Την Πέμπτη 12 Ιουλίου 2018, στο πλαίσιο της επιχειρησιακής εκπαίδευσης, διεξήχθη στο Κέντρο Εκπαίδευσης Πλωτών Μέσων του Δ’ Σώματος Στρατού (Δ’ ΣΣ «ΘΡΑΚΗ»), η τελική φάση της Τακτικής Άσκησης Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) «ΔΙΑΒΑΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ» επί του ποταμού Άρδα, από Τακτικό Συγκρότημα Τάγματος Πεζικού, με προσωπικό των Μονάδων – Ανεξάρτητων Υπομονάδων της 3ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας (3η Μ/Κ ΤΑΞ «ΡΙΜΙΝΙ»).
Οι επιχειρήσεις διάβασης ποταμών είναι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη χώρα μας αφενός λόγω της ύπαρξης σημαντικού αριθμού στον ελλαδικό χώρο και αφετέρου λόγω της σημασίας του Έβρου, ο οποίος αποτελεί το φυσικό σύνορο μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Σε κάθε περίπτωση, οι επιχειρήσεις αυτές διαφέρουν ανάλογα με τα φυσικά χαρακτηριστικά, τον τύπο, την ορμή ροής και το μέγεθος του ποταμού.
Ο αντικειμενικός σκοπός μιας επιχείρησης διαβάσεως ποταμού είναι να διαπεραιώσει δυνάμεις από το υδάτινο κώλυμα, εξασφαλίζοντας τη διατήρηση της υπεροχής και της ισχύος επί του αντιπάλου και της πρωτοβουλίας των ενεργειών.
Κατά τη σχεδίαση επιχειρήσεων διάβασης ποταμών, λαμβάνονται υπόψη οι εξής παράγοντες: α) απαιτούνται ειδικά μέσα και κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό και (β) η δυνατότητα τακτικών κινήσεων και ελιγμών είναι περιορισμένη κατά το χρόνο που οι δυνάμεις διαβάσεως και τα βαριά υλικά, όπως τα άρματα μάχης, βρίσκονται «ιππαστί» του ποταμού, δηλαδή βρίσκονται στη φάση διάβασης από τη μια όχθη στην άλλη.
Σε πρώτη φάση, επιδιώκεται η σιωπηρή διάβαση. Ωστόσο μια ενέργεια διάβασης αποκαλύπτεται άμεσα και σύντομα, ακόμη και στην περίπτωση του αιφνιδιασμού του αμυνομένου.
Θα πρέπει, συνεπώς, η υπεροχή πυρός της επιθέσεως να είναι τέτοια, ώστε όχι μόνο να εξουδετερωθούν οι αντιστάσεις και τα μέσα του αμυνομένου, αλλά και να εξαρθρωθεί, κατά το δυνατόν, κάθε αντεπίθεση. Καμία επιτυχία δεν είναι δυνατή, χωρίς υπεροχή πυροβολικού ή/και αεροπορίας στη ζώνη της βιαίας διαβάσεως.
Ανάλογα με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο αντίπαλος διακρίνονται δύο μορφές διάβασης ποταμού: (α) ταχεία διάβαση και (β) οργανωμένη διάβαση. Σε κάθε περίπτωση, η διάβαση μιας ποτάμιας γραμμής διεξάγεται σε τρία αλλεπάλληλα στάδια:
- Έφοδος για τη δημιουργία αρχικού προγεφυρώματος στην απέναντι όχθη.
- Συγκέντρωση δυνάμεων για τη διεύρυνση του αρχικού προγεφυρώματος.
- Σταθεροποίηση για να εγκατασταθούν ικανές δυνάμεις στο προγεφύρωμα, οι οποίες θα αναλάβουν την αποστολή διάσπασης της αντίπαλης διάταξης και της συνέχισης των επιχειρήσεων.
