Δυο κομβικής σημασίας γεγονότα οδηγούν στη κατεύθυνση πως τα ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα εισέρχονται σε μια φάση έντονης αβεβαιότητας. Το πρώτο γεγονός είναι οι καταστροφικές πλημμύρες που έλαβαν χώρα στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας προκαλώντας αλυσιδωτές συνέπειες στον πρωτογενή τομέα με άμεσο αντίκτυπο στην εθνική οικονομία. Ως εκ τούτων, η ελληνική κυβέρνηση είναι βέβαιο πως θα χρειαστεί να δαπανήσει αρκετά κονδύλια προκειμένου να αποζημιώσει τους πληγέντες και να προχωρήσει στην ανάταση του πρωτογενούς τομέα, μεγάλο μέρους του οποίου βασίζεται στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή με επίκεντρο τη Θεσσαλία.
Και σε επικοινωνιακό επίπεδο η κυβέρνηση δεν θα θελήσει να στείλει το μήνυμα πως εν μέσω φυσικών καταστροφών και κοινωνικών αντιδράσεων, υλοποιούνται εξοπλιστικά προγράμματα ύψους μερικών δισεκατομμυρίων ακόμη και εάν αυτά αφορούν πάγιες και ανελαστικές δαπάνες όπως αυτή ενός σύγχρονου Ναυτικού.
Το δεύτερο γεγονός είναι πως η ελληνική κυβέρνηση έχει εισέλθει σε μια νέα φάση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις όπως αποδεικνύεται και από τις δημόσιες δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και εκ των πραγμάτων θα αποφύγει ενέργειες που ενδεχομένως να προκαλέσουν αντιδράσεις από τη γείτονα χώρα. Πρόκειται για θανάσιμη παγίδα στην οποία ελπίζουμε να μην πέσει η ελληνική κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός.
Είναι εξαιρετικά πιθανό πως στόχος της τουρκικής κυβέρνησης είναι να κερδίσουν χρόνο υλοποιώντας τα δικά τους εξοπλιστικά προγράμματα και ανακτώντας έδαφος στο ισοζύγιο ένοπλης ισχύος μεταξύ των δυο χωρών. Είναι αφελές άλλωστε να πιστεύουμε πως η τουρκική εξωτερική πολιτική έχει αλλάξει επ’ ωφέλειά της χώρας μας.
Ένα ακόμη στοιχείο προς αξιολόγηση και εκτίμηση της κατάστασης είναι η στάση της Ουάσιγκτον και της αμερικανικής κυβέρνησης. Το διπλωματικό μήνυμα που εστάλη τόσο στην ελληνική όσο και τη τουρκική κυβέρνηση είναι να περιοριστούν οι εντάσεις και η αστάθεια σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Αντικειμενικός σκοπός της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής παραμένει η ενότητα μεταξύ των μελών κρατών του ΝΑΤΟ και η συσπείρωση απέναντι στη Ρωσία. Αυτό είναι ένα ακόμη γεγονός το οποίο πρέπει να συνυπολογίσουμε. Κατά πόσο δηλαδή τα εθνικά μας συμφέροντα έπονται των νατοϊκών μας και συμμαχικών υποχρεώσεων. Είναι ένα ζήτημα το οποίο πρέπει να εξετάσει πολύ σοβαρά η ελληνική κυβέρνηση.
Η στάση των Αμερικανών είναι σαφής, ξεκάθαρη και απόλυτα δικαιολογημένη από τη δική τους οπτική γωνία. Το ερώτημα είναι από τι ισχύει από τη δική μας πλευρά. Το τελικό ζητούμενο είναι εάν από τη δική μας οπτική γωνία εξυπηρετούνται τα εθνικά μας συμφέροντα. Ανέκαθεν για την αμερικανική εξωτερική πολιτική στόχος ήταν η νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ να παραμένει ενωμένη και ακλόνητη.
Τα επόμενα χρόνια σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα θα κληθούν να διαχειριστούν γεωπολιτικά δύο χώρες (Ρωσία και Κίνα) οι οποίες επιβάλουν (από τη σκοπιά των ΗΠΑ) μεγάλη ενότητα και συσπείρωση μέσα στους κύκλους του ΝΑΤΟ και του αγγλοσαξονικής συμμαχίας κατ’ επέκταση. Ειδικά η Κίνα στη περιοχή του Ειρηνικού τείνει να ανατρέψει τη ναυτική πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ.
Σε καμία περίπτωση ως εκ τούτων, η αμερικανική κυβέρνηση δεν επιθυμεί εντάσεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η αμερικανική πολιτική των ίσων αποστάσεων μεταξύ των δύο χωρών θα συνεχιστεί και η ελληνική κυβέρνηση θα πιεστεί να «κλείσει» αρκετά θέματα με τη Τουρκία.
Όλα τα παραπάνω συνηγορούν στη κατεύθυνση πως τα ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα (και κυρίως τα μεγάλα προγράμματα όπως το πρόγραμμα πρόσκτησης νέων κορβετών) εισέρχονται σε μια ρευστή περίοδο με αβέβαιο χρονικό ορίζοντα υλοποίησης.
Ελπίζουμε πάντως οι κυβερνώντες να μην νομίζουν πως οι μόλις τρεις FDI HN αρκούν ώστε να διασφαλίζουν το αξιόμαχο της εθνικής μας ναυτικής αποτροπής. Δυστυχώς εάν δεν προχωρήσει το πρόγραμμα κορβετών το ΠΝ κινδυνεύει να μείνει με μόλις τρείς φρεγάτες και ενδεχομένως τις εκσυγχρονισμένες φρεγάτες ΜΕΚΟ. Παράλληλα εάν δεν υλοποιηθούν καίρια εξοπλιστικά προγράμματα όπως αυτό της ναυπήγησης νέων υποβρυχίων ελλοχεύει ο κίνδυνος το αξιόμαχο και η ελληνική αποτροπή να απωλέσει κρίσιμο έδαφος.
Είναι επίσης άλλοθι και δικαιολογία για ένα ολόκληρο κράτος και μια κυβέρνηση να προφασίζεται δικαιολογίες για να αποφύγει την υλοποίηση κρίσιμων εξοπλιστικών προγραμμάτων. Κοινώς όλα είναι θέμα ιεράρχησης αναγκών και προτεραιοτήτων ώστε οι πόροι να κατανεμηθούν καταλλήλως. Η πολιτική ιστορία έχει δείξει πως όταν μια κυβέρνηση θέλει να διαθέσει οικονομικούς πόρους για την υλοποίηση εξοπλιστικών τους βρίσκει εν μια νυκτί.
