Η αποτροπή (deterrence) αποτελεί αμυντική στρατηγική , κατά την οποία ο αντίπαλος έχει πεισθεί ότι το πιθανό όφελος τυχόν επίθεσης ή άλλης εχθρικής ενέργειας εκ μέρους του, θα είναι μικρότερο του πιθανού κόστους. Επομένως, η αποτροπή επιδιώκει τη διατήρηση της υφισταμένης κατάστασης των πραγμάτων (status quo).

Γράφει ο Κωνσταντίνος Ζιαζιάς (Αντιστράτηγος ε.α), επίτiμος Α/ΓΕΣ

Η έννοια της Αποτροπής πρεπει να στηρίζεται σε πέντε κυρία στοιχεία :

Πρώτον, την αξιόπιστη απειλή: Όποιος πραγματικά θέλει να αποθαρρύνει την επιθετικότητα του αντιπάλου του πρέπει να τον προειδοποιήσει ότι έχει τη δυνατότητα να του καταφέρει δεινό πλήγμα, αν υποστεί επίθεση. Η απειλή αυτή πρέπει να είναι «αξιόπιστη» – δηλαδή να πείθει τον αντίπαλο ότι δεν πρόκειται για «μπλόφα».

Δεύτερον, η διακηρυξη προθέσεων: Η Αποτροπή γίνεται διακηρυκτικά. Σε μιαν αποτρεπτική στρατηγική πρέπει να είμαστε απόλυτα σαφείς ποια στοιχεία θέλουμε να πληροφορηθεί ο αντίπαλος και ποια όχι, για την άμυνα της χώρας.

Τρίτο στοιχείο, η δυνατότητα «πρώτου πλήγματος» και η δυνατότητα «ανταποδοτικού πλήγματος». Ο ισχυρός μιας διαμάχης οφείλει να γνωρίζει ότι η αδύναμη πλευρά μπορεί να εξαπολύσει πρώτο πλήγμα και να εξουδετερώσει μεγάλο μέρος της «πλεονάζουσας» ισχύος του.

Τέταρτο στοιχείο, η σχέση ρίσκου-αξιοπιστίας. Είδαμε ότι ο καλύτερος τρόπος για να ανατραπεί μια αποτρεπτική στρατηγική είναι αν υπονομευτεί η αξιοπιστία της. Εδώ συχνά συμβαίνει ο ισχυρός μιας διαμάχης να δοκιμάζει τα «ανακλαστικά» του ασθενέστερου, για να διαπιστώσει αν όντως «εννοει » τις απειλές του.

Πέμπτον, η «ευελιξία επιλογών», χωρίς την οποία δεν υπάρχει ούτε Αξιοπιστία ούτε Αποτροπή. Η Αποτροπή λειτουργεί μόνο στο βαθμό που δίνει, κάθε φορά, ευελιξία επιλογών – ιδιαίτερα στην αδύναμη (ή στη λιγότερο επιθετική) πλευρά μιας διαμάχης .

Το δόγμα ασφάλειας και άμυνας της χώρας, θα είναι αξιόπιστο, μόνο όταν η χώρα μας έχει να επιδείξει σαφείς και καθαρές επιχειρησιακες επιθετικές ´δυνατότητες , με κατεύθυνση κυρίως προς την τουρκική προκλητικότητα, καθώς το δόγμα της… «Στρατηγικής Ψυχραιμίας», που υιοθετηθηκε τα τελευταία χρονια, αναμφίβολα τους ενθαρρύνει. Η αποτροπή με την άμυνα και ο κατευνασμός με τον διάλογο είναι συμπληρωματικές και άρρηκτα συνδεδεμένοι παράγοντες, με την προϋπόθεση ότι υπάρχει μια σαφής ακολουθία, ότι δηλαδή ο διάλογος μπορεί να συνεχιστεί, μόνο αν η αποτροπή είναι εξασφαλισμένη .

Το σοβαρότερο πρόβλημα της ισχύουσας ελληνικής αποτρεπτικής στρατηγικής είναι ότι λειτουργεί αντανακλαστικά στις τουρκικές προκλήσεις, αφήνοντας την πρωτοβουλία στην αντίπαλη πλευρά, η οποία αποκτά έτσι τη δυνατότητα να επιτυγχάνει κάθε φορά μικρά κέρδη, τα οποία όμως αθροιζόμενα είναι πολύ μεγάλα, χωρίς μάλιστα, να κινδυνεύει να εμπλακεί σε πολεμικό επεισόδιο, αφού εκείνη αποφασίζει σε ποιο βαθμό θα κλιμακώσει.

Κατόπιν των παραπάνω χρειαζεται η μελέτη , απο μηδενικής βασεως , των κύριων στοιχείων που συνιστούν την αποτροπη και απαιτειται μια νέα φιλοσοφία αποτροπής , η οποία θα πρέπει να είναι πιο ενεργητική έναντι της γείτονος. Η Ελλάδα θα πρέπει να αυξήσει αποφασιστικά τον βαθμό απροβλεπτότητας των ενεργειών της έναντι της Τουρκίας έτσι ώστε η τελευταία να χάσει τη βεβαιότητα ότι οι προκλήσεις της είναι απολύτως ασφαλείς .