χώρα μας και η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσαν να αποστείλουν ερώτημα στην αμερικανική κυβέρνηση υπό την μορφή LOR (Letter Of Requset) για P&A (Price & Availability) ώστε να γνωρίζουμε αναλυτικά τα είδη των πυραύλων, τις εκδόσεις και τις τιμές. Δυστυχώς, κάτι τέτοιο εξακολουθεί να μην έχει γίνει.
Επίσης, προσφέρεται η ναυπήγηση των επιπλέον δύο SIGMA 10514 με άμεσο χρονικό ορίζοντα παράδοσης στο ΠΝ.
Εάν το ΠΝ επιλέξει την ολλανδική πρόταση δύναται να ανανεώσει ριζικά και καίρια τον ελληνικό στόλο αφού συνολικώς μπορεί να παραλάβει έξι κύριες μονάδες εκ των οποίων οι τέσσερις αυξημένων επιχειρησιακών δυνατοτήτων. Κλείνοντας, η DAMEN έχει να επιδείξει και ένα ευρύ φάσμα συνεργασιών με την ελληνική αμυντική βιομηχανία και πλειάδα ελληνικών εταιρειών. Αυτό όμως θα αποτελέσει αντικείμενο επόμενης ανάλυσης.