Ταχεία διάβαση
Ως επιχείρηση, η ταχεία διάβαση, αποτελεί τη συνέχιση μιας επιθετικής ενεργείας, αποφεύγοντας τελείως ή περιορίζοντας στο ελάχιστο την διακοπή αυτής προ του κωλύματος για προπαρασκευή, προκειμένου να μην απολέσει την ήδη υπάρχουσα ορμή.
Σε κάθε περίπτωση, προτιμάται και επιδιώκεται η γρήγορη διάβαση ποταμού αντί της οργανωμένης, η οποία απαιτεί χρόνο. Μία ταχεία διάβαση είναι δυνατή, εφόσον υπάρχουν συνθήκες ασθενούς ή παντελούς ελλείψεως άμυνας του αντιπάλου επί της περιοχής διάβασης.
Συγχρόνως, εφόσον διατίθενται ταχυκίνητες δυνάμεις, θα πρέπει να γίνει εκμετάλλευση της ταχύτητάς τους, προκειμένου να δημιουργήσουν προγεφύρωμα με το οποίο θα καλύψουν την διάβαση του κυρίου σώματος της δύναμης που επιχειρεί.
Ζωτικής σημασίας η υποστήριξη του Μηχανικού
Αποστολή του Μηχανικού είναι η παροχή δυνατότητας στη δύναμη διάβασης να διαβεί το ποτάμι. Προκειμένου να εξασφαλίσει την ελάχιστη απώλεια ορμής, τα μέσα γεφυρώσεως θα πρέπει να τοποθετηθούν σε θέσεις, ώστε να μπορούν να είναι διαθέσιμα όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Σαν δευτερεύουσα αποστολή, το Μηχανικό μπορεί να χρειαστεί να προετοιμάσει κωλύματα, για να προστατεύσει τα πλευρά της δύναμης διάβασης.
Η υποστήριξη μιας διάβασης από το Μηχανικό περιλαμβάνει τον χειρισμό λέμβων εφόδου και την κατασκευή πορθμείων και γεφυρών. Επίσης, θα πρέπει να συντονιστούν η υποστήριξη, κυρίως, σε θέματα περισυλλογών, υγειονομικού και ανεφοδιασμού. Σε κάθε περίπτωση το Μηχανικό θα εξασφαλίσει ότι η διάβαση του κωλύματος από όλα τα οχήματα είναι εντός των δυνατοτήτων των μέσων διάβασης.
Η «ταχεία διάβαση ευκαιρίας» εντάσσεται στο πλαίσιο αντεπιθετικής ενέργειας δυνάμεων του Δ ΣΣ με κύριο στόχο την ελάχιστη προπαρασκευή, προκειμένου να επιβραδυνθεί στο ελάχιστο η προέλαση των φίλιων μονάδων Τεθωρακισμένων και Μ/Κ Πεζικού.
Ο ποταμός Άρδας, να θυμίσουμε οτι αφού εισέλθει σε ελληνικό έδαφος από τη γειτονική Βουλγαρία, διασχίζει 49 χιλιόμετρα στην επαρχία Ορεστιάδας και συμβάλλει στον ποταμό Έβρο, στην περιοχή του χωριού Καστανέων, κοντά στην Αδριανούπολη.
Οι μονάδες που συμμετείχαν στην τελική φάση της Τακτικής Άσκησης Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) «ΔΙΑΒΑΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ» επί του ποταμού Άρδα περιλάμβαναν ελαφρά τεθωρακισμένα αναγνώρισης Panhard VBL, Τεθωρακισμένα Οχήματα Μεταφοράς Προσωπικού (ΤΟΜΠ) Μ-113 καθώς και άρματα μάχης Leopard 2A4. Τα πληρώματα τους συνεργάστηκαν με τμήματα Μηχανικού που προχώρησαν προηγουμένως σε αναγνώριση σημείων διάβασης καθώς και δημιουργία ζεύξης πεζογέφυρας για την εξασφάλιση προγεφυρώματος, με ταυτόχρονη μεταφορά δυνάμεων με πλωτές λέμβους.
Σε κάθε περίπτωση η έναρξη της σχεδιάσεως της διαβάσεως ποτάμιας γραμμής πρέπει να είναι έγκαιρη. Πρέπει να καταβάλλεται κάθε προσπάθεια συλλογής πληροφοριών, πρόβλεψης και εντοπισμού της αντίπαλης διάταξης στις περιοχές διαβάσεως.
Τα σχέδια και οι εκδιδόμενες διαταγές δίδουν ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη ενέργειας με μεγάλη ταχύτητα και αποφασιστικότητα από ταχυκίνητες δυνάμεις (μηχανοκίνητες και τεθωρακισμένες), με κύρια επιδίωξη να αποστερήσουν από τον αντίπαλο τη δυνατότητα συνεχίσεως των επιχειρήσεων ή την οργάνωση της άμυνάς του και παράλληλα να εξασφαλίσουν την κατάληψη άθικτων γεφυρών, γεγονός που θα ελαχιστοποιήσει την ανάγκη διενέργειας οργανωμένης διαβάσεως.
Το προγεφύρωμα, το οποίο επιδιώκεται να δημιουργηθεί, είναι ανάλογο με τον όγκο των δυνάμεων που εκτελούν την επιχείρηση. Σκοπός είναι η εξασφάλιση του απαραίτητου χώρου για τη διαπεραίωση, με ασφάλεια, του όγκου της ενεργούσης δυνάμεως και η δημιουργία συνθηκών συνέχισης της επιθέσεως.
Το προγεφύρωμα επεκτείνεται με ταχύτητα και θα πρέπει να εξασφαλίζει χώρο ελιγμού. Ένα προγεφύρωμα θα πρέπει να έχει την κατάλληλη εδαφική διαμόρφωση και έκταση, ώστε ο επιτιθέμενος αφενός να δύναται να αμυνθεί σε περίπτωση δυσμενούς εξέλιξης της επιθετικής ενεργείας και αφετέρου ο αντίπαλος να μην μπορεί να ανακόψει την κίνηση των στρατευμάτων από την μία όχθη στην άλλη.
Σημεία που πρέπει να αναδειχτούναπό την διεξαγωγη της Τακτικής Άσκησης Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) «ΔΙΑΒΑΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ», ήταν η ορμητική διέλευση του ποταμού από τις δυνάμεις πεζοπόρων τμημάτων τυφεκιοφόρων Μηχανικού και Πεζικού που κωπηλατώντας κάτω από το καυτό ήλιο υπό υψηλές θερμοκρασίες, πέρασαν στην αντιπέρα όχθη και έλαβαν θέσεις μάχης υπο πλήρη κάλυψη εξασφαλίζοντας το αρχικό προγεφύρωμα.
Ακολούθησε η διάβαση του ποταμού από τα τεθωρακισμένα Μ-113 τα οποία έπειτα από προετοιμασία στεγανοποίησης από τα πληρώματα τους, εισήλθαν με ταχύτητα από πολλαπλά σημεία στο ποταμό και πολύ γρήγορα πέρασαν στην απέναντι όχθη.
Με δεδομένο ότι η αντίδραση του αντιπάλου θα εκδηλωθεί ευθύς με το πέρασμα των πρώτων τμημάτων στην αντίπερα όχθη, ακόμη και όταν ο αντίπαλος υποστεί αιφνιδιασμό σε σχέση με τα πραγματικά σημεία διαβάσεως, τα τμήματα οδηγούνται με ταχύτητα προς τους αντικειμενικούς σκοπούς. Έτσι, τα τμήματα επιθέσεως θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν την ευνοϊκή εξέλιξη της όλης επιχείρησης.
Άξιο μνείας είναι οτι οι οδηγοί των ΤΟΜΠ αντέδρασαν με ΑΡΙΣΤΕΣ ενέργειες σε ορισμένα σημεία οπου ο σαθρός πυθμένας και η ορμή του νερού αποτέλεσαν μέγιστη πρόκληση, η οποία αντιμετωπίστηκε ομολογουμένως με εξαιρετικό τρόπο, φανερώνοντας το επίπεδο εκπαίδευσης και αυτοπεποίθησης του προσωπικού που καλείται να φέρει εις πέρας αυτές τις απαιτητικές αποστολές.
Στη συνέχεια σειρά είχε η διέλευση αριθμού αρμάτων μάχης Leopard 2A4 τα οποία – έχοντας επίσης προετοιμαστεί κατάλληλα από τα πληρώματα τους για την εξασφάλιση στεγανοποίησης – εισήλθαν ορμητικά στο ποταμό ολοκληρώνοντας την ενέργεια με απόλυτα θεαματικό τρόπο καθώς εξήλθαν σε ελάχιστο χρόνο στην απέναντι όχθη και προωθήθηκαν πέραν αυτής, συνεχίζοντας την κύρια επιθετική ενέργεια.
Το θέαμα ήταν κάτι παραπάνω από εντυπωσιακό καθώς τα Leopard2Α4 είναι άρματα 60 τόνων. Όμως παρόλα αυτα η ισχύς που διαθέτουν οι κινητήρες, τους επιτρέπουν να περνανε με χαρακτηριστική άνεση το υδάτινο κώλυμα, με το νερό να καλύπτει το σύνολο του άρματος – σχεδόν μέχρι την οροφή του πύργου!
Η Ταχεία Διάβαση Ευκαιρίας ολοκληρώθηκε από την διέλευση ισχυρής δύναμης Πεζικού από Πεζογέφυρα την οποία είχε προετοιμάσει το Μηχανικό, το οποίο επίσης έδρασε άψογα με ταχύτητα και υψηλή αποτελεσματικότητα εκτελώντας επίσης την αναγνώριση ακτής, τον εντοπισμό και την καταστροφή μηχανισμών υπονόμευσης που είχε τοποθετήσει ο εχθρός για την παρεμπόδιση διέλευσης των φίλιων δυνάμεων!
Σημεία υπεροχής του προσωπικού του Δ ΣΣ αποτελούν:
Α) H άριστη γνώση της ζώνης ευθύνης των μονάδων
Β) Tο υψηλό ηθικό
Γ) H άριστη εκπαίδευση
Δ) Η θέληση για νίκη με υψηλό αίσθημα σκοπού και αποστολής
Στοιχεία τα οποία θα πρέπει να είναι όλοι να είναι βέβαιοι οτι δεν αποτελούν απλώς ευφημισμούς αλλά αντικατοπτρίζουν στο 100% την πραγματικότητα.
Άλλωστε τα παραπάνω μπορούν να γίνουν άμεσα αντιληπτά από την εκπαίδευση που διεξάγεται στο πλαίσιο εκτέλεσης μιας απαιτητικής διαδικασίας όπως είναι η διέλευση ενός υδάτινου κωλύματος, η οποία δεν θα πρέπει να ξεχνάμε οτι συνιστά μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για χερσαίες μοναδες στο πεδίο της μάχης.
Όπως υπογραμμίζουν στελέχη του ΕΣ η ποιότητα του προσωπικού και το επίπεδο εκπαιδεύσεως, είναι το κύριο στοιχείο το οποίο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν για τυχόν συγκρίσεις. Και αυτό σήμερα υπερέχει όσον αφορά το προσωπικό του Δ ΣΣ έναντι οποιουδήποτε πιθανού αντιπάλου στην περιοχή της Θράκης.
Τέλος να σημειωθεί οτι ανάλογες επιχειρήσεις δεν διεξάγονται μόνο στο πλαίσιο αμυντικού αλλά και επιθετικού αγώνα, τον οποίο οι μονάδες του Δ ΣΣ είναι ΑΠΟΛΥΤΑ έτοιμες να εκτελέσουν εαν απαιτηθεί.
